Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

lled

lled

Stori ola'r gyfrol yw'r unig un lled-hunangofiannol ar ran yr awdur.

Yn Gwennvenez, mae cwmni o helwyr fu'n hela carw ar y Sul a lled cae neu ddau oddi wrthynt mae maen arall ar ei ben ei hun.

Crwydro o gwmpas y ffair, felly, a wnai ef, arogli'r sŵn, a lled gyfarfod a hwn a'r llall, heb dorri'r un gair a neb yn iawn, megis mewn sioe amaethyddol.

Ond cyn i mi guro mi glywn leisiau'n dod drwy ffenestr y parlwr a oedd yn lled agored oherwydd y gwres.

tra'r oedd y tri yn fychan iawn, yr oedd eu tad yn eu harwain ar hyd a lled y wlad i gynnal cyngherddau.

Bydd y rhaglenni hefyd yn rhoi sylw i rai o'r ymdrechion codi arian gwirion a gwahanol sy'n digwydd ar hyd a lled Cymru ac yn rhoi hanes yr unigolion a'r mudiadau a dderbyniodd arian gan Blant Mewn Angen y llynedd.

Mae hyn yn ein helpu i gyfnewid straeon o wahanol rannau o Ewrop ac mae'n golygu bod yr iaith Gymraeg yn cael ei chlywed ar hyd a lled Ewrop.

Ar un, roedd rhosyn lled-fyw.

Bellach mae Kath yn ddynes fusnes lled-barchus.

Ar Hyd a Lled y Wlad

Ynteu a fu+m i'n cysgu tra bod miloedd o gopi%au o'r cytundeb yn mynd o law i law ar hyd a lled Cymru?

Yn ôl yr adroddiad, roedd plant i rieni oedd mewn swyddi lled-fedrus neu ddi-fedr dair gwaith yn fwy tebygol o fod wedi dioddef ymosodiadau na phlant i rieni proffesiynol.

Dyna fe, ddarllenydd - yn llafn main, tal, teneu, gwledig, - mewn gwisg ddiaddurn a digon cyffredin yn dyfod trwy ddrws y capel - am dano y mae coat winlliw o frethyn gwlad wedi ei wau yn lled fras, a hono wedi gweled ei dyddiau goreu; ac oblegid ei fod wedi tyfu ar ol ei chael, edrychai yn fer a chwta - gwasgod o stwff ac un rhes o fotymau yn cau i fynu yn y glos am ddolen ei gadach India oedd yn dorch am ei wddf - llodrau o ffustian rhesog; a phar o esgidiau mawrion cryfion, gyda dwbl wadnau am ei draed, wedi eu pedoli yn ol ac yn mlaen; a'u llenwi â hoelion, ac ymylau hoelion y rhesau allanol yn amgylchu ymyl y gwadnau, fel y gallesid tybio y buasai eu cario yn ddigon o faich i unrhyw ddyn, heb sôn am gerdded ynddynt.

Pa fisti manars oedd wedi digwydd ar hyd a lled y byd heddiw?

Roedd y ferch yma wedi gwneud yn lled dda, ond ddim yn agos at fedal.

Wrth fynd heibio i lofft Debora sylwodd fod y drws yn lled agored, a chlywai sūn symud o'r gwely.

Mam hwnnw mewn côt croen dafad tu ôl i'r gwydr, yn syllu a rhythu wrth wylio'i bachgen bach gwyn hi'n nofio'n ofnus ar hyd a lled Pwll yr Ymerodraeth, a dau lamhidydd bach du'n nofio o'i amgylch ac ar 'i draws, er mwyn cadw golwg arno fe!

Yn lled dywyllwch y capel y mae Ceri Sherlock a thri arall yn eu cwman dros offer sain a sgrins yn cydgordio'r holl weithgarwch yn fyddar i diwn y criced yn y waliau.

Dyna'r adeg y byddai wedi mynd i'r môr ar un o'r llongau gwyliau oedd yn morio am rai wythnosau ar hyd a lled y byd.

Ond roedd hi'n edrych yn lled dda pan es i draw i'w gweld hi noson yr angladd.

mae'r llyfr yn dilyn stori Catatonia o'r cyfarfyddiad cyntaf rhwng Cerys a Mark yn gig Rhyw Ddydd ym Mhontrhydfendigaid (ie, myth yw'r stori am gyfarfod wrth byscio yng Nghaerdydd), trwy ddyfynnu erthyglau ac adolygiadau o bob math o gyhoeddiadau ar hyd a lled Cymru ar byd - canmoliaeth o bob cyfeiriad.

Gwelir hen adeiliadau, simneiau, a thomennydd gwastraff yn gysylltiedig â'r gweithfeydd glo a haearn a'r chwareli ym mhobman ar hyd a lled y wlad; ond, yn amlach na pheidio, mae'r hen longau hwyliau wedi pydru ers blynyddoedd yn y dŵ'r hallt, neu wedi cael eu dinistrio neu eu symud er mwyn gwneud lle mewn porthladdoedd.

Bu pobl yn byw yma ers yn fore iawn, ac y mae olion o Oes yr Haearn, bedwar can mlynedd cyn Crist, yn profi iddynt dderbyn eu cynhaliaeth o'r tir a'u hamddiffynfa yn yr hen gaerau a godwyd ar hyd a lled sir Aberteifi, a rhyw chwech ohonynt ar lannau Wyre o Ledrod i Lanrhystud ac un o fewn i'r plwyf, sef Caer Argoed.

Cymaint yr adwaith ar hyd a lled Awstralia y mae'r cwmni yn awr yn prysur dynnur posteri i lawr rhag tramgwyddo hyd yn oed fwy o ferched.

O hynny ymlaen fe'i gwelid yn lled fynych yn mynd i mewn i'r Banc wrth wneud ei neges yn y bore.

Wedi iddyn nhw impio, cânt eu dosbarthu ar hyd a lled y wlad.

O dan ei ddwylo efyn anad neb y tyfodd y nofel Gymraeg yn arf lled wleidyddol am y tro cyntaf.

Y mae siopau eraill ar hyd a lled y wlad y prynais werth cannoedd o bunnau o lyfrau ynddynt o dro i dro - Crewe, Wrecsam, Henry Jones, Caer; Goronwy Williams, Rhuthun; a Galloways Abertystwyth i enwi rhai.

A ffrwyth hyn oedd y miloedd pobl ar hyd a lled y wlad a allai annerch cynulleidfa fawr mewn capel, eglwys a neuadd mewn Cymraeg graenus.

Cynhaliodd ei hun yn lled lwyr am flynyddau, drwy werthu pamffledau o'i farddoniaeth, neu bregethau, neu areithiau byrion ac ymffrostiai mai efe oedd yr unig fardd Cymreig oedd yn gallu byw ar ei dalent, a chwarae teg iddo, yr oedd yn bur agos i'w le .

A dyma fi, bellach, yn lled fygwth ymuno â nhw er syndod i mi fy hun.

A'i chefn yn erbyn y llyw mawr gloyw lled-orweddai merch ifanc mewn siorts byr yn torheulo gyda'i llygaid ynghau.

Dengys ystadegau hefyd hyd a lled aberth rhai o aelodau'r Gymdeithas dos y trideg blynedd er 1962.

Lled-orweddodd ar ei wely a fflicio newyddion y BBC ymlaen.

Cawsom wybod mai rhaglenni hanner awr fyddai'n rhaid eu perfformio ar lwyfannau ar hyd a lled yr ynys a golygai hyn drefnu gofalus i geiso arddangos ein traddodiad ar ei orau o ran safon y dawnsio, cerddoriaeth a gwisg.

GWARCHOD NATUR, DAEAREG A'R TIRWEDD: Gall cloddio mwynau gael effeithiau uniongyrchol ac anuniongyrchol ar warchodaeth natur ac ar adnoddau tirweddol Gwynedd, o ran colled neu ddirywiad cynefinoedd lled-naturiol a newid tirweddau, tirffurfiau a defnyddiau tir traddodiadol.

Ymadawai felly, am fis efallai, gan grwydro ar hyd a lled amryw ffermydd eraill cyn dychwelyd drachefn ato ef ac ail- ddechrau'r ffieidd-dra.

Yr oedd y cwmni yn lled fawr, a'r ystafell heb fod yn helaeth iawn.

Mynnai'r canoniaid fod Ferrar yn gohirio anfon papurau'r achos iddynt gyhyd ag oedd yn bosibl er mwyn ei gwneud yn anodd iddynt amddiffyn eu hunain a haerai Ferrar fod y canoniaid yn ei rwystro rhag gweld y dogfennau yn Nhyddewi a oedd yn diffinio hyd a lled ei waith a'i awdurdod fel esgob.

Nid oedd wahaniaeth amlwg iawn yn agwedd y Koreaid tuag atom ni, er ei bod yn lled amlwg eu bod yn casa/ u'r Siapaneaid.

Canent awdlau serch lled faith i dywysogesau a rhai byrrach i ferched anhysbys (ac anghyffwrdd), heblaw dwy 'orhoffedd' sy'n gyfuniad diddorol o ymffrost serch a rhyfel ac o ganu natur.

Cafodd ddalen o Destament Groeg ar ffordd Pen y Foel, a phenderfynodd ddysgu yr iaith honno, a gwnaeth hynny i raddau lled berffaith.

Gwyddwn wrth edrych i'w lygaid nerfus-galed fod mwy na lled y dref yn ein gwahanu.

Roedd yn barod iawn i ddweud nad oedd dim ateb cynhwysfawr i'w gael, dim ond nifer o geisiadau bychain yma a thraw i ddatrys problemau bychain ar hyd a lled gwlad mor anferthol ac mor amrywiol...

Ymrwymiad i gynyddu nifer cyfarfodydd cyhoeddus yr Awdurdod ar hyd a lled Cymru.

Ond ma'r ddou ddyn yn cyfnewid syniade'n lled amal yn yr offis 'na dwi'n credu - ti'n gwbod y math o bethe ma' nhw'n 'u trafod...'

Dros y canrifoedd y ffurf Brecknock a arferwyd amlaf a dim ond yn lled ddiweddar y daeth y ffurf Brecon yn boblogaidd.

Neu eu hanfon ar hyd a lled y ddaear ar ryw dasg megis cyrchu llond rhidyll o Wynt y Dwyrain, neu ddrych sy'n dweud celwydd.

Ymddangosant yno gyda'i gilydd, ochr yn ochr, mor anorfod â phetasent yn efeilliaid Siamaidd, er bod lled y wlad wedi'u gwahanu erioed.

Ni chawsent glywed rhyw lawer am yr aelwydydd hynny ar hyd a lled y wlad a gywasgodd y beirdd yn un aelwyd ddifai gynddelwig lle ffynnai rhinwedd a moes.

Mae rhywun yn amau, yn awr, a fu inni werthfawrogi ar y pryd wir hyd a lled ei gelfyddyd oherwydd ein hanfodlonrwydd cyffredinol ar y pryd gyda phrinder a lleoliad oriau teledu Cymraeg a'r diffyg amrywiaeth.

Ond mae hon yn alwedigaeth sydd ar gynnydd gydag agoriadau ar feysydd criced ar hyd a lled Prydain heb sôn am Wimbledon ac yn awr ein caeau golff.

Roedd yna hen frawd o'r plwy yn agor ffos lled ddofn mewn cae go wlyb.

Nis gwelswn ers tro byd, a lled ofnwn fod rhyw aflwydd wedi ei oddiwes.

Rydym yn credu neu'n lled gredu - dim ond rhag ofn...

Nid sôn yr wyf am yr isfyd llenyddol, lled- lenyddol a chymdeithasol a ddatguddiwyd gan ysgrifenwyr fel Steven Marcus, Fraser Harrison, Kellow Chesney, Peter Gay ac eraill.

Cerdd am John Roberts, y chwaraewr rygbi rhyngwladol a aeth yn genhadwr, ^wyr Iolo Caernarfon, beirniad a phrifardd eisteddfodol, yw 'Y Dyrfa'. Disgrifir gêm rygbi yn Twickenham ynddi, a hynny gan ddefnyddio termau rygbi wedi eu lled-Gymreigio.

Dysgodd hefyd grap lled dda ar y Ffrangeg a'r Lladin, a medrai ddarllen y Beibl Hebraeg.

Erbyn hyn, gellir defnyddio rhesi o laserau lled-ddargludol ar gyfer y gwaith.

Mae ffermydd heddiw a'u tiroedd ar hyd a lled y wlad.

Yn ffodus iawn mae digon o ffynonellau dogfennol ar gael y gellir eu defnyddio i bwyso a mesur y dylanwad a gawsai disgynyddion Maredudd ab Ifan ap Robert yng nghwmwd Nanconwy a'r cyffiniau mewn cyfnodau pan reolent eu hystadau lled foethus yn fonedd lleol.

Ar y pryd rhyfeddais at y ddyfais anhygoel ond erbyn hyn ni chredaf fod JH (a dyna fyddai pawb yn ei alw) yn bencampwr ar ei thrin oherwydd ymddangosai'r lluniau â'u hwyneb i waered yn lled aml.

Ar yr un pryd, mae ysbytai ar hyd a lled Cymru'n gwario degau o filoedd o bunnoedd ar drefniadau diogelwch, o dagiau i'w clymu am goesau'r babanod i gamerâu a drysau diogelwch.

Yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg dechreuodd capeli'r Anghydffurfwyr ymddangos ym mhob man ar hyd a lled y wlad, ac apeliai neges y pregethwyr grymus yn arw at bobl Cymru.

Yr oedd ein dillad mor amryliw a siaced fraith Joseph' gan amled y clytiau oedd arnynt....Ond yr oeddym yn 'wyn ein byd,' ac yn ddiarwybod i ni ein hunain, yn ystorio argraffiadau oeddynt i fid yn weledigaethau hynaws, prydferth, ymhen llawer o ddyddiau ac wedi i ni ymwasgaru ar hyd a lled y byd.

Teg fyddai dweud ei bod hi'n lled gyfartal ymysg blaenwyr y ddau dîm, ac inni weld dau wyth a wyddai beth a ddisgwylid ganddynt.

Lled y llestr i fesur traean uchder y brigyn canolog.

Holi'n ddyfal ar hyd a lled yr ardal anniben, debygwn i, ond dim hanes am neb eisiau saer.

Ac eto, y tu allan i'r stribedi culion o olau trydan a ddihangai rhwng y llenni duon dros y ffenestri, roedd y byd mawr yn dywyll a dieithr, yn llawn ofnau am yr hyn a ddeuai yfory drwy law'r postman am hynt a helynt plant y plant a aeth i ffwrdd i Affrica, i'r Dwyrain Pell ac i bob man lle ceisiai Prydain Fawr ddal rhyw afael ar ei thiroedd ar hyd a lled wyneb y ddaear.

Yr oedd rhyw angladd mewn cymdogaeth wledig fel Cwm-garw y pryd hwnnw, lle'r oedd y tai yn anaml, yn beth i sôn amdano, ond heddiw dyma angladd cymydog, angladd perthynas, angladd hen ddyn yr oedd y gymdogaeth yn ei barchu a'i anwylo, - angladd ewyrth Richard Cwm- garw, yn codi o'r tŷ o fewn lled dau gae i'n tŷ ni.

Mae'r posibiliadau'n eang oherwydd maent yn lled-ddargludyddion mewn tri-dimensiwn.

Y nod yw cael cynulleidfa o Gymry Cymraeg syn byw bellach ar hyd a lled y ddinas.

Ar hyd a lled Cymru, mae rheolwyr ysbytai a wardiau mamolaeth yn edrych eto ar eu trefniadau diogelwch yn sgil yr hyn ddigwyddodd yn Nottingham.

Mae'n bosib 'mod i wedi lled gytuno.

Lled amheus oedd o amryw bethau ynglŷn â'r Diwygiad diwethaf.

A dyna'r dyn ieuanc yn ymestyn tros gwr y sêt lle roedd Hugh Evans ac yn gofyn yn lled ddistaw i'r ddynes ieuanc: 'Wyt ti am weiddi heno?' Troes hithau tan wenu, ac ateb: 'Ydwyf, os wyt ti am wneud.' Daeth y pregethwr i mewn, dechreuodd bregethu.

Pan lwyddodd Bardeen, Brattain a Shockley i fwyhau foltedd trwy ddefnyddio grisial bychan o germaniwm, yn ffodus roedd y wybodaeth o hanfodion ffiseg solidau, ac yn arbennig ffiseg lled- ddargludyddion yn weddol gyflawn, yn dilyn damcaniaethau a seiliwyd bymtheg neu ugain mlynedd ynghynt.

Bydd y wiwer a sgrech y coed yn eu claddu gryn bellter oddi wrth y goedwig, a dyma un o'r ffyrdd y cafodd y deri eu gwasgaru ar hyd a lled y wlad.

Bydd camerau a chyflwynwyr BBC Cymru hefyd i'w gweld mewn trefi ar hyd a lled Cymru, yn cadw llygad ar y gweithgareddau codi arian lleol, ac yn dod a'r newyddion diweddaraf drwy gydol y nos.