'Ty Ddewi,' "Mae eigion golygon glas/ Ac o'u mewn y gymwynas" a 'Gwanwyn', "Chwychwi sydd a'r llygaid dwfn, a'u gwib trwy'r golau i rin eich gilydd").
Cafwyd gwasanaeth cyhoeddus yng Nghapel yr Amlosgfa, Bae Colwyn, lle y daeth tyrfa deilwng i dalu'r gymwynas olaf dan arweiniad y Parchedigion Goronwy Prys Owen ac Isaac Jones, Abergele, a Mrs Alwena Jones yn gwasanaethu wrth yr organ.
Fel y dywed Islwyn Lake, Cadeirydd Cymdeithas y Cymod yng Nghymru, yn ei Ragair i'r gyfrol hon, gwnaeth Dr Gwynfor Evans gymwynas â ni wrth gofnodi "stori'r dystiolaeth heddwch" mewn dull mor hwyliog a hwylus.
A dyma yn awr gan Alan ac Elwyn Edwards gymwynas arbennig arall.
Adroddiad digon digalon fyddai gennyf y rhan amlaf, ond chwarae teg i JE gwerthfawrogai bopeth a wnawn a diolchai am y gymwynas leiaf.
Philti oedd wedi cynnig gwneud y gymwynas hon iddo am ei bod yn edrych arno fel 'tad' meddai hi.
Y weithred yma, o dderbyn pum cant o gopi%au o lyfrau lliwgar, syml Collins, oedd yr un gymwynas fawr a wneuthum dros lyfrau Cymraeg yn ôl Wyn Burton, Llyfrgellydd Ysgolion ar y pryd.
Ond fel y gwelodd Ifor Williams, prif gymwynas Glyn Davied ydoedd galw sylw at ddyled Dafydd ap Gwilym i'r Gogynfeirdd a'n cynorthwyo i'w mesur.
Tua dechrau'r bymthegfed ganrif y seiliwyd, ymhlith eraill, brifysgolion hynaf yr Alban ac y ceisiodd Owain Glyn Dwr wneud yr un gymwynas â Chymru.
Gwnaeth y teulu hefyd gymwynas fawr â dynoliaeth trwy gymysgu eli o lysiau at wella'r eryr - Eli Dremddu sydd wedi bod yn fodd i wella pobol ar draws y byd o'r dolur eryrod.
Daeth cynulliad teilwng i wasanaeth cyhoeddus ddydd yr angladd i dalu'r gymwynas olaf i un oedd mor annwyl a hoffus yn eu golwg; dan arweiniad y Parch.
Mae'n hwylus i bawb ohonom sy'n ymddiddori yn hanes Cymru ac yn gymwynas arbennig â'r sawl nad ydynt o fewn cyrraedd y cylchgronau dysgedig lle cyhoeddwyd hwy gyntaf.
Gwnaeth Dafydd Jones, Dremddu gymwynas â'r ardal trwy gasglu a chrynhoi hen benillion, arferion a llên gwerin y fro mewn traethawd swmpus.
Pan yn ifanc, ac adre am dro, ymddengys iddo fod yn barod iawn ei gymwynas; yn helpu cymydog i dynnu draenen o droed y fuwch; i fodrwyo'r hwch, neu dorri'r gaseg i mewn.