Felly y gwnaem o'r naill ran i'r fraich i'r llall gan gynnwys cymalau ac esgyrn; ac mae i bob asgwrn ei hyd a'i ffurf, a'r ffurfiau i gyd wedi eu creu gan y cyhyrau.

Felly y bu am yr hanner awr nesaf, y straeon yn byrlymu o'i geg un ar ôl y llall.

Yn sicr, yr oedd rhai yn y naill ar eu ffordd i'r llall; ond cyffes arall ydi honno.

Nid wyf yn cofio'n iawn beth a ddywedwyd, ond rwy'n meddwl inni gytuno mai ymgais yw'r naill a'r llall i roi trefn ar amrywiaeth mawr o elfennau gwasgarog, a'i bod yn werth inni ddyfalbarhau.

Ei weled fe cyn gweled y John arall a wneuthum i, a'i wir adnabod ar ôl methu clywed ei oslef arbennig ef yn llais y llall.

Dilynodd y naill Nadolig ar ôl y llall heb ddim byd neilltuol i dynnu sylw ato.

Daw'r eira cyn y bore, meddai'r naill wrth y llall, gan wrando ar ddolefiad y gwynt a chofio'r gaeaf rhewllyd chwe blynedd ynghynt.

A'r llall yw diwedd oes, diwedd oes y planhigion byr eu hoedl a'r dail llydan, a diwedd oes llawer o'r pryfed ac anifeiliaid bach fel y llyg.

Yna cofiodd Willie i Ellis Gruffudd ddweud nad llond bol o un peth a geid i ginio ond pigiad o'r naill beth ar ol y llall a hynny heb dalu ecstra.

Roedd y Wraig wedi bod yn defnyddio'r dŵr poeth trwy'r dydd gan nad oedd dim o'r llall ar ga'l ac fel yr oedd Ifor ar roi ei fawd ar gliciad y drws clywodd y glec fwya annaearol a glywodd erioed!

Fy amcan i yn yr ysgrif hon yw mynd gam ymhellach,a gosod gweithiau Cymraeg a Saesneg ochr yn ochr, nid er mwyn cyffredinoli ynghylch hanfodion neu ragoriaethau y naill na'r llall, ond gan obeithio y daw natur arbennig rhai gweithiau unigol yn amlycach o'r cyferbynnu.

O dipyn i beth datblygodd carwriaeth rhyngddo ef a Mary, a phan godai Ali'n fore i weithio shifft gynnar, nid yn anaml neidiai Fred o un gwely i'r llall i'w gadw'n gynnes, fel petai!

Mam yn ceisio dianc o galedi ac oerfel Trefeca, o'r llafur a'r ddisgyblaeth ddiderfyn, gan adael un bach yn crio yn ymyl y lan a'r llall yn farw yn ei chôl.

Dipyn o hwn pinsiad o'r llall.

Brefodd y llall naw gwaith a holltodd y graig nes ei gwneud yn haws iddo ef gludo'r llwyth.

"Digon symol, gyfaill, digon symol," atebodd y llall.

Y fam yn y cerbyd gyda'r rhai lleiaf, y tad yn gyrru un wagen, Iago yn gyrru y llall, a David Rhys y brawd hynaf yn gyrru y drol, a'r ddwy chwaer hynaf, Mary ac Elisabeth ar gefn ceffyl ar yn ail i yrru y gwartheg ar ceffylau.

Mae gwahoddiad cynnes i ddisgyblion Cymraeg Ail Iaith Cyfnod Allweddol gwrdd â Rapscaliwns - dwy garfan o ffrindiau, y naill yn byw yn y De a'r llall yn y Gogledd.

Hwyrach mae ein taflu at ein gilydd yn y ffordd fwyaf dinistriol ac annymunol fydd y canlyniad, wrth i ni fod yn esgymun gan weddill y byd, heb neb gan y naill ond y llall i afael ynddo a phwyso arno.

Y mae'r holl broses o ddewis un iaith ar draul y llall yn ymwneud â chymaint o ffactorau cyflyrol sydd yn greiddiol i'r dewis yn eu plith y mae ymwybyddiaeth, agwedd a hyder.

Ystyried manteision dwyieithrwydd a sut y gall gwybodaeth yn y naill iaith gryfhau'r cysyniadau pynciol yn y llall.

Crwydro o gwmpas y ffair, felly, a wnai ef, arogli'r sŵn, a lled gyfarfod a hwn a'r llall, heb dorri'r un gair a neb yn iawn, megis mewn sioe amaethyddol.

Bu amser pan wyddent beth oedd y naill a'r llall yn ei feddwl a'i deimlo, a phryd y gallai siarad yn agored ag ef.

Yn syml: mae'r naill a'r llall yn graddio patrymau.

Yr argraff a geir yw rhagfarn ffroenuchel un dosbarth yn edrych i lawr ar y llall.

Chditha ydi'r llall.

"Rhywun wedi clymu wifren gref ar draws y ffordd o un goeden i'r llall!

Os yw'n haws i rai nesau at oes Llywelyn Ein Llyw Olaf trwy ddarllen nofel Marion Eames na llyfr hanes Beverley Smith, yna boed felly, ac efallai y bydd blas y naill yn codi archwaeth at y llall.

Mae'r naill a'r llall yn meistroli mecanwaith cnewyllyn yn y meddwl, ac yn dysgu amrywio o'i fewn.

I newyddiadurwr o'r Gorllewin yn cyrraedd gwledydd y Baltig yn y cyfnod hwnnw, chwe mis ar ôl iddyn nhw ennill eu hannibyniaeth lawn, roedd un peth ar ôl y llall yn corddi teimladau a barn.

Un rheswm oedd nad oedd hi'n bosib' adnabod y cyrff y daethpwyd o hyd iddyn nhw yn y meysydd gwaed, a'r llall am fod cymaint wedi cael eu cipio gan y Khmer Rouge a diflannu am byth.

Dyma un o'r bechgyn o Lanfair yn rhoi un dda yn ôl imi trwy ddweud: 'Petaech chi'n troi hogia' Pen â'u pennau i lawr, fasa'r un geiniog yn syrthio o bocedi'u Oxford bags nhw!' Dyna'r fath le oedd y chwarel; os oeddech chi'n tynnu un goes roeddech chi'n siwr o gael y llall yn ôl.

Ond sut mae egluro, felly, y bwlch blynyddoedd rhwng un a'r llall?

Cafwyd dau gyfarfod cyhoeddus nodedig yn Lerpwl, un ohonynt wedi ei drefnu gan Mrs Morovietz ar ran y Pwyllgor Amddiffyn; ond Cyngor Lerpwl a drefnodd y llall.

Er enghraifft meddyliwch am ddau lawchwith ymlaen; wedi i un fod yn tyllu am sbel a'r llall yn troi'r ebill a rhoi dwr, maent yn penderfynu newid drosodd, wel gan fod y ddau yn llawchwith, mae'n rhaid newid lle ar y platform er mwyn i'r dyn sy'n taro fod yn ddethau, ond petai o'n medru iwsio'i law dde ni fuasai angen newid lle.

Y naill a'r llall yn uniongyrchol, pwysant ar yr enw am gynhaliaeth.

Jones, a'r llall, Coleg y Cyfansoddiad Newydd, o dan y Prifathro Thomas Lewis.

Codir arwydd ffordd yn y llannerch gyda'r naill saeth yn pwyntio am yn ol i'r henfyd - Y Gorffennol - a'r llall yn pwyntio ymlaen i'r newyddfyd - Y Dyfnodol.

Wn i ddim faint o weithiau y dwedaist ti wrtha'i gymaint roedd hi wedi dy helpu di, mewn un ffordd neu'r llall.

Credwn fod Cadeiryddion y Pwyllgorau yn allweddol wrth greu amgylchedd lle mae aelodau o'r Pwyllgorau ac eraill sy'n cyfrannu iddynt yn teimlo'n gwbl rydd i ddefnyddio'r naill iaith neu'r llall yn ôl eu dymuniad.

Ond nid yw llwyddiant cyfarfod dwyieithog (h.y. cyfarfod lle mae pawb yn teimlo'n rhydd i ddefnyddio'r naill iaith neu'r llall ac yn gwneud hynny) yn dibynnu ar sgiliau ieithyddol unigol y Cadeiryddion yn unig.

Ond y neges bwysicaf i'r cadwriaethwyr oedd bod yn rhaid i ddoethineb a phrofiad yr oesoedd gael cyfle i ymdreiddio i gof yr hil o'r naill genhedlaeth i'r llall.

Pawb yn sugno fo drwy welltyn o gwpan a'i basio fo o un i'r llall.

Yng Nghyfarfod Cyffredinol 1995 pasiwyd dau gynnig pwysig yn ymwneud â darlledu yn Nghymru, sef un yn ymwneud â ddarlledu digidol a'r llall yn ymwneud â Radio Cymru.

Rhyw hanner milltir y tu hwnt i derfyn y coed mae adfeilion dwy luest (hafod), y naill, Nantygorlan, ar yr ochr dde a'r llall, Aberceinciau, ar yr ochr chwith i'r afon.

Ac i'r gwragedd (oedd hefyd yn y Cymun) ddod ataf i gydymdeimlo'n dyner "hefo'r hogyn bach." "Mi ddangosodd yr hen lanc i ddannedd cil heddiw'n o glir on'do?" meddai un wraig wrth y llall.

Un yno i geisio dal peth o gynnwrf digwyddiadau diweddar mewn ychydig dudalennau o brint, y llall yn gobeithio dysgu a chynnig help.

Aiff y ddwy, y naill i Gwm Irfon a'r llall i Gwm Elan, â chi i olwg sawl lle o ddiddordeb hanesyddol neu chwedlonol.

Taith annifyr a gafodd o'r naill orsaf i'r llall.

Ond Lewis a enillai bob tro, a'r llall o'i go'n lân am iddo golli.

Llais Lewsyn oedd un, ond pwy oedd y llall?

Haedda dau o'r rhain, y naill yn Sais a'r llall yn Gymro, sylw neilltuol.

Gwelsom chwiorydd yn cerdded law yn llaw - un mewn gwisg ddu o'i chorun i'w sawdl a'r llall mewn Levi's.

Yn gyffredinnol, er hynny, diflastod fyddai'n cloriannu'r cynadleddau newyddion y bu'n rhaid i mi eu mynychu un dydd ar ôl y llall yn Llundain.

Alun Bwlch oedd y llall, mab ieuengaf y diweddar Williams Owen, cipar Plas Gwyn a'i wraig.

Wedi penderfynu lle'r oedd y twll i fod, roedd un dyn yn dal ebill haearn, wedi ei finio fel diemwnt, a'r llall yn taro'r ebill, ac yntau yn ei droi ar ôl pob trawiad.

Y mae'r gymhareb hon yn osgoi'r anhawster o benderfynu beth yw'r cyfalaf, ac efallai'n ei gwneud hi'n haws i gymharu un busnes â'r llall.

Mewm un cornel o'r stafell y tu ôl i un o'r pileri, roedd mintai fechan o ddynion wedi troi'u cefnau ar y dawnswyr ac yn crynhoi eu sylw ar y dis bach du a gwyn a daflwyd gan y naill ar ôl y llall ar y bwrdd.

Buom yn cerdded am tua milltir yn eu dilyn ar hyd y Broadway - yn gofyn ambell gwestiwn i un a'r llall, ac yn gweled y derbyniad cynnes a roddid iddynt gan y New Yorkiaid ar eu taith drwy eu dinas tua'u cartref.

Yr oedd yn rhaid i'r gweithiwr ffwrnais roddi'r platiau'n drefnus yn y ffwrnais, rhai yng nghefn y ffwrnais, eraill yn yr ochrau a rhai yn y blaen, a'u symud o'r naill le i'r llall fel y byddent oll o'r un tymheredd.

Y mae nifer y bobl ym mhob un o'r tri grŵp hyn yn amrywio o un rhan o'r wlad i'r llall, fel y gwelir yn y tabl hwn

Ni ddewisodd neilltuo'r naill iaith na'r llall i feysydd arbennig yn unig.

Yn naturiol, does dim modd bwrw golwg feirniadol o ddifri ar bum cyfrol wahanol iawn i'w gilydd o fewn cwpas erthygl fer: hwyrach, serch hynny, fod rhywfaint o bwrpas mewn croniclo bras- argraffiadau sy'n codi o ddarllen cynifer o stori%au gwahanol y naill ar ôl y llall o fewn ychydig ddyddiau, a'r cyfan ohonyn nhw, rhaid dweud, yn gynnyrch llenorion go iawn sy'n grefftwyr yn y maes ac sydd, o'r herwydd, yn gwybod beth y maen nhw'n ceisio'i wneud.

Estynnwn groeso pwyllog i ddau fesur eleni, y naill gan y Llywodraeth, y llall gan Gomisiwn y Gyfraith, a ddylai gynnig gwell amddiffyniad yn y dyfodol.

Bydd un wobr yn cael ei rhoi am y safle gorau gan ddisgyblion ysgolion cynradd a'r llall am safle a gynlluniwyd gan ddisgyblion ysgolion uwchradd.

Pan oedd yn hogyn, byddai'n cynorthwyo yn y stablau a'r tafarndai yn y dref, yn rhedeg ar neges i hwn a'r llall ac yn glanhau esgidiau yn yr Eagles, oedd yn dafarn ar lwybr y goets fawr rhwng Llundain a Chaergybi bryd hynny.

Bydd hon yn gwbl wahanol i'r llall.

Curai eu hadenydd a rhwygai eu crafangau'r ddaear wrth iddyn nhw saethu fflamau gwynboeth o un i'r llall.

Ond mae Birmingham yn ystyried gofyn i Gynghrair Nationwide am ail chwarae ar ôl i'r heddlu fynnu y dyla'r ciciau gael eu cymryd o flaen cefnogwyr Preston yn hytrach nag ym mhen arall y cae lle nad oedd cefnogwyr y naill dim na'r llall.

Ohono daeth tri dyn anferth, dau mewn crwyn ac yn cario gwaywffyn a'r llall fel rhywbeth allan o'r comics.

Un yn ddu i gyd, a'r llall gyda phen gwyn, ond wei- thiau'n llwyd ar rai ceir.

Mae'r naill neu'r llall yn dibynnu'n gyfan gwbl ar gryfder cymeriad y wraig.

Yn sgîl y digwyddiadau crefyddol y daeth yr alwad am addysg fydol, a thra' roedd sylwedd un yn Gymraeg, roedd y llall yn hollol Seisnig.

'Mae un coleg wedi'i droi'n ganolfan weinyddol i'r Gwarchodwyr a'r llall yn ganolfan addysg i rai dethol a fydd yn do arall o Warchodwyr.' 'Ond beth am y colegau eraill?'

Hefyd, tydi rhywun yn gwneud bwyd yn dragwyddol, yn byw o'r un pryd i'r llall.

Ar noson y trawsnewid o un hanner o'r flwyddyn i'r llall, yr oedd nerthoedd goruwch-naturiol yn cael tragwyddol heol, felly amser i gymryd gofal yn ogystal ag i lawenhau yn nyfodiad haf oedd Calan Mai.

Collais fy ffordd sawl gwaith yn y Fro wrth ddilyn rhyw drywydd neu gilydd o un lle bach dirgel i'r llall.

'Wyt ti'n gwybod ble mae o?' 'Mae gen i syniad.' Gobeithiai Dei nad oedd y llall yn clywed y cryndod yn ei lais.

Yn 'Teisi' mae dwy das mewn cadlas yn llenwi gofod y llun, un yn y canol, y llall wedi ei thorri yn ei hanner gan y ffrâm, ac ystol goch yn cydio'r ddwy.

Sylwch ei fod yn bosib pasio'r nodwydd trwy'r haenen sebon o un ochr i'r llall heb dorri'r haenen.

Onid oedd hi'n gwneud synnwyr, felly, i symud pobl o un man i'r llall?

Gellir defnyddio Copy a Paste (copo\o a gludo) neu Cut a Paste (torri a gludo) i symud testun neu ddiagram o un rhan o'r ddogfen i'r llall (neu o un ddogfen i ddogfen arall) trwy'r Clipfwrdd.

Roedd yn ffordd unig ac ni welodd Idris undyn byw yn cerdded o un pen iddi i'r llall.

Mi fydda i'n licio cyfarfod pobl a chael sgwrs efo hwn a'r llall.

Etifeddai'r naill ddosbarth eu heiddo yn ôl y gyfraith Seisnig, a olygai etifeddu gan y cyntafanedig, a'r llall yn ôl y gyfraith Gymreig (neu Gyfraith Hywel fel y'i gelwid), a olygai rannu'r etifeddiaeth yn gyfartal rhwng meibion, a hynny o fewn uned deuluol ddiffiniedig.

Yn ol yr Athro, 'Dangosir diffyg cysondeb prydyddol Elphin a gwendid ei ddychymyg yn y chwechawd uchod lle y mae'r gair "adennydd" yn y llinell olaf yr un mor amlwg yn dynodi, yn y cyd-destun, ddifodiant.' Awgrymwn i, serch hynny, fod y gair olaf 'hwy' yn bwysleisiol ac yn gyferbyniol, bod 'aden' ddifodol Cwsg ac Angau, a bod y newid o'r naill i'r llall yn eironig arwyddocaol.

Roedd symud o un stryd i'r llall yn cymryd oriau.

Y morwr wrth yr olwyn lywio oedd un o'r lleill, a llongwr yn gwylio'r môr o gwmpas y llong oedd y llall.

Er ei fod ef ei hun, fel aelod o deulu o Grynwyr, wedi treulio rhannau o'i blentyndod yn y naill gymuned a'r llall, mae'n gwybod am bobl a gyrhaeddodd eu deunaw oed cyn iddynt gyfarfod neb o'r 'ffydd arall'.

Roedd Huw Gwyn wrthi'n llwgu ei hun, neu ar fin cerdded o Langefni i Gaerdydd neu rhywbeth; naill ffordd neu'r llall ro'n i'n recnio na fydda fo o gwmpas yn hir iawn a'i bod hi'n saff i mi ymaelodi -- ysywaeth...

Fe ddywedwn bellach y dylai dyletswyddau'r naill fwydo gofynion y llall.

Ei law wen yn ngafael llaw arw'i thad, ei wyneb yn llyfn yn ymyl gerwinder y llall.

Nid yw un o'r rheini y naill beth na'r llall.

Dathlodd Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC ei phen-blwydd yn 70 gyda dau gyngerdd arbennig: un yn Neuadd Dewi Sant, Caerdydd, ym mhresenoldeb Ei Uchelder Brenhinol Tywysog Cymru, Noddwr Brenhinol y gerddorfa, a'r llall yn Neuadd y Brangwyn, Abertawe.

Rhoddaf rwymau amdanat fel na elli droi o'r naill ochr i'r llall nes iti orffen dyddiau dy warchae.

Nofel a addaswyd ar gyfer teledu yw'r naill, cyfres deledu a addaswyd yn nofel yw'r llall, ac fe adlewyrchir hynny'n amlwg yng nghrefft y ddwy.

Mae astudio adroddiadau arolygwyr yn ei gwneud yn amlwg fod gan y naill beth effaith ar y llall h.y. fod creu amgylchfyd diogel a bywiog i blant, lle cant eu hadnabod a datblygu fel unigolion, yn hybu'r broses o ddysgu.

Dywed fel y byddai'n cysgu wrth yr olwyn pan oedd y Mêt neu'r Capten yn llywio, er mwyn iddo fod wrth law i alw ar y llall os oedd angen.

Nid oedd ganddynt ronyn o amynedd tuag at grefydd na'r Eglwys gan fod y naill beth fel y llall yn eu golwg hwy yn gwbl amherthnasol.

Gall goleuni deithio'n rhwydd o un pen i'r llall o'r ffibr, ond ni all ddianc drwy'r ochrau oherwydd fod adlewyrchiad mewnol ar y ffin rhwng y craidd a'r gorchudd.