Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

llosg

llosg

Sylwyd eisoes mor effro oedd i broblemau a digwyddiadau cyfoes, a rhoes arweiniad sicr o'i gadair olygyddol i'w fudiad ar gwestiynau llosg a phwysig ym meysydd gwleidyddiaeth, cymdeithas a chrefydd.

Hyd yn hyn mae'r gyfres wedi teithio i bob cwr o Gymru ac wedi trafod yr holl bynciau llosg syn corddi y Gymru wledig ar Gymru drefol.

Mae'n cynnig rhai atebion i'r cwestiwn "Pam?" yn hytrach na "Phwy?" ac yn ddwy awr o fyfyrdod digon boddhaol ar gwestiwn llosg (sori, mae nhw'n slipo mas ambell waith).

Pwnc llosg arall a gafodd sylw manwl ar y rhaglen hon oedd lefel syfrdanol amddifadedd mewn rhai ardaloedd gwledig a phroblem camddefnyddio alcohol, cyffuriau a sylweddau - pynciau a gysylltir yn amlach na pheidio ag ardaloedd trefol.

Gwneir alcaliau o goed llosg a rhai mathau o blanhigion glan y mor.

Beth bynnag, er nad yw'n fater gwleidyddol llosg heddiw, fe fu adeg pan oedd telerau tenantiaeth o dan 'landlord' yn rhai anodd; ond bellach mae'r gyfundrefn wedi newid, a'r rhan fwyaf o'r ffermwyr a'r tyddynwyr yn berchen eu lle; a chyfrifir y cynllun hwn yn un delfrydol.

O ganlyniad i ddatganoli cafodd y rhaglen wleidyddol Maniffesto ei hymestyn i awr o hyd o fis Medi a pharhaodd y drafodaeth ar faterion llosg yn y gyfres hynod lwyddiannus, Pawb ai Farn, a oedd yn cynnwys cyfraniadau e-bost byw gan aelodau o'r cyhoedd am y tro cyntaf.

Yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg daeth cwestiwn addysg a'r famiaith yn bwnc llosg ymhlith mwy nag ugain o genhedloedd diwladwriaeth yn Ewrop.

Roedd pynciau llosg hefyd ar frig yr agenda yn y gyfres Rural Revolution. Edrychodd Sarah Dickins, cyflwynwraig Working Lunch a Business Breakfast y BBC ar gyflwr amaethyddiaeth yng Nghymru heddiw.

Wrth fynd heibio'r gornel, fe welodd eu car yn plymio dros y dibyn a'r fadarchen o betrol llosg yn selio ffawd y ddau am byth.

Yna, dringo o ddifrif dros glogwyni o gregin llosg a'r llwybr yn arwain weithiau dros wyneb y graig ei hun nes gwingo o'r coesau gan flinder.

O ganlyniad i ddatganoli cafodd y rhaglen wleidyddol Maniffesto ei hymestyn i awr o hyd o fis Medi a pharhaodd y drafodaeth ar faterion llosg yn y gyfres hynod lwyddiannus, Pawb a'i Farn, a oedd yn cynnwys cyfraniadau e-bost byw gan aelodau o'r cyhoedd am y tro cyntaf.

Gwyddwn fod gan yr Athro, ac yntau'r feirniad diarbed ar bob math o ragrith ac annidwylledd ym mywyd y genedl, bethau go gyrhaeddgar i'w dweud ar bwnc llosg yr iaith.

Yn fwriadol, aethpwyd â Talkback allan o'r stiwdio ac o'r herwydd roedd yn rhaglen hyblyg a allai ymateb i bynciau llosg y dydd ar amrantiad.

Roedd pynciau llosg hefyd ar frig yr agenda yn y gyfres Rural Revolution.

Ni chofiaf weld y geiriau dadleuol uchod yn eu cyd-destun gwreiddiol, ond, os nad wyf yn camgymryd, yr hyn yr oedd gan Dr T Gwynn Jones yn ei feddwl oedd fod pwnc yr iaith yn un mor llosg nes ysgogi rhai Cymry i feddwl ac i weithredu'n gam, hynny yw, yn anghyson â'r egwyddorion hynny sy'n sylfaen i ffyniant cymdeithas wâr.

Pwnc llosg y byd roc y dyddiau hyn yw nawdd, ac mae gan Ankst farn bendant arno.

Dewi Llwyd ydy'r cyflwynydd ac mae'n edrych ymlaen at gael cwestiynau neu sylwadau ar bynciau llosg y dydd oddi wrth wylwyr ar-lein y gyfres.

Un ffordd o wella llosg eira yw i chwipio'r traed â chelyn nes eu bod yn gwaedu.