Disgwylir penderfyniad y llys o fewn diwrnod neu ddau.

Mae prif thema La Queste a Perlesvaus yn sylfaenol debyg, ac yn sawru o Gristnogaeth asetig: er mai marchogion llys Arthur yw'r gorau yn y byd, mae eu diffygion moesol yn eu rhwystro rhag cyflawni'r gamp uchaf oll a chanfod y Greal; cedwir y fraint arberlnig honno i farchog ysbrydol a moesol berffaith, sef Persifal (cefnder cyfandirol Peredur y traddodiad Cymreig) yn Perlesvaus, a Galaad neu Galaath (sy'n fwy cyfarwydd bellach fel Galahad), arwr newydd sbon a ddyfeisiwyd yn arbennig ar gyfer y dasg yn La Queste.

Wrth iddi fynd i'r llys drannoeth teimlai Rhian yn falch nad oedd hi ddim wedi sôn wrth Lewis am ei thaith i Lanfairfechan.

Mi fydda aelodau eraill llys Montezuma, hwythau, yn yfed rhyngddyn nhw lond dwy fil o gwpanau aur o siocled.

Wela i di yn y llys 'fory.'

Fe fu'r ddau hyn felly yn dadlau ynglŷn â darn o dir gerllaw'r harbwr a'r ddau yn dweud Fy eiddo i yw hwn.' Arweiniodd hyn at achos llys costus dros ben a'r Iarll a gafodd y dyfarniad, fel y gellid rhag-weld.

Mae swyddogion Caerdydd wedi bod mâs yn Nulyn ers ddoe a bu son y bydden nhw'n mynd i'r llys i geisio gwaharddiad yn erbyn yr ERC a'u gorfodi nhw i newid eu penderfyniad a chaniatau i Peter Rogers chwarae yn erbyn y Saracens yfory.

Rhyw ddydd, byddaf yn y llys eto.

Ysgytwol yw eu cyhoeddi'n blaen fel hyn: erlynwyd dros 1,100 o unigolion mewn llysoedd barn yn Lloegr a Chymru am eu rhan mewn ymgyrchoedd; codwyd cyfanswm o £38,854 o ddirwyon a £26,283 o gostau llys a iawndal; a dedfrydwyd 170 o unigolion i gyfanswm o 41 mlynedd a deufis o garchar.

Ddeng mlynedd yn ddiweddarach carcharwyd Kevin O'Kelly, gohebydd Radio Telefis Eireann, am wrthod cadarnhau, mewn llys yn Nulyn, mai Sean MacStiofain -- y gwr ar brawf - oedd yr un y bu'n ei gyfweld ar gyfer ei raglen radio.

Mae angen mwy o amddiffyniad ar fenywod os yw dynion yn debycach o gael eu restio a'u dwyn gerbron y llys, ac mae'n hanfodol bwysig bod mwy o swyddogion heddlu yn hysbysu menywod o godolaeth llety dros-dro diogel a gynigir, gan lochesau Cymorth i Ferched tra bod yr achos ar y gweill.

Ond ar y cyfan roedd Affos yn frenin call, a gadawodd y mater i'r llys i'w benderfynu.

Byddem yn eistedd mewn rhes ar y soffa fel diffinyddion mewn llys.

Ateb Mr S oedd na hidiai ef fotwm am y gyfraith gan fod achos Waldo mor amhoblogaidd ac na feiddiai Waldo ei amddiffyn ei hun mewn llys barn.

Yn ôl Iolo mae naw neuadd neu ystafell yn y llys.

Edrychid ar y llys brenhinol yn ganolbwynt cymdeithas a llywodraeth ac yn noddfa grym a chlod.

Uchafbwynt y llys godidog hwn oedd cyfieithu'r Testament Newydd a'r Llyfr Gweddi i'r Gymraeg.

.' (neu 'ffisig coch', 'ffisig gwyrdd' neu 'ffisig du', yn ôl y galw.) Un gaeaf pan oeddwn yn llanc, o fethu â chael gwared â pheswch go gyndyn, nid oedd dim amdani ond galw yn Llys Meddyg i ddweud fy nghwyn.

Prif amcan y llys brenhinol a'r llys lleol ydoedd cyfrannu at gynhaliaeth eraill yn ysbrydol yn ogystal â materol.

Mae'n amlwg fod dewin yn dwyn bwyd y llys, a hynny ar ôl gwneud i bawb gysgu'n drwm.

Macrocosm o'r teulu unigol ydoedd y llys brenhinol, ffynhonnell pob llywodraeth a threfn.

Rheswm arall a roddir am dywallt gwaed, fel yn achos yr ymosodiad ar Shadrach Lewis, oedd dicter yn erbyn person am iddo drosglwyddo gwybodaeth i'r awdurdodau neu dystiolaethu mewn llys barn yn erbyn troseddwr: '...

O TORONTO i Fangor, am ychydig wyliau, y daeth Rhiannon, merch Dr a Mrs Gwyn Davies, Llys Menai, Rhodfa Menai.

Mae'n bosibl hefyd, a chofio y gall yr awdur fod yn fynach, fod awgrym ffurff o benyd cyhoeddus i'w ganfod yn y gorchymyn i adrodd yr hanes wrth bawb a ddêl i'r llys.

Yr oedd yr achosion yn y llys yn ddiddorol a phwysig.

Byddent hwythau'n pwysleisio nodweddion da llys, plas neu fynachlog.

Mae'r Athro Glanmor Williams wedi dadansoddi'r helyntion hyn yn fanwl (yn Welsh Reformation Essays) a dangos sut y cafodd rhai ohonynt sylw yn y llysoedd, Llys Mainc y Brenin, Llys yr Ychwanegiadau, Cyngor y Gororau, y Sesiwn Fawr a Llys y Seren.

Baich gwŷr llys Aber oedd gwarchod gwlad wedi'r cwbl.

Yn Y Corff yn y Gasgen mae'r dystiolaeth yn erbyn Henry Davies mor dyngedfennol nes bod canlyniad ei achos llys yn un sydd bron â bod yn rhy hawdd ei broffwydo.

Yr unig ddewis sydd ganddo rwan ydy mynd âi achos i'r Llys Apêl.

Clecs y llys oedd yno.

Ymhlith y prif siaradwyr yr oedd dau gyd-ysgrifennydd y Llys, Cynan ac Ernest Roberts.

Y mae'n ddigon posibl, yn awr, y ceir apêl pellach, y tro nesaf i'r Llys Apêl, ac oddi yno i Dþ'r Arglwyddi.

Fe orchymyn Cadog i'w wŷr ddod ê gwartheg o unrhyw liw a thrwy ddylanwad dwyfol troir hwyn'n goch a gwyn fel y deuant o flaen y llys.

Yn gynharach, gwrthododd Llys Goruchaf Florida gais gan dîm cyfreithiol Mr Bush i ddiddymu'r cyfri â llaw yn y dalaith.

Nid oes hawl gan ddiffynyddion mewn llys i fynnu ynadon a barnwyr sy'n deall Cymraeg.

Y mae iddo dair rhan: y modd yr enillir Enid (a hanes hela'r carw purwyn yn arweiniad tuag ato); adran gysylltiol lle'r â'r arwr a'i wraig i'w teyrnas eu hunain ac ymserchu yn ei gilydd i'r fath raddau nes ennyn beirniadaeth a chrechwen y llys; a hyn eto'n arweiniad at wir thema'r 'rhamant', ymgais Geraint i'w brofi ei hun, neu'i wraig, mewn cyfres o ymladdfeydd sy'n cyrraedd uchafbwynt yn 'chwaraeon lledrithiog' y cae niwl.

Roedd y slogannau (mewn paent oren ffliresynt) yn datgan ILDIWCH I'R GYMRAEG. Bydd y ddau yn ymddangos gerbron Llys Ynadon Caerdydd yn y dyfodol agos. ILDIWCH I'R GYMRAEG

Yn ystod y chwe blynedd hynny ymgymerodd yn ddiwyd â'i ddyletswyddau pwysfawr a thrigai yn llys yr esgob ym Matharn, ger Cas-gwent.

Felly, pa bwrpas fyddai yna i fynd â chi i'r llys?'' eglurodd cyfaill.

Fe ddywedai gwybodusion y llys wrthych na fu'rioed fawr o gariad rhwng y Brenin Affos ac Ynot.

O hynny ymlaen, gwaith swyddogion y Goron oedd cyhoeddi a chynnal pob llys barn yn yr iaith Saesneg, meddai'r ddeddf, gan ychwanegu,

Ond llawer mwy difrifol na'r ddeubeth hyn oedd fod Evan Meredith yn amau fod i Forgan ran mewn dwyn achos o odineb yn ei erbyn yn llys yr esgob yn Llanelwy, er bod Morgan yn gwadu hynny; a hefyd y ffaith ddiymwad fod Morgan wedi helpu i sicrhay llaw aeres Maesmochnant, un o stadau cyfoethocaf y gymdogaeth, ar gyfer Robert Wynne, mab ei noddwr, Maurice Wynn o Wedir, er bod Edward Morris hefyd a'i lygad arni.

Mae'r llys hwn mor wahanol i gartrefi pobl gyffredin y cyfnod.

Ar y dechrau ni ellid cael digon ohonynt a chyfyngwyd nhw i geginau a byrddau'r llys, ond yn fuan iawn cynhyrchwyd digon yn N'Og i gadw gwerin a bonedd mewn wynwyn.

Wrth i Iolo grwydro y tu allan i'r llys, mae'n sylwi ar y berllan, y winllan a'r parciau ar gyfer ceirw a chwningod.

Roedd gan y Frenhines Elisabeth I, hyd yn oed, alcemegwr llawn amser yn ei llys ond mae'n amlwg na fu ef yn llwyddiant mawr, oherwydd cael ei gau yn Nhwr Llundain fu ei ddiwedd ef.

Mae Shell ar brawf yma hefyd, a da yw gweld fod eu cyfreithiwr yn y llys yn dyst i'r hyn a ddigwydd yma heddiw.

Gofid y Llys oedd gallu'r gweithwyr ym Mhwllheli i gadw'u pennau.

Hwnnw fydd y Llys terfynol oll y mae'n bosibl apelio ato.

Deilliai ei awdurdod cynhenid o'r llys, gwraidd pob 'urddas a maeth'.

Chwarae teg i'r Llywodraeth, trwy ryw bedair canrif o lywodraethu Cymru, er pob tro ar fyd, er pob newid ar ddull y Senedd a moddion llywodraeth, er pob chwyldro cymdeithasol, ni bu erioed anwadalu ar y polisi hwn o ddiddymu'r iaith Gymraeg yn iaith weinyddol mewn na swydd na llys nac unrhyw ysgrif gyfreithiol.

Gwysiwyd hi a Mr Beasley dros ddwsin o weithiau gerbron llys yr ustusiaid.

Golygai 'y llys a wnaeth ein lles ni' lawer mwy ym meddwl y beirdd na lletygarwch a chynhaliaeth faterol.

Hoffech chi ddatrys y broblem unwaith ac am byth, drwy fynd a'r mater gerbron llys?

Ni bu raid iddo aros yn hir cyn gweld ei bod hi'n helynt yn y llys.

Clywodd y llys ei fod wedi caniatau i fandiau roc ymarfer yno er fod Cyngor Conwy wedi cael gorchymyn llys yn Awst 1998 i'w atal rhag creu swn.

Mae'n llwyddo i agor ei chwedl yng Nghaerllion, cyflwyno ei arwr a mynd ag ef i Gaerdydd a'i gadw yno; ond wedi tynnu'r darllenydd yn ôl i Gaerllion mae'n anfon Edern o Gaerdydd i'r llys ac yn ein cadw ni, ei gynulleidfa, yno nes i Geraint ac Enid gyrraedd ac ymbriodi.

Cafodd ei threisio ganddo ac er mawr siom i Karen penderfynodd y llys beidio â'i chredu.

Yn ystyr arall y gair yn wahanol neu yn unigryw un o'n peciwliaritis ni meddwn yw ein bod yn hoff iawn o roi llys enwau ar bobol a rhoddais yr engreifftiau Dai the Post, Bessie the Milk ac yn y blaen yna dywedais 'This is one peculiar and proud Welshman who cannot wait until the day he can call this lady Maggie Number Ten' wel, fe aeth y lle yn danbaud!

'Triw swyddog i'r troseddwr, þ a mewn llys Mae'n llew o ymladdwr.

'Mi fuasech chi'n meddwl 'i bod hi'n angel, myn dian i, o'i gweld hi yn y llys,' meddai.

Pan fydd y Cyngor yn gweithredu mewn unrhyw lys barn neu unrhyw dribiwnlys arall boed fel pleintydd, diffynnydd erlynydd neu mewn unrhyw ffordd arall, awdurdodir Cyfreithiwr y Cyngor ac unrhyw gyfreithiwr arall a fo o bryd i'w gilydd yn gweithredu ar ran y Cyngor ac i bob swyddog arall a gyflogir gan y Cyngor i wneud unrhyw beth a fydd ei angen er mwyn hyrwyddo'r achos ar ran y Cyngor gan gynnwys, ond heb ragfarn i unrhyw beth arall a fyddai angen ei wneud, cymryd pob cam gweinyddol i ddwyn yr achos gerbron y llys ac yn y llys, ymddangos mewn achosion i gyflwyno achos y Cyngor, casglu tystiolaeth ar gyfer yr achos, rhoddi tystiolaeth yn y llys, gwneud affidafidiau, cymryd pob cam angenrheidiol i orfodi penderfyniad y llys, adennill costau ac amddiffyn yn erbyn a negodi costau a ganiateir yn erbyn y Cyngor.

Efallai y buasai'r llys wedi derbyn cynllun Ynot Benn ar dir economaidd.

O fewn y wlad gaeedig hon daeth y bechgyn i ddygymod â byw garw yr heliwr a'r Pen Cynydd gan ddysgu campau gwyr llys ac ymaflyd codwm.

Wrth iddo nesu at Sycharth mae Iolo Goch yn gweld llys hardd ar ben bryn glas.

Atal beichiogi sy' yn Llys Abar rhwng y Dafydd yna a'r hogan De Breos.

I ddathlu hanner can mlwyddiant gwaith Cyngor Ewrop edrychodd y rhaglen arbennig ar waith y Llys Hawliau Dynol Rhyngwladol, gan gynnwys ffilm o garchardai yn Rwsia ac achosion o fynd yn erbyn iawnderau dynol yn Nhwrci.

Cofiwch gymryd y cam nesa efo'r ddwy ohonyn nhw pan fyddan nhw yn ymddangos o flaen Llys Ynadon Bae Colwyn yn y dyfodol agos.

Erbyn heddiw does dim ar ôl o'r llys hwn.

Pwy arall fuasai wedi meiddio torri naw o ffenestri cefn gwesty'r Westminster, a gwenu wedyn yng ngheg y llys?

Mae ei wŷr yn crechwenu ac yn ei oganu ymhlith ei gilydd, ond maent yn grwgnach hefyd wrth wedd clod y llys ac enillion y twrnameintiau'n diflannu.

'Roedd Huana yn ferch hardd ond na fyddai byth yn codi'i phen oddi ar y ddaear un ai o swildod rhag i'r haul edrych arni neu o euogrwydd rhag i rywrai o'r llys edliw ei throsedd iddi.

'Lle sy unsyd llys Winsor', oedd disgrifiad un bardd o blas Gwedir, ac fe'i cyfrifid ganddo'n 'olud adail gwlad'.

Drwy hynny, byddai dogfennau llys barn, sieciau, tyst-ysgrifau geni, priodi a marw, a phob math o bapurach cyfreithiol a swyddogol o'r un grym yn Gymraeg neu yn Saesneg.

Clywodd y llys fod yr ardal yn leoliad gwledig distaw iawn" heb fawr o drafnidiaeth a dim diwydiant.

Ac yn y pen draw, yn llawnder yr amser, i'r Llys Ewropeaidd yn Lwcsembwrg.

Un o'r cerddi enwocaf yw un Iolo Goch yn disgrifio llys Sycharth ym Mhowys.

Ond y beau ideal oedd y civility y cyfeiriwyd ato uchod a diddordebau aelodau'r llys brenhinol yn Llundain.

Ac yntau'n Llywydd Llys yr Eisteddfod Genedlaethol, âi ar ei hald nid yn unig i'w chynghorau a'i haml bwyllgorau hi ond hefyd i feirniadu neu lywyddu yn Eisteddfodau Talwrn a Dyffryn Ogwen a Mynytho a Môn.

Nid llys na synod na chyngor eglwysig mohono ond brawdoliaeth.

Mae gwraig hyfforddwr rygbi Cymru wedi bod yn y llys ar ôl cael ei dal yn gyrru'n rhy gyflym.

Iawn yw i arglwydd ennill clod a bod yn batrwm i'w farchogion, oherwydd nid gweithgarwch 'diffrwyth' mohono bellach gan ei fod yn foddion cyfoethogi 'ei lys a'i gydymddeithon a'i wyrda o'r meirch gorau ar arfau gorau ac o'r eurdlysau arbenicaf a gorau'.' Trwy'r adran hon gwelir yr awdur, ac mae'n debyg ei gynulleidfa a'i noddwr, yn ymhyfrydu ym mhasiant y llys, gloywder lliwiau a helaethrwydd anrhegion a gwleddoedd ac yn urddas gosgorddion 'yn wympaf nifer a welas neb erioed', fel na ellir peidio â sylwi ar ei ddiddordeb byw yn ystyr arglwyddiaeth a'r mynegiant gweladwy ohoni.

Wedi i March apelio eto at Arthur, danfonodd y brenin 'wyr cerdd dafod' i swyno Trystan, ond dychwelyd i'r llys a wnaethant, wedi i Drystan eu gwobrwyo ag aur.

Mewn gwirionedd roedd y Llys Apêl wedi penderfynu symud ymlaen yn gyflym.

Cafodd dipyn o drafferth efo drws y garej yn gwrthod cau - roedd o wedi sôn droeon wrth y giaffar ac wrth Mrs Rowlands am gyflwr y clo yna - ac felly roedd hi bron yn bum munud ar hugain i wyth pan drodd o'r gornel i mewn i stad Llys y Gwynt ac roedd Elfed wedi gwylltio braidd efo Elsie Williams a'i chriw.

Dyma araith Branwen Nicholas i Ynadon Abergele yn yr achos llys a ddilynodd ym mis Tachwedd, lle mae'n esbonio ei rhesymau hi dros ymgyrchu gyda Chymdeithas yr Iaith dros Ryddid i Gymru Mewn Addysg.

Os caniatâ Llys yr Eisteddfod i mi ddyfynnu rhai o'r ceisiadau (ac rwy'n siŵr y gwna þ dim ond i mi foesymgrymu yn y ffordd briodol) yna mi gawn ni sbort am fisoedd yn y Gornel 'ma.

Mae'n bosibl mai rhan o ffurf gynharach ar yr hanes yw'r orfodaeth i adrodd ei stori wrth bob un sy'n dod i'r llys ac yna cynnig ei ddwyn ar ei chefn, neu, fel y dangosodd y Dr Brynley Roberts, fe all fod yn ffurf o gosb gynnar, cosb a ddarostyngai'r troseddwr yn boenus ac y gwyddai'r awdur amdani.

A ddylai diffinydd gerbron llys troseddol gadw'r dewis sydd ganddo ar hyn o bryd o gael ei achos wedi ei glywed o flaen rheithgor ai peidio?

Pan yw achwynwr yn ennill iawndal mewn llys ym Mhrydain, ni chaniateir iddo siario'r iawndal hwnnw gyda'i gyfreithiwr.

Go brin y byddwn i wedi dychmygu flwyddyn yn ôl wrth i Olygydd Y Tafod alw fy ngholofn i yn 'Gair o'r Gofod' ar gorn fy llys enw, Rocet, y byddai'r gair o'r gofod yn datblygu i fod yn Air o'r Seibr Ofod.

Pan oedd yn ifanc bu'n astudio'r gyfraith yn Llundain; ymunodd â llys y brenin a bu'n ei helpu i ymladd yn erbyn gwrthryfelwyr yn yr Alban.

Dau aelod o Fyddin Rhyddid Cymru yn marw mewn ffrwydrad yn Abergele, a chwech arall gerbron y llys yn Abertawe am fod ag arfau yn eu meddiant; dau o'r rhain yn cael eu carcharu.

Mae Geraint yn ymbaratoi i ddychwelyd i Gaerllion gydag Enid, ond yn y cyfamser mae llys Arthur wedi bod wrthi'n dilyn yr helfa.

Mewn cyfnod cynnar, y dull arferol fyddai i farnwr mewn llys barn ddedfrydu llofrudd i gael ei grogi a bod ei gorff, wedyn, i'w draddodi i ddwylo meddygon fel y'u galluogid hwytthau i'w astudio.

Wedi'r achos llys, aeth Branwen a Sioned, a'r cefnogwyr oedd yn y llys, draw unwaith eto i swyddfa Rod Richards ym Mae Colwyn, a meddiannu'r adeilad am rai oriau, gan lansio posteri newydd Grwp Addysg Cymdeithas yr Iaith — ROD RICHARDS: UNBEN ADDYSG CYMRU.

Trawsffurfiodd yr hen Gomisiwn Eglwysig a'i droi'n Llys yr Uchel Gomisiwn a hwnnw'n gwbl wynebgaled yn defnyddio ddulliau hen chwilys yr Oesoedd Canol, yn gorfodi pob cyhuddedig i gymryd y llw ex officio a oedd yn caniata/ u i esgob yn rhinwedd ei swydd ofyn unrhyw gwestiwn a fynnai i'r cyhuddedig a phe peidiai hwnnw ag ateb, gellid cymryd yn ganiataol ei fod yn euog, er nad oedd un ditment wedi ei chyhoeddi yn ei erbyn cyn hynny na thwrnai'n bresennol i'w gynorthwyo.

Y tro dwetha yn Awstralia, Donal's Doughnuts oedd llys enw'r tîm canol wythnos gyda Donal Lenehan yn eu harwain a'u hysbrydoli.

Wrth inni ddarllen y gerdd gallwn ddychmygu'r llys hwn.