Dwi'n cofio'r gynhadledd i'r wasg ar y bore cynta' .

gan gredu bod y gynhadledd heddwch fawr sydd i'w chynnal yn llundain yn un o'r dulliau mwyaf effeithiol i addysgu a dylanwadu ar feddyliau pobloedd y gwledydd.

un o'u dyletswyddau cyntaf yno oedd ymweld â'r barwn humboldt yn potsdam, er mwyn ei wahodd i lywyddu'r gynhadledd.

Mae nifer o'r rhaglenni hyn yn adlewyrchu cryfder BBC Cymru o ran newyddiaduraeth materion cyfoes, ac roedd hyn yn amlwg trwy gydol y flwyddyn gyda chyfraniadau i ddarllediadau ar radio a theledu o ddigwyddiadau megis yr Uwch-gynhadledd Ewropeaidd yng Nghaerdydd, a phrif raglenni dogfen ar y teledu megis Place of Safety, am yr ymchwiliad i gam-drin plant yng Ngogledd Cymru, ac In The Red Corner, a ddilynodd gystadleuaeth arweinyddiaeth y Blaid Lafur yng Nghymru.

Ac meddai yn y Gynhadledd fis Mehefin dan gysgod Dinas Brân (a lle well nag yn nghartref Eisteddfod y Byd): 'Bydded i nynni yma, o Gymry, fod yn gosmopolitaneiddrwyddiediciach nag o'r blaen, a bydded i ni dderbyn 'a few ..' a 'few..' .

Yr oedd y gynhadledd Gymreig yn Llandudno y flwyddyn honno.

Ychwanegir at apel y Gynhadledd eleni gan y cynigir cyfle i drafod swyddogaeth Canolfannau Arloesi mewn Busnes i lewyrch economiau rhanbarthol.

Roedd yr Uwch-gynhadledd yn gyfle i ddathlu a chroniclo.

Y prif awdurdod ynddo oedd y Gynhadledd a gyfarfyddai unwaith y flwyddyn yn ystod y Cyfarfodydd Blynyddol.

Yn y gynhadledd hon y penderfynwyd cyhoeddi - diolch i'r Weinyddiaeth - Atlas Ceredigion, Detholiad o Bant a Bryn, Cerddi Gwlad ac Ysgol, Stori%au o Chwedlau Sir Aberteifi a Cen Ceredigion.

Heb amheuaeth yr oedd y Gynhadledd wedi gosod baich trwm iawn ar ysgwyddau'r cefnogwyr i gyd.

Rhoddwyd y penderfyniad a ganlyn i'r Gynhadledd ac fe'i derbyniwyd: "Fod y Gynhadledd hon yn datgan ei barn yn ffafr Deiseb o blaid hunan-lywodraeth seneddol i Gymru%.

Gadawaf bopeth heddiw, a chyfennir y pynciau eraill mewn rhifynnau eraill hyd y Gynhadledd, a cheir penderfynu yno parthed gwasanaeth y "Gornel", neu arall, ar ôl hynny.

Yn wyneb y dehongliad "treisgar" a roddai rhai pobl barchus ar dân Penyberth, yr oedd e'n tybio mai da fyddai pwysleisio'n gyhoeddus mai plaid gyfansoddiadol a heddychol oedd y Blaid; ond yn ôl y cof sydd gennyf i, nid oedd e'n sicr mai doeth fyddai codi'r mater i'r gwynt yn y Gynhadledd: tebyg ei fod yn ofni yr ai'n ddadl fawr ar y cynnig, a hynny'n fel ar fysedd y collfeirniaid o'r tu allan.

Yr oedd y wasg wedi dechrau brygawthan am 'rwyg' yn y Blaid, ac ateb y Gynhadledd oedd - unfrydedd tros bolisi cydnabyddedig y Blaid."' Nid oedd unfrydedd llwyr, a bod yn fanwl; ond mae'n debyg fod y rhai a oedd yn anghytuno â'r penderfyniad a basiwyd wedi cilio heb bleidleisio ar y cynnig, ar ôl i'r gwelliant a gynigiwyd ganddynt fethu.

Petai'r Gynhadledd yn derbyn y cynnig hwnnw'n bolisi, yr oedd rhai ohonom yn rhagweld ymosodiadau na fyddem yn gallu amddiffyn y Blaid rhagddynt, a byddai'n rhaid inni ei gadael.

Ar derfyn y gynhadledd peidiodd y dþr poeth.

de lamartine, ac roedd ef yn frwd iawn dros gefnogi'r gynhadledd.

Cyflwynodd Newyddion raglenni arbennig ar yr Uwch-gynhadledd Ewropeaidd yng Nghaerdydd ym mis Gorffennaf o stiwdio arbennig yn Neuadd y Ddinas, tra bu'r Gohebydd Ewrop Bethan Kilfoil yn cyfrannu'n fyw y tu allan i'r Swyddfa Gymreig.

Gyda cynhadledd pob plaid ond yn parhau am wythnos does neb wedi egluron iawn pam y maen rhaid i bob aelod unigol gael tair wythnos i fynychu ei gynhadledd.

Yn y gynhadledd cytunwyd ar ddau dealltwriaeth, un ohonynt ar Newid Hinsawdd sy'n ymdrech i reoli y difrod i'r atmosffêr, a'r ail yn Ddealltwriaeth ar Amrywiaeth Bywydegol (Biodiversity) - sy'n clymu llywodraethau'r Byd i amddiffyn ein rhywogaethau lu.

ni lwyddodd y brwdfrydedd a amlygwyd yn ystod y gynhadledd i barhau am yn hir yn ei ymchwydd ac i ddylanwadu ar drigolion prydain gan i louis napoleon bonaparte, tua deufis ar ôl y gynhadledd, ddymchwel gweriniaeth ffrainc drwy coup d' tat a gwneud ei hun yn ymherodr napoleon y trydydd.

Wrth deithio i Gynhadledd Merched y Wawr yn yr Hydref, mae'r gwahaniaeth rhwng coedydd bythwyrdd duon y Ganllwyd, a lliwiau'r coed llydan eu dail yng ngoedydd Dolgellau yn syfrdanol hollol.

Ond un o'r cysuron mwyaf i mi oedd fel y dysgodd ganu Hen Wlad Fy Nhadau mor ddiffwdan (gyda holl urddas pysgodyn aur mud, marweddog) ar amrantiad (drwy osmosis) yn y ddywededig gynhadledd ar lan hen Afon Ddyfrdwy ddofn, yng nghwmni yr anwylaf gwnewch-i- mi-fedd-mewn-unig-fan Wyn.

Yr oedd y Gynhadledd i'w chynnal yn Llandrindod ar y cyntaf o Orffennaf.

Yr oedd Cyngor yn cynrychioli'r cyfundebau (sef y Cyfarfodydd Chwarter, i roi'r enw swyddogol arnynt) a hwnnw'n atebol i'r Gynhadledd.

Hyd yn oed yn llyfrau hanes y blynyddoedd a ddaw, mae'r uwch-gynhadledd honno a'r rhai a'i dilynodd yn debyg o haeddu mwy na throed- nodyn.

Eu tasg nhw oedd ein darbwyllo ni fod uwch-gynhadledd Genefa er enghraifft wedi bod yn un hanesyddol er mai dim ond mân gytundebau diwylliannol a gwyddonol a gafodd eu harwyddo gan y penaethiaid.

Rhaid bod TI Ellis, a oedd yn bennaf gyfrifol am y Gynhadledd, wedi ei blesio'n fawr.

Yn ystod ein cyfnod yn Kampuchea fe ddaethon ni i wybod fod yna gynhadledd ar hil- laddiad yn cael ei chynnal.

Yr oedd ar raglen y Gynhadledd gynnig oddi wrth un o ganghennau'r Gogledd, yn galw am ymwrthod â pholisi economaidd tybiedig y Blaid, a mabwysiadu polisi pendant sosialaidd; yr oedd y cynnig yn faith iawn, gan ei fod yn manylu'n llawn am yr hyn a olygid.

Pan aed i drafod y ddau gynnig yng nghyfarfod y Pwyllgor Gwaith wrth baratoi at y Gynhadledd, dywedodd rhai ohonom na ddymunem weld derbyn y naill na'r llall ohonynt.

Yn gyntaf y Gynhadledd ar ddulliau i hyrwyddo a chadw'r defnydd o'r Gymraeg ymhlith pobl ifainc.

Bydd y gofynion addysg yn ran o gynhadledd 'Dyfodol Pentrefi Cymraeg Sir Gâr.' Penfro Dim ateb.

Dywedodd Derek Laws wrthyf fod rhywun wedi penderfynu y buasai yn beth da i Margaret Thatcher agor ei haraith i'r gynhadledd gydag ychydig o eiriau yn Gymraeg.

Bu 1998/99 yn flwyddyn arall o ddigwyddiadau nodedig - ymddiswyddiad Ron Davies a'r gystadleuaeth ddilynol am arweinyddiaeth ei blaid, ymweliad yr Uwch-gynhadledd â Chymru, lansio BBC CHOICE Wales a'n cynlluniau ein hunain ar gyfer datganoli.

Rhoddwyd pedwar cyngerdd gan y Gerddorfa ym mherfformiadau Proms y BBC yn y Royal Albert Hall, a darlledwyd un ar rwydwaith BBC Un ar draws y DG. Perfformiodd y Gerddorfa Requiem Verdi hefyd mewn cyngerdd arbennig ar gyfer yr Uwch-gynhadledd Ewropeaidd, y noson wedi iddynt berfformio mewn cyngerdd gala awyr-agored yng Nghastell Caerdydd.

Yr oedd ei sefydlu yn ganlyniad cynnig i'r Gynhadledd, ac ar un olwg yr oedd mudiad yr iaith yn blentyn iachus iawn i'r Blaid yr adeg honno.

Rhydd awdurdod i'w waith i gyd - gan gynnwys darllediadau o'r Uwch-gynhadledd Ewropeaidd yng Nghaerdydd ym mis Gorffennaf, yn ogystal â storïau newyddion mawr megis ymddiswyddiad Ron Davies fel Ysgrifennydd Gwladol Cymru.

Rhaid meddwl o ddifrif am alw'r Gynhadledd y soniwyd amdani, a'r ddau gwestiwn a gyfyd yn naturiol ydyw pwy a i geilw ac ymhle y'i cynhelid?

(A oes gwahaniaeth rhwng gyrru cynrychiolydd i Gynhadledd Flynyddol Doriaidd a Cynhadledd Flynyddol y Glowyr?) Tybiwn i mai cynrychioli eu cangen leol y mae yn y ddau achos?

Cymerodd 54 o bobl, a oedd yn cynrychioli 40 sefydliad, ran yn y gynhadledd.

Galwodd Awstin yr esgobion ynghyd i gynhadledd i weld a oedd modd uno'r eglwysi Celtaidd a'r eglwysi yr oedd ef ei hun yn eu sefydlu.

Bydd adroddiad llawn o'r gynhadledd yn ymddangos cyn bo hir.

Dai Smith, Pennaeth Darlledu Saesneg, BBC Cymru Ehangodd Going Continental driniaeth BBC Cymru o'r Uwch-gynhadledd Ewropeaidd yng Nghaerdydd i gynnwys safbwyntiau, personoliaethau a barnau gwahanol.

Roedd yn naturiol, felly, i ni fod yn uchelgeisiol yn ein hymateb i'r Uwch-gynhadledd Ewropeaidd yng Nghaerdydd ym mis Mehefin 1998: nid adroddiadau a dadleuon yn unig, ond hefyd rhaglenni dogfen, celfyddydol ac adloniant ysgafn.

bu'r ail gynhadledd mor llewyrchus â'r gynhadledd gyntaf a phan ddychwelodd henry richard o ffrainc cynhaliwyd nifer of gyfarfodydd cyhoeddus drwy brydain, a'r rhai mwyaf nodedig ohonynt ym manceinion a birmingham, i ategu a gwerthfawrogi'r gwaith a wnaed ym mharis.

Ganol y noson darlledwyd ail hanner Cyngerdd Gala yr Uwch-Gynhadledd Ewropeaidd o Gastell Caerdydd gyda Dennis O'Neill a Lesley Garrett.

roeddynt am egluro beth oedd amcanion y gymdeithas heddwch a sôn am y gynhadledd a oedd i'w chynnal yn llundain.