mae'r gwyn yn dilyn honiad gan Bacher fod buddugoliaeth India yn erbyn Pacistan yng Nghwpan y Byd wedi ei threfnu ymlaen llaw.

Yn Llundain dechreuodd weithio fel cyfrifydd i fasnachwr a thra'r oedd yng ngwasanaeth y gŵr hwnnw bu ar fordaith i India'r Gorllewin.

Ar ôl bowlio Awstralia allan yn eu hail fatiad am 264, roedd angen 155 ar India i ennill.

Ymhlith y gwledydd a ystyriwyd 'roedd India'r Gorllewin ac India'r Dwyrain, Canada a De Affrica, Gibraltar, Ynysoedd y Falklands a'r Gambia.

Yn ystod ei gyfnod yn y fyddin, fodd bynnag, mae'n disgrifio un weithred arwrol a wnaeth pan yn croesi Môr India.

Dengys y traddodiad hwn fod gan y wlad gysylltiad â'r India yn gynnar yn ei hanes.

Mae'r Trydydd Prawf rhwng De Affrica ac India'r Gorllewin wedi gorffen yn gyfartal.

Yn ystod y cyfnod hwn ymestynnai ymerodraeth Angkor o ororau Môr Tsieina yn y dwyrain hyd at Fôr yr India yn y gorllewin.

Dyna fe, ddarllenydd - yn llafn main, tal, teneu, gwledig, - mewn gwisg ddiaddurn a digon cyffredin yn dyfod trwy ddrws y capel - am dano y mae coat winlliw o frethyn gwlad wedi ei wau yn lled fras, a hono wedi gweled ei dyddiau goreu; ac oblegid ei fod wedi tyfu ar ol ei chael, edrychai yn fer a chwta - gwasgod o stwff ac un rhes o fotymau yn cau i fynu yn y glos am ddolen ei gadach India oedd yn dorch am ei wddf - llodrau o ffustian rhesog; a phar o esgidiau mawrion cryfion, gyda dwbl wadnau am ei draed, wedi eu pedoli yn ol ac yn mlaen; a'u llenwi â hoelion, ac ymylau hoelion y rhesau allanol yn amgylchu ymyl y gwadnau, fel y gallesid tybio y buasai eu cario yn ddigon o faich i unrhyw ddyn, heb sôn am gerdded ynddynt.

Pan gyrhaeddodd yr Unol Daleithiau ar ddechrau'r Rhyfel Cartref, fe ddywedodd Abraham Lincoln wrtho na wyddai am ddim mwy pwerus na The Times, `heblaw efallai y Mississippi' ac, wrth gyrraedd India i roi sylw i'r Miwtini Mawr, fe drawodd fargen gyda phennaeth y fyddin i gael yr holl wybodaeth a oedd ar gael, ar yr amod na fyddai'n trafod hynny yn unman ond ei lythyrau i'r papur newydd.

Atgofion yr awdures o'i chyfnod fel cenad ym Mizoram, India.

'Wel,' meddent, 'pam na ddylai criw bach gael eu hiaith a'u diwylliant eu hunain; mae e'n digwydd ym mhobman yn yr India.' Doedden ni a'n hiaith ddim yn un o ffeithiau ysgytwol bywyd iddynt mae hynny yn sicr.

Er bod gan India a China boblogaeth uwch nag Affrica, llwyddodd y ddwy wlad honno i orchfygu newyn drwy gynllunio'n ofalus.

Hawdd gweld fod y cyfan yn ddeunydd chwedloniaeth - hawdd suddo i awyrgylch Krishna a mabinogi'r hen India.

Daeth bachgen o dde India, o'r enw D.

O ran pryd a gwedd annhebyg ydynt i frodorion India; maen nhw'n debycach i bobl Burma, Thailand, a Cambodia.

Pan holwyd ef sut y gallai hawlio llefaru o blaid y miliynau mudion yn India, ei ateb oedd, "Drwy hawl gwasanaeth".

Mewn tywodfaen "laterite% a choed y gweithiai'r penseiri, a ymryddhaodd yn gyflym oddi wrth ddulliau artisiaid yr India.

India, mi dybiaf, yw'r enghraifft orau i'r gwrthwyneb.

Yn God Save the Prince of Wales, a gyflwynwyd gan Sioned Wiliam, datgelwyd rhai o'r sgandalau ar straeon a oedd yn amgylchynu 10 o Dywysogion Cymru ac yn Ar ôl yr Orsedd, teithiodd Beti George i'r India i gwrdd â rhai o aelodau o deuluoedd brenhinol yr isgyfandir i gael gweld beth sydd gan fywyd i'w gynnig iddynt ar ôl iddynt golli eu statws brenhinol.

Penderfynodd y Cyfeisteddfod fod Pengwern i gymryd chwe mis o seibiant a mynd i ryw ran o India tu allan i'r Maes 'lle caffo orffwys ac adnewyddiad'.

Cyrhaeddai adre o'r môr yn llwythog; creiriau'r Almaen a Ffrainc i ymuno â'r rhai oedd yma'n barod o'r India, Japan a lleoedd pellennig eraill - ambarel o ffasiwn newydd a blygai'n dwt i fag llaw fy Mam; llathenni o sidan i wneud ffrogiau i Mam a minnau; melfed wedyn i wneud trowsusau "dydd Sul" i 'nau frawd.

Mae Bwrdd Criced India wedi cwynon swyddogol yn erbyn Pennaeth Criced De Affrica, Ali Bacher.

Mi fues i mewn sawl sefyllfa, er enghraifft yn India a Bangladesh, pan oeddwn i'n gweld y tlodi a'r dioddefaint aruthrol oedd yno.

Mae India'n llawn o bobl, pob modfedd ohoni.

Gwyddai oddi wrth yr ychydig lythyrau a ddilynodd nad oedd pethau'n argoeli'n dda i Lynges Prydain yn India'r Gorllewin - Eistaing, a'r Llyngesydd a'i holynodd, Comte de Guichen, yn gyfrwys, y morwyr a'r milwyr yn anystywallt, afiechydon yn rhemp a llong ugain oed fel y Cornwall yn gollwng fel basged.

Mae Gogledd India o ffenestri'r tren yn hollol fflat, gyda pheth coed, ond hefyd yn dangos cryn effaith y 'Chwyldro Gwyrdd', oherwydd mae'r rhan fwyaf o'r tir yn dir ar.

Cafwyd amryw o nofelau'n ymdrin a'r bedwaredd ganrif ar bymtheg - Ar Fryniau'r Glaw ac Eryr Sylhet gan Merfyn Jones yn ymweud a'r India, ac yn arbennig helyntion y cenhadwyr cynnar yno, Llyfr Coch Sian a Sian a Luned gan Kathleen Wood, a Deunydd Dwbl gan Harri Williams sy'n bortread o Dostoiefsci.

Ac yn ddaearyddol - er bod Meghalaya yn un o ranbarthau'r India - nid yw'n rhan naturiol o driongl yr is-gyfandir.

Bu'n swyddog ym Myddin yr India ac yno fe ddrachtiodd yn ddwfn o ffynnon imperialaeth.

Ond, fel y sylwais neithiwr, nid yw trafnidiaeth India mor gwbl wallgof a thrafnidiaeth Jamaica, nac mor oeraidd-drahaus a thraffig Ewrop.

Yn ystod yr un flwyddyn cipiodd wicedi punp o fatwyr gorau India'r Gorllewin mewn un batiad.

Y mae un o'm hoff feddargraffiadau i yn yr India yn coffau imperialydd o Gymro: 'Yma y gorwedd Gwilym Roberts a fu farw o effeithiau'i gyfarfyddiad a theigr'.

Trwy'r lluniau hynny y clywais gyntaf am Ryfel Cartref Sbaen a'r Maes Cenhadol yn yr India; ac yn hynny o beth yn sicr fe roedd JH yn flaengar.

India a Pacistan yn eu llywodraethu eu hunain wedi 163 blynedd o reolaeth Brydeinig.

Yn y rhan yma o India, beth bynnag, ffurf cwch gwenyn sydd i gytiau'r gwehlion - yr un ffurf a'r tai cynharaf y gwyddom amdanynt yn y Gymry Geltaidd.

Mae cyn-gapten tîm criced India, Mohammed Azzaradin, wedi gwadu fod ganddo unrhyw gysylltiad â threfnu canlyniadau gemau criced.

Mae Awstralia mewn trafferth yn eu hail fatiad yn y prawf ola yn erbyn Yr India yn Madras.

'Roedd Pengwern yn ŵr tra defosiynol; cadwai y morning watch a pherthynai i gadwyn weddi oedd yn estyn i bellafoedd India.

Ac mewn llawer gwlad yn Affrica ac India, lawer tro dioddefodd miliynau hirlwm oedd yn ymestyn trwy'r hafau i'r hydref di-gynhaeaf.

Llyfr lliwgar fformat mawr yn rhoi hanes Shompa a'i bywyd yn India.

Cychwynnodd India'n hyderus er iddyn nhw golli Siv Sundar Das yn gynnar, wedi'i ddal a'i fowlio gan Glenn McGrath.

Canrifoedd o brofiad, o draddodiad, o Iwerddon i India.

Roedd India'r Gorllewin i gyd allan am 82 yn eu batiad cynta yn y gêm brawf yn erbyn Awstralia yn Brisbane.

Methais â chael lle ymhle yr oedd hi yn gweithio, ond yn y diwedd mi ges gynnig mynd i dde India.

Mae De Affrica wedi ennill yr ail brawf yn erbyn India'r Gorllewin yn Trinidad o 69 rhediad.

Oni bai am y gangiau o labrwrs a ddeuai yno i weithio o'r India, Pakistan ac Iran, wn i ddim beth fuasai hanes y lle.

Dyna sut y mae Hindwiaid yr India yn ffarwelio a'u cyd-ddyn.

Aeth y daith forwrol hon â hwy o'r moroedd oer oddi ar arfordir Gogledd Cymru i ddyfroedd disglair Cefnfor India.

Dywedodd hefyd nad oedd ef, fel Hindu, yn cael ei lethu o gwbl gan anferthedd y problemau sy'n wynebu India.

Erbyn cyrraedd yno dyma gael ar ddeall nad oedd y reslwyr o India a Phakistan wedi cyrraedd.

Ar y tren saith y bore yma i Agra, hen brifddinas gogledd India, a chartref y Taj Mahjal.

Sgoriodd India 501 yn eu batiad cynta nhw - mantais o 110.

Beth felly am India ar ol dau ddiwrnod?

Ambell kafcan llac o'r India iddi hi'i hun, neu rhyw grys sgotwr yr un i'r plant.

Efallai y bydd hynny'n haws iddynt ar ôl darllen yr Atodiadau i'r gwaith, ar y diagram Diamwnt, sy'n fap o'r seici, ac yn dilyn arferiad cyfrinwyr yn Nhibet, India a Tsieina.

Y llong bananas olaf o India'r Gorllewin yn glanio yn Y Barri.

'Roedd India'n sioc i'r system, mae'n rhaid cyfadde - yn ymenyddol, yn emosiynol, ac yn gorfforol.

Problemau hiliol yn codi oherwydd y nifer o bobl dduon a gâi eu mewnfudo o India'r Gorllewin.

Bydd cricedwyr Cymru yn chwarae Lloegr y tymor nesa mewn gêm barataol i Loegr cyn y gemau un-dydd yn erbyn India a Sri Lanka.

Y mae'r caeau India-corn a siwgwr a reis yn ymestyn allan filltiroedd o'r pentref ei hun - yn wir, cyn belled a'r pentref nesaf.

Mae batiwr Morgannwg a De Affrica, Jacques Kallis, wedi tystio bod y capten Hansi Cronje wedi dod ato fo a dau chwaraewr arall - Lance Klusener a Mark Boucher - cyn y gêm yn erbyn India ym Mis Mawrth a dweud ei fod wedi cael cynnig i gollir gêm yn fwriadol.

Mae Bwrdd Criced De Affrica wedi cyhoeddi na fydd y batiwr agoriadol Herschelle Gibbs yn y garfan ar gyfer y daith i Sri Lanka fis nesa ar ôl i Gibbs gyfaddef ei fod o wedi derbyn cynnig o $15,000 gan ei gapten Hansi Cronje i sgorio llai nag ugain o rediadau mewn gem undydd yn India.

India a Phacistan yn arbrofi ag arfau niwcliar.

Courtney Walsh o India'r Gorllewin yw'r cricedwr cynta i gymryd pum cant o wicedi mewn gemau prawf.

Roedd cyrraedd India yn brofiad ysgytwol i Judith.

Mewn degawd mae'r ferch a aned yn Llundain i rieni o India'r Gorllewin wedi dysgu Cymraeg yn rhugl, yn dysgu'r iaith yn ysgol uwchradd Cantonian Caerdydd ac yn cyflwyno ei rhaglen radio ei hun.

Cysylltiad â'r India Yn ôl traddodiad daeth Cambodia i fod pan briododd merch y sarff frenin seithben, Naga, â thywysog yr India.

Er i grefydd a chrefft yr India ddylanwadu ar wareiddiad Cambodia, mewn amser tyfodd y gwareiddiad hwn i fod yn arbennig o nodweddiadol o'r genedl ei hun yn Angkor.

Yr oedd y tad wedi'i eni yn yr India.

Eto, go brin y byddai neb am ei anfon ef ar gwrs cyfathrebu y dywedir fod meddygon o'r India a gwledydd eraill gymaint eu hangen.

'Ca'l pwys gloesi 'nath o 'te.' 'Y?' 'Doedd o cyn iachad â'r gneuan, medda hi, pan oedd o'n cychwyn o India'r Gorllewin, serch bod y Ffrancod 'di sincio'i gwch o.

Wel, meddwn wrthynt, mae'r Hindw yn India yn marw o newyn pan fo'r ŷd wedi gorffen er fod yr holl wartheg o'i gwmpas.

Felly un o gyn-sêr India'r Gorllewin, sy'n arwain Cymru, Phil Simmons.