Roedd pump o'r plwyfi, sef Dihewid, Llanwenog, Ystrad, Llangybi a Charon yn is-ddeoniaeth Aeron; tra oedd Llanddeiniol neu Garrog, Llanbadarn Odwyn a Llanbadarn Trefeglwys yn uwchddeoniaeth Aeron.

Ond prin y gallent hwy, hyd yn oed, gystadlu o ran harddwch â'r eglwysi cadeiriol, yr hen eglwysi clas (megis Llanbadarn Fawr) ac ambell eglwys blwyf, heb sôn am abatai a phriordai'r gwŷr wrth grefydd- casgliad nodedig o adeiladau gwych dros ben.

Yr oedd tair ar ddeg o eglwysi prebendari yn perthyn i Landdewi Brefi: Llangybi, Llanbadarn Trefeglwys, Llanfihangel Ystrad, Carrog, Llannerch Aeron, Llanwenog, Blaen-porth, Betws, Llanbadarn Odwyn ger Llwynpiod, Llanboidy, Tre-lech a'r Betws, Llanarth a Thregaron.

Ni adawodd ddim o'i ôl, hyd y gwn i, ar na Llanbadarn na'r Trallwng.

Mae Huw Lewis sy'n 20 oed yn dod o Pencrug, Gerddi-Padarn, Llanbadarn Fawr, yn fyfyriwr yn Adran Gwleidyddiaeth Rhyngwladol, Prifysgol Cymru, Aberystwyth.

Roedd gan Eglwys Llanddewi Brefi well siawns i oroesi nag Eglwys Llanbadarn Fawr.