Ers pasio'r ddeddf hon, newidiodd hinsawdd ieithyddol Gwlad y Basg.

A yw'r cynllun o dyfiant sydd ynddo yn helpfawr yn ieithyddol?

Ac roedd yna hollt ieithyddol bryd hynny hefyd.

* gynnig mwy nag un model ieithyddol i ddisgyblion, e.e.

Heb gadarnleoedd ieithyddol, mae'n anodd i unrhyw iaith gynyddu: dyna mae profiad gwledydd eraill wedi ei ddangos hyd yma.

Nid gweslyfr mewn methodoleg ydyw, yn ôl yr awdur, ond cyflwyniad i astudio'r Gymraeg, gosodiad diymhongar iawn, a dweud y gwir, gan fod y bennod olaf, o leiaf yn canolbwyntio ar ddisgrifio methodoleg un ysgol ieithyddol, yr Ysgol Systemig, y gellir ei dilyn ar gyfer gwneud disgrifiad syncronig o'r Gymraeg, ac y mae'r bennod o'i blaen yn olrhain y datblygiadau yn nulliau ymchwilwyr i'r tafodieithoedd.

Ond bellach mae yna brofiadau mwy diweddar sy'n rhan o gynhysgaeth y ddwy garfan ieithyddol.

Mae 'na grefft i gadeirio cyfarfod dwyieithog, a chamau ymarferol i'w cymryd gan y cadeirydd i roi'r un chwarae teg ieithyddol i bawb.

Mae dinasyddion swyddogol ac answyddogol ein gwlad yn siarad sawl iaith ac mae hynny yn cyfrannu at gyfoeth ieithyddol ein gwlad.

Fe leddfwyd peth ar effeithiau mwy crafog y gwahaniaeth ieithyddol.

(ii) Ieithyddiaeth Ddisgrifiadol, yn canolbwyntio ar ddadansoddi a disgrifio'n syncronig, hynny yw, mewn cyfnod arbennig neu, nodweddion ieithoedd unigol, gan gynnwys iaith ardal (tafodiaith) neu ddosbarth arbennig neu hyd yn oed iaith unigolyn (idiolect); (iii) Ieithyddiaeth Gymharol, yn cynnwys cymharu dau gyfnod yn hanes un iaith neu'r berthynas rhwn nifer o ieithoedd; astudiaeth hanesyddol, ddeiacronig y gelwir y math hwn o waith ieithyddol; (iv) Ieithyddiaeth Gymwysedig.

Ymgyrchydd ieithyddol yw ef sy'n cynrychioli y mudiad Konteseilua.

Dylid hybu defnyddio'r iaith Gymraeg drwy fagu hyder ymysg ei siaradwyr, drwy wella ei delwedd, a thrwy geisio newid arferion ieithyddol y rhai sy'n ei defnyddio.

Ond nid yw llwyddiant cyfarfod dwyieithog (h.y. cyfarfod lle mae pawb yn teimlo'n rhydd i ddefnyddio'r naill iaith neu'r llall ac yn gwneud hynny) yn dibynnu ar sgiliau ieithyddol unigol y Cadeiryddion yn unig.

Yn ôl y Rhagair, ymgais ydyw i gyflwyno rhai agweddau ieithyddol heb ragdybio unrhyw wybodaeth flaenorol.

Mae llywodraeth yr Ynysoedd Balearaidd (Mallorca, Menorca, Eivissa ac ynysoedd llai) yn hurio heddlu iaith i glirio rhai o 'ghettos' ieithyddol yr ynysoedd lle mae'r holl arwyddion mewn ieithoedd tramor.

Mae'r anghenion a'r oedrannau yma wedyn, wrth gwrs, i'w cael yn yr holl amrywiaethau ieithyddol-addysgol sydd yng Nghymru ac mae plant ag anghenion addysgol arbennig yn derbyn gwasanaethau ar draws y sectorau: iechyd, cymdeithasol, addysg, gwirfoddol, preifat.

Beth am batrwm ieithyddol Llanaelhaearn?

Ers y ddeddf gyntaf gwelwyd trawsnewidiad ieithyddol o ran defnydd cyhoeddus o'r iaith a gosod hawliau allan yn glir.

Rhaid cofio beth sy'n digwydd mewn cyfarfodydd â chyfieithu ar y pryd lle nad yw'r siaradwyr Cymraeg yn y mwyafrif, yn enwedig pan nad ydy'r cadeirydd yn ymwybodol o sut i roi chwarae teg ieithyddol.

Ein cyfrifoldeb ni tuag at gynaliadwyedd ieithyddol y byd yw sicrhau fod amodau teg yn cael eu creu i'r Gymraeg er mwyn sicrhau amrywiaeth ieithyddol yn y rhan hon o'r byd.

Yr adeg honno (ac heddiw) teimla nifer ei bod yn anodd i blant y de a'r gogledd ddeall yr un llyfrau oherwydd problemau 'ieithyddol'.

Yn yr un modd mewn ardaloedd di-Gymraeg, gallasai'r peuoedd hyn weithredu fel sylfaen i ail-sefydlu rhwydwaith o gymdeithasau Cymraeg allasai greu impetws ieithyddol deinamig.

Cynhyrchu pecynnau fydd yn cyflwyno theori ar ddatblygiad ieithyddol, lledaenu arfer dda, yn rhoi cyfle i athrawon adfyfyrio ar eu dulliau dysgu

Tu ol i'r holl broblemau hyn mae problem arall, y fwyaf sylfaenol o'r cwbwl yn fy nhŷb i, sef problem y Rhwyg Ieithyddol - problem yr iaith.

Gweler Datganiad Byd-Eang Hawliau Ieithyddol, Barcelona 1996.

Mater o ofid hefyd yw crebachiad yr iaith yn yr hyn a ystyrir yn gadarnleoedd ieithyddol.

Er mor bwysig yw addysg i bob cymuned mae credu fod y system addysg ar ei phen ei hun yn gallu newid ymddygiad ieithyddol yn dwyllodrus.

Y perygl amlwg o gyfyngu trafodaethau ar y Gymraeg i un Pwyllgor Pwnc yn unig yw mai dim ond trafodaethau yn ymwneud â statws yr iaith a hawliau ieithyddol siaradwyr unigol fyddai'n cael eu hamlygu.

Er gwaethaf methiant y Chwyldro, nid adferwyd yr hen drefn ieithyddol yn llwyr.

Bydd yn gwybod yn hytrach mai'n raddol, dros amser, y mae'r darnau ieithyddol yn syrthio i'w lle.

Syniai Saussure am iaith fel chwarae gwyddbwyll, lle y bo i'r darnau eu gwerth a'u swyddogaeth a lle y bo'n rhaid eu symud yn ôl rheolau arbennig; bod dwy wedd ar astudio iaith, sef y wedd syncronig, disgrifiad o gyfansoddiad iaith, ei sieniau, ei geiriau a'i gramadeg mewn cyfnod arbennig, a'r wedd ddeiacronig, y cyfnewidiadau sy'n digwydd i iaith dros gyfnod o amser; a bod rhai gwahaniaethau rhwng Langage, gallu cynhenid yr hil ddynol i gyfathrebu trwy gyfrwng arwyddion llafar confensiynol, la langue, y system ieithyddol fel y mae'n bod yn meddwl pawb sy'n defnyddio'r iaith, a la parole, arferion llafar ac ysgrifenedig y siaradwyr, yr unig wedd y gellir ei hastudio.

Y mae defnydd ohoni wedi'i chyfyngu i'r llafar gan nad oes iddi ffurf ysgrifenedig gydnabyddedig na gramadeg sustematig, na dim o'r offer ieithyddol ychwanegol fyddai ei angen i'w haddasu'n iaith ar gyfer addysg, gweinyddiaeth a defnydd swyddogol ffurfiol.

Yr oeddent yn gwneud cyfraniad at ddiddyfnu'r Cymry oddi wrth eu taeogrwydd ieithyddol.

Mae'r system hon yn llyncu adnoddau gan fod pob cynllun iaith yn unigryw i'r corff hwnnw yn hytrach na bod yna nod cenedlaethol o newid hinsawdd ieithyddol Cymru.

Y mathau o lafaredd sydd yn ymestyn gallu ieithyddol a phynciol plentyn.

cyfraniad sylweddol sydd gan athrawon pwnc yn y sector uwchradd i ddatblygiad ieithyddol a dwyieithog y disgybl ch.

Y mae'r amod hwn yn gosod rheolaeth lwyr ar y rhyngweithiad ieithyddol, sydd yn hanfodol bwysig i barhad unrhyw gymdeithas ddwyieithog.

O'r tueddiadau hyn, y canol yw'r un sydd fwyaf derbyniol o safbwynt datblygiad pynciol a ieithyddol y plentyn gan ei fod yn caniatau bratiaith wrth archwilio syniadau mewn grwp, ond yn arwain y disgybl hefyd, i gyfeiriad iaith fwy safonol mewn sefyllfaoedd dosbarth cyfan mwy ffurfiol.

Dysgu Gwahaniaethol: - Oblygiadau ieithyddol.

Ond mwy real iddo ef, ac i'r dyneiddwyr eraill, na'r bygythiad gwleidyddol eang a gai fynegiant yn y syniad o ymdoddi ieithyddol llwyr, yw'r difrawder a'r troi cefn a welent ymhlith unigolion, y man foneddigion yn arbennig.

Roedd hi'n adlewyrchiad o'r holltau gwleidyddol, ieithyddol ac enwadol o fewn cenedl oedd yn mynnu ei diffinio ei hun mewn sawl modd gwahanol.

Cyfeirio'r wyf at awdl 'Pwll Morgan', a gyfrgollwyd ar sail ei gwallau ieithyddol a' diffyg chwaeth.

Mae'n bwysig, felly, ceisio sicrhau fod goblygiadau ieithyddol datblygiadau newydd yn y maes yn cael eu hystyried yn gynnar yn y broses ddatblygu.

Dywedodd Geraint Talfan Davies, Rheolwr BBC Cymru, "Rydym yn falch i fod yn gysylltiedig â ffilm unigryw oedd yn llawn menter greadigol, ieithyddol a thechnegol."

Ers peth amser gwelwyd newid mawr ym mhroffil ieithyddol llawer o ardaloedd yng Nghymru lle'r oedd y Gymraeg gynt yn iaith y mwyafrif.

Y dasg gyntaf, felly, oedd mynd ati i ddisgrifio anghenion y dysgwr ei hun, cyn dethol yr elfennau ieithyddol y byddai eu hangen i'w diwallu.

Cyffyrddwyd yma â syniadau ieithyddol a chymdeithasol a ddaeth, yn ddiweddarach, yn rhai pur amlwg a dadleuol ymhlith rhai Cymry.

Olyniad o arwyddion ieithyddol oedd brawddeg i Saussure, yn meddu ar ddau fath o berthynas: (i) perthynas syntagmatig, sef trefn arbennig elfennau'r frawddeg, a (ii) perthynas baradigmatig, sef perthynas rhwng yr elfen - yr arwydd - sy'n bresennol a'r rhai nad ydynt yn bresennol, megis y berthynas rhwng ffurfiau berfol fel mae, oedd, bydd, etc, a allai weithredu yn yr un lle mewn brawddeg.

Y gymysgedd hon o arddulliau dysgu sydd yn rhoi'r cyfle gorau i ddisgyblion ddatblygu eu galluoedd ieithyddol a'u dealltwriaeth bynciol yn gyfochrog gan fod pwrpas real i'r ddeubeth mewn sefyllfa o'r fath.

Mae angen datblygu'r ddarpariaeth ymhellach er mwyn sicrhau fod darpariaeth ar gael ar gyfer unrhyw un yng Nghymru sy'n dymuno ennill sgiliau ieithyddol neu eu gwella.

Dangosodd yr astudiaethau hyn fel yr oedd tafodieithoedd yn ymrannu'n ardaloedd ffocol, canolfannau o ddylanwad ar gyfer lledu nodweddion ieithyddol ac ardaloedd trawsnewid rhagddynt, sef ardaloedd yn rhannu nodweddion dwy neu ragor o ardaloedd ffocol cyfagos.

Ond o weithio mewn cyd-destun ag iddo ymrwymiad Ewropeaidd cynyddol, a yw seiliau'r Gymraeg (yn addysgol, yn ddiwylliannol, yn ieithyddol, yn gymdeithasol) yn ddigon cryf i oresgyn y gofynion newydd a ddaw yn sgîl hyn?

i'r myfyrwyr ddysgu drostynt eu hunain, ac o'r safbwynt dysgu dwyieithog rhaid anelu'r wers at allu ieithyddol y mwyafrif.

Pan edrychir ar restr gyflawn o weithiau Elfed, un peth sy'n taro dyn ar unwaith yw pa mor gyfartal, yn ieithyddol, ydoedd swm ei gynnyrch.

Felly, gyda parole y mae'n rhaid dechrau astudio iaith, gyda'r arwydd ieithyddol yn cynnwys (a) y signifie:y gwrthrych a ddynodir gan yr olyniad ffonolegol, a (b) y signifiant: y syniad a sylweddolir yn la parole gan seiniau, ystyron, cyfeiriadaeth.

Bydd gan Gadeiryddion gwahanol sgiliau ieithyddol gwahanol; bydd rhai yn gyfforddus wrth ddefnyddio'r ddwy iaith, rhai'n gyfforddus wrth ddefnyddio y naill ohonynt, ond yn medru defnyddio rhywfaint ar y llall, a bydd eraill yn gyfforddus mewn un iaith yn unig.

Fodd bynnag, mae'n hanfodol bod sector y amaethyddol yn parhau yn gadarn a llewyrchus, nid yn unig fel un'r prif ffynonellau incwm, ond hefyd fel ffactor i gynnal y boblogaeth wledig gynhennid, cadwraeth y tirwedd ac i sicrhau parhad hunaniaeth diwylliannol a ieithyddol ardal y Parc.

Ni wyddai Hadad ddigon am ddaearyddiaeth ethnig a ieithyddol gogledd Affrica i synnu bod bagad o Dwaregiaid yn ymddangos fel hyn rhyw wyth can milltir i'r dwyrain o ffiniau eu cynefin, ac ni ddaeth fyth i ddeall y rheswm am y siwrnai.

Serch hynny, mae'r hanesion yn ddifyr ac yn cadw diddordeb y darllenwr tan y diwedd ac mae'r cynnwys ieithyddol yn ddigon swmpus i roi her i ddysgwr sydd o ddifri am wella'i afael ar y Gymraeg.

Beth bynnag fo'r patrwm ieithyddol mewn unrhyw gymuned yng Nghymru, mae gan faes dysgu Cymraeg i oedolion le pwysig o fewn y gymuned honno.

Cred Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod eithrio'r sectorau preifat a gwirfoddol o'r ddeddf yn arwydd clir nad yw'r ddeddf o ddifrif yn ceisio cyfiawnder cymdeithasol ieithyddol yng Nghymru.

Ochr yn ochr â'r cyrchnodau arholiad, sicrheir fod rhaglen waith pob disgybl yn amlygu: Ehangder - drwy gyflwyno'r profiad ieithyddol/dwyieithog yng nghyd-destun pob un o'r naw maes profiad (mathemategol, gwyddonol, ayb.) ac yn cymhwyso sgiliau'r cwrs addysg i fywyd a gwaith cymunedol; Perthnasedd - drwy gysylltu'r rhaglen waith â'r angen i addasu'r dysgu a'r addysgu i ddiddordeb a gyrfa bersonol y disgybl ee.

Datblygu cynlluniau i sicrhau safonau ieithyddol priodol ar gyfer holl gyflwynwyr BBC Radio Cymru.

Bellach mae bron pob plentyn ysgol yn dysgu rhywfaint o bynciau o leiaf trwy gyfrwng yr iaith ac mae rhaglenni uchelgeisiol i newid iaith y gweithle, iaith gweinyddiaeth, iaith y gymuned a chreu cyfiawnder cymdeithasol ieithyddol.

Dyma'r cyfle i drawsnewid diwylliant ieithyddol gwleidyddiaeth a llywodraethu Cymru.

Credwn fod angen cydnabod fod cyfrifoldeb ar bob darparwr i gyfrannu at greu hinsawdd ieithyddol fwy cytbwys yng Nghymru.

Nid yw chwaith yn unigryw i Gymru; dyma yw'r egwyddor sylfaenol y tu ôl i ddeddfwriaeth ieithyddol yng Ngwlad y Basg a Chatalonia yn ogystal â Datganiad Byd Eang Hawliau Ieithyddol (Barcelona 1996) a gyflwynwyd i UNESCO.

Mae sawl ffactor yn achosi hyn megis natur ieithyddol y gymuned, polisi iaith yr AALl a hyfedredd yr athrawon yn yr iaith.

pecyn hyfforddiant mewn swydd ysgol-ganolog - Pwnc, Iaith - Iaith Pwnc, yn ymdrin a'r cyd- ddibyniaeth rhwng dysgu pynciol a datblygiad ieithyddol ii.

Yn sicr, nid oes angen, hyd yn nod i feirdd, anwybyddu ffeithiau cydnabyddedig gan feirniaid ieithyddol.

Er bod dadleuon o'r fath yn ymddangos, ar brydiau, yn ffuantus, mae'r broses dadansoddi ieithyddol hwn wedi bod yn llesol i'r maes, trwy ein gorfodi i edrych yn fwy manwl ar beth yw hanfod y maes, pwy yn union yw'r plant a sut yn union mae darparu'n effeithiol ac yn deg ar eu cyfer.

Clywais leisio c^wyn nad yw'r hysbysebion, y pecynnau gwybodaeth, a'u llythyrau cysylltiol, yn cyfeirio at gymwysterau ieithyddol.

* gan ystyried yn llawn eu cefndir a'u hanghenion diwylliannol, crefyddol ac ieithyddol.

Hyd yma, y datblygiad mwyaf cyffrous a welwyd ym maes cynllunio ieithyddol yw'r mentrau iaith.

sefydlu rhwydweithiau lleol a chenedlaethol i sicrhau fod offer cyfieithu priodol ar gael i bawb sydd eu hangen, ac i rannu adnoddau ieithyddol.

O safbwynt ieithyddol, os cynhwysir siaradwyr Occitan yn Ffrainc, Plattdeutsch yn yr Almaen a'r tafodieithoedd Eidaleg, codai y canran i bron pum deg y cant.

Gyda dyfodiad y Cynulliad y mae mwy o alw nag erioed am fudiad cryf i sefyll dros hawliau ieithyddol a chymunedol Cymru a Chymdeithas yr Iaith yw'r unig fudiad sy'n ymgyrchu'n radicalaidd gyda phobl a chymunedau Cymru.

Fedra i ddim llai na chredu fod profiad aelodau Sinn Féin o weld mudiad di-draisyn ennill hawliau ieithyddol a chydraddoldeb diwylliannol i siaradwyr wedi mynd peth o'r ffordd i ddangos iddynt nad oes raid wrth drais i ennill bob amser.

Hyn neu fynnu'r hawl i ddeddfu ar faterion ieithyddol.

Fe all y sefyllfa ieithyddol yn yr ysgolion hyn fod yn ddyrys gan achosi nifer o anawsterau.

wneud hynny, gallai gryfhau'r dysgu gan mai'r llafaredd yw'r modd ieithyddol mwyaf hwylus a chyflym i fod yn bont rhwng: * athrawon, disgyblion a'r deunydd pynciol,

Byddwch yn sensitif i gyfansoddiad ieithyddol y Pwyllgor.

Yn y sefyllfa bresennol gellir yn fras ddisgrifio lefel ieithyddol plant mewn pum categori: a) hwyr-ddyfodiaid; b) dysgwyr; c) dysgwyr da; ch) safon estynedig yn y Gymraeg; d) mamiaith.

Gwasanaeth gwybodaeth sy'n delio a materion yn ymwneud ag amrywiaeth ieithyddol yn Ewrop.

Cynhwysodd yn ei lyfr ddetholiad o'r ohebiaeth a fu rhyngddo a Lhwyd a'i holai'n fynych ynghylch ystyr a tharddiad enwau priod Cymraeg, ond rhaid cyfaddef, er bod Rowlands yn hyddysg yn namcaniaethau ieithyddol ei ddydd a'i fod yn rhannu holl ddiddordebau eang Lhwyd na ddeallasai ef arwyddocad dull gwyddonol ei gyfaill o weithio.

Wrth raddio, neu adeiladu gwers ar wers ar wers fel y bo'r cwbl yn gydlynol ddatblygol, yn hytrach na gwibio o un pwnc ieithyddol i'r llall, gellir gwneud hynny'n broffesiynol neu weithio'n amaturaidd.

Mae'r ail ddeddf iaith yn cyfeirio at hawliau ieithyddol cwsmeriaid yn y farchnad, fel cydnabyddiaeth o realiti bywydau pobl Catalonia.

Fel rhan o gyfraniad cadarnhaol S4C i fywyd ieithyddol, diwylliannol ac economiadd Cymru, mae 95% o'r gyllideb raglenni yn cael ei gwario'n uniongyrchol yng Nghymru gan greu swyddi a chyfrannu at ffyniant economaidd y wlad.