Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

lai

lai

'Roedd mwy o amser i hamddena ar ôl i'r undebau ymladd am lai o oriau gwaith ac ar ôl cyllideb chwyldroadol Lloyd George.

Onid gwell, yn lle'r ysgol honno o fil o blant, fyddai cael tair ysgol lai gyda rhyw drichan disgybl yr un?

Roedd y ddwy fwy neu lai yn barod gennym ond roedd gwaith i'w wneud ar rai o'r dawnsfeydd eraill.

Cytunwn, wrth gwrs, mai son am y sefyllfa yn gyffredinol a wnawn ac mai ar raddfa lai y gwelir y dirywiad mewn ardaloedd gwledig, megis Uwchaled.

Maent yn gwisgo'r un fath fwy neu lai ac anodd dweud o ba un o'r cenhedloedd y deuant.

Dyma felly gyfeiriad sy'n nodi Arthur fel patrwm o'r milwr perffaith, a phe gallem gredu fod holl destun y Gododdin, fel y mae traddodiad yn honni, yn waith bardd o'r chweched ganrif, gallem ddweud fod gennym yma grybwylliad o Arthur o fewn canrif, neu lai, i'w gyfnod ei hyn.

Pam lai clwb Judo, aerobics, cadw'n heini, clybiau ieuenctid, Sgowtiaid, dosbarthiadau nofio etc yn Gymraeg?

A'r planhigfeydd llydain oddi yma i lawr hyd at yr Atlantic a Chulfor Mexico, ac i'r gorllewin hyd yr Afon Fawr - y Mississippi - ac ymlaen wedi hyny hyd at dueddau Ymerodraeth Mexico - maent y dyddiau hyn yn cael eu torri i fyny a'u rhannu - eu rhannu rhwng y niggers a'r Yankees, ac unrhyw genedl o unrhyw wlad a ddelo ymlaen i'w cymryd, am lai na hanner eu gwerth.

Yma, fwy neu lai, roedd yr 'hafanau diogel' a sefydlwyd ar awgrym John Major er mwyn ceisio gwarantu diogelwch y trigolion.

Mae tebygrwydd sylfaenol rhwng y ddwy nofel yn eu defnydd o ffurf y cronicl dogfennol sy'n cofnodi hanes un teulu dros gyfnod hir, yn cyfateb mwy neu lai i flynyddoedd cynnar y ddau awdur.

Yr hyn a roddodd fwyaf o syndod imi oedd darllen mewn papur newydd dyddiol poblogaidd yng ngogledd Cymru ar ddechrau'r flwyddyn hon fod mawn yn prinhau ar raddfa frawychus yn yr Ynysoedd Prydeinig a ninnau arddwyr wedi cael ein cyflyru gan wybodusion tros y pum mlynedd ar hugain diwethaf, fwy neu lai, ei fod yn ddefnydd anhebgorol angenrheidiol tuag at arddio llwyddiannus a'r cyflenwad yn ddihysbydd.

Mae'n wir fod Owen Gruffydd yn cyfateb mwy neu lai i Len Roberts yn Cwmardy, y ddau'n ddynion ifanc adeg y rhyfel.

Sam oedd "Handi-man" y swyddfa, yn glanhau'r lle (fwy neu lai), yn mynd ar negesau, ac - yn bennaf dim - yn gofalu nad oedd yr un ymwelydd yn ymyrraeth a mi pan oedd arnaf eisiau llonydd i ysgrifennu.

Y dydd y bu+m i yno roedd yno filoedd o blant ysgol - y mae ymweld â Wawel yn rhan fwy neu lai gorfodol o yrfa bob disgybl cyn cyrraedd pymtheg oed.

Wedi nesa/ u at ddinas enwog ei genedl a chael cipolwg arni o un o'r llethrau cyfagos ni allai lai nag wylo wrth feddwl am y dinistr a fygythiai ei heddwch (Luc xix.

Ac i'r rhai hynny ohona chi sydd wedi bod yn bwyta siocled plaen yn lle siocled llaeth gydol y blynyddoedd yn meddwl y gwnaiff o lai o gyfraniad i faint eich bol, does gen i ond dau air; Ha blydi ha.

Ni allwn lai na chofio am y tro hwnnw y bu+m i'n beirniadu'r adrodd yn 'steddfod Llangadog slawer dydd.

* feithrin, cynnal a chadarnhau gwell perthynas gymdeithasol gydag unigolion o fewn y grwpiau yn ystod y cyfnodau plentyn-ganolog gan eu bod: -yn cael cyfle i'w cynorthwyo'n unigol pan fo angen y cymorth ar y disgybl, -yn dod i'w hadnabod mewn sefyllfa lai ffurfiol ac yn gallu arfer gwahanol fath o ddisgyblaeth ar wahanol gyfnodau yn ystod gwers;

Petai Lewis Olifer a Deilwen Puw wedi dyfod yn ystod yr wythnos yr oedd ef acw, ni allwn lai na'i wahodd.

Ond llinyn bôl oedd yn ei dal hi hefo'i gilydd, fwy neu lai.

'Ddyliwn fod wedi chwilio am garrag lai.' 'Faswn i'n meddwl wir.

`Mwy nag y leiciwn i ddweud wrth neb, syr.' Sisialodd Ernest air yng nghlust ei dad, ac ebe'r olaf: `Faint gymeri di amdani, Harri?' `Yr un geiniog lai na chanpunt,' ebe Harri.

Ganwyd Phil ar ddiwedd y ganrif o'r blaen pan oedd nerthoedd grymus yn dygyfor ar bob llaw, mewn cymdeithas a gwlad a byd, ac ni allent lai na dylanwadu ar drigolion y cyfnod.

Ond cofiwn glywed rhai o'r bechgyn yn dweud eu bod yn gallu byw ar ychydig iawn yn y Bala; a meddyliwn y buasai'n dda gennyf gael dangos iddynt y gallwn i fyw ar lai na neb ohonynt.

Y rheswm tu ôl i hyn, yn ôl y Cyngor, oedd gan fod yna lai na 100 o blant yn yr ysgol a dydy eu grant ddim yn ddigon mawr i fedru talu am yr athrawes ychwanegol.

Oddeutu'r pum cant, fwy neu lai, sydd yn cystadlu yn Adran Llên y Genedlaethol bob blwyddyn, er bod pum mil a mwy ar b'nawn Iau yn ysu am roi 'u llinyn mesur ar 'u tipyn ymdrechion nhw hefyd.

Ym Mhrydain gwnaed camau ymlaen ond ar raddfa lai (gweler gwaith megis yr hyn a wnaeth McKee, Martin a Wignal) ond tueddent i adlewyrchu y problemau a godai yn nyfroedd Prydain sydd fel arfer yn oer eu tymheredd ac yn anodd gweld ynddynt.

Nid chdi 'di'r gynta'.' 'Ifan Ifans?' 'Ia?' ''Dwi'n mynd i gal babi rwan.' Brysiodd William Huws i lawr grisiau'r bus, gan ddarn-lusgo'r hwch i'w ganlyn, wedi gwerthu'i gymydog am lai na chawl ffacbys.

Prif fyrdwn ein gwaith fu dod o hyd i ffyrdd o ddarparu gwerth gwell am lai o gost.

All yr eglwys chwaith ddim aros yn lle'r oedd hi ganrif neu lai yn ôl, er ei bod yn ymddangos mai dyna yw dyhead llawer o'i haelodau.

(ch) Dyblygu gwaith gweinyddol, a hynny'n arwain at lai o arian ar gyfer gwir gadwraeth.

Ni allai lai nag ymagweddu - yn y lle cyntaf, fodd bynnag - fel nofelydd Victoraidd, llenor a oedd yn drwm dan ddylanwad dulliau ffasiynol nofelydda yn yr oes honno.

Fo, fwy neu lai, oedd yr unig un ar y feranda gan fod pawb arall wedi mynd i weld y ras olaf; roedd hi i'w chlywed fan draw.

Yn wir, mae'r neges yn glir ar ddiwedd pob stori fwy neu lai, gan fodloni'r darllenydd am ei fod yn derbyn atebion ac nad yw'n cael ei adael yn rhwystredig.

Gan mai am ryw ugain llath fwy neu lai y gall y gelyn ddilyn y trywydd cyn troi'n ôl i'r fan lle llamodd hi i'r wâl, hela ar y darn hwnnw'n unig y bydd ef gan fod y naid anferth wedi torri dilyniant y trywydd.

Mae Robbie Savage yn gobeithio chwarae ei gêm gynta i Leicester City ers iddo gael llaw-driniaeth i'w benglîn lai na thair wythnos yn ôl.

Dyna paham mai creadigaeth pechod a man geni heresi ydi pob tre.' Ni allai Ieuan Ddu lai na dyfalu be oedd gan hwn i'w wneud â llosgi eglwys Dolbenmaen, ond roedd ei lygaid yn goch gan flinder a'i goesau'n gwanio oddi tano.

Gwêl y genhedlaeth iau lai o'r gwirionedd, am eu bod mor benderfynol i roi'r bai ar ei gilydd, ar amgylchiadau, ac ar y Gors.

Fwy neu lai lle saif yr ysbyty heddiw.

Wrth orweddian yn y bath ni allai lai na dyfalu beth a wisgai Hannah ac Elsbeth.

I'r mwyafrif llethol ohonynt, dyma'u profiad cyntaf o fod ar y mor mawr ar long hwyliau, eto roeddynt yn wynebu mordaith i fyd newydd trwy foroedd stormus a pheryglus iawn, moroedd a oedd yn hollol ddieithr i bron bawb o Ewrop lai na chan mlynedd ynghynt.

Rŵan wrth imi edrych yn ôl fel hyn, ni allaf lai nag ystyried y sgarmes gi%aidd yna fel trobwynt mawr yn fy adnabyddiaeth o Talfan.

Gwnaethon nhw lai o gam-gymeriadau hefyd.

Mae'r Cynulliad am weld maint y dosbarthiadau yn lleihau i lai na 30 yr un.

Pan oeddwn yn byw ym Mangor yr oedd Ffrancon Thomas yn byw mwy neu lai dros y ffordd i ni yn Orme Road a chofiaf yn dda amdano yn cerdded yn fan ac yn fuan i ddal y bws i Fethesda bob nos Lun i ymarfer y Cor.

A deud y gwir yn blaen, mae 'na lai yn 'i ben o nag yn y pennau defaid mae o'n werthu yn 'i siop.

Nac ydi, meddai'r apostol, a lle mae'r person di-gred yn hapus i barhau gyda'r cyfamod priodas, yna ni ddylai'r Cristion wneud un dim i ymwahanu, na chwaith gredu fod y briodas o lai o werth, neu yn briodas lygredig, oherwydd yr anghredadun.

Ac wrth iddi dacluso'i llyfrau yn nistawrwydd diwedd pnawn a chlywed lleisiau ei disgyblion yn pellhau nes mynd yn un â'r tawelwch y tu allan, ni allai lai na'u dilyn yr holl ffordd adref, yn ei meddwl.

Y mae David Ellis yn sôn yn hiraethus amdano mewn llythyr a anfonwyd ganddo (lai na deufis cyn iddo ddiflannu) at Tomi Jones, Cernioge Bach (Aelwyd Brys, Cefn Brith wedi hynny).

Roedd eglwys golegol yn debyg i eglwys gadeiriol, ond ar raddfa lai wrth gwrs.

Ni allai Anna lai na gwrando ar eu sgwrs uchel.

Mae Belarus yn chwilio am reolwr newydd lai na thri mis cyn eu gêm gyntaf yn rowndiau rhagbrofol Cwpan y Byd yn erbyn Cymru.

A chan fy mod yn ysgrifennu'r geiriau hyn pan yw'r tanciau'n rhuthro ar draws Croatia a bomiau'n disgyn ar gartrefi, ysbytyau ac eglwysi yn y dalaith honno, ni allaf lai na theimlo pa mor argyfyngus yw'r galw arnom yn Ewrob i gefnu ar ryfel a thrais fel cyfryngau i ddatrys ein problemau.

Y mae gan lai nag un teulu ymhob deg gar, ac ystyried bod teulu yn y dosbarth gweithiol oedd ag incwm o ddeg punt yr wythnos yn gwneud yn dda.

Ond 'Cymru'n Un' ydi y gerdd a hynny fwy neu lai am ei llinell gyntaf a'i llinell olaf.

"Ond pam?" "Pam lai?

'Pam lai, roces?

Gwelai lai o angen gwraig rŵan nag erioed ag yntau a digonedd o amser, heb ddim yn galw arno.

Ni allai lai na theimlo'r cyffro yn cerdded drwy ei waed fel y meddyliai am eu darganfyddiad.

Lai nag wythnos yn ôl dangosodd lun du a gwyn sgleiniog ohono'i â 'nhrwyn yn y mwd a 'nhin i fyny.

Felly ar ddechrau'r nawdegau, bydd rhaid ailysgrifennu'r llyfrau gwyddonol a'r gwyddoniaduron i gywiro'r hen wybodaeth mai dim ond dwy ffurf grisialog sydd i garbon - y ffurf galed lachar, a llawn rhamant sef diemwnt, a ffurf lai rhamantus y powdwr du - graffit sydd hefyd yn fasnachol ddefnyddiol fel dargludydd trydan a gwres.

Mae'r ystum ei hyn yn symbolaidd, a dweud y lleiaf, a byddai'n anodd dod o hyd i swydd lai gogoneddus.

Cyrhaeddodd lai na deuddydd cyn imi ymadael am Wlad Groeg, ac yma yn Athen a Mati Zeugly y darllenais hi.

Wedi rhyw ddeugain niwrnod, mwy neu lai, deorodd yn alefin bach a'i fwyd mewn sach dan ei fol.

'Mae gêm Stevens fwy neu lai yn berffaith,' meddai Hendry.

Ac os rhywbeth mae yna lai o gig ar y cymeriadau nag ar y stori.

Fel y trymhaodd fy ngorchwylion ysgol gwelwn lai a llai arni, ac roeddwn wedi hen adael ei dosbarth yn yr Ysgol Sul.

Yn ethnig y mae hyn fwy neu lai'n wir.

Yn raddol hefyd, sylweddolwyd nad haint newydd mo SDIC, ond hen haint a gadwyd o fewn terfynau mewn rhannau arbennig o'r byd, ond a ymledodd trwy'r byd i gyd fwy neu lai, oherwydd mwy o gymysgu rhwng poblogaethau.

Gwelwn fod patrwm darllenwyr a phrynwyr Barn fwy neu lai yn dilyn patrwm rhaniad oedran y sampl.

Fe allwn ddechrau gweld sut mae'r Deufalfiaid yn hidlo gronynnau o faint neu lai.

A thra oedd Jock a minnau'n dygnu arni yng ngwres llethol y prynhawn, ac yn chwythu mwg fel dwy injian drên ni allem lai na dyfalu ar ba antur y bu 'Gwep Babi' trwy gydol y bore.

"Yn nwylo'r bagad o bregethwyr a chlerigwyr, yn gystadleuwyr a beirniaid, a'i cynhaliai ni allai'r eisteddfod lai na bod ar bob gwastad, yn sefydliad ymatalgar a byddai'n annichon i feirdd a llenorion y dosbarth gweithiol a fynnai 'ymddyrchafu' drwyddi droseddu yn erbyn chwaeth...

Rhyfeddod yr esblygiad yma, yn ôl Good yw nad oes yna fawr ddim o awgrym yn y creigiau fod esblygiad y planhigion blodeuol ar ddod, rhyw ddigwyddiad annisgwyl sydd yma; - a thorreth o fathau wedi esblygu fwy neu lai tua'r un pryd; a rheini fel y mae'r blodau heddiw - dirgelwch mawr!

Yr oedd y dosbarth ysgwieriaid hwn, fel y gellid disgwyl, fwy neu lai'r un â'r dosbarth swyddogol: hynny yw, yr oedd casglu tiroedd a chasglu swyddi yn mynd law yn llaw.

Madog yn para i ddod i'r eglwys yn gyson ac yn cyfrannu'n hael, ac yn mynychu ambell i gyngerdd, a Luned yn cadw fwy neu lai i'r bwthyn.

Gan gofio fod nifer arwyddocaol o'n hysgolion yng Nghymru yn ysgolion bach (pump athro neu lai) a bod ysgolion bach iawn yn gyffredin lle nad oes ond dau athro, mae na felly nifer go helaeth o blant dan bump, plant cyfnod meithrin, yn yr un dosbarth â phlant hyn sy'n dilyn y Cwricwlwm Cenedlaethol.

Cododd arswyd o'i weld yn sefyll wrth ochr fy ngwely, a thybiwn o hyd na allai lai na sylwi ar beth oeddwn i'n gorwedd.

Gyda pawb, fwy neu lai, ym Mhantycelyn yn prynu copi, heb sôn am fyfyrwyr eraill, buan iawn y cawsant yr arian yr oeddent wedi'i wario yn ôl.

Dewisais 'Pennar' am fod yr afonig Pennar yn llifo i'r afon Cynon lai nag ystaden o'r lle y'm ganed.

Addasu meysydd llafur i raddau mwy neu lai, neu fabwysiadu maes llafur dros dro, fu hanes mwyafrif y grwpiau, gyda'r bwriad o lunio amrywiadau lleol yn ôl y gofyn.

Cynigir rhagymadrodd sydd fwy neu lai yn astudiaeth drylwyr ond dealladwy dros ben serch hynny, o dri o Anterliwtiau Huw Jones o Langwm.

cyn belled ag y mae'n traddodiad beth bynnag yw traddodiad, neu beth bynnag a olygir wrth sôn am draddodiad cyn belled ag y mae'n traddodiad llenyddol yn y cwestiwn, hyd at y ganrif ddiwethaf roedd traddodiad pob gwlad yn grefyddol, mwy neu lai.

Roedd yn ddyn tal, tenau, ariannaidd, tua chwe deg oed, fwy neu lai.