Fel petai'n benderfynol o ddymchwel ein darlun cyfeiliornus fe sgrifennodd Saunders Lewis un o'r nofelau mwyaf telynegol a luniwyd yn Gymraeg.

Mae'r testunau Cymraeg a adwaenir fel Ystoryaeu Seint Greal yn gyfieithiad a wnaed yn y bedwaredd ganrif ar ddeg o ddwy ramant Ffrangeg annibynnol, La Queste del Saint Graal (a luniwyd c.

Awdl a luniwyd ychydig cyn i'r gweithfeydd glo ddechrau cau fesul un.

Gyda golwg ar y tair stori a leolir ym Morgannwg, straeon am gyfnod y Streic Fawr yng nghanol y dauddegau ydynt; ac yn un ohonynt, sef yn 'Gorymdaith,' teflir cip yn ôl ar y cyfnod yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg pan ddaethai hen dadcu a hen famgu Bronwen i'r cymoedd am y tro cyntaf, 'wedi teithio mewn cert o Sir Gaerfyrddin.' Un o ferched Arfon oedd Kate Roberts wrth gwrs - ni chaiff neb anghofio mai yno y'i maged: Arfon (fel y gwelsom) oedd y magned a'i tynnai hyd yn oed ar ei gwely angau - a chan mor gysa/ ct a thriw y portreada hi fywyd y werin-bobl a drigai yno, ei llenyddiaeth hi yw'r nesaf peth at hanes cymdeithasol bro'r chwareli a luniwyd erioed.

Llyfr oedd hwn a luniwyd ganddynt trwy gyfuno eu nodiadau eu hynain ac eiddo myfyrwyr eraill o ddarlithiau Saussure.

Cyflwynwyd trefniant o flodau a luniwyd gan Mr H M Jones Hen Golwyn i Mrs Jones yn ystod y cyfarfod gan Bethan Lewis.

Nid wyf yn siwr ai hwn fydd portread mwyaf poblogaidd John Ogwen - peth anodd yw cracio delweddau a luniwyd gan gynhyrchiad blaenorol - ond mae ymhlith ei oreuon.

Os yw haeriad Lewis Morris yn gywir y cyfeiriad dogfennol cyntaf at yr afon (er, nid yn benodol wrth ei henw) yw hwnnw a geir yn Historia Britonum Nennius, gwaith a luniwyd dros fil o flynyddoedd yn ôl.

Edwards, ac yn groes i farn y myafrif llethol o addysgwyr Cymru, cydymffurfiodd y Swyddfa Gymreig yn hunan-fodlon ddigon â'r patrwm preifateiddio a luniwyd gan y Weinyddiaeth Addysg.

Ynddo, yn gyntaf, ceir hanes ei fywyd gan gyfeirio at nifer o englynion gan amryw o feirdd fel John Jones Caeronw, a luniwyd er coffâd iddo adeg ei farwolaeth.