Oherwydd gwelai Rhigyfarch y Normaniaid yn ail-lunio'r clas yn Llanddewi Brefi; ac yn wir nid oes gennym dystiolaeth bendant i'r clas oroesi'r cyfnewidiadau a ddaeth yn eu sgîl.
Er hynny, nid oes lle i amau nad yw Eglwys Llanddewi Brefi'n hynafol.
Ceir cofebau a chroesau o garreg sy'n dyst i weithgarwch Cristnogol cynnar ac adlewyrchir enwau'r saint yng Nghymru mewn enwau lleoedd megis Llandeilo, Llanddewi, Llansantffraid.
Llanddewi Brefi fraith Lle brefodd yr ych naw gwaith Nes hollti Craig y Foelallt.
Daeth y clas yn Llanddewi Brefi'n ganolfan dysg a diwylliant yn ogystal â bod yn gartref i lawer o weithgarwch cenhadol.
Felly sefydlodd un ohonynt yn Llanddewi Brefi yng Ngheredigion ac un arall yn Llangadog ym Mro Myrddin.
Roedd eglwysi Llanfair Clydogau, Blaen-porth, Llannerch Aeron a Llanddewi Brefi i berthyn i'r pen-cantor.
Yn union wedi ei ddyfodiad i Dyddewi, fe'i hapwyntiodd ei hun yn bennaeth yr eglwys golegol yn Llanddewi Brefi.
Ffurf wreiddiol yr enw hwn oedd Llanddewi Nant Hoddni.
Gwelsom yn barod fel yr oedd Llanddewi Brefi'n ganolfan bwysig oherwydd cysylltiad y lle â Dewi Sant.
Ni fu canolbarth Ceredigion yn un o fannau cryfaf y Norman ac felly mae'n bosibl i'r eglwys yn Llanddewi Brefi ddianc rhag ei ymosodiadau gwaethaf.
Hwyrach i Gerallt Gymro eu hysbysu o'r wyrth a ddigwyddodd yn Llanddewi Brefi pan bregethodd Dewi yno.
Yn y traethodau sydd wedi eu casglu yn Llyfr Ancr Llanddewi Brefi byddai cyfle iddo ystyried sut y trosid i'r Gymraeg yn y Cyfnod Canol ddarnau fel y Deg Gorchymyn, y Gwynfydau, Prolog Efengyl Ioan ynghyd ag ugeiniau o adnodau unigol o'r Hen Destament a'r Newydd.
Er bod Llyfr yr Ancr yn dal cysylltiad agos â Llanddewi Brefi, nid oes gennym dystiolaeth i gysylltu'r gŵr a'i hysgrifennodd neu a'i copi%odd, nac yn wir gynnwys y llyfr â'r coleg yn Llanddewi.
Yn ystod ei gyfnod yn Nhyddewi, adeiladodd Bec ddau fynachdy yn ogystal â sefydlu Eglwys Golegol Llanddewi Brefi a hefyd un arall yn Llangadog.
Roedd gan Eglwys Llanddewi Brefi well siawns i oroesi nag Eglwys Llanbadarn Fawr.