Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

gymraeg

gymraeg

Aeth yn ei flaen i sôn am yr angen i baratoi Cymru ar gyfer hunan lywodraeth; siaradodd Fred Jones am yr angen i fynnu gwell triniaeth i'r iaith Gymraeg, a thraddododd Lewis Valentine ychydig eiriau am bwrpas ac amcanion y blaid.

Eich clwyd i Gramadeg yr iaith Gymraeg.

Darparodd hefyd ar gyfer y Cymry di-Gymraeg yn ei gylchgrawn arall, Wales.

A oes yna elfennau dosbarth ynghlwm yn y drefn bresennol, yn enwedig ymhlith rhieni plant yr ysgol Gymraeg mewn ardal di-Gymraeg?

Diben yr ymchwil oedd cynorthwyo'r Bwrdd i ddatblygu strategaeth farchnata ar gyfer yr iaith Gymraeg a allai gynnwys strategaethau cyffredinol i feithrin agweddau cadarnhaol tuag at yr iaith, ac i annog pobl i'w defnyddio.

Ddydd Sadwrn diwetha' fe ddaeth criw o artistiaid proffesiynol ac aelodau o'r cyhoedd i'r Prom yn Aberystwyth i ferfio talpiau o sebon - un o weithgareddau dathlu dengmlwyddiant Cymdeithas Gymraeg y Celfyddydau Gweledol, Gweled.

Cynrychiolir Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn y cyfarfod gan Nia Williams (Is-Gadeirydd) a Dafydd Morgan Lewis (Swyddog Ymgyrchoedd y Cynulliad).

"Allwch chi ddim dweud 'fuck ' yn Gymraeg, ond mae ' n dderbyniol yn Saesneg," meddai, gan roi'i fys ar un o'r elfennau mwya' rhyfeddol yn sgandal Cwmglo hefyd.

A'r syndod yw fod y teimlad hwn yn dal yn gryf ac wedi ysbrydoli rhai cyflogwyr yn ddiweddar i wahardd eu gweithwyr rhag siarad Cymraeg yng ngwydd y di- Gymraeg.

Cytunai 83% y dylai pob corff cyhoeddus allu delio â phobl yn Gymraeg a Saesneg fel ei gilydd.

Daeth ugain o gynrychiolwyr o ganghennau CYD a Merched y Wawr at ei gilydd i dysgu am weithgareddau newydd i gynorthwyo dysgwyr i ymdoddi i'r gymdeithas Gymraeg.

Cyfyngu ar ystyr "Addysg Gymraeg"

Darparu deunydd cyfoethogi gwreiddiol yn y Gymraeg i ategu'r ddarpariaeth greiddiol mathemateg ar sail themau trawsgwricwlaidd.

Cymerais yn ganiatol y byddant wedi paratoi eu hachos yn Gymraeg erbyn hyn.

Bu Les a Jessie Powell, Abercraf, yn aelodau a chefnogwyr brwd i Gymdeithas yr Iaith Gymraeg o'r cychwyn cyntaf.

Ail lyfr yng nghyfres Byd o Beryglon gan Gary Paulsen ydi'r Arth Grisli ac mae'r stori wedi ei chyfieithu o'r Saesneg i'r Gymraeg gan Esyllt Nest Roberts.

Ar hyd y blynyddoedd, fe fu sawl sgandal o'r fath - Beddau'r Proffwydi gan WJ Gruffydd yn amau moesoldeb ambell flaenor; y gerdd Atgof gan Prosser Rhys yn awgrymu fod perthynas hoyw yn bosib yn Gymraeg ac awdur Saesneg fel Caradoc Evans yn ennyn melltith am weddill ei oes oherwydd ei bortread di-enaid o'r gymdeithas wledig, grefyddol, Gymraeg.

Deddf a fyddai yn cydnabod y Gymraeg fel iaith swyddogol yng Nghymru, yn ymestyn i'r sector breifat (dyna pam y targedwyd blychau ffôn BT) ac a fyddai yn effeithio hefyd ar faes technoleg gwybodaeth.

Codi'r Gymraeg yn brif fater gweinyddol y dosbarth a'r sir.

Cafodd ei chynhyrchu gyda chymorth Bwrdd yr Iaith Gymraeg a Chyngor Llyfrau Cymru.

ar gyfer cyflwyno'r Gymraeg i athrawon di-Gymraeg Gorllewin Morgannwg

Cyferchwch yr aelodau yn Gymraeg wrth iddynt gyrraedd.

Cred Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod y Ddeddf bresennol mor ddiwerth nes bod yn anweledig.

Daw'n fwyfwy pwysig sicrhau fod pobl sydd â'r gallu i ddefnyddio'r Gymraeg wrth eu gwaith ar gael i'w cyflogi.

Cytundeb eang (75%) y dylai'r Gymraeg a'r Saesneg gael statws cyfartal yng Nghymru.

Ar gyrion y nofel Gymraeg y bu gwleidyddiaeth - hyd yn oed yng ngwaith Kate Roberts a T.

Canlyniad hynny oedd i athrawon a phrifathrawon ofni mabwysiadu polisi cryf parthed y Gymraeg gan iddynt gredu na fyddai ganddynt gefnogaeth yr awdurdod.

Ar ôl gadael pencadlys Vodafone bydd gan y cerddwyr daith o 60 milltir o'u blaenau i Lundain lle y cyflwynir sgrol i swyddfa Paul Murphy sy'n galw ar i'r Senedd ildio'r hawl i'r Cynulliad Cenedlaethol gael deddfu ar ddyfodol yr iaith Gymraeg.

Bellach roedd cael rhywun a fedrai'r Gymraeg yn hanfodol i'r swydd ddadleuol oedd dan sylw.

Cefnogaeth eang ledled Cymru (71%) i ddefnyddio'r Gymraeg.

Eilbeth, o ran pwysigrwydd, yw'r tir i fodolaeth y genedl, ond y mae'r ymwybyddiaeth o'r gorffennol hir sydd wedi ei grisialu yn y Gymraeg, a'r diwylliant sydd ynghlwm wrthi, yn hanfodol.

Cyn hir dechreuodd ysgrifennu'r llyfrau hynny a ddaeth yn rhan mor ddiddorol a phwysig o ryddiaith lenyddol Gymraeg, llyfrau gŵr dysgedig o lenor yn ysgrifennu ar gyfer y genedl fach y cododd ef ohoni.

Ein cais yn syml yw ar i'r Cynulliad ddatgan - yn ystod ei thymor cyntaf - fod y Gymraeg yn iaith swyddogol yng Nghymru.

Bydd Sian Howys yn cyflwyno cynnig brys ar y mater hwn i Gyfarfod Cyffredinol Cymdeithas yr Iaith Gymraeg sydd i'w gynnal yn yr Hen Goleg Aberystwyth, Dydd Sadwrn.

Athrawon uwchradd sydd yn dysgu pynciau trwy gyfrwng y Gymraeg neu'n ddwyieithog yn y sector uwchradd neu am wneud hynny.

Ac er y gellir barnu bod y dro%edigaeth ysbrydol yn un gonfensiynol iawn, y mae profiad o'r fath yn llawer llai dibynnol ar gyfundrefn resymegol y mae'n rhaid ei gweithio allan yn ofalus, ac mae hefyd yn nes at draddodiad y nofel Gymraeg y dylanwadwyd arni i gymaint graddau gan y cofiant.

A allech ddychmygu un o'n swyddogion pwysig yn dweud, "Y Gymraeg yw'r peth pwysicaf yn y Cwricwlwm Cenedlaethol yng Nghymru%?

(Nid dyma'r sylwadau mwyaf difrifol ynglŷn â'r Gymraeg a gafwyd gan offeiriadaeth yr ardal, ond trafodir hynny'n fanylach yn nes ymlaen.) Os cafodd y Parchedig John Griffith, Aberdâr, y teitl 'enllibiwr ei wlad' gan y Parchedig D.

Aeth defnyddio Saesneg ym mhob cyfathrebu swyddogol yn gyfrwng i atgoffa'r Cymry o genhedlaeth i genhedlaeth na allent fwynhau ffafr y wladwriaeth ond i'r graddau yr oeddent yn dirmygu'r Gymraeg.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn cynnal Penwythnos Addysg Wleidyddol yr wythnos hon (Ionawr 15-17) fel rhan o'i pharatoadau ar gyfer dyfodiad y Cynulliad.

Bydd hyn yn galluogi siaradwyr Cymraeg i wirio sillafu, cysylltnodau a gramadeg mewn dogfennau Microsoft yn y Gymraeg.

Brwydrodd rhai o aelodau seneddol Cymru i gael Mesur Iaith drwy'r Senedd, er mwyn sefydlu'r egwyddor fod y Gymraeg a'r Saesneg yn gydradd.

Amcan y Blaid Genedlaethol yw - nid cadw'r Gymraeg fel ffetish yng Nghymru - ond ci gwneud hi'n bosib i bob Cymro fyw bywyd llawn, gwaraidd, dedwydd, cain.

Dim ond 18% a deimlai eu bod yn rhugl yn y Gymraeg.

Brwydrwn ymlaen nes cael Deddf Iaith Gyflawn fydd yn gwneud pob rhagfarnu'n erbyn y Gymraeg yn anghyfreithlon.

Er nad oes gan y Cynulliad Cenedlaethol bwerau deddfu cynradd mae Deddf Llywodraeth Cymru yn dweud y gall y Cynulliad 'wneud unrhyw beth i gefnogi neu i gynnal yr iaith Gymraeg'. Credwn mai hawl foesol y Cynulliad yw deddfu dros y Gymraeg.

Dywedodd Thomas Sebastian Price o Lanfyllin mewn llythyr Lladin yn 1700 fod y Gymraeg erbyn hynny wedi peidio â'i harfer oddieithr gan y werin iselradd.

BBC Cymru Wales yw'r unig ddarlledwr sy'n cynhyrchu gwasanaethau yn y Gymraeg a Saesneg ar radio, teledu ac ar-lein, gan adlewyrchu bywyd a thalentau Cymru yn eu holl amrywiaeth mewn rhaglenni a gynlluniwyd yn benodol ar gyfer cynulleidfaoedd yng Nghymru.

Does yna ddim diben i unrhyw un wadu i ddatblygiad y sîn ddawns Gymraeg fod yn eithriadol o araf ac, yn sicr, mae yna le i wella eto.

Daliodd y bywyd gwledig, gyda'i gysylltiad uniongyrchol a'r gwerthoedd Cymreig ac a pharhad yr iaith Gymraeg, yn ganolbwynt eu canu.

Cyfieithu o'r Lladin i'r ieithoedd brodorol, a'r Gymraeg yn eu plith, oedd y ffordd bwysicaf o gyflawni hyn oll, cyfieithu, fel y dywedodd Thomas Wiliems, 'pob celfyddyt arbenic or gywoethoc Latiniaith yr geindec Gymraec einom'.

Ar sail y cyfoeth sy'n deillio o ddwy iaith hynafol, rhydd addysg Gymraeg gyfle iddynt ehangu eu gorwelion a dyfnhau eu profiadau.

A hynny yn Gymraeg.

Credwn mai'r Gymraeg yw priod iaith Cymru ac y dylid cydnabod y Gymraeg a'r Saesneg fel ieithoedd swyddogol.

Ar ôl rhybudd amserol a difloesgni Mr Saunders Lewis ynglyn â thynged yr iaith, fe aeth Cymdeithas yr Iaith ati i fynnu i'r Gymraeg ei phriod hawliau yn ei gwlad ei hun, ac ni wnâi ond y crintach warafun i'r mudiad hwnnw y clod am ennill yn ôl i'r iaith beth o'r bri y mae'n ei fwynhau heddiw.

Cefndir: Drwy'r 90au bu Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn ymgyrchu, drwy ddulliau lobio a gweithredu uniongyrchol, dros drefn addysg ddemocrataidd ac annibynnol i Gymru.

Dylid hybu defnyddio'r iaith Gymraeg drwy fagu hyder ymysg ei siaradwyr, drwy wella ei delwedd, a thrwy geisio newid arferion ieithyddol y rhai sy'n ei defnyddio.

Darperir pecyn integredig i godi hyder athrawon yn eu defnydd o TGCh ar draws y cwricwlwm yn dilyn cynllun NOF Ystyrir yrhaglenni teledu a'r ddarpariaeth Arlein, CD ROM a phrint fel un pecyn a fydd wedi eu teilwra'n benodol i gwrdd ag anghenion athrawon yng Nghymru trwy gyfrwng y Gymraeg.

Dechreuodd y Gymdeithas ymgyrchu trwy fynnu statws cyhoeddus i'r iaith Gymraeg.

Cefnogwch ran gyntaf ein brwydr, yn erbyn y cwmnïau ffôn symudol, trwy ychwanegu eich enw i'r ddeiseb Galwad Dros y Gymraeg.

Cafwyd trafodaeth gadarnhaol ar nifer o bwyntiau gan gynnwys rhoi proffeil iaith i holl swyddi staff y Cynulliad, sicrhau bod modd i holl aelodau'r staff a'r aelodau etholedig ddysgu Cymraeg neu loywi eu Cymraeg a hynny yn y Cynulliad ei hun yn ystod oriau gwaith, a rhoi statws llorweddol i'r iaith Gymraeg yn y Cynulliad Cenedlaethol.

Am 10 o'r gloch bore Dydd Llun nesaf (Mawrth 20ed) yn y Felinheli bydd aelodau o Ranbarth Gwynedd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn codi baner ger mast ffons symudol yn y Felinheli.

Dyna neges y Pwyllgor Datblygu Addysg Gymraeg (PDAG) i'r Ysgrifennydd Gwladol ar drothwy'r flwyddyn newydd.

Cyflwynodd Cymdeithas yr Iaith ei hymateb i'r canllawiau newydd ar berthynas y Gymraeg a'r gyfundrefn gynllunio i'r Swyddfa Gymreig heddiw.

Dylid nodi mai'r ymarfer gorau yw gosod y Gymraeg a'r Saesneg yn gyfochrog â'i gilydd neu gefn wrth gefn.

Beth bynnag arall oedd ym meddyliau'r seneddwyr wrth basio deddfau o'r fath, y mae'n amlwg eu bod am ysbeilio'r Gymraeg a'r Wyddeleg o unrhyw statws cyfreithiol ac i wrthod unrhyw le iddynt ym mywyd gwleidyddol Cymru ac Iwerddon.

A siarad yn bersonol am funud bach, mae'n rhaid i mi gyfaddef, er enghraifft, na fedraf gael fawr o hwyl ar vers libre Gymraeg.

annog a hwyluso rhwydweithio rhwng cyrff a chwmnïau er mwyn cynyddu defnyddio'r Gymraeg yn y sector.

Bu'r rhieni yn amyneddgar am amser hir ac ni phallodd eu brwdfrydedd a'u penderfyniad i gael addysg trwy gyfrwng y Gymraeg i'w plant yn y Rhondda.

(ch) Y Gymraeg fel pwnc yn y Cwricwlwm Cenedlaethol

Cynigiwyd sylwadau hefyd ar ddeddf iaith ddrafft Bwrdd yr Iaith Gymraeg.

Dadl Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yw bod angen strategaeth gadarnhaol arnom i ddiogelu ysgolion gwledig.

Dyma rywbeth newydd yn Gymraeg, er nad yw'r teitl yn datgelu hynny, sef llyfr ar Ieithyddiaeth, pwnc nad yw wedi cael llawer iawn o sylw yng Nghymru hyd yma, ac y mai'n dda ei gael.

Doedd gen i ddim amheuaeth o'r funud honno nad oedd bod yn Somalia i baratoi yr adroddiadau cynta' yn Gymraeg yn ddigon ynddo'i hun.

Cydnabyddwn oblygiadau'r ffaith fod y Gymraeg, i bob pwrpas, wedi cael ei halltudio o fywyd swyddogol Cymru tan yn ddiweddar iawn.

Cymdeithas yr Iaith Gymraeg i Drefnu Cyfres o Raliau 'Her i'r Cynulliad - Ie i'r Gymraeg' Dros y...

Amlygwyd eto y diffygion yn neddf 1993 - sef nad ydi hi ddim yn rhoi statws swyddogol i'r iaith Gymraeg (sy'n golygu ei bod yn colli allan ar grantiau allweddol o Ewrop), ac nad ydi'n delio gyda'r sector breifat na'r sector wirfoddol.

'Dros iaith a chymuned' oedd slogan Cymdeithas yr Iaith Gymraeg ar ddechrau'r wythdegau.

Bu amser, yng nghyfnod deffroad y werin rhwng 1860 a 1890, y buasai'n ymarferol sefydlu'r Gymraeg yn iaith addysg a'r Brifysgol, yn iaith y cynghorau sir newydd, yn iaith diwydiant.

Darlledwyd y rhaglen Gymraeg gyntaf ym mis Tachwedd, ond amharod oedd y BBC i ddefnyddio unrhyw iaith arall ac eithrio Saesneg, a hwnnw'n Saesneg ag acenion dosbarth canol Llundain.

Cyfrannu erthyglau amrywiol ar weithgarwch CYD i'w cynnwys yng ngholofn Gymraeg y Llanelli Star.

cyflwynir dewis yr awdur o fframwaith cyffredinol ar gyfer disgrifio'r Gymraeg, ond cyn mynd at hwnnw, sonnir ychydig am rai o ieithyddion America ac yn eu plith, Noam Chomsky, awdur y system ramadegol a elwir Gramadeg Trawsffurfiol Cenhedol.

Argymhellir ymgymryd ag ymchwil mewn rhai agweddau allweddol o'r maes hwn a fyddai'n cynorthwyo llunwyr polisiau ac addysgwyr gweithredol i hyrwyddo agweddiadau positif a chefnogol wrth gynllunio rhaglen datblygu addysg Gymraeg.

Ar ryw olwg, mae'n galondid fod cynifer o'r problemau mae'r awdurdodau yn eu hwynebu yn codi o'r galw mawr a chynyddol am addysg Gymraeg.

45% yn dweud nad yw'r sector breifat yn defnyddio digon ar y Gymraeg.

Barn Cymdeithas yr Iaith yw y dylai'r Senedd yn Llundain ildio'r hawl i ddeddfu ar yr iaith Gymraeg i'r Cynulliad Cenedlaethol.

Cael y Cynulliad i gydnabod fod y Gymraeg yn ein huno yn hytrach na'n gwahannu ac yn perthyn i bawb.

Bydd Dalier Sylw yn gwneud un ddrama Gymraeg ac un ddrama Saesneg y flwyddyn nesa - a'r rheini gyda chast bach iawn.

Bron nad yw Mihangel Morgan yn frenin y stori fer, yn y Gymraeg ac yn Saesneg, erbyn heddiw.

bod disgwyl i holl staff y Cynulliad fod yn rhugl yn y Gymraeg a'r Saesneg ar lafar ac yn ysgrifenedig.

A chan mor gryf yw'r patrwm cwrteisi a ddatblygodd yn sgîl y gwaharddiad ar ddefnyddio'r Gymraeg, nid ydynt yn eu gweld eu hunain yn ymddwyn yn anghwrtais.

Dyma sefydlu deuoliaeth a oedd i liwio agwedd yr eglwysi at y Gymraeg tros y cenedlaethau.

At hynny, y mae'r Gymdeithas wedi galw am y canlynol: bod y Swyddfa Gymreig yn comisiynu ac yn noddi prosiect ymchwil ar 'Ddefnydd yr Iaith Gymraeg mewn Cynllunio'; - y dylai pob awdurdod cynllunio lleol roi ystyriaeth i'r Gymraeg yn eu Cynlluniau Datblygu Unedol, gan mai'r Gymraeg yw priod iaith Cymru a'i bod hi'n etifeddiaeth gyffredin i holl drigolion Cymru; - y dylai pob awdurdod cynllunio lleol gynnal arolwg o gyflwr yr iaith yn eu hardaloedd, a llunio strategaeth iaith a fydd yn ffurfio polisïau i warchod a hyrwyddo'r iaith yn eu hardaloedd; - bod y Swyddfa Gymreig yn rhoi fwy o arweiniad i'r awdurdodau cynllunio lleol, ac yn cyhoeddi canllawiau fwy manwl ar ba fath o bolisïau y dylid eu mabwysiadu er gwarchod a hyrwyddo'r iaith.

Am 1 o'r gloch Dydd Mercher Rhagfyr 1af ar stepen drws y Cynulliad Cenedlaethol ei hun bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn lansio ei dogfen ddiweddaraf Arwain o'r Gadair.

Ei hiaith a'i threftadaeth Gymraeg oedd ei gobaith a'i gogoniant, ac yr oedd y rheiny dan warchae.

Cawsom enghreifftiau'n ddiweddar o rieni'n mynd i drafferth a chost i sicrhau na fyddai eu plant hyd yn oed yn clywed Cymraeg ac yn eu symud o ysgolion lle'r oedd "gormod o Gymraeg".

Cred Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod lle unigryw ac arbennig i'r iaith Gymraeg yng Nghymru fel priod iaith Cymru ac y dylid cydnabod yr egwyddor hon yn swyddogol mewn deddf gwlad.

Enw'r Gymdeithas Gymraeg oedd Y Cymric a honno'n gymdeithas gref.

Ei siomi gafodd John Evans, ni welodd yr Indiaid a siaradai Gymraeg.

Defnyddir yr ymadrodd "addysg ddwyieithog" yn yr adroddiad hwn i olygu addysg a gyflwynir trwy gyfrwng y Gymraeg a'r Saesneg.