Ar y cyntaf, o'r seithfed i'r nawfed ganrif, syml a diaddurn oeddynt ceir enghreifftiau yn Llanddewibrefi ac Ystrad Fflur.

Yr oedd gwraig oedrannus wedi teithio yn bell i'm clywed yn annerch yn Llanddewibrefi.

Ond wedyn ceisid llunio croes hardd ag iddi batrwm arbennig, fel rhai eraill sydd yn Llanddewibrefi ac yn Llanwnnws.