Llongyfarchiadau i bawb a gyfrannodd i gyngerdd oedd yn wledd i'r llygad, i'r glust ac i'r galon.

Llaciodd y tyndra, ond daliodd y dynion i gadw llygad ar ei gyd- deithwyr lawr wrth y balmwydden.

Ar ôl cael addewid gan ei thad na fyddai'n rhaid iddi briodi, gwellhaodd ei llygad.

Ac yn raddol, fel y datblygai'r ddealltwriaeth hon, aeth yn agosach at y pwynt lle gallai droi'n ôl at ei brofiad cynnar, a'r bywyd clos, cyflawn, yr oedd yn ei weld erbyn hyn trwy lygad plentyn a llygad dyn.

Safai yn ei hunfan, yn oer, annifyr ac yn gwybod yn ei chalon mai y fo oedd yn llygad ei le.

Wynebwch y blwch tua'r gogledd neu'r de ddwyrain fel nad yw yn llygad yr haul nac yn wynebu tywydd gwlyb.

I Ankst, mae delwedd y cynnyrch a aiff i'r siopau yn bwysig; dyna pam y maent yn mynnu cael cloriau lliw llawn, yn y gred bod rhaid apelio at y llygad yn ogystal â'r glust.

Yn yr ysgrif gyflwyno yn "Llygad y Drws" dychenir yr "athroniaethu% hwn yn ddeheuig gan Gwenallt ,ond mae'n enghraifft o gydnabyddiaeth un o'r gweithredwyr na ellir llwyr esgeuluso athroniaethau.

'Roedd yn ddarlun o dristwch; ei gnawd yn oer, ei geg yn glafoeri, a'i lygaid mor bwl ddifywyd â llygad pysgodyn marw.

Er bod angen telesgop mawr i weld y rhan fwyaf o'r galaethau hyn, mae yna un alaeth (heblaw ein galaeth ni) y gallwn ei gweld o Gymru a'r llygad noeth.

Holl ddigwyddiadau'r noson cynt; breuddwyd llygad Duw, ei chynnwrf gyda'i thad, ymdrech y gof i ymgrogi a nawr eto llais bach Robin a llythyr Hannah.

Hwnna oedd cannwyll llygad Syd pan oeddwn i yno.

A yw pobl wedi gweld yr anghenfil mewn gwirionedd, ynteu ai ei weld y maent â llygad ffydd?

Mae'n siŵr bellach fod rhywrai o'r darllenwyr wedi ail gynhyrchu darluniau yn llygad eu meddwl o'r mawnogydd welsant wrth deithio tros ucheldiroedd, ac yn îs i lawr o ran hynny hefyd, digon yng Nghymru heb sôn am rannau eraill o Brydain, ond rhaid sylweddoli nad yw pob math yn addas.

Stori sy'n codi lwmpyn i'ch gwddw chi, deigryn i'ch llygad chi?

Rydw i wedi synnu..." "Rhaid i mi edrach yn llygad pob ceiniog, beth bynnag, a minna ar fy mhensiwn.

Mae ei gyfaill yn cadw llygad barcut ar dy gydgarcharorion sydd wedi eu gorfodi i sefyll yn erbyn y wal ar ochr bella'r gell.

Daliai Jock a minnau i gadw llygad arni, a'i gweld yn dod i lawr, yn benderfynol ond ychydig yn arafach.

Rhythodd i fyw llygad y gath fel y gwnaeth filoedd o weithiau o'r blaen a rhyfeddodd unwaith yn rhagor at ddawn gynnil y gŵr o'r Eidal.

Wedi camu drwy'r drws yn y wal goncrid-flocs, neu'n hytrach drwy'r agendor lle buasai, gan ei fod wedi cwympo ar ei ben i'r llaid yng ngenau'r twnnel, tynnwyd llun arall o Eluned a minnau - y tro hwn, yn fwy llwyddiannus, ar gamera wincad llygad llo David Lewis, sy'n dangos yn amlwg ein bod yn falch o'n gorchest yn dwyn y cerdyn.

A Thydi a greodd ryfeddod corff ac ymennydd dyn, gyda'i gelloedd dyfeisgar, curiad cyson y galon a cherddediad bywydol y gwaed, doniau bysedd a threiddgarwch clust a llygad.

O wybod am drywydd barddoniaeth ddiweddarach Peate, mae gwirioneddol berygl inni gael ein llygad-dynnu'n ormodol gan ddiwinyddiaeth led-fodernaidd y darn.

Trown gan hynny at y Cymry eu hunain, rhag bod brycheuyn yn llygad y Sais yn peri na welom y trawst yn llygad y Cymro.

Mae gan gamelod amrant ychwanegol dros bob llygad.

Caledwch cen dros y llygad yw hwn sy'n mynd yn ddallineb yn y diwedd.

Bum yn llygad dyst i'r campau hyn fwy nag unwaith.

Yr oedd Angharad yn un o'r pedwar plentyn ar hugain a anwyd i wraig Risiart ab Einion o Fuellt, deuddeg mab a deuddeg merch a phob un ohonynt gydag un llygad du ac un llygad glas.

Synhwyrais fod rhyw chwyldro seicolegol annisgwyl iawn wedi digwydd yn fy hanes pan sylwais, ar ol imi dreulio deuddydd ym Moscow, fod y llythyren 'M' fras, goch a ddynodai Metro yn ymrithio o flaen fy llygad nes iddi ymdebygu i'r M am Macdonalds.

Fel y syllai Dan arno, cododd ei ben oddi ar ei ysgwydd ac agorodd un llygad gwyliadwrus.

"Dydyn ni byth yn cael dim i'w yfed, dim ond cael te yn ein llygaid, te yn ein gwallt, te yn ein trwynau, a the ar ein crysau." A dyma'r dyn trwsio sosbenni yn cau un llygad ac yn meddwl yn galed.

Rhoddodd blwc i'w het dros un llygad fel y gwnai gyda'i gap a cherddodd fel ewig i gyfeiriad y Tŵr a godai'n saeth o ser i'r awyr.

I ddarganfod faint o ser y gallwn eu gweld trwy ddeulygadion o'i gymharu a'r nifer a welwn a llygad noeth, gallwn wneud y cyfrifiad canlynol.

Er y gellir gweld Andromeda a'r llygad, mae'n anodd.

Ond roedd hyfforddwr Abertawe a hyfforddwr Caerffili, Gareth Nicholas, yn llygad eu lle yn eu hymateb i gwynion personol ynglyn âr ystyriaethau corfforol.

A dyma'r dyn trwsio sosbenni yn cau'r llygad arall ac yn meddwl yn galed iawn.

Dyma ddeuoliaeth glasurol Methodistiaeth Calfinaidd - ffydd emosiynol oedd yn ffynnu o'r galon, ond ffydd oedd â phrofion ohoni i'w canfod gan reswm ym mhob man yn y byd allanol, unwaith yr oedd llygad y galon wedi'i hagor i'w gweld.

Mae rhoi nodweddion mewn anifeiliaid yn hawdd eu hasesu a gellir eu gweld a'r llygad.

Enghreifftiau o hyn yw'r adeg pan fydd yn effeithio ar nerf y llygad; pryd y bydd pothelli yn ymddangos ar un ochr o'r talcen; neu ar nerf yr wyneb, pryd y bydd poen y tu cefn i'r glust a nam ar y tafod.

Bydd y plant wrth eu boddau yn casglu gwahanol gregyn, gan loffa yma a thraw a chael llygad maharen, gwichiad y gwymon neu gyllell for.

Mae'n gwarchod llygad y camel rhag gronynnau o dywod sy'n hedfan yn awyr y diffeithwch.

Wrth edrych draw tua Betws y Coed a Dyffryn Lledr gwelwn fod y niwl wedi aros yn y dyffrynnoedd gydol y dydd gan adael y copaon fel llongau yn llygad yr haul.

Ni symudodd y ferch as wedi eiliad o edrych ym myw llygad ei gilydd, ailgychwynnodd y creadur ar ei daith a diflannu dros y twyn.

Gavin Gordon, ymosodwr Lincoln, yw'r chwaraewr diweddara i ddal llygad y rheolwr Alan Cork.

Efallai mai rhyw flas gwrthgyferbyniol, tebyg i hwnnw sy'n ddolen gysylltiol rhwng melys a chwerw neu rwng gwir a gau, sy'n eu clymu ynghyd a'u dwyn yn unsang o flaen llygad fy meddwl.

Nid yw o bwys os bydd achosydd yr ymwybyddiaeth hon yn sefyll yn grwn o'm blaen ar lun dyn; ni bydd ond fel cysgod nes i'r ddau John arall ymddangos gerbron llygad fy meddwl.

Hefyd, gan fod gwahaniaeth rhwng indecs plygiant aer a dwr rhaid fydd newid crymedd lens y llygad yn ogystal a datblygu chwarren arbennig ar gyfer cadw pilen y llygad yn llaith.

Gobeithio felly eich bod wedi cael agoriad llygad o ran yr hyn y mae'r llyfrgell a'i staff yn ei gyflawni.

O'r safbwynt hwn roedd fy hynafiaid yn llygad eu lle, ac fe wyddai pob Cymro uchelgeisiol-faterol hynny hefyd.

Credaf mai ar Blas Llansteffan yr oedd fy llygad i.

Gwaith anodd oedd cadw llygad arno o hyd, a dweud y gwir, heb dynnu sylw ataf fy hun.

Llygad - Golwg deulygad sydd gan y rhan fwyaf o fodau dynol, sy'n golygu fod y ddau lygad yn canolbwyntio ar wrthrych, a phob retina yn anfon i'r ymennydd neges glir am yr hyn a welir gan y llygad hwnnw.

Allai neb fod wedi gofyn llawer mwy o'r daith - ennill pum gêm mâs o bump, 32 i 8 oedd cyfanswm y ceisiau, dau berfformiad gwych gan y tîm a sawl unigolyn yn dal y llygad.

Cyn gynted ag y daeth y geiriau allan o'm ceg digwyddais ddal llygad Robat John.

A hithau'n prysurlyfu, byddai Seren â'i llygad arnoch fel petai'n edrych ymlaen at ddechrau arnoch chwi.

Mae rhaglenni newyddion BBC Radio Cymru, hefyd, wedi parhau i gadw llygad manwl ar ddigwyddiadau.

Yr hyn syn nodedig am y cynhyrchiad hwn yw'r modd y mae'r gynulleidfa yn llygad dyst mor agos i'r hyn sydd yn digwydd drwy ddilyn yr actorion o amgylch yr adeilad ar gwahanol olygfeydd.

Ac os yw lluniau Dick Chappell yn deillio i raddau helaeth o ddiddordeb manwl mewn daeareg, mae a wnelo rhai Bert Isaac yn fwy uniongyrchol â'r hyn sy'n weladwy i'r llygad, er nad oes dim oll yn ffotograffig yn eu cylch.

Mae'n rhaid defnyddio'r hyn a elwir yn olwg berifferol ; mae dau fath o gell yn retina'r llygad - y 'rodenni' a'r 'conau'.

Cwn yn cyfarth, asynnod yn nadu a phobol yn rhedeg o dŷ i dŷ â'u hwynebau cyn wynned ^'r gwyngalch ar y waliau oedd yn disgleirio yn llygad yr haul.

O'i llygad i'w haber, ei phrif sianel hi yw afon hwyaf yr Ynys.

Cyfeirir ato hefyd yn fy nghyflwyniad i ddiwylliant gwerin Uwchaled mewn cyfrol, Yn Llygad yr Haul, a gyhoeddwyd yn ddiweddar gan Gyhoeddiadau Mei.

Mae cael y cyfieithiad yn agoriad llygad - nid i ddeall y cerddi, ond i weld cerdd o safbwynt rhywun arall.

Gwyddai fod hynny'n plesio llygad eu tad.

'Bugeiliaid newydd sydd...' A does 'na ddim dyrnad yn y Capal ar y Sul, na fawr o lewyrch ar gyrdda'r wythnos chwaith." "Rwyt ti yn llygad dy le fel arfar.

Yn olaf y drws heb gurwr a chyferbyn â'r llygad y twll ysbi%o bach pitw; trwy beth fel hwn, yn ôl yn Freiburg, y mae'r pensiynwyr unig yn craffu i weld pwy a ddaeth i roi tro amdanynt o'r diwedd.

Agoriad yw'r gannwyll mewn gwirionedd, gan fod y tu mewn i'r llygad yn dywyll.

Yna gwnewch dwll bychan mewn darn o gerdyn du (i gynrychioli cannwyll eich llygad).

Hefyd roedd nifer o fasgedi yn cynnwys cig iâr a sglodion ar fwrdd yn y gwesty, yn barod i'w dosbarthu a neb yn cadw llygad arnynt.

Fe winciech ar y llygad dwfn tawel yn eich ymyl gan feddwl, 'Lawr ag ef 'nghariad.

Bydd Caerdydd, a chefnogwyr Caerdydd, yn cadw llygad ar y datblygiadau hyn.

Edrychai fel mynydd mawr, ei wallt fel brigau coed a'r un llygad yng nghanol ei dalcen fel olwyn cart; yn ei law daliai ordd anferth ac iddi flaen haearn, trwm.

Bu'n cadw llygad ar symudiadau Ali a gwelodd ef yn dod adref am chwarter wedi un-ar-ddeg yn ei fen a mynd i'r tŷ ar ei ben ei hun.

Yr adeg honno y cyfan a oedd yn angenrheidiol oedd llygad am dir da, a phastwn enfawr i roi'r farwol i'r sawl oedd ar y pryd yn berchennog y tir hwnnw.

Eithr heno, wrth syllu i fyw llygad y fenyw-ddweud- ffortiwn hon ni chanfyddai Wil ddim oll namyn hen ddynes dlawd a diymadferth yn ceisio crafu ychydig o sylltau at ei gilydd drwy adrodd chwedlau ystrydebol a threuliedig wrth hen ferched anymwthgar ac wrth wŷr gweddw go deimladwy.

Roedd ei drefnusrwydd yn plesio'r llygad.

Rhaid cadw llygad ar hon.

Mae defnyddiau eraill yn gadael goleuni trwyddynt, ond gwasgerir y goleuni i bob cyfeiriad, fel na wel y llygad ddim ond delwedd niwlog a dryslyd.

Ar ôl i Beti symud i Gwmderi, daeth Haydn yn dipyn o ffrindiau gyda hi a chafodd Beti agoriad llygad pan ddarganfu fod Haydn a Kath yn hen gariadon.

Yng ngwledydd y Trydydd Byd mae'r cyferbyniad rhwng cyfoeth gwledydd y Gorllewin a thlodi'r De yn taro'r llygad dro ar ôl tro a pharhau o hyd y mae'r rhyfeddod o weld tystiolaeth ein ffordd wastraffus ni o fyw - can o Coke neu gar Mercedes wrth ochr pwmp dŵr cyntefig neu geffyl a chart.

Y mae sgrin yng nghefn eich llygad o'r enw y retina.

Sylla'n hy i fyw llygad y camera, gan hudo sylw y gwylwyr, yn union fel petai'n Rasputin y drefn gomiwnyddol - 'guru' gorffwyll sy'n ceisio elwa ar hygoeledd y werin.

Peth peryglus fyddai hongian darlun gwerthfawr fel hwn yn wyneb haul, llygad goleuni.

Cyn inni ddechrau ffilmio fe gerddais o gwmpas ar fy mhen fy hun, ac, yng nghornel fy llygad, gwelais ddarn o bapur ar ochr un o'r tyllau mawr.

Ni thalai i'r llygad fod yn rhy orfoleddus wrth ben llyfrau rhag ofn i'r Doctoriaid craff ddarganfod imi sicrhau rhywbeth na ddigwyddasai iddynt hwy eu gweld.

Cowdrey oedd yn gyfrifol am y dyfarnwr arbennig mewn profion i gadw llygad ar ymddygiad y chwaraewyr ar y cae.

Dim ond trwy delesgop neu ddeulygadion y mae'r rhan fwyaf o ser yn weladwy, gan eu bod yn rhy wan inni allu eu gweld a'r llygad.

Thomas Charles a'u lluniodd a bu Thomas Jones, Dinbych, yn bwrw llygad beirniadol arnynt cyn eu hargraffu.

Ac ar ryw olwg roedd e yn llygad 'i le, achos ma merched yn gallu bod yn sensitif i bethe fel hyn.

Mae'r nifer hwn mewn cyfrannedd a sgwar agoriad y llygad.

Roedd y Pwyllgor Gwaith wedi gosod y cyfrifoldeb o gadw llygad barcud ar y treuliau ar ysgwyddau'r Pwyllgor Cyllid.

Roedd y capten yn llygad ei le.

Mae'r ser hynny y gallwn eu gweld a'r llygad noeth yn rhai disglair iawn - llawer mwy disglair na'n Haul ni.

Gallwn daeru fod deigryn yn llygad y gŵr o'r Cremlin.

Yr oedd Gwyn yn llygad ei le ond feiddiai Manon ddweud yr un gair.

Dacw nghariad ar y dyffryn Llygad hwch a dannedd mochyn A dau droed fel gwadn arad Fel tylluan y mae'n siarad.

Yr oedd hi'n waeth byth gorfod cyfaddef eu bod yn llygad eu lle.

Mae'r gêmau wedi'u cynllunio i ddatblygu ystod o sgiliau sylfaenol llythrennedd a rhifedd, ynghyd â sgiliau trafod llygoden wrth iddynt ddatblygu medrusrwydd llaw a llygad.

Ond y mae eneidiau ymhlith y beirdd, fel ymhlith eraill o blant dynion, sydd yn synhwyro rywsut nad yw'r llygad o gnawd yn gweld popeth sydd i'w weld, ac nad yw'r glust o gnawd yn clywed popeth sydd i'w glywed.

Ychydig filltiroedd i'r gogledd-ddwyrain o Vilnius, medden nhw, y mae canol daearyddol Ewrop; er bod gorwelion y llygad yr un peth, mae gwybodaeth fel yna yn newid ffrâm y meddwl.

Ond er nad oeddynt yn deall eu sgwrs gwelsant wyneb Miss Davies yn newid, a'i llygad yn fawr a syfrdan wrth iddi wylio'r dyn cefnsyth yn troi ar ei sawdl a brasgamu yn ôl at y drws.