Mae ganddi tua 180 o aelodau o bob rhan o Gymru ac o nifer o rhannau o Loegr, yr Alban ac America.

Pan ymddieithriodd yr uchelwyr a'r bonedd oddi wrth eu Cymreictod yn yr unfed a'r ail ganrif ar bymtheg ymlynent wrth Loegr a Seisnigrwydd.

Ionawr 1997 Meddianwyd Swyddfa'r Ysgrifennydd Gwladol ar y pryd -- William Hague -- yng Ngogledd Lloegr i brotestio'n erbyn rheolaeth ar Gymru o Loegr.

Mae Croesoswallt, y clwb o Loegr, wedi sicrhau tymor arall yn y Cynghrair Cenedlaethol.

Yng ngeudy'r dynion yn Nhþ Tawe, gwelir y gri: SAESON MAS O LOEGR HEFYD.

I ddileu achos yr anfodlonrwydd hwn fe benderfynwyd paratoi fersiwn newydd a fyddai'n osgoi tramgwydd fersiynau Tyndale a Coverdale ac y gellid ei osod ymhob eglwys fel fersiwn awdurdodedig Eglwys Loegr.

Yn ôl yr Athro Owen Chadwick, fe roes derfyn ar ei ddefnyddioldeb yn Eglwys Loegr.

Ar y llaw arall y mae'r ymfudwyr yn fynych iawn wedi eu magu yn y gred mai rhan o Loegr yw Cymru ac mai bod yn amrwd ac anghwrtais y mae'r Cymry Cymraeg wrth fynnu siarad yr iaith.

I'r teithiwr dieithr a ddeuai am dro o Lundain, dyweder, i berfeddion gwlad Cymru, rhan o Loegr oedd y wlad o'i gwmpas.

Iddo ef, Penri oedd Marprelate a gelyn anghymodlon Eglwys Loegr.

Bydd y gêm i'w gweld mewn dros 200 o wledydd, wrth i'r gêm gael ei chynnal y tu allan i Wembley am y tro cynta er 1922 a thu allan i Loegr am y tro cyntaf erioed.

Er i Loegr fod ar y blaen 2 - 0 yn erbyn Portiwgal ymhen ychydig dros chwarter awr mynd rhagddynt i golli wnaethon 3 - 2 yn eu gêm gyntaf yn Euro 2000.

Fe wellodd pethau o dipyn i beth ac erbyn canol y prynhawn yr oedd Loegr wedi cyrraedd 101 am bump.

Bellach, 'd oes dim ond un bonc yn cael ei gweithio yn chwarel Trefor, a honno wedi'i gosod i gwmni o Loegr.

Eglwys Loegr yn pleidleisio i ganiatáu merched i fod yn offeiriaid.

Ond cyn pen dim roedd Portiwgal wedi taro nôl gydag ergyd wych gan Luis Figo - y chwaraewr yr oedd Bobby Robson wedi rhybuddio Lloegr y byddain rhaid i Loegr ei ffrwyno.

Anfonwyd Quaboos i Loegr i dderbyn ei addysg ac aeth yn ei flaen i Rydychen lle graddiodd yn anrhydeddus iawn.

Hefyd, bydd bowliwr Swydd Derby, Dominic Cork, ddim yn chwarae i Loegr yn y Prawf Cyntaf oherwydd anaf i'r gefn, ond mae'n bosib y bydd y capten, Nasser Hussain, Michael Vaughan a Craig White yn ddigon iach i chware.

Iddo ef, rhan o Loegr oedd Llanuwchllyn a Sarn Mellteyrn a Llangeitho.

Dyma'r cyfnod pan gollodd Cymru gannoedd o'i phobl ieuainc ddisgleiriaf, y bechgyn a'r genethod a ddaeth allan o'n colegau a'n prifysgolion, ac a orfodwyd i fynd dros y ffin i Loegr i chwilio am swyddi am nad oedd gwaith ar eu cyfer yng Nghymru.

Yn gyntaf, na fu wedi marw Elisabeth hyd at drothwy'r ugeinfed ganrif na chais na bwriad gan neb o bwys yng Nghymru i ddatod dim ar y cwlwm a unodd Gymru wrth Loegr na gwrthwynebiad o unrhyw gyfri i'r egwyddor o deyrnas gyfunol a diwahân.

Yn Ciwba a Libya, fe agorwyd drysau i ni nad oedd gohebwyr o Loegr wedi ffwdanu cnocio arnyn nhw.

Credai ef mai gweithred o eiddo rhagluniaeth oedd y Diwygiad Protestannaidd ­ edrychai ar Eglwys Loegr fel adran o'r wir eglwys, a bu'n locs iddo ddarganfod fod Newman mor feirniadol o'r Diwygiad â Hurrell Froude.

Hyd yn oed os yw'r syniad poblogaidd fod pedwar o bob pump o'r Cymry yn Anghydffurfwyr erbyn ail hanner y ganrif ddiwethaf yn gorsymleiddio'r sefyllfa, does dim amheuaeth nad oedd yna deimlad cryf ymysg y mwyafrif fod grym Eglwys Loegr yn rhywbeth y dylid ei wrthwynebu.

Ond, fel yr awgrymwyd, 'roedd carfan o'r mudiad a oedd yn barod i ddilyn Newman yn hyn, ac yn tueddu i fynd ymhellach nag ef, hyd yn oed, gan haeru fod gan Eglwys Loegr gymaint i'w ddysgu oddi wrth Rufain ag oedd gan Rufain oddi wrth yr Anglicaniaid.

Mynnodd rhain gloddio drifft newydd i lawr i'r Gwscwm, ymhen amser, a chwmni arall a ddaeth o Loegr, sef y Pembertons, tua diwedd y ganrif, yn suddo drifft yng nghanol Porth Tywyn, ac yn nes ymlaen roed y glowyr yn y ddau waith hyn yn gweithio o dan y môr.

ar y ffordd rhwng dyffryn Honddu a Llangamarch...' cyn gyrru ymlaen trwy Sir Faesyfed i Loegr a Llundain.

Galwyd Newman, Pusey ac Isaac Williams ac eraill yn fradychwyr i Eglwys Loegr.

Er gwaethaf y tirfeddianwyr Seisnig, yr ysgolion Saesneg a hyd yn oed y tramps o Loegr, fe ddaliodd y Gymraeg ei thir.

Dyma'r offeryn sy'n cael ei ddefnyddio i'n hasio'n dynnach wrth Loegr.

Ond yn y cyfamser, mae'n weddol saff i haeru - saffach nag unrhyw sedd mae hi'n debyg o'i chipio yn San steffan - fod ei henw yn fwy cyfarwydd i bobol na'r un actores ffilmiau aral i Loegr ei chynhurchu yn ystod y chwarter canrif diwethaf.

Yr oedd y deddfau hynny'n rhoi'r un breiniau i bobl Cymru â phobl Loegr, ond ar yr amod eu bod yn ymwrthod â'r Gymraeg.

Gallai fod wedi chwarae i Loegr hefyd.

roedd nifer fawr o gynrychiolwyr y gwledydd yn bresennol yno ac roedd saith gant ohonynt o loegr ac unol daleithiau america.

Fel y disgwylid, Martin Johnson o Loegr fydd y capten. Ef, hefyd, oedd capten Y Llewod ar y daith i Dde Affrica ddwy flynedd yn ôl.

(Ie, yn y cyfnod cynnar, peth rannol Seisnig, peth a gyfryngwyd drwy Loegr, 'mediated through England', chwedl RT, yw hyd yn oed ein cenedlaetholdeb diwylliadol!

Cyfeithiad yw'r gwaith hwn o 'epistolau ac efengylau' y Llyfr Gweddi Gyffredin, hynny yw o'r gwahanol ddarnau o'r Ysgrythurau a ddarllenir yng ngwasanaeth y Cymun Bendigaid yn Eglwys Loegr.

Gyrrodd y Pab Gregory Awstin o Gaergaint i Loegr i geisio Cristioneiddio'r wlad.

Mae 17 o chwaraewyr o Loegr wedi eu dewis, tri o'r Alban - gan gynnwys Simon Taylor, dewis 'annisgwyl' y daith - a chwech o Iwerddon.

Roedd yna bryder hefyd fod cynifer o'r pethau sy'n effeithio ar ein bywydau ni - er enghraifft y cyrff sy'n cynnig y gwasanaethau telgyfathrebu - i gyd yn cael eu rhedeg o Loegr.

Cafodd ail rownd o 69 ac y maei gyfanswm o saith ergyd yn well nar safon ddim ond un yn fwy na Robert Coles o Loegr sydd ar y blaen.

Mae'r uchelwyr Cymraeg yn dal i deimlo diddordeb ym materion eu hardal enedigol ond y maent ar yr un pryd yn dod yn aelodau cyflawnach o'r sefydliad canghennog a grewyd gan y Tuduriaid i asio Cymru wrth Loegr.

Dyna felly lwyddo o'r diwedd y polisi a osodwyd yn nod i Lywodraeth Loegr yng Nghymru yn y mesur a elwir yn Ddeddf Uno Cymru a Lloegr yn y flwyddyn 1536.

Ac yn drydydd - yn ironig a pharadocsaidd ddigon - Seisnigrwydd egniol Eglwys Loegr.

Daeth Gweneth-Ann Jeffers, o Loegr, a chryn wefr i'r gynulleidfa gyda'i chân gyntaf.

Richard Burns o Loegr enillodd Rali Network Q Prydain ddaeth i ben yng Nghaerdydd ddoe.

Yn drydydd, er bod Davies yn Brotestant pybyr, glynodd yn deyrngar iawn wrth Lyfr Gweddi Eglwys Loegr.

Bydd prop y Saracens, Julian White, yn ennill ei gap cyntaf i Loegr yn erbyn De Affrica yn Pretoria ddydd Sadwrn.

Ar un cyfnod, hwn oedd y llyn mwyaf yn y rhan hon o Loegr, ond fe'i sychwyd i greu porfeydd, a gwelwyd tomen sbwriel yn lledaenu ar ran ohono.

Am fod Eglwys Loegr yn sefydliad gwladwriaethol Seisnig, ac y rhai a fynnai fod yn angymdeithas sifil Seisnig, ystyriwyd y rhan a fynnai fod yn annibynnol arni, boed y rheiny yn Annibynwyr, yn Fedyddwyr, yn Bresbyteriaid neu'n Grynwyr, yn fygythiad i'r drefn wladol Seisnig, gyda digon o reswm fel y dangosodd Cromwell.

Erbyn i Hick gael ei fowlio gan Waqar Younis nid oedd angen ond ugain rhediad ar Loegr i ennill.

Mae'r ddau'n ymladd byth a beunydd yn Ffrainc am fod y Brenin Edward III o Loegr yn mynnu mai fe biau tiroedd arbennig yn Normandi, Anjou ac Aquitaine yn Ffrainc.' 'A beth am y milwyr Ffrengig cyffredin?' 'Maen nhw'n meddwl bod Owain yn filwr gwych.

Gorffennodd Tinning 15 ergyd yn well nar safon, un yn well na David Howell o Loegr a thair yn well nag Ian Woosnam, ddechreuodd y rownd olaf ar y blaen o un ergyd.

Unwaith y sefydlwyd Lloegr fel cenedl-wladwriaeth, yr oedd hi'n anochel y byddai'i brenhinoedd yn meddiannu Cymru, yn rhannol, wrth gwrs, am fod brenhinoedd yn y dyddiau hynny yn hoffi meddiannu llefydd, ond hefyd am y byddai Cymru yn fygythiad parhaus i Loegr, boed yn fygythiad uniongyrchol o du'r Cymry eu hunain neu o du gelynion tramor.

Fe fuodd y bore yn hynod llwyddiannus i Loegr gyda Pakistan erbyn yr egwyl gyntaf yn 71 am dair wiced.

Pakistan alwodd yn gywir a gofyn i Loegr fatio gyntaf.

Yr unig feddyginiaeth a gynigiai Llywodraethau'r cyfnod oedd yr hyn a alwent yn "drosglwyddiad llafur", sef symud y rhai ifancaf a'r mwyaf egni%ol i Loegr lle yr oedd angen gweithwyr yn y canolbarth a'r ardaloedd o gwmpas Llundain.

Gyrrent eu plant i ysgolion Saesneg, a phan ddeuai'r cyfle mudent i Loegr eu hunain.

Y mae hi ei hun yn lleiafrif bychan iawn o fewn y Deyrnas Unedig a reolir gan Loegr.

heb amheuaeth, cafodd pêl-droed yng nghymru ergyd greulon a'r unig achos llawenydd oedd yr un cwbl negyddol i loegr hefyd fethu a chael mynediad i'r america hefyd.

Fydd Andrew Flintoff, sy'n bowlio a batio, ddim yn chwarae i Loegr yn y gyfres o Gemau Prawf ym Mhacistan oherwydd anaf i'w gefn.

Yn ail, er bod Coleg Ieuan Sant yn ystod y cyfnod hwn yn nythle i'r Piwritaniaid, a gredai fod angen diwygio Eglwys Loegr ymhellach fyth yn ôl patrwm Eglwysi Diwygiedig y Cyfandir, ac er bod tiwtoriaid i Forgan a Phrys ymhlith arweinwyr y blaid Biwritanaidd, y mae'n ymddangos i Forgan, a Phrys hefyd yn y diwedd, lynu'n ddiysgog wrth y blaid Anglicanaidd swyddogol, a arweinid yng Nghaergrawnt ar y pryd gan un o'r Athrawon Diwinyddiaeth, y Dr John Whitgift.

Dechreuasant gydag ymlyniad wrth y goron Seisnig (a barhâi yn Ffrangeg ei hiaith, fel y gwnâi'r gyfraith Seisnig), ond o hyn y datblygodd ymlyniad wrth Loegr.

Aethai'r Cymry i Iwerddon am ganrifoedd i geisio lloches a chymorth, ond try Manawydan at Loegr.

Mynnodd rhain gloddio drifft newydd i lawr i'r Gwscwm, ymhen amser, a chwmni arall a ddaeth o Loegr, sef y Pembertons, tua diwedd y ganrif, yn suddo drifft yng nghanol Porth Tywyn, ac yn nes ymlaen roedd y glowyr yn y ddau waith hyn yn gweithio o dan y môr.

Mae siawns i fi nawr fynd lan i whare i Loegr unwaith eto.

Ond am wleidyddiaeth gyfoes dywedodd Lingen mai Saeson o Loegr a ddygai bob cyffro gwleidyddol i'r meysydd glo Cymreig, a dyna ragweld y Seisnigo ar y mudiad Llafur a oedd i ddwyn Keir Hardie o Glasgow i fod yn arweinydd y Cymry.

mae Siwan, merch y brenin John o Loegr, yn siarad â'i morwyn Alis yn nrama Saunders Lewis Siwan, ac yn cael hanes noson Glanme ganddi hi.

Cafodd gyfanswm o 109, gan gynnwys partneriaeth gyda Graham Thorpe o 167 am y drydedd wiced wrth i Loegr gyrraedd cyfanswm o 249 am bum wiced.

Sonia R. T. Jenkins yn un o'i lyfrau am borthmyn y ddeunawfed ganrif yn gyrru'r gwartheg drosodd o Gymru i ffeiriau Lloegr; nid gwartheg a yrrwyd o Gymru i Loegr yn y tridegau ond hufen pobl ieuanc y genedl.

Pam wytlti mor gyndyn o fynd yn ôl i Loegr?

Terfysgoedd yn Ne Affrica wedi i gricedwyr o Loegr fynd yno ar daith answyddogol.

Gallai Eglwys Loegr wneud cynhaeaf bras o'i hynafiaeth, ac yn enwedig felly'r rhai a bleidiai egwyddorion Mudiad Rhydychen, gan fwrw sen ar yr enwadau Ymneilltuol fel rhyw chwyn crefyddol a dyfodd yn ddiweddar.

Yn syth wedyn aeth Graham Thorpe a Graeme Hick ac yr oedd pethau'n edrych yn ddu ar Loegr.

Aeth tri o Gymru i Loegr ac wedyn i'r Alban.

Faint a fynnir o ddeunydd am Loegr ac Ewrop þ Harri Tudur yn glanio yn Aberdaugleddau a'r Cymry druan yn llawenhau o feddwl fod Tywysog o Gymro yn mynd i'w lordio hi tua Llundain yna ac yn mynd i ddod â'r mil blynyddoedd i ben.

Bu gwrthsafiad mawr yn erbyn y bwriad yno, a'r gweriniaethwyr a'r Blaid Seneddol Wyddelig yn uno â'i gilydd, ar y tir fod Iwerddon yn wlad wahanol i Loegr ac nad oedd yn iawn gorfodi un wlad i ymladd dros wlad arall.

Ond gydag amddiffyn fel Popescu, Filipescu a Petrescu sydd hefyd yn ymosod i lawr yr asgell ar yr ochr dde mi fydd hi'n anodd iawn i Loegr dorrir amddiffyn i lawr.

Mae Jeff Jones ac Allan Watkins wedi whare lot o weithie i Loegr ond mae records yna i'w torri.

Cafodd Matthew Hoggard, y bowliwr cyflym o Sir Efrog, ei ddewis i'r tîm wrth i Loegr hepgor troellwyr yn gyfan-gwbl ar gyfer y gêm hon.

Wedi mynd yn ôl i Loegr sylweddolodd mai diffyg adnabod ei gilydd oedd rhyngddo ef ac S.; cynhesodd ato; a dyma'r pryd y sgrifennodd y gerdd 'Adnabod'.

Mae problemau lu gan Loegr ar ôl colli yn erbyn Yr Almaen a'r rheolwr Kevin Keegan yn ymddiswyddo.

Yn fy marn i, pe ceid unrhyw fath o hunan-lywodraeth i Gymru cyn arddel ac arfer yr iaith Gymraeg yn iaith swyddogol yn holl weinyddiad yr awdurdodau lleol a gwladol yn y rhanbarthau Cymraeg o'n gwlad, ni cheid mohoni'n iaith swyddogol o gwbl, a byddai tranc yr iaith yn gynt nag y bydd ei thranc hi dan Lywodraeth Loegr.

Mae'r rhain gan April Bowen o Gwm Cynon, Joanne Pate a Mary Moylett, yn wreiddiol o Loegr, ond yn byw ac wedi dysgu Cymraeg yn Aberystwyth.

Sgoriodd Craig White 120 i Loegr yn eu gêm yn erbyn Tîm y Noddwyr yn Rawalpindi, Pakistan.

Ond eu hadwaith hwy oedd gofyn iddo gwestiynau ynglŷn â gwir safle Eglwys Loegr yr oedd ef yn ei chael yn fwyfwy anodd i'w hateb.

Nid yng Nghymru'n unig y cafwyd y math yma o amgylchiadau cymdeithasol a'u canlyniadau alaethus ar addysg - dyna oedd profiad cyffredin bron pob un o'r broydd ffatri%ol neu lofaol trwy Loegr benbaladr, a hynod o debyg oedd y geiriau a ddefnyddid yn adroddiadau'r arolygwyr ysgolion i'w disgrifio hwythau - broydd fel swydd Stafford a'r 'Black Country' drwyddynt draw, a rhannau o swydd Durham a siroedd gogledd Lloegr, ac wrth gwrs, trefi mawrion a dinasoedd Lloegr.

Fydd yna ddim cosb i unrhyw un o chwaraewyr De Affrica yn dilyn honiadau gan Loegr o chwarae brwnt gan y tramorwyr.

Mae'r ddau dîm arall o Loegr yn wynebu timau o Sbaen.

Fel cam tuag at sicrhau hyn galwn ar y byd addysg yn y sir i wrthod cyd-weithio â'r Prif Swyddog Gweithredol ac unrhyw Ofalwr o Loegr a benodir i'w rheoli.

Un o ddiwydiannau coll y Rhos, bellach, yw allforio ein merched i Loegr (gan amlaf) i weini.

Bydd cricedwyr Cymru yn chwarae Lloegr y tymor nesa mewn gêm barataol i Loegr cyn y gemau un-dydd yn erbyn India a Sri Lanka.

Dechreuodd deimlo'n well ar ôl i'w fab Peter hedfan o Ganada i'w weld a'i ferch Judy deithio o Loegr.

Pan oedd Morgan yn blentyn fe aeth Eglwys Loegr (a oedd yn cynnwys pedair esgobaeth Cymru) drwy broses o Brotestaneiddio cyflym dan y Brenin Edward VI ac yna drwy adwaith Catholig pur chwyrn dan y Frenhines Mari I, ond pan oedd Morgan yn dair ar ddeg oed fe ddaeth y Frenhines Elisabeth I i'r orsedd a sicrhau mai Protestaniaeth Anglicanaidd fyddai crefydd swyddogol y deyrnas - Lloegr a Chymru - o hynny ymlaen.

Ar ôl i Loegr gau ei batiad ar 488 am wyth wiced yr oedd Pakistan wedi sgorio 119 am ddwy wiced erbyn diwedd trydydd diwrnod y gêm brawf yn Lahore.

Mae gan Loegr, dyn a ŵyr, ei phroblemau lleiafrifoedd ei hun, ond y maent yn wahanol iawn i'n rhai ni, yn llawer mwy anghyswllt fel y gall teithiwr fwrw heibio heb sylwi arnynt.

Roedden nhw ychydig bach yn lwcus yn erbyn Yr Almaen ond ar ôl disgwyl 35 mlynedd am fuddugoliaeth dros yr Almaenwyr, maen debyg fod hawl gan Loegr i ddathlu.

Mae'n bosib y bydd yna her i haeriad Robert Croft na fydd e'n chwarae eto i Loegr.

Tua dwsin o fechgyn wedi cyrraedd yma o Loegr - y to dan ei sang o gyrff yn y nos.

Tra oedd un adran ohono yn parhau ar hyd yr un llinellau, gan feddwl yn unig am gryfhau a sefydlogi'r Eglwys Wladol, yr oedd adran arall yn gofyn y cwestiwn, tybed ai Eglwys Loegr oedd y wir eglwys wedi'r cyfan?