Ni ragwelwyd na fyddai ganddi, o leiaf ar y dechrau, na'r agwedd meddwl, na'r pwysau a fyddai'n ei galluogi i lunio polisiau na fyddai'n adlewyrchiad uniongyrchol o bolisiau adrannau eraill Whitehall.

Ceisiodd Carol lunio rhestr neges yn ei phen fel y gallai ei throsglwyddo i Emyr dros y ffôn.

'Roedd sibrydion am Littlemore eisoes ar led; dywedid fod Newman wedi'i lunio ar ffurf mynachlog.

Mae'n rhaid i ninnau gael digon o wybodaeth i lunio rhaglen flynyddol a digon o amrywiaeth.

Oherwydd gwelai Rhigyfarch y Normaniaid yn ail-lunio'r clas yn Llanddewi Brefi; ac yn wir nid oes gennym dystiolaeth bendant i'r clas oroesi'r cyfnewidiadau a ddaeth yn eu sgîl.

Yn yr un cyfnod, aeth Morris Williams, perchen Gwasg Gee ers rhyw flwyddyn ar y pryd, yn aelod o gyngor Bwrdeistref Dinbych; a gallodd roi gwybod am ei lwyddiant i'r Tri yn eu carchar, drwy lunio stori fer am lwyddiant y Blaid Ddirwestol mewn etholiad yn Nhretomos (Tomos Gee, wrth gwrs) a'i hanfon i'r Eisteddfod Genedlaethol i'w beirniadu gan DJ Williams, yntau wedi cael caniatâd yr awdurdodau i feirniadu o'r carchar.

A phan weithredai ar gomisiynau, fel y rhai a oedd yn gyfrifol am lunio ymatebion i ddatganiadau Cyngor Eglwysi'r Byd, yr oedd ei wybodaeth ddiwinyddol o werth amhrisiadwy.

Yr oedd yn dda gan Gymorth i Fenywod yng Nghymru gael ymgynghori a gweithio gyda Tai Cymru, a Ffederasiwn Cymdeithasau Tai Cymru yn y gwaith o lunio'u canllawiau newydd hyn mewn perthynas â llochesau.

Mae'r chwe mis ers ethol swyddogion presennol y grwp wedi bod yn brysur, gweithgar a chyffrous iawn, gyda'r gwaith yn gydbwysedd o lunio dogfennau a strategaeth polisi, ac o ymgyrchu a gweithredu uniongyrchol.

Yn Lladin, felly, hyd yn oed yn ugeiniau a thridegau'r ail ganrif ar bymtheg, y dewisodd Dr John Davies lunio ei ddadansoddiadau ysgolheigaidd ef o eirfa a gramadeg yr iaith Gymraeg.

Y mae dyn yn rhydd i chwalu cymdeithas; y mae ganddo hefyd y gallu, mewn cyd- weithrediad â'i gyd-ddynion, i lunio amodau cymdeithas glos a llewyrchus.

Byddai'n hoffi sôn am y wers 'English' honno pan gafodd dasg gan Mr Pritchard i lunio brawddeg Saesneg yn cynnwys y gair cakes.

Perthynai'r ddwy, yn eu ffyrdd gwahanol, i fudiad llenyddol pur boblogaidd yn Ffrainc tua dechrau'r drydedd ganrif ar ddeg: mudiad a welai ar y naill law ymgais i gysylltu'r chwedl Arthuraidd (cyfraniad mwyaf Cymru i ddychymyg Ewrop, o bosibl) â chyfnod y Testament Newydd a sefydlu'r Greal Sanctaidd yn un o brif themâu llên Ffrainc, a mudiad a oedd yn dyst ar y llaw arall i symud pendant oddi wrth yr hen arfer Ffrengig o gyfansoddi naratif ar fesur ac odl i lunio stori%au rhyddiaith.

Ond o groniclo ei hanes yn ystod y cyfnod hwnnw fe geir mai'r hyn sydd bwysicaf yw, nid ei dylanwad politicaidd cyffredinol (oblegid bychan ydoedd) ond twf ei syniadau a'r modd y ceisiodd ei harweinwyr lunio a diffinio safbwynt ac agwedd Gymreig tuag at argyfwng y dydd.

Caiff dyletswyddau y Cyngor Darlledu eu rhestru yn Siartr y BBC. Yn fyr, maent yn cynnwys: sefydlu a monitror farn gyhoeddus am raglenni a gwasanaethau drwy ymchwil cynulleidfa; cynghorir BBC ar sut mae'r amcanion yn adlewyrchu buddiannau Cymru; cynorthwyor Gorfforaeth i lunio amcanion, eu monitro a helpur gwaith o ddosrannu cyllid ar gyfer rhaglenni a gwasanaethau o fewn cyllideb gyffredinol Cymru; cyflwyno barn i'r BBC os oes newid arwyddocaol yn sail adnoddur Gorfforaeth; gwneud yn siwr fod unrhyw sylwadau, cynigion a chwynion a wneir gan gynulleidfaoedd yng Nghymru yn cael eu trin yn addas; adolygu a mynegi barn am raglenni â gynhyrchir gan BBC Cymru fel rhan o'r Adolygiad Perfformiad Blynyddol; gwneud yn siwr fod anghenion talwyr y ffi drwydded yn cael eu diwallu yn gyffredinol; gwneud sylwadau ar y cyd-destun cystadleuol a gwleidyddol yng Nghymru i'r graddau y maen effeithio ar raglenni a gwasanaethau BBC Cymru.

Ynghanol ei ddigalondid, awgrymodd ei wraig y dylai roi cynnig ar lunio nofel.

Lleihau y mae gallu dynion i lunio eu hamgylchedd teuluol a lleol, heb sôn am yr amgylchedd cenedlaethol.

Ni alwyd Greta'n 'slwt' erioed gan Paul, ac nid yw'r awdur chwaith mor nawddoglyd wrth lunio'u golygfeydd caru.

Gyrrwyd crynodeb o Ddeddf Eiddo at bob awdurdod unedol gan alw arnynt i bwyso ar y llywodraeth ganol am fwy o rym gweithredol yn eu hardaloedd ac i ystyried anghenion cymunedau wrth lunio polisïau tai.

Mae un sector o'r diwydiant yn darparu ar gyfer y 'Farchnad Dwristiaid', gan lunio tirluniau traddodiadol sy'n ail-wampio technegau a delweddau o dramor ac o'r gorffennol...

Mae gwaith eisoes ar gael ar eirfaoedd angenrheidiol a lle ceir anghenion pellach mae digon o gyfreithwyr dawnus Cymraeg eu hiaith a allai hefyd lunio geirfaoedd.

Cafodd ambell un ei bigo gan yr awen yn un swydd i sgrifennu'n y llyfr, gan lunio penillion a gyfeiria at ryw ddigwyddiad arbennig yn hanes fy rhieni, neu at yr achlysur pan roddwyd y llyfr o'u blaen - ffordd i guddio'u personoliaeth eu hunain gyda chyfeiriadau bachog at rywun arall.

Amlwg felly ei fod yn un o'r boneddigion hynny yn y bedwaredd ganrif ar ddeg a dalai gopiwyr am lunio casgliadau o farddoniaeth a rhyddiaith ar eu cyfer.

Un tro pan oedd ewythr iddynt yn tynnu eu coesau, gan ddweud na allent wneud pennill i'r basn cawl, a oedd ar y ford ar y pryd, gan ei bod yn amser cinio, fe Iwyddodd y ddau i lunio'r pennill hwn, a hynny cyn pen winc.

Ddechrau'r flwyddyn, fe ofynwyd i ysgolion Cymru lunio safle gwe ar unrhyw bwnc, ar yr amod bod y safleoedd yn Gymraeg neu'n drwyadl ddwyieithog.

Aeth un i'r drafferth i lunio englyn cain iawn yn arbennig i'r llyfr.

Ychydig o bobl oedd yn gyfrifol am lunio strategaeth y mudiad ar hyd y blynyddoedd.

Dywed Maniffesto Cymdeithas yr Iaith fod yn rhaid wrth bolisïau newydd — o ran tai, cynllunio a'r economi — wedi'u hanelu at sicrhau bywyd a pharhâd i gymunedau lleol a rhyddid iddynt lunio'u dyfodol eu hunain.

Cafodd y fath risial ei lunio yn arbennig o gywrain a phur gan gemegwyr.

Disgwylir felly i swyddogion rhanbarth a gweinyddol/cyllid lunio adroddiadau manwl 3 gwaith y flwyddyn.

Dyna rybudd chwech o grwpiau cadwraeth Prydain sy'n galw ar y Llywodraeth i lunio mesurau i amddiffyn holl rywogaethau Prydain.

Ychydig cyn ei farw dechreuodd lunio traethawd ar athroniaeth naturiol - yr hyn a alwn ni heddiw yn ffiseg.

Hon oedd cynhadledd flynyddol gyntaf CYD ac aethpwyd i'r afael â'r dasg heriol o lunio strategaeth i hyrwyddo'r Gymraeg ymhlith pobl ifanc.

Bu'n fodd effeithiol i lunio barn ac felly fframwaith meddyliol i ran gyntaf yr ugeinfed ganrif.

Parhaodd ei feddwl a'i gof yn iraidd hyd y diwedd, a daliodd i daro'i deipiadur bach â'i fysedd diwyd, gan lunio ambell englyn a chân, neu bwt o lythyr cynnes i'w ffrindiau.

Temtasiwn i ohebydd yn crafu am ei fara menyn fyddai defnyddio'r hen dric o lunio stori negyddol wedi ei seilio ar wadiad ffaith neu honiad dychmygol.

Fodd bynnag, er bod yr NCT yn cymryd cam i'r cyfeiriad cywir, ofna'r Gymdeithas nad ydyw'r Swyddfa Gymreig wedi achub y cyfle i lunio canllawiau grymus a fyddai'n fodd i warchod yr iaith yn ei chadarnleoedd traddodiadol a hyrwyddo ei hadferiad mewn ardaloedd a'i collodd yn ystod y ganrif a hanner diwethaf.

Pa ryfedd fod y gerdd yn gorffen trwy ail-lunio'r cwpled elegiaidd a ddefnyddiodd cynt: Ba enaid ŵyr ben y daith?- Boed anwybod yn obaith!

Caiff polisi addysg BBC Cymru ei lunio gan effaith datganoli, gan anghenion y Gymraeg, a chan strategaethau economaidd ac addysgol cenedlaethol.

Ond oherwydd ei swyddogaeth hyrwyddol gyffredinol, mae'r Bwrdd mewn sefyllfa unigryw i lunio strategaeth gynhwysfawr a fydd yn tynnu at ei gilydd bawb sy'n gweithio er lles yr iaith.

Pan fu farw yr oedd newydd lunio darlith y gofynnwyd iddo ei thraddodi yn Nenmarc.

Er fod yna nifer o gamgymeriadau blêr fyddain gwylltio puryddion (ers pryd mar Gorkys yn dod o Ogledd Cymru?!), ar y cyfan maen gofnod difyr, manwl a hawdd ei ddarllen nid yn unig o ddatblygiad anhygoel cwlt Cerys, ond hefyd o'r chwyldro cerddorol gymerodd blynyddoedd i'w lunio.

A chymerodd ddiddordeb neilltuol mewn amaethyddiaeth a choedwigo gan lunio penderfyniadau i'w gosod o flaen y Cyngor ar y pynciau hyn.

Mae cystadleuaeth ar y gweill hefyd i lunio plat/cwpan i ddathlu'r achlysur.

Ac wele, tua'r adeg yr oedd y Pabydd Polydore Vergil yn ymosod ar Sieffre am balu ei chwedlau celwyddog am wreiddiau'r Brytaniaid, yr oedd rhai o flaenoriaid y Brotestaniaeth wrth-Rufeinig a fabwysiadwyd gan y Saeson yn bwrw iddi i ail-lunio hen hanes yr ynys hon, yn y fath fodd ag i ddangos fod yma, ym Mhrydain Fore, eglwys apostolaidd bur, eglwys gyn-babaidd ddi-lwgr.

Mae cymaint o bosibiliadau cyffrous newydd i ddatblygu ysgolion gwledig fel canolfannau addysg, cyfathrebu a sgiliau newydd i gymunedau lleol - rydym wedi bod yn pwyso ar yr Ysgrifennydd Addysg tan 16 oed i lunio strategaeth gadarnhaol newydd i ddatblygu ysgolion gwledig.

Dywedodd wrthyf iddo geisio droeon lunio cymhares i'r llinell i wneud cwpled, ond iddo fethu.

Heb y wybodaeth hon, ni all y Cyngor lunio barn ar hyn o bryd am berfformiad cyffredinol y fenter.

Trwy'r rhestrau hyn, gosododd Dewi Mai o Feirion faes llafur ardderchog ar gyfer y gymdeithas newydd-anedig, a thrwy lunio'r braslun o reolau, fe orfododd aelodau'r gymdeithas i ystyried eu celfyddyd o ddifrif, gan lunio canllawiau diogel i'w harwain ymlaen i'r dyfodol.

ganlyniad, gellir graddol lunio disgrifiad cydlynus o gefndir, cyrhaeddiad ac anawsterau'r plentyn.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn llongyfarch Christine Humphreys AC am lunio gwelliannau sydd yn ymgorffori rhai o'n dyheadau a dadleuon sylfaenol.

Ymddengys i Thomas Jones lunio cynllun cadoediad, lle byddai'r ddau drên a gyrhaeddodd nos Iau yn cael mynd trwy'r groesfan, pe byddai'r milwyr yn cilio i'r orsaf am bymtheng munud.

Lunio dogfen gyda galwadau ar i'r Awdurdodau Unedol newydd dderbyn yr egwyddor uchod a gweithredu polisïau cynllunio economaidd sy'n rhoi llai a gobaith i gymunedau ynghylch eu dyfodol.

Aethpwyd ati wedyn i lunio rhestr enghreifftiol o eitemau, a gynrychiolai lefel sylfaenol o fedrau, y byddai ar oedolyn ei hangen ar gyfer bywyd proffesiynol a chymdeithasol mewn cymuned Saesneg.

fe ddywedsoch yn golwg y carech lunio nofel hoyw'.

Roedd rhyw hynodrwydd yn perthyn iddynt a phenderfynodd eu hail-lunio a'u dwyn o dan awdurdod yr Eglwys Ladinaidd.

Bwriadasai lunio hanes y byd drwy'r oesoedd; ac er taw dim ond un gyfrol a gwblhaodd, ysgrifennodd ddigon i amlygu perthynas fythol ir dwy hen egwyddor, llywodraeth Rhagluniaeth ac awdurdod yr Ysgrythur.

Un o ysgolheigion disgleiriaf Rhydychen a'i golygai, ond nid dysgedigion a ysgrifennai iddo, ond llenorion gwlad; rhywun a wyddai hanes ei blwyf ei hun, a fedrai ddisgrifio golygfa o ben mynydd, a wyddai am hynodion hen bregethwyr, a gofiai bethau diddorol am ei blentyndod, a adwaenai adar a blodau, neu a deimlai ar ei galon lunio cân o dri neu bedwar pennill.

Wrth lunio damcaniaeth am y berthynas rhwng dwy elfen, oni ellir gwrthbrofi'r gosodiad gyda'r ffeithiau sydd wrth law, yna, mae'r gosodiad yn dal tan yr arbraw nesaœ Hynny yw, ni ellir profi dim, eithr yn unig ei wrth-brofi.

Yn ôl adroddiad a gafodd ei lunio gan y grwp, mae tri o bobol ifanc - bob awr - yn cael eu hanafu wrth geisio lladd eu hunain.

Oherwydd cyfyngiadau ar amser -- fel ymhob rhaglen deledu mae'n siŵr -- ni allodd Moc Morgan wneud cyfiawnder â dawn Ray Jones, Conglywal, Blaenau i lunio ffyn o bob math o'r defnyddiau y mae'n eu casglu o frigau a changhennau y mae'n eu gweld yng nghoed ei fro.

ADOLYGU'R ADRAN: Mae'rr broses o adolygu'r Adran yn llwyfan ddefnyddiol i adolygu perfformiad ynglŷn â'r amgylchedd drwy lunio dadansoddiad o wariant er mwyn pwysleisio'r elfennau sy'n gysylltiedig â'r amgylchedd.

Bob tair blynedd y cynigir y Tlws, un wedi'i lunio'n gain gan Rhiannon Evans, yr eurych o Dregaron, i gofio am Mary Vaughan Jones a wnaeth gymaint ei hun i gyfoethogi llenyddiaeth plant.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg am weld Cyngor Ynys Môn yn mynd i'r afael â'r broblem hon ar unwaith drwy wneud ymchwil manwl a pharhaol ym mhob cymuned i'r angen lleol am dai ac eiddo gan lunio strategaeth fanwl i ddiwallu'r anghenion hynny oddi mewn i'r stoc tai ag eiddo presennol ac wrth ddiddymu pob caniatâd cynllunio sydd dros ddeng mlwydd oed ac nas gweithredwyd arno.

Ysgrifennais adroddiad maith gan lunio stori am hen wraig oedrannus a oedd eisiau bod ym Mhwllheli yn fuan i ddal rhyw drên neilltuol a dweud fel 'roedd fy nghalon yn gwaedu trosti - hyn ynghyd ag esgusodion eraill.

Yn yr un modd,- faint o nodiadau y maent yn eu bwydo i'r dosbarth yn bryd parod a faint y maent yn eu cynnig ar ffurf cynhwysion i'r disgyblion eu hunain eu defnyddio i lunio'u prydau cyn eu treulio'n llawn.

Mân siarad yn unig sy wedi bod hyd yn hyn ond mae disgwyl i gynrychiolwyr y gwledydd gwrdd i lunio cynnig mwy cadarn cyn diwedd Awst.

Y mae ambell ddarn o graffiti yn codi dir uchel mewn celfyddyd weledol: Balls to Picasso - Ambell un yn grefyddol ei naws: "Jesus Saves--but Southall is better." Mae amryw byd yn rhywiol wrth gwrs ac mae waliau tþ bach yn feysydd ymchwil anhepgorol i'r sawl sydd am lunio Blodeugerdd o Limrigau neu hyd yn oed gasgliad o englynion coch.

Llew Jones oresgyn y broblem honedig hon yn ddidrafferth trwy lunio stori ddigon gafaelgar i bontio unrhyw agendor.

Rhoddodd y beirniaid fwy o sylw i genedlaetholdeb yng ngwaith Ffowc Elis nag i Gomiwnyddiaeth/Marcsiaeth/ Sosialaeth, oherwydd, yn ddiddorol iawn, wrth bleidio'r achos cenedlaethol yn anad yr un achos gwleidyddol arall y beirniedir llenorion am lunio propaganda ar draul creu llenyddiaeth, gan ragdybio fod y ddau yn bethau hollol ar wahân, a bod y naill o reidrwydd yn difetha'r llall.

Edwards yr aeth ati i lunio llu o ysgrifau hunan-gofiannol a llenyddol a brogarol.

Y mae'r penwyr polisi%au, wrth gwrs, yn ymwybodol o'r perygl hwn, ac wrth lunio polisi%au cyweiriol maent yn ceisio rhagweld yr hyn sy'n debyg o ddigwydd yn ystod y misoedd sydd i ddod yn hytrach na hoelio eu sylw ar yr hyn sydd wedi digwydd yn y misoedd a aeth heibio.

'Roedd gan y gof ddarn o gast wedi ei lunio ar lun yr olwyn ac yn ei ganol wacter lle yr âi hanner bwlyn yr olwyn i lawr iddo, yna 'roedd yr olwyn yn aros yn gadarn arno wrth osod y cant haearn am yr olwyn.

Yn gyntaf y mae'r cwestiwn yn cale ei lunio fel ag i gael ateb sy'n dderbyniol i'r Llywodraeth.

Pe cawsai Bedwyr fyw, buasai yn awr yn cydarwain tîm o weithwyr o dan nawdd y Bwrdd Gwybodau Celtaidd i lunio cyfres o eiriaduron ar enwau llefydd Cymru, tasg y mae hen angen ei chyflawni.

Yn ail ddegau'r ganrif hon ymffrost ardal uchel Pentrellyncymer oedd fod ganddi gymaint â dwsin o feirdd a fedrai lunio englyn cywir yn gwbl ddifyfyr...

Dylid mabwysiadu adroddiad adrannol, yn amlinellu'r materion hyn sydd dan sylw, a chan lunio côd ymarfer.

Gan fod pob arwydd y bydd darlledu analog yn dod i ben cyn diwedd y degawd hwn, bydd angen i BBC Cymru lunio strategaeth glir a fydd yn sicrhau ei fod yn ennill ei blwyf ei hun, lle y gall barhau i gynnig gwasanaethau safonol i bobl Cymru.

Ac yn ystod y blynyddoedd diwethaf y mae'r swm sylweddol o ymchwil a wnaethpwyd gan nifer fawr o ysgolheigion wedi rhoi inni ddefnyddiau lawer i lunio barn gytbwys.

[Dymuna'r awdur ddiolch yn fawr i Mrs Sali Heycock a roes gymaint o help i lunio'r ysgrif hon.]

Roedd yr unigolion hyn (dros 250 o enwau i gyd, wedi eu casglu dros gyfnod o ryw dair wythnos), yn cytuno â'r datganiad hwn: GALWN AR Y CYNULLIAD CENEDLAETHOL I LUNIO STRATEGAETH GADARNHAOL I DDATBLYGU YSGOLON GWLEDIG.

Cyfarfyddai o leiaf deirgwaith y flwyddyn ac ef oedd yn bennaf cyfrifol am lunio polisi.

Addasu meysydd llafur i raddau mwy neu lai, neu fabwysiadu maes llafur dros dro, fu hanes mwyafrif y grwpiau, gyda'r bwriad o lunio amrywiadau lleol yn ôl y gofyn.

Ond gellir godro peth cysur o eiria'r Gwyddel George Moore a ddywedodd bod angen tipyn o ddawn i lunio hyd yn oed opera neu epig neu ddrama neu nofel sâl!