Yn ystod y blynyddoedd diwethaf daeth rheidrwydd i uno rhai gofalaethau, ac erbyn hyn aeth y nifer i lawr i bump yn yr Henaduriaeth, gydag un ofalaeth gyd-enwadol o dan ofal y Parchedig WJ Edwards, Llanuwchllyn.

Yn y diwedd yr oedd ymlyniad Bedwyr wrth fethod ac wrth y gwir yn drech na'i awydd i blesio: ar y weiarles, dysgodd foddi pobl mewn dŵr cynnes, chwedl Tom Jones Llanuwchllyn.

Iddo ef, rhan o Loegr oedd Llanuwchllyn a Sarn Mellteyrn a Llangeitho.

Fel yr oedd Thomas Jones Llanuwchllyn, a roes wasanaeth mor wiw i lywodraeth leol yng Nghymru ac i'r Eisteddfod Genedlaethol.

Dywed Frank Letch, tad i bump o blant, fod ei wraig Helen yn un o nifer o ardal Llanuwchllyn a'r Bala a fu farw o gancr tua'r un amser.

Yng Nghymru'n unig y cafodd Michael Jones, Llanuwchllyn, ei addysg ac Ioan Pedr yntau.

Canlyniad hyn oedd noson arbennig o lwyddiannus yn Llanuwchllyn ym mis Mawrth.

Roedd Ifor Owen a'i fys ar byls yr ifanc yn Llanuwchllyn a llwyddodd i ennyn diddordeb to ar ôl to ohonynt ac fe ddaeth Gŵyl Ddrama Llanuwchllyn yn bwysig a phoblogaidd gydag ardal gyfan yn cyfranogi.