Am y tro cyntaf, y Cyfrifiad yn dangos lleihad yn y nifer o siaradwyr Cymraeg, gostwng i 37.2%.

Yn wir, yr unig effaith gweladwy oedd bod lleihad yn nifer y marwolaethau yn yr ardal !

Wedi cyfnod o dros drigain mlynedd, penderfynwyd, oherwydd y lleihad yn rhif yr aelodau a nifer y plant, yn ogystal â bod cyfleusterau teithio wedi newid, mai priodol fyddai ail-uno'r ddwy Ysgol Sul.

Nodwyd yn Adran 3 rai ystadegau sy'n dangos lleihad parhaus yn yr ardaloedd lle mae 70% neu fwy o'r trigolion yn gallu siarad Cymraeg.

Nid oedd yn anodd i'r darllenydd craff gyferbynnu'r estheteg a barodd dramgwydd i Gruffydd yn ei adolygiad a 'Gwrthryfel ac Adwaith' yn yr un rhifyn o'r llenor, lle y traethwyd y gred mewn 'Gwrthryfel cynhyddol yn erbyn awdurdod....twf personoliaeth a lleihad cyfundrefn':

Gobaith pererin wrth bererindota oedd ennill lleihad ar y cyfnod y byddai'n rhaid i'w enaid dreulio yn y Purdan wedi iddo farw, oherwydd yr oedd y Purdan lawn mor real i Gymry'r oesoedd Canol ag ydoedd Nefoedd ac Uffern.

A'r olaf o'r ystyriaethau ydyw'r lleihad parhaol ym maint ein diwydiannau cynhyrchu nwyddau gorffenedig - hynny yw, ein sylfaen diwydiannol.

Y rheswm pennaf am y lleihad hwn yn nifer y disgyblion oedd fod rhy ychydig o bobl if ainc yn ymgartrefu yn yr ardal.

O sicrhau adnoddau ar gyfer y plant ar bobol ifanc mae gobaith y gwelir lleihad yn rhai on problemau cymdeithasol yn ogystal ag adeiladu mymryn o hunan-barch.

Er edrych yn fanylach ac yn fanylach ni fu lleihad yn nifer y galaethau a ddarganfyddir.

Y naill oedd y lleihad mewn ymgeiswyr am y Weinidogaeth a'r llall oedd prinder arian.

Er mwyn gwneud hyn heb weld lleihad mewn nifer y teitlau bydd angen cyllid ychwanegol.

Yr wyf yn credu mai trefn cynnydd yw Gwrthryfel cynyddol yn erbyn awdurdod; neu mewn geiriau eraill, twf personoliaeth a lleihad cyfundrefn.

Dyma ichi Harri Webb: At hynny, fe ellid ychwanegu dinistrio gwead cymdeithas (ar ol y Rhyfel Mawr), methiant y mudiad heddwch i rai, ac i eraill y lleihad yn nifer y siaradwyr Cymraeg.

Os byddwn ni'n gweld lleihâd mewn newyddion, gostyngiad mewn safon a chynulleidfa, yna bydd raid i lywodraethwyr y BBC ystyried yn galed beth maen nhw'n mynd i wneud," meddai.

Ar gefn hyn, gellir nodi fod lleihad yn y sylfaen diwydiannol yn eithaf cyffredin ar draws y byd (ac eithrio'r Eidal, yr Almaen a Japan).

(d) Lleihad mewn dylanwad yn yr Alban a Chymru, ble gallai cefnogaeth leol i ddatblygiadau dinistriol, e.e.