Drwy weithio mewn partneriaeth ag amrediad o sefydliadau mae BBC Cymru yn uchelgeisiol yn ei gynlluniau i danio dychymyg y wlad a dod â dysgu i bob sector o'r gymuned drwy ei fenter dysgu gydol oes.

Tueddant i fod yn anwleidyddol, ond nid ydynt yn fyr o leisio safbwynt ar faterion dadleuol, nac o ddarparu arweiniad i'r gymuned pan fo angen hynny.

Mae'n wir fod y werth yn amrywio o bentref i bentref - yn dibynnu ar natur y gymuned leol, union leoliad adeilad yr ysgol, ac unrhyw gyfleusterau eraill yn y pentref.

Erbyn heddiw gwelir fel y gellir uno'r ddau symudiad - y canoli ar lefel Ewrop, a'r datganoli ar lefel Cymru - i greu rhyw fath o synthesis ac undod: Cymru o fewn y Gymuned.

Ffrainc, Gorllewin Yr Almaen, Yr Eidal a gwledydd Benelwcs yn arwyddo cytundeb i ffurfio'r Gymuned Glo a Dur Ewropeaidd.

Mae angen i blentyn ddeall bod consyrn ei gymuned gyda'i genadwri a bod ei ymdrechion i fynegi'r genadwri honno, sy'n aml yn garbwl a bler, yn gymeradwy yng ngolwg y rhai sy'n ei derbyn.

Y Gymuned Ewropeaidd yn derbyn Prydain, Iwerddon, Denmarc a Norwy at aelodau eraill.

Ers nifer o flynyddoedd bellach, mae United Biscuits wedi bod yn argyhoeddedig o werth lleoli athrawon mewn busnesau ac yn y gymuned.

Byddai meysydd chwarae bob-tywydd gyda llifoleuadau'n cael eu darparu ar y tri safle a bydden nhw ar gael i'r gymuned y tu allan i oriau ysgol.

Ond o leiaf bydd hyn yn dangos teyrngarwch y cynghorwyr at y Gymraeg ac yn gosod sylfaen i'w ddefnyddio yn erbyn unrhyw fygythiad i newid cymeriad ardal gyda datblygiadau anghydnaws ac annerbyniol i'r gymuned leol.

Yn ei beirniadaeth hithau o waith Fishman, dywed Martin- Jones fod Fishman yn trafod 'dewis' iaith yn helaeth yn ei astudiaethau o gymunedau dwyieithog, tra'n honni yr un pryd mai normau'r gymuned sy'n pennu'r iaith a siaradir ym mhob sefydliad cymdeithasol.

Maent yn edrych ar: a) sut y mae rhaniadau rhwng grwpiau iaith yn cysylltu efo rhaniad dosbarth, ac efo cysylltiadau economaidd a gwleidyddol o fewn y fframwaith wladwriaethol b) y prosesau o rym sy'n bodoli o fewn y gymuned, a sut y mae cysylltiadau grym yn cael eu hadgynhyrchu c) natur y gwrthdaro sy'n digwydd o fewn cymunedau o ganlyniad i'r cysylltiadau grym sy'n bodoli.

Mae gwaith y chwaraewyr yn y gymuned yn gwneud Cerddorfa'r BBC yn uniongyrchol berthnasol i fywydau llawer o bobl yng Nghymru – yn enwedig y rheiny nad ydyn nhw hwyrach wedi tywyllu drws neuadd gyngerdd o'r blaen.

Mae Antur Waunfawr wedi sefydlu eu hunain fel cwmni arloesol sydd nid yn unig yn hyfforddi ac intigreiddio pobl gyda anhawsterau dysgu, ond hefyd yn chwarae rhan allweddol i ysgogi y gymuned leol i adfywio'r gymuned ac adfer eu hamgylchedd yn unol â gofynion Agenda 21.

Fel gr^wp maen nhw'n trafod y rhwystrau sy'n eu hwynebu wrth geisio ymuno'n llawn a bywyd y gymuned ac yn ystyried ffyrdd y gellir goresgyn y rhwystrau hyn.

Roedd mudiadau dyngarol wedi bod yn rhybuddio ers misoedd fod y sefyllfa yn y wlad fechan yn dirwyio'n gyflym ac y byddai'r boblogaeth o saith miliwn yn wynebu newyn difa%ol os na fyddai'r gymuned ryngwladol yn estyn cymorth yn fuan.

'Mae'r gymuned a'r cefnogwyr wedi bod yn wych.

Cafodd dau brosiect sefydliedig fudd o dderbyn dulliau hyblyg o Gymorth-daliadau Gofal yn y Gymuned o'r Swyddfa Gymreig.

Gan mwyaf, gellir priodoli'r gostyngiad i nifer o ffactorau sosio-economaidd cymhleth: arwydd fod cryfder yr iaith mewn rhai ardaloedd ynghlwm wrth ddatblygu cynaladwy o fewn y gymuned ac yn ddibynnol arno.

Oherwydd darostyngiad yr Unol Daleithiau yn ystod rhyfel Fiet Nam roedd yr Unol Daleithiau yn flaengar yn yr ymdrech lwyddiannus i esgymuno Kampuchea a Fiet Nam o'r gymuned ryngwladol.

Y peuoedd traddodiadol i'r Gymraeg oedd yr aelwyd, y teulu ymestynnol, y gymdogaeth, y gymuned, y capel neu'r eglwys a mannau gwaith.

Gan mae'r Almaen fydd un o brif benseiri'r Gymuned, mae'n rhesymol credu y bydd egwyddor subsidiarity yn ffynnu'n gryfach yn ei chyfundrefnau.

Dylid creu strategaeth a Chynllun Datblygu Clwstwr a'i gyflwyno i rieni a'r gymuned i geisio cynigion o gymorth o ran codi arian ar gyfer bws mini a dulliau eraill o gludo plant o adeilad i adeilad ac i hybu ymateb o ran addysg gymunedol.

Cenhadaeth Coleg Ceredigion yw gwneud cyfraniad tuag at ddatblygiad addysgol, cymdeithasol ac economaidd y gymuned trwy ddarparu amrywiaeth eang o gyfleoedd ym myd addysg a hyfforddiant.

Adeiladwyd y lladd-dy at safon y Gymuned Ewropeaidd.

Yn groes i'r gred boblogaidd, mae'r defnydd a wneir o ysgolion cynradd gan y gymuned wledig yn isel iawn.

Galwyd ar i ysgolion Cymru i wrthod pwysau newydd eleni gan y Toriaid i optio allan o'r gymuned leol ac i mewn i reolaeth uniongyrchol gan y Toriaid a'u Quangos.

Er ei fod ef ei hun, fel aelod o deulu o Grynwyr, wedi treulio rhannau o'i blentyndod yn y naill gymuned a'r llall, mae'n gwybod am bobl a gyrhaeddodd eu deunaw oed cyn iddynt gyfarfod neb o'r 'ffydd arall'.

Addysg Gymraeg sy'n berthnasol i'r gymuned leol.

Yn anad dim, credai'r gwrthwynebwyr mai amcanion strategol pellgyrhaeddgar a'r angen am gynllun economaidd i ddiogelu marchnadoedd cyfoethog Gorllewin Ewrop ar draul gwledydd tlotaf y byd oedd yn ysbrydoli gwladweinwyr y Gymuned.

Medrai'r Gymuned ddyrchafu teyrnasiad y Comisiynydd.

sicrhau fod y drefn gynllunio yn gwasanaethu'r gymuned leol, bod tai newydd yn diwallu anghenion lleol, ac na roddir caniatâd i gynlluniau a fyddai yn niweidiol i'r gymuned yr iaith Gymraeg neu'r amgylchedd.

CONSYRN: Mae'r Parchedig a Mrs Gordon Owen, Ficerdy, yn dymuno diolch i bawb, oddi mewn i'r gymuned ac oddi allan, am bob arwydd o gynsyrn a ddangoswyd tuag atynt mewn canlyniad i waeledd annisgwyl eu mab.

Yr ydym felly, yn ogystal â darparu rhaglen lawn o weithgareddau i hybu'r Gymraeg yn y gymuned, mewn cydweithrediad ag awdurdodau ac asianteithiau eraill, yn weithgar ym meysydd datblygu'r economi, gwella'r amgylchfyd a thai a chynllunio.

Yn wir, mae cred rhai Cymry ym mhosibliadau'r Gymuned mwyach yn anfesuradwy o optimyddol, ac yn ddigwestiwn.

Ni fydd yn ffynnu os bydd ei defnydd ar yr aelwyd ac yn y gymuned yn dal i leihau, hyd yn oed os bydd nifer y siaradwyr newydd a ddaw o'n hysgolion yn cynyddu.

Cafodd y gymuned gyfan sioc pan aeth Stan i fusnes gyda Reg Harries a phrynu Pwll Bach.

Gwrthun i'r gymuned Iddewig fu ymdrechion diweddar i ganoneiddio Isabella o Sbaen.

Nid yw meistrolaeth y plentyn ifanc ar gonfensiynau'r iaith lafar yn tyfu am fod rhywrai yn ei gymuned yn penderfynu rhoi hyfforddiant penodol iddo ar ddefnydd priodol o ansoddeiriau neu ffurfiau amherffaith y ferf.

Ceid rhyw genedlaetholdeb ymhlith y gwyr mwyaf eithafol yn y mudiad Phariseaidd ac yn y mudiad bedyddiol a gynhwysai gymuned Qumrân.

Gweld y Gymuned Ewropeaidd yn magu peth sofraniaeth y mae'r Almaenwyr.

Cynhyrchwyd hanes pwerus o gariad anghyfreithlon yn erbyn cefndir o gymuned glos, The Passion, ar ran BBC Cymru gan First Choice gyda Gina McKee (wyneb cyfarwydd o Our Friends in the North). Cafwyd edmygaeth gyffredinol i'r cynhyrchiad cymhellol hwn.

Geilw'r Pwyllgor am gadw addysg yn wasanaeth barhaus i blant, pobl ifanc ac oedolion, sy'n atebol i'r gymuned gyfan, sy'n cydnabod ei hanes a'i thraddodiadau ac sy'n fyw i'w dymuniadau a'i hanghenion ar gyfer y dyfodol.

Mae'r drafodaeth am ffederaliaeth yn rhan hanfodol o'r drafodaeth am gynnwys rhagor o wledydd yn y Gymuned Ewropeaidd.

Gallan nhw wneud hyn yn rhan amser a gwneud eu gwaith cwrs un ai yn y gymuned, yn eu gwaith, dros y rhyngrwyd neu drwy gynllun addysg o bell.

Byddwn yn ystyried ymhellach yn Adran 7 agweddau pobl tuag at ddefnyddio'r iaith, ac yn Adran 8 sefyllfa'r iaith yn y gymuned.

Credwn bod angen mynd ati mewn ffordd bositif i ddatblygu ysgolion pentrefol: rhaid rhoi'r gorau i edrych arnynt fel problemau a dechrau eu gweld fel asedau gwerthfawr i'r gymuned.

Gwneuthurwr ceir Diwydiannau Trydyddol sydd yn rhoi gwasanaeth i bobl neu'r gymuned, e.e.

Wedi rhoi cyfle inni lyncu eu potes meddwol hwy eu hunain o bositifiaeth, â'r awduron ymlaen i osod nod i Gymru, sef cyrraedd y chwarter uchaf yn ôl cynnyrch y pen yn y Gymuned Ewropeaidd erbyn y flwyddyn darged.

Dylai'r Cynulliad, felly, newid y pwyslais yn y cylch penderfyniadau i gryfhau ymhellach llais y gymuned a'r boblogaeth yn gyffredinol, ac, yn enwedig, llais carfanau a anwybyddir ar hyn o bryd gan y Llywodraeth.

Bu i ni weithio gyda nifer o grwpiau mewn pentrefi i astudio gwella adnoddau yno a chyda un pentref ddymunai gyhoeddi llyfr yn dilyn ymdrech o fewn y gymuned i drefnu arddangosfa o hen luniau.

Ond y pentref unigol (a'r gweithle) yw sylfaen bywyd cymunedol naturiol neu anffurfiol y mwyafrif o drigolion ac, ar y lefel hon y creir ymwybyddiaeth o berthyn i gymuned organig ac amlochrog o'i gwrthgyferbynnu â pherthyn i fudiad neu garfan diddordeb arbennig.

Bu adeg pan oedd gan bob pentref neu gymuned ei chwmni drama, pob capel, eglwys ac ysgol ei chynhyrchiad blynyddol.

Mae yggol y pentref wedi dod, yn aml, yn ffocws Cymraeg y gymuned.

defnydd cyffredinol a wneir o iaith yn yr ysgol a'r gymuned.

mae pobol yn cael eu derbyn trwy roi rhywbeth nôl i'r gymuned.'

Bydd pedwar cam i'r ymgyrch: (1) caiff pob perchennog o 48 awr hyd at 90 diwrnod i wella'r sefyllfa; (2) dirwyon o hyd at 2.5m peseta; (3) atafaelu eiddo os na wneir sylw o argymhellion yr arolygwyr; (4) estyn y ddeddfwriaeth i weddill y gymuned.

Mae Cyngor Ceredigion yn dadlau fod yr holl gysyniad traddodiadol o gymuned bentrefol wedi dod i ben.

Doedd ei ymweliad â'r Unol Daleithiau ddim yn eithriad ac yntau'n teithio o gymuned Gymraeg yng nghwmni rhyw Gymro neu'i gilydd i weld arwyddion cynnydd neu olion Rhyfel Cartref.

Yn dilyn y cynnig yng Nghyfarfod Cyffredinol 1995 yn galw am gefnogaeth i'r ymgyrch dros Senedd i Gymru, mae'r grwp wedi edrych ar hyn yng nghyd-destun ehangach datganoli grym a sut mae modd sicrhau fod grym yn cyrraedd y gymuned.

Y mae meysydd addysg, hamdden, adloniant a chwaraeon er enghraifft yn feysydd lle y gellid creu peuoedd o Gymreictod fyddai'n hyrwyddo'r defnydd o'r Gymraeg fel iaith fyw a pherthnasol i'r gymuned.

I'r graddau y bydd yr ysgolion yn agor eu hunain i'r gymuned leol y bydd y fantais hon yn cynyddu'n bellach.

ei bod yn anodd mesur gwerth ysgol i'r gymuned leol.

Mae gwaith y chwaraewyr yn y gymuned yn gwneud Cerddorfar BBC yn uniongyrchol berthnasol i fywydau llawer o bobl yng Nghymru - yn enwedig y rheiny nad ydyn nhw hwyrach wedi tywyllu drws neuadd gyngerdd o'r blaen.

Mae'n ddatblygiad i'w groesawu, yn cadw pobl anffodus allan o grafangau'r siarcs, yn cadw'r arian o fewn y gymuned ac yn sicrhau llogau teg ar y ddwy ochr.

Cred y Gymdeithas fod perygl i'r Byd Addysg Gymraeg ddatblygu'n beiriant hunan-gynhaliol, a bod angen hybu'n bennaf y datblygiad hynny lle mae'r drefn addysg yn cynyddu'r defnydd o'r Gymraeg yn y gymuned yn hytrach na hybu'r defnydd o'r Gymraeg tu fewn i'r ysgol neu'r coleg yn unig.

Rydym yn ymrwymo i weithredu gydag unrhyw gymuned sydd ag ysgol mewn perygl o gael ei chau.

Yr enw a roddid ar gymuned felly oedd clas a gelwid aelodau cymuned felly'n glaswyr.

Tynnir pictiwr o gymuned a sbaddwyd, un ar drugaredd grymoedd dinistriol y farchnad rydd.

Roedd y gymuned ryngwladol yn dawel ar waetha'r ffaith fod Ethiopia wedi gorchfygu gwladwriaeth arall, meddai.

Beth bynnag fo'r patrwm ieithyddol mewn unrhyw gymuned yng Nghymru, mae gan faes dysgu Cymraeg i oedolion le pwysig o fewn y gymuned honno.

Dylai pob Bwrdd Llywodraethol hefyd drafod sut y gellir agor ysgolion fel canolfannau addysg a diwylliant i'r gymuned gyfan a hybu addysg efallai i rieni a phlant ar y cyd e.e. dysgu Cymraeg i fewnfudwyr a'u plant.

Yn bwysicach fyth, cysylltwch â ni gydag enghreifftiau o anghyfertaledd ac anghyfiawnderau mae'r iaith Gymraeg yn eu dioddef, boed hynny yn y gwaith neu'r gymuned - mae pob un yn bwysig.

Yn ôl y sôn, mae i bawb ei le o fewn yr hiad, ac mae doethineb y rhai hþn yn allweddol i barhad y gymuned arbennig honno o anifeiliaid.

Dylid trafod gydag adrannau eraill o'r cyngor, asiantaethau a'r sector wirfoddol sut y gellir gwneud y defnydd helaethaf o adeiladau ac adnoddau ysgolion i wasanaethu'r gymuned.

Rhaid i'r Cynulliad dderbyn ei rym a'i awdurdod o'r gymuned ac oddi wrth ffynhonellau eraill o'r tu allan i'r Cynulliad os yw am fod yn offeryn llywodraethol effeithiol.

Am ei fod mor gyndyn o ddefnyddio cadair olwyn roedd yn cael ei ynysu fwyfwy yn gymdeithasol ac roedd llai o gyfle ganddo i gael mynediad i'r gymuned.

Gall yr Undeb fod yn drigolion stryd arbennig, aelodau rhyw gymdeithas neu gapel, cynllun pentrefol neu unrhyw fath o gymuned.

Mae'n golygu bod y gymuned gyfan yn rheoli tai, addysg, iaith, diwylliant ayyb.

Y Gymuned Ewropeaidd yn rhoi arian am y tro cyntaf i'r Eisteddfod.

Nid oedd unrhyw gymuned wedi gwahodd yr Eisteddfod a phenderfynwyd ei chynnal ar gampws y Brifysgol yn Abertawe.

Ysgol gynradd sirol yw Ysgol Gymuned Pentraeth, sydd wedi ei lleoli ar ochr ddwyreiniol Ynys Môn, yng Ngogledd Cymru.

Bellach mae bron pob plentyn ysgol yn dysgu rhywfaint o bynciau o leiaf trwy gyfrwng yr iaith ac mae rhaglenni uchelgeisiol i newid iaith y gweithle, iaith gweinyddiaeth, iaith y gymuned a chreu cyfiawnder cymdeithasol ieithyddol.

Ar wahan i'r ffaith fod y Gymuned yn sôn yn wastadol am holl bobloedd Ewrop ac yn trosglwyddo adnoddau (yn raddol) i'r rhanbarthau tlotaf, pa sail sydd dros gredu y bydd yn debygol o greu polisiau a fedrai hyrwyddo symudiad at Ewrop y taleithau?

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Ffrainc, Gorllewin Yr Almaen, Yr Eidal a gwledydd Benelwcs yn arwyddo cytundeb i ffurfio'r Gymuned Glo a Dur Ewropeaidd.

Mae sawl ffactor yn achosi hyn megis natur ieithyddol y gymuned, polisi iaith yr AALl a hyfedredd yr athrawon yn yr iaith.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn ymrwymo i uniaethu ag unrhyw gymuned sy'n brwydro i gadw eu hysgolion ar agor a'u datblygu fel canolfannau dysg a chyfathrebu i'r gymuned.

Yn ei Raglith cadarnheir fod y Gymuned yn ymrwymo:

Roedd stamp y Gymuned Ewropeaidd, y cylch o sêr aur ar gefndir glas i'w weld ar yr amdo - yr eironi olaf yno i bawb ei weld.

Cafwyd caniatad gan Bwyllgor Y Neuadd Gymuned i Gangen Yr Urdd gael defnyddio'r Neuadd Gymuned yn ddi-dal hyd y Nadolig i gael cynnal eu cyfarfodydd fydd yn dechrau fis Medi.

CYFLWYNWYD adroddiad llafar y Prif Weithredwr ar ddau gynllun arall, sef Oblygiadau Gofal yn y Gymuned (Tai Eryri) ac Arolwg Hyfforddiant Staff (Prifysgol Lerpwl).

Bydd angen inni weithio gyda'r Cyngor uchod i sicrhau bod llais effeithiol Gwynedd gyfan yn cael ei gyfleu i sylw gwneuthurwyr penderfyniadau cenedlaethol ar Ofal yn y Gymuned, y Ddeddf Iaith a'r Ddeddf Elusennau.

trwy nodi sut y gellid cryfhau statws y Gymraeg yn y gymuned leol a thrwy geisio pontio'r agendor rhwng y Cymry Cymraeg a'r Cymry di-Gymraeg lle mae hyn yn berthnasol.

Danfonwyd cyfarwyddyd statudol at gynghorau Cymru yn esbonio y gellid cymryd i ystyriaeth yr effaith ar yr iaith a'r gymuned leol wrth benderfynu ar geisiadau am ganiatâd cynllunio i adeiladu tai yn lleol.

Fel y nodwyd eisoes, ni fydd yn ffynnu os yw ei defnydd yn y cartref a'r gymuned yn lleihau, hyd yn oed os yw nifer y siaradwyr newydd a ddaw o'n hysgolion yn cynyddu.

I blentyn bach sydd heb eto feistroli iaith y gymuned y mae'n byw ynddi, y mae'r ffaith bod y bobl sy'n ei amgylchynu ag iaith yn dangos yn gwbl amlwg iddo eu bod yn DISGWYL iddo yntau hefyd ddatblygu'n siaradwr, yn ddylanwad pwysig arno.

Ymddengys y gallai hyn ddigwydd yn erbyn dymuniadau aelodau eraill y gymuned, gan gynnwys rhieni plant a fyddai'n debyg o gyrraedd yr ysgol yn y blynyddoedd i ddod.

Hyd y gwn, dyw'r ysgolheigion heb weithio ar y cysylltiad rhwng patrwm y pleidleisio yn y ddwy refferendwm, ond mi led-greda'i fod cyfran uchel o'r rhai a bleidleisiodd dros y Cynulliad ymhlith y lleiafrif a bleidleisiodd dros ddod allan o'r Gymuned.

Mae Tai Eryri wedi tyfu o'r gymuned gyda'i gwreiddiau yn ddwfn yn yr ardal ac mae'n sensitif i nodweddion a hinsawdd yr ardal ac yn gallu ymateb i'w hangen.

bod gan bobl ag anfantais meddwl yr hawl i dderbyn cymorth ychwanegol gan y gymuned leol a'r gwasanaethau proffesiynol er mwyn sicrhau eu bod yn datblygu i'w llawn potensial.