Yr unig waith lleol arall yn ystod yr amser hwn oedd crefflau traddodiadol y cylch, sef gwaith y gof, y melinydd, y pobydd, y crydd ac, wrth gwrs, y siopwr, oherwydd bu saith siop yn Llanaelhaearn ar un adeg.

Beth am batrwm ieithyddol Llanaelhaearn?

Pan ystyrir dyfodol yr iaith, mae'n amlwg bod yn rhaid wrth gymdeithasau bychain, megis hon yn Llanaelhaearn, i gadw'n diwylliant a'n llenyddiaeth ni fel Cymry yn fyw.

Arhosodd Llanaelhaearn yn ardal amaethyddol wasgarog hyd at ddiwedd y ganrif ddiwethaf pryd y trawsffurfiwyd y cylch yn llwyr gan ddyfodiad y chwareli ithfaen ar hyd yr arfordir.

PENTREF bychan ar ochr ogleddol Llyn yw Llanaelhaearn ac ef sy'n gwarchod yr agoriad t'r penrhyn.

Tyfodd pentref Llanaelhaearn, fel llawer i lan arall yng Nghymru, o gwmpas yr eglwys.

O'i linach ef y daeth Syr David Hughes-Parry a aeth 'O Bentref Llanaelhaearn ­ Ddinas Llundain'.