Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

gyntaf

gyntaf

Dyna'r elfen gyntaf yn y cefndir i'r gerdd.

Nid yw hyn yn dweud fy mod yn hoff o'r math ar fiwsig sy'n dynwared sūn natur, fel y mae Delius yn ei wneud yn y darn, 'Wrth Glywed y Gog Gyntaf yn y Gwanwyn'.

Gwelodd Galileo yn gyntaf fod cerrig o wahanol siapiau a maint yn cymryd yr un faint o amser i gyrraedd y llawr o ben Twr Pisa.

Pan ymwelodd y ddirprwyaeth gyntaf â Nicaragua ym 1994, roedd sôn am sefydlu Prifysgol yn Bluefields, ar arfordir yr Atlantig.

'Mae'n bwysig, nawr, bod ni'n aros yn yr Adran Gyntaf yn y dyfodol.

Enillodd Kelly Morgan o Donteg ger Caerdydd, ei gêm rownd gyntaf ym mhencampwriaeth Agored Siapan.

Ond y mae dau anhawster: yn gyntaf, i ddyfynnu Crwys: 'Prin yw'r arian yn god', ac yn ail, beth a wnawn ag ef, wedi ei brynu ar wahân i ymddeol iddo, efallai?

Felly y mae plant y ddwy flynedd gyntaf wedi ymsefydlu yno.

Y rhan gyntaf yw'r AGORIAD, yr ail yw'r GEM GANOL a'r trydydd y TERFYNIAD.

Dewch i ni ddelio yn gyntaf â'r awgrym 'ma y dylid rhoi'r gorau i ymgyrchu.

Yn gyntaf, ymddengys smotyn bach ar y metel, a hwnnw wedyn yn tyfu ac yn disgyn i ffwrdd yn ddarnau man, gan adael arwynebedd bontydd haearn yn gwanhau ac yn dymchwel o achos rhwd, a peth cyffredin yw gweld darnau o rwd ar hen geir.

Mae'n arwyddocaol mai'r sgwrs hon oedd yr un gyntaf yn y gyfres 'Crefft y Stori Fer' .

Ond ar ôl oes Elisabeth y Gyntaf ni ddywedwyd hynny cyn amled yn Gymraeg.

Byddant bob amser yn gwisgo'r esgid chwith gyntaf am fod hyn yn lwcus.

Gwelodd olau dydd gyntaf, yn ôl ei dystiolaeth ei hun, pan oedd Harri VII yn teyrnasu.

Fel mowldiwr ei gorff ei hun y daeth i amlygrwydd gyntaf ac nid oes amheuaeth fod ei gorff lluniaidd yn destun edmygedd.

Deutsche Grammophon yn cyflwyno'r record hir gyntaf.

Ar ôl ymweld â hi gyntaf yn y chwedegau, pan oedd rhywfaint o weithio yno, bu yn ôl lawer gwaith ar ôl iddi gau, gan seilio cyfres gyfan o luniau arni.

Daeth y newyddion i wylwyr o Gymru ar Wales Today yn gyntaf gyda newyddion brys am 5.30pm ar Hydref 27.

"Pam y gwnaethoch chi ddianc ar ôl y noson gyntaf a chithau wedi addo cynnal ail noson?" "Gwyddwn yn iawn y buasen ni'n eu trechu nhw'n hawdd, meddai Bholu, "ac felly ni fuasai neb eisiau dod i weld y cwshti ar yr ail noson." Rhoddodd ei law yn ngheg y sach a chydiodd mewn dyrnaid o bapurau gan eu rhoi i mi.

Y gyntaf oedd Dewisol Ganiadau yr Oes Hon ym 1759 ond yn ôl Mr Lake nid oes llawer o wybodaeth ynglyn â hon ond y mae mwy o wybodaeth am ei ail gyfrol, Diddanwch Teuluol, a gyhoeddwyd ym 1763.

Y ddihareb gyntaf y mae'r Kurdiaid yn ei dysgu i'w plant yw: 'Does gan y Kurd ddim ffrindiau.' Un o'r Kurdiaid enwocaf oedd Saladin, a fu'n ymladd dros Islam yn erbyn Richard the Lionheart, brenin Lloegr.

Yn yr adran gyntaf y mae edafedd nifer o hanesion yn ymwâu trwy ei gilydd wrth i'r olygfa symud o lys Arthur yng Nghaerllion-ar-Wysg i Gaerdydd ac i helynt Edern ap Nudd.

Yn gyntaf, fe dry at briodas rhwng credinwyr ( adn.

Fe edrychir yn gyntaf ar nodweddion y prif ffactorau, sef hinsawdd, tirwedd, priddoedd ac amaethyddiaeth, ac yna edrychir yn fanylach ar y berthynas rhyngddynt.

Esso yn agor y burfa olew gyntaf yn Hwlffordd.

Y Democrat Al Gore ymddangosodd gyntaf.

Mae cannoedd os nad miloedd o lyfrau wedi eu hysgrifennu ar y rhan gyntaf - sef yr AGORIAD.

Yn gyntaf, beth yn union yw'r amodau sy'n angenrheidiol i greu bywyd ac yna gallu ei gynnal hyd at stad o wareiddiad uwchraddol?

Y gyfrol gyntaf o drioleg yn adrodd yr holl chwedlau Arthuraidd.

Ar yr olwg gyntaf ymddengys y teitl yn eironig.

Y Cyfarwyddwr Dafydd yw'r ffilm gyntaf i Ceri Sherlock ei chyfarwyddo a'i hysgrifennu, er y bydd gwylwyr BBC Cymru eisoes wedi gweld enghraifft o'i waith cyfarwyddo yn ystod y gyfres ddiweddar o Wales Playhouse.

Rhowch y cyrchwr rywle ar y llinell gyntaf ac yna cliciwch ar y botwm canoli fel bo'r pennawd yn symud i ganol y tudalen.

Gweithred gyntaf Cymdeithas yr iaith Gymraeg pan rwystrwyd trafnidiaeth ar Bont Trefechan, Aberystwyth.

Ac egwyddor gyntaf ceidwadaeth yw ymwrthod â phob chwyldroad, cadw llinyn bywyd cymdeithas yn gyfan a didor, parchu yn fwy na dim arall mewn bywyd draddodiadau'r genedl.

Gwastraff amser ydi'u hanner nhw, ond mi fyddaf i'n ateb bob un, ond byth yn cytuno i fynd i unlle heb gael sgwrs ar y ffôn â'r dyn y pen arall yn gyntaf.

Gan ystyried pwysigrwydd y sylwadau hyn, cytunwyd mai'r nod o ddysgu Cymraeg fel ail iaith yn yr ysgol gynradd oedd: "rhoi amrywiaeth o brofiadau addysgol yn y Gymraeg am gyfnod helaeth o bob dydd, o'r flwyddyn gyntaf yn yr ysgol gan gymryd i ystyriaeth gyraeddiadau gwahaniaethol y disgyblion" Cytunwyd: a) bod angen rhagor o fyfyrwyr yn y Colegau Addysg â diddordeb mewn dysgu ail iaith; b) bod angen trochiant llwyr yn yr ail iaith mor gynnar â phosibl ac nad yw ugain munud y dydd o ddysgu ail iaith yn ddigonol; c) bod angen gosod lefelau cyrhaeddiad graddedig a fyddai'n sicrhau dilyniant a chynnydd.

Yn awr rhaid dysgu sut i beidio a gadael i'ch gwrthwynebydd gael yr afael drechaf arnoch yn ystod rhan gyntaf y chware.

'Roedd y rhaglen gyntaf i gyflwyno'r pwnc, trwy gymharu cyfoeth a thlodi a thrwy gyflwyno y syniad o'r hyn sy'n normal - amgylchiadau a sefyllfaoedd y byddem ni yma yng Nghymru yn ystyried yn normal ond sy'n hollol wahanol i'r hyn a ystyrir yn normal yn y byd ar y cyfan yn nhermau incwm, tai, trafnidiaeth, hyd oes ac yn y blaen.

Er i Loegr fod ar y blaen 2 - 0 yn erbyn Portiwgal ymhen ychydig dros chwarter awr mynd rhagddynt i golli wnaethon 3 - 2 yn eu gêm gyntaf yn Euro 2000.

Wrth ei bobl ei hun y llefarai'n gyntaf.

Daeth y flwyddyn â dau ddatblygiad cyffrous i BBC Radio Wales - lansio ei opera sebon ddyddiol gyntaf a thonfeddi FM newydd ar draws coridor yr M4 a Gogledd Cymru, gan roi derbyniad gwell.

Yn gyntaf, ychydig bach o waith adolygu.

Ugain mlynedd yn ôl fe gododd Abertawe i uchelfannau'r Adran Gyntaf.

Mae hi'n anos i'r corff ymddangos yn iau, fodd bynnag, ac yn yr Act Gyntaf, mae cyhyrau a phwysau cyrff yn anochel yn hŷn na'r arddegau - trafferth teledu eto yw ei fod yn gyfrwng mor naturiolaidd, fel rheol, fel bod unrhyw wyro i ffwrdd oddi wrth y cwbl realistig yn annerbyniol tra bod llwyfan yn barod i gyflwyno gwahanieth fel rhan o her actio.

roedd hwn yn gyfle da i gymru ennill ei gêm gyntaf yn y bencampwriaeth gan gofio y gweir a gafodd yr alban gan y crysau duon ond gwaetha'r modd nid wyf yn gweld y tîm hwn yn eu trechu hyd yn oed ar y maes cenedlaethol ac nid yw'n rhoi bodlonrwydd o gwbl imi fod yn dweud hynny ar ddechrau blwyddyn.

At y problemau yn gyntaf.

Trechodd Isabella Rossellini a Joanna Lumley rai fel y syrffedus hollbresennol Liz Hurley an merch ninnau o'r Mwmbwls, Catherine Zeta Jones, i fod yn gyntaf ac yn ail ar y rhestr.

Mae peth o'r clod yn ddyledus i Blas y Cilgwyn ei hun, sef y plas yn Adpar, Castellnewydd Emlyn, ergyd carreg o'r wasg argraffu gyntaf yng Nghymru.

Ar y daith adref ar ôl chwarae ym Manceinion roedd yn draddodiad rhoi triniaeth arbennig i hogiau newydd y flwyddyn gyntaf Mae eli o'r enw 'Sloane's Liniment' i'w gael ar gyfer poenau yn y cyhyrau sy'n creu gwres mawr ar ba ran bynnag o'r corff y'i rhoddir.

Pwysodd Cathy ar Anna i ddod i weld y cwch ar dreialon neu hyd yn oed ar y ras fawr gyntaf i Iwerddon.

Synnwn i ddim na allai Bill Roache (Ken Barlow) chwarae ei ran heb sgript gan fod y cymeriad yn siwr o fod yn rhan ohono ar ôl chwarae'r rhan o'r bennod gyntaf.

Yn gyntaf roedd angen digon o arian i dalu am y cwrs.

Sefydlodd cyfres deledu gyntaf Owen Money ar gyfer BBC Cymru, American Money, y seren o BBC Radio Wales, fel cyflwynydd teledu poblogaidd a oedd yn amlwg yn mwynhau ei hun, ac roedd Whole Lotta Money yn gyfuniad celfydd tebyg o hiwmor a cherddoriaeth roc.

Rwsia yn anfon y roced gyntaf, Sputnik-1, i'r gofod, ac yn ddiweddarach yn y flwyddyn yn anfon ci, Laika, i'r gofod.

Daeth yn amlwg mai digyfeiriad ac aneffeithiol oeddynt yn hel gwybodaeth am yr ail gategori tra ymgymerent â'r ymchwil gyntaf gyda holl frwdfrydedd witch-hunt.

Teledu BBC yn dod i rai rhannau o Gymru Cychwyn y 'Festival of Britain'. Deutsche Grammophon yn cyflwyno'r record hir gyntaf.

Ni all anifail tir gael gwared ag amonia fel hyn yn barhaus; rhaid iddo yn gyntaf drosi'r nwy i rywbeth arall nad yw'n wenwynig, megis wrea a ysgerthir trwy'r arennau.

Llwyddodd Danish Kaneria, y troellwr coes deunaw oed, i gipio'i wiced gyntaf mewn gêm brawf pan dwyllodd Marcus Trescothick am 30 rhediad.

Yn gyntaf nid yw'r Cynulliad yn gweithredu polisi o ddwyieithrwydd gweithredol ac yn ail ymddengys nad yw'r cyfryngau ar y bwletinau newyddion Saesneg yn gwneud cyfiawnder â'r aelodau hynny sy'n dewis siarad Cymraeg.

Y Mwyafrif ydi sengl gyntaf Pep Le Pew, er bod Gang Bangor wedi bod yn chwarae eu cerddoriaeth yn gyson ers rhai misoedd.

Mwynheais hefyd y stori gyntaf yn y casgliad, Dacw alarch ar y llyn, lle'r oedd mam a merch mewn cyfyng-gyngor wrth benderfynu wynebu'r dyfodol.

Cefnogwch ran gyntaf ein brwydr, yn erbyn y cwmnïau ffôn symudol, trwy ychwanegu eich enw i'r ddeiseb Galwad Dros y Gymraeg.

Bu'n blismon ers saith mlynedd gan dreulio'r holl amser hwnnw yn Llanelli, fel heddwas stryd yn gyntaf ac yna fel ditectif gwnstabl.

Anoddefgarwch Y gyntaf o'r rhain yw ANODDEFGARWCH.

Fel yn achos pobloedd o bob rhan o Ewrop, bu America yn dynfa anodd ei gwrthsefyll i'r Cymry yn ystod y rhan gyntaf o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg, yn enwedig yn sgil datblygiad y diwydiannau dur a glo, a chwareli llechi ym Mhensylfania.

Sefydlu'r ysgol gynradd Gymraeg gyntaf gan yr Urdd yn Aberystwyth.

Dychwelaf at y cwestiynnau hyn yn y man ond yn gyntaf rhaid amlinellu y newidiadau mawr yn y brif defnydd o'n cefngwlad yn y degawdau ers yr Ail Ryfel Byd.

Cynnal cangen gyntaf Sefydliad y Merched yn Llanfair P.G.

Bydd y ddwy gyntaf yng Nghaerfyrddin a'r Wyddgrug a'r ddwy nesaf ym Mhorthmadog a Phontypridd.

Golyga hyn y bydd un o lyfrau plant pwysicaf yr ugeinfed ganrif (a welodd olau dydd gyntaf yn 1931) yn ymddangos ar ei newydd wedd erbyn y flwyddyn 2000.

Pan ddaethom gyntaf oll i Shamshuipo fe roddwyd y tri swyddog uchaf, y Cyrnol, y Major a Chapten fy nghatrawd i, mewn ystafell ar wahân, ac yn yr ystafell honno roedd soffa go fawr.

Cawsom berfformiad da y tro hwn hefyd, er i'r cantorion gael eu tarfu yn yr act gyntaf drwy i'r golau trydan ddiffodd ddwy neu dair gwaith, a'u gorfodi hwy a'r gerddorfa i roi'r gorau iddi.

Y 'Comet', yr awyren jet gyntaf i deithwyr, yn hedfan.

Ei daith ffurfiannol gyntaf oedd honno o'i henfro i Wrecsam, lle cafodd ei dro%edigaeth o dan bregethu Walter Cradoc: ei berthynas â Cradoc yw pwnc Pennod IV Morgan Llwyd: ei gyfeillion a'i gyfnod.

Clamp o wledd y noson gyntaf.

Darlledwyd y rhaglen Gymraeg gyntaf ym mis Tachwedd, ond amharod oedd y BBC i ddefnyddio unrhyw iaith arall ac eithrio Saesneg, a hwnnw'n Saesneg ag acenion dosbarth canol Llundain.

Buasain bosib chwarae gemau rownd gyntaf yno.

Yn gyntaf y dylai ar sail y derbyniad a gafodd yn Aberconwy a Chlwyd ystyried codi ei phroffeil yno ar unwaith.

Ond ar gyrion Y Gaiman rhaid aros yn gyntaf am lymaid - a chân coeliwch neu beidio - yn Na Petko, a chyn bo neb yn sylweddoli bron y mae'n bedwar o'r gloch y bore cyn bo pawb ar y bws i ddychwelyd yn ôl dros y paith yn llawer iawn distawach nag yn ystod y daith i lawr.

Dyn efo ci wedi ei stwffio a enillodd y wobr gyntaf mewn cystadleuaeth ufudd-dod cwn yn Siapan yn ddiweddar.

Tîm rygbi Cymru yn dod yn drydydd yn y gystadleuaeth Cwpan y Byd gyntaf.

Ie yr ymddangosodd y gân gyntaf?

Gwraig gyntaf Harris oedd Elizbaeth, merch Arglwydd Ogmore.

Doedd e dim ar gael yn y ddwy gêm gyntaf oherwydd anaf i'w ben-glin.

Ar ôl yr ymgyrch gyntaf honno ynglŷn â'r iaith, daeth o bob cythrwfl fel march rhyfel yr Ysgrythur, ond bod y mwg o'i ffroenau ef yn fwg baco ac yn fwg bygylaeth.

Yn wir, y record gyntaf imi ei phrynu oedd Megamix gan Technotronic (dechrau da te ba'?!), ac fe fyddai'r casgliad yn cynyddu'n wythnosol, gan ganolbwyntio ar gerddoriaeth y clybiau gan amlaf.

Pan ddechreuodd Vera John lanhau i Edward Morgan gyntaf, nid oedd yn hoffi'r syniad o weithio mewn tŷ lle'r oedd yna ddau gi.

Mae cytundeb pur gyffredinol erbyn hyn ymysg llenorion a beirniaid llenyddol ein gwlad fod Gruffydd yn un o brif feistri rhyddiaith Gymraeg ac y mae dwy gyfrol a gyhoeddwyd ganddo yn y tridegau yn dangos hyn yn glir, sef Hen Atgofion, rhan o'i hunangofiant, a'r gyfrol gyntaf o gofiant OM Edwards.

Brwydr gyntaf yr Undeb oedd gwrthwynebu troi 16,000 erw yn Epynt yn faes tanio.

Y ddadl amlycaf ym meddwl y mwyafrif ymhlith y genhedlaeth gyntaf o arolygwyr oedd yr un foesol: wedi'r cwbl, roedd bron pob un ohonynt yn glerigwr mewn urddau a oedd wedi ei gymeradwyo gan awdurdodau'r Eglwys: ond ym meddwl y mwyafrif o'r beirniaid roedd yr hirben a'r moesol wedi'u cydgymysgu.

Yn gyntaf, na fu wedi marw Elisabeth hyd at drothwy'r ugeinfed ganrif na chais na bwriad gan neb o bwys yng Nghymru i ddatod dim ar y cwlwm a unodd Gymru wrth Loegr na gwrthwynebiad o unrhyw gyfri i'r egwyddor o deyrnas gyfunol a diwahân.

mae'n fwriad gennyf, felly, chwilio cyfleoedd yn ystod y dyddiau nesaf i'w trafod yn anffurfiol gyntaf gyda swyddogion Adran Addysg y Swyddfa Gymreig cyn chwilio dyddiad ar gyfer y cyfarfod ffurfiol hwnnw.

Yn gyntaf, y maen'n ymddangos i Forgan fanteisio hyd yr eithaf ar y cyfle a oedd ar gael yn y Coleg a'r Brifysgol i feistroli Hebraeg wrth draed tiwtoriaid dawnus fel y Ffrancwyr Antoine Chevallier a Philip Bignon a'r Sais John Knewstub (efallai mai'r Ffrancwyr a ddysgodd Ffrangeg iddo'n ogystal); yr oedd hyn, wrth gwrs, yn ychwanegol at yr addysg yr oedd yn ei derbyn neu wedi'i derbyn yn y celfyddydau a'r gwyddorau, athroniaeth, Groeg a diwinyddiaeth.

Sylwodd mai Rageur a Royal, a oedd yn naw oed ac yn hyn o lawer na Rex a âi gyntaf.

Gorffennodd ei raglen gyda'r un gân allan o Verdi ag a ganodd Nigel Smith fel ei gân olaf ar y noson gyntaf.

Astudiaeth fanwl o'r corff dynol fu ein tasg am y ddwy flynedd gyntaf a golygai hynny ein bod yn treulio tri mis llawn efo gwahanol rannau o'r corff.

Darlledwyd y rhaglen Gymraeg gyntaf ym mis Tachwedd y flwyddyn honno, ond ar y cyfan trahaus oedd agwedd y BBC at yr iaith, a bu'n rhaid brwydro i gael rhaglenni Cymraeg.

Mae Bryn Terfel yn dweud mai hon fydd y gyntaf o nifer o ddigwyddiadau tebyg.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn cynnal ei phrotest gyntaf tu allan i'r Cynulliad Cenedlaethol yng Nghaerdydd am 2 o'r gloch Dydd Mercher Hydref 27ain.