Beirniadwyd yr ysgolion yn arbennig gan Symons yn yr Adroddiad ar Frycheiniog, Maesyfed a Cheredigion am eu diffyg sylw i hyfforddiant moesol a oedd, yn ei farn ef, mor hanfodol yng Nghymru.

Maes ail ran yr Adroddiadau yw siroedd Brycheiniog, Aberteifi, Maesyfed a Mynwy.

Ar ein ffordd adref aethom i Lanelwedd er mwyn imi annerch cyfarfod o bwyllgor siroedd Brycheiniog a Maesyfed o'r Undeb.

Cyfeiriodd Symons hefyd at anniweirdeb honedig y gwragedd yn siroedd Brycheiniog, Maesyfed a Cheredigion:

Daeth Symons i'r casgliad, parthed siroedd Brycheiniog, Ceredigion a Maesyfed, mai isel iawn oedd safon moesau.

Sylwodd yn achos siroedd Brycheiniog, Maesyfed ac Aberteifi, ....

Nid oedd y sefyllfa yn wahanol ym Mynwy, Brycheiniog, Ceredigion na Maesyfed ychwaith.

Mae'n debyg bod y Prif Uwch-Arolygydd â chyfrifoldeb am Faldwyn a Maesyfed a Brycheiniog, neu Adran "D" Heddlu Dyfed-Powys, â'i bencadlys yn y Drenewydd (sef Mr Merfyn Morgan), wedi esbonio'r cefndir a rhoi'r manylion am y digwyddiad ac roedd yn disgwyl cyngor gennym.

Dengys y casgliad mawr hwn fod ganddo lawer o noddwyr yn ei fro ei hun, ond ei fod hefyd yn arfer clera trwy Gymru gyfan, yn enwedig ar hyd y gororau yn siroedd Brycheiniog a Maesyfed.

Gellir cysylltu'r enw ag enwau afonydd cyffelyb, megis Hoddnant ym Maesyfed, Morgannwg a Phenfro, Hoddnan ym Morgannwg a Hoffnant yng Ngheredigion.

Efallai mai hynny a wnaeth Padarn, sant y ceir a enw ar amryw eglwysi ym Mrycheiniog a Maesyfed.

Deuai tyrfaoedd o Wlad yr Haf, sir Gaerloyw, sir Henffordd, Maesyfed a Morgannwg, heb sôn am Gwent ei hun i wrando arno.