Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

man

man

Man ei eni oedd t^y o'r enw Plas y Person, yn y Gyffin, gerllaw Conwy, lle yr oed ei dad, Dafydd ap Gronw, yn giwrad ar y prys.

Fe fydd plant yn chwarae ym mhob man.' `Gwell i ni symud yn gyflym 'te,' meddai'r swyddog.

Ar wahân i ddeugain munud yn y canol pan yw Pearl Harbour yn cael ei fomio'n ddarnau mân y mae gwylio Pearl Harbour, y ffilm, fel gwylio parodi o'r hyn oedd y ffilm i fod.

'Roedd hi wedi hen ddysgu'r cyntaf ar ei chof ac ailadroddai ef wrthi'i hun yn awr ac yn y man yn y gobaith y gallai feddwl am eglurhad.

Cyn iddi ei chyrraedd chwalwyd un o'r cwareli'n siwrwd man a landiodd homar o garreg ar draed y gwely a bownsio wedyn i'r llawr.

Dechreuodd y cŵn gyfarth ac udo dros bob man.

Yn y man, ebe hi: ``Dafydd Dafis, on'd ydi Rhys wedi gneud yn dda?

Yn gyntaf, ymddengys smotyn bach ar y metel, a hwnnw wedyn yn tyfu ac yn disgyn i ffwrdd yn ddarnau man, gan adael arwynebedd bontydd haearn yn gwanhau ac yn dymchwel o achos rhwd, a peth cyffredin yw gweld darnau o rwd ar hen geir.

Teimlaf petai'r rhan yma wedi cael ei ddatblygu ymhellach fe fyddai wedi cryfhau'u ddrama, roedd fel petai'r awdur wedi cyrraedd man ac nad oedd yn gwybod sut i'w ddatblygu.

Aberystwyth a ddewiswyd fel man cyfarfod, ond doedd dim adeilad addas ar gael, felly dewiswyd Machynlleth yn ei lle, oherwydd ei bod yn ganolog, ac oherwydd y cysylltiadau ag Owain Glyndwr.

Siawns na fyddai'r Tywysog Bach a Man Friday yn deall ei gilydd.

Gyda'r gwin (y Pino-shite o Chile) bellach yn llifo, cafwyd trafodaeth hir a ffyrnig hyd yr oriau mân ar safonau newyddiadurol yng Nghymru.

Mi fedra i ei glywed o 'nghwmpas ym mhob man - ar wahân i arogl lledr, glud, cemegolion a defnyddiau crai eraill.' Tydi hynna ddim yn wir,' meddai, gan gasa/ u dweud celwydd, ond yn ceisio'i hargyhoeddi ei hun mai dyna'r unig amddiffyniad yn erbyn y diwydiannwr hwn oedd mor annioddefol o lwyddiannus.

Pob man yn wlyb heno er bod y glaw wedi diflannu ers oriau.

Nid oedd trydan wedi ein cyrraedd a chlywem oddi ar y newyddion chwech o'r gloch ar y radio ei bod yn waeth mewn llawer man nag a oedd arnom ni.

Yn y man gwelodd Alun fflach las wrth i Bleddyn wibio ar hyd y ffordd tuag ato.

Ar yr un noson cafwyd Arthur C Clarke - A Man Before His Time lle bu henadur ffuglen wyddonol yn siarad am ei fywyd, ei waith ar proffwydoliaethau a wnaeth - gan gynnwys dyn yn cerdded ar y lleuad.

Fe godais o'r gwely, gosodais botel dwr poeth ar y man priodol ac fe gymerais Aspirin i leddfu'r boen.

Diflannodd y Coraniaid yn y man ond cadwodd Lludd ychydig o'r ffolliaid yn fyw, rhag ofn i'r Coraniaid ddychwelyd rywbryd eto.

Dechreuodd roi gwersi gyrru i'r ddau ac yn awr ac yn y man treuliai'r nos yn eu cartref.

Yma, mewn man gwag yn cynnwys fflagiau siâp hecsagon, taenwyd hen ryg Twrcaidd coch ar lawr ac ar y ryg roedd cadair olwyn, ac yn y gadair olwyn roedd gŵr oedrannus, yn amlwg yn darfod, yn ein gwylio ni'n dod gyda llygaid du y diffoddwyd yr holl dân ynddynt ers amser maith, ond a gynhwysai o hyd uniongyrchedd glo-ddu y llygaid yn y darlun a grogai uwchben y silff ben tân yn y cyntedd.

Mewn man arall yn y Deg Pwynt Polisi, dywedir fod cyfalafiaeth ddiwydiannol a chystadleuaeth economaidd rydd oddi wrth reolaeth llywodraeth gwlad (h.y.

Y gwir amdani oedd mai ysbeidiol oedd llwyddiant y Piwritaniaid ym mhob man - o leiaf, eu llwyddiant yng ngwir ystyr y gair gwleidyddiaeth.

At Fethesda y cyfeirir yn y cwpled agoriadol, wrth gwrs, a'r olygfa a gyflwynir ynddo yw honno o chwarel lechi Y Penrhyn yn un graith enfawr ar wyneb y mynydd, yn bonciau a thomennydd ar draws y lle ymhob man.

Yn oriau mân y bore 'ma fe beintiodd aelodau'r Gymdeithas y slogan 'DIM HYDER YN Y GYMRU GYMRAEG' ar swyddfeydd y cwmni yn Llaneirwg.

'Dwn i ddim pwy rôi i gi yno, heb sôn am blentyn." "Ia, 'ntê, a'r cyflogau'n fychan." "Bychan, i%a; meddyliwch chi rŵan am John yma, yn cael dim ond pymtheg swllt yn yr wythnos ar ôl gweithio blynyddoedd am ddim, a sefyll tu ôl i'r cownter o fore gwyn tan nos, a'r hen ddyn hwnnw'n cerdded o gwmpas y siop, efo'i hen lygada ym mhob man.

Mae'r fyddin wedi chwilio pob man a chanfod dim byd.

Ac wedyn bydd yn lluchio grant yn awr ac yn y man (tan y penderfynith o beidio - a mae ganddo bob hawl i wneud hynny) i gadw'r defaid i droi gwellt yn wlân a chachu, a chadw gwên ar wyneb y gwladwr hawddgar.

Mewn un man yn unig roedd angen rhydio nant a phan fyddai llif rhaid oedd stopio'r cyfan.

Wedi llwyddo i gyrraedd man dewisol rhoddodd un morgrugyn bigiad da i ddathlu ei fuddugoliaeth a dyna'r eiliad y gollyngodd Odo lond dwrn o dai yn strim-stram-strellach ar hyd y rhos.

Rhoddodd y galw mawr am lechi Gogledd Cymru yn ystod y ganrif ddiwethaf gyfle i'r ardal ddatblygu fel man allforio unigryw ac, oherwydd pwysau a maint y cynnyrch, y llongau hwylio a ddarparai'r dull gorau o gludo.

Gwr o sir Gaerefrog oedd Ferrar, er nad oes sicrwydd ynglyn â man ei eni.

Sam oedd "Handi-man" y swyddfa, yn glanhau'r lle (fwy neu lai), yn mynd ar negesau, ac - yn bennaf dim - yn gofalu nad oedd yr un ymwelydd yn ymyrraeth a mi pan oedd arnaf eisiau llonydd i ysgrifennu.

Mae'n dibynnu'n hollol ar y person sy'n mesur, a'r man lle gwneir y mesuriad.

Dychwelaf at y cwestiynnau hyn yn y man ond yn gyntaf rhaid amlinellu y newidiadau mawr yn y brif defnydd o'n cefngwlad yn y degawdau ers yr Ail Ryfel Byd.

Dyrnaid o gerrig man, yn ol y rheolau, i guddio unrhyw annibendod yn y godre.

Ac, ymhob man, cūn, rhai erchyll o denau, strae.

Ond fe fyddwn yn siŵr o'i ddal, o byddwn!" Clywodd Douglas Bader sŵn bidogau yn taro'r llawr cerrig wrth iddyn nhw edrych ym mhob man yn y cwt amdano.

Gweithredai'r cymdeithasau Cymreigyddol fel man cyfarfod i wahanol ffrydiau'r deffroad cenedlaethol, ac ynddynt gellid gweld archddiacon Anglicanaidd ysgwydd wrth ysgwydd ag argraffydd o Fedyddiwr a saer o Undodwr yn yr ymdrech i goleddu'r Gymraeg a'i diwylliant.

Roedd milwyr Iran ym mhob man oherwydd yn ystod y rhyfel rhwng y ddwy wlad roedd Iraq wedi ceisio defnyddio'r groesfan ar fwy nag un achlysur er mwyn cael mynediad i Iran.

Dim ond ambell adeilad sy'n dal i sefyll:mae ffrwydron cudd ym mhob man a does yna ddim dwr nac unrhyw gyfleusterau eraill.

O gofio mai ymdrin â mân ddeddfwriaeth fydd llawer o waith y Cynulliad, lle mae geiriau yn bwysig, mae cysondeb yn allweddol.

Deuddydd yn ddiweddarach, roeddwn mewn gwasanaeth arall - nid mewn eglwys ond mewn man bwyta yng nghrombil senedd-dy Ewrop.

Yr un patrwm a geid ym mhob man yng ngwneuthuriad y pedolau; lle i saith hoelen ymhob pedol, pedair yr ochr allan a thair o'r tu mewn.

Roedd, fel y stribedi o olau hynny, yn edrych yn ddibwys i'r byd mawr swyddogol y tu allan gyda'r sylw i gyd wedi'i hoelio ar oleuadau mwy fel y golau a fyddai'n hofran, yn y man dros Abertawe.

Ond yr oedd tipyn o anghydweld rhwng y De a'r Gogledd (fel y bu am dair cenhedlaeth) ynglŷn a'r man cymwys i leolir athrofa.

dacw'r man, a dacw'r pren Yr hoeliwyd arno D'wysog nen, Yn wirion yn fy lle; Y ddraig a sigwyd gan yr Un, Can's clwyfwyd dau, congcwerodd Un, A Iesu oedd Efe.

Yna, gydag arf arbennig fe dynnai'r gadwyn y ddwy gamog i'r man iawn fel ag i fynd i mewn i'r tyllau yn y cyrbau.

Dilynodd The Man Who Jumped to Earth yr anturiaethwr 61 mlwydd oed Eric Jones o Dremadog i Venezuela wrth iddo wireddu breuddwyd oes i neidio o Raeadrau Angel sy'n 3,212tr o uchder.

Y gwir yw, er hwyluso'r lli mewn un man, mae'n siwr o gronni mewn man arall.

Mae yna le o hyd felly i ganu traddodiadol yng Nghymru ac mi fydd y cystadlu ar y llwyfan nos Sadwrn yn para tan yr oriau mân.

Ei fan e wedi torri'i lawr eto, filltiroedd o bob man.....

Cojimar oedd lleoliad ei glasur The Old Man and the Sea.

Aeth yntau i gornel gysgodol, ac wedi cael man cyfforddus i orwedd ar hen domen o deiars, fe syrthiodd i gysgu.

"Ni chydnabyddir yn y Ddeddf, yn y targedau cyrhaeddiad nac yn y rhaglenni astudio, fod man cychwyn nifer o'r disgyblion yn bell islaw'r disgwyl yn gyffredinol.

Ran fynychaf, digon di-fudd yw eu cynnwys ond yn awr ac yn y man gwelir cyfle i ymhelaethu arnynt.

`Fe gasglwn ni'n cyfeillion i'r man cysgodol acw yn y cwm,' meddai Ivan.

Fel ym mhob man mae gan bob dyn ei waith ei hun ac felly yn y chwarel.

Un man felly oedd Bryndias ac fe brynodd y fferm.

Oni all yr Wyl Gerdd Dant ymweld a lleoedd o'r fath, yna man a

Dyma ddeuoliaeth glasurol Methodistiaeth Calfinaidd - ffydd emosiynol oedd yn ffynnu o'r galon, ond ffydd oedd â phrofion ohoni i'w canfod gan reswm ym mhob man yn y byd allanol, unwaith yr oedd llygad y galon wedi'i hagor i'w gweld.

Chwiliodd bob man amdano ar y deciau.

Teg yw awgrymu felly mai "man lle ceir llawer o groesau ffin" yw ystyr Croesor.

O'r diwedd, mae'r bag yn clecian agor ac mae'r creision yn tasgu i bob man.

Wedi siarad am y peth yma a'r peth arall, gofynnodd Dafydd i mi yn y man pa beth a fwriadwn ei wneud; a oeddwn yn ystyried mai doeth ynof o dan yr amgylchiadau oedd mynd i'r coleg.

Ym mhob man cysgodai pobl o dan cynfasau plastig.

Os mai trwy gyfrwng y Saesneg y dysgir plant, pa iaith bynnag eu mamiaith - boed hynny yng Nghymru neu yma yng Nghaerl^yr lle mae chwarter y plant sy'n byw yma yn Asiaid neu yn yr Unol Daleithiau lle mae lleiafrif arwyddocaol Hispanig neu mewn llawer man ledled y byd - nid oes byth broblemau mae'n ymddangos.

Onid oedd hi'n gwneud synnwyr, felly, i symud pobl o un man i'r llall?

Ar ben y grisiau hongiai un lamp drydan wan o'r nenfwd gan daflu goleuni melyn ar y paent a godai'n swigod gwlyb ymhob man.

Pe gofynnech i un o hen lowyr dyffryn Aman am leoliad un o'r gwythiennau hyn fe ddywedai wrthych ar unwaith ei bod yn brigo i'r wyneb fan hyn, yn diflannu fan draw ac yn ymddangos drachefn mewn man arall.

Fe fydd hi'n bosib hefyd i fynd i glinigau arbennig mewn ysbytai ar hyd y wlad ar Ddiwrnod Cenedlaethol y Man Geni 5 Mehefin.

Awgrymir y dylid cynllunio cwricwlwm i blant dan bump o feysydd dysgu a phrofiad fel man cychwyn priodol.

A'r un modd, gwelir mewn llawer man ei ddiddordeb byw ym myd natur, fel yn ei erthygl, "Troed",

Erbyn hyn, os oes dau neu dri o dai yn weddol agos at ei gilydd ar fin y ffordd, mae'n rhaid cael lamp drydan i gneitio drwy'r nos ar ddrysau caeedig a ffordd ddidramwy, ac y mae goleuadau'r man bentrefi'n llewyrch melyn yn yr awyr dywyll.

Wrth bwffian fel taid i fyny i'r man gwylio, gwelais wraig ifanc yn gwthio pram yr holl ffordd a gwr arall yn cario plentyn swnllyd fel iau ar ei ysgwyddau.

Yr adeg hyn, oedd dad a man yn cynnal ysgol Sul yn y tŷ ac yn gwadd y cymdogion, tri theulu, i ddod atom.

Duw a ŵyr pa ddrwg y gallai ef 'i wneud i ti 'tase fe'n mo'yn.' 'Mae e Gary wedi ymaelodi â'r ATC yn yr ysgol hefyd.' 'Pwy feddyliai - yr Army Training Corps yn eich ysgol chi o bob man.

Wrth i derfynau yr iâ encilio fwy-fwy i'r gogledd bob blwyddyn, roedd yr adar hefyd yn ymestyn eu man bridio ac yn dychwelyd i rannau cynnes Affrica yn y Gaeaf.

Y dyddiad cyntaf posibl i gael pwyllgor oedd y dydd olaf o Awst, sef dydd Gwener, a gwelaf yn awr wrth edrych drwy'r ffeil am y cyfnod, yr hysbysiad o gyfarfod cyntaf oll y Pwyllgor Llyfrau Cymraeg: Is-Bwyllgor o'r Pwyllgor Addysg oedd hwn, fel y dywedwyd, ond sylwch mai'r Llyfrgellydd oedd yn ei alw, a'r Llyfrgell, nid y Swyddfa Addysg, oedd y man cyfarfod.

Oherwydd nad oes angen unrhyw ddatblygu cemegol ac argraffu i wneud y lluniau terfynol fe all y cynhyrchydd chwarae'r deunydd newydd ei recordio yn ôl yn y man a'r lle i sicrhau fod yr ansawdd o safon dda.

Ac fe'i drylliwyd o fewn ychydig filltiroedd o'r man lle'i hadeiladwyd.

Dim ond un peth dwi ddim yn licio yma - bod 'na dai a thai a thai o'n cwmpas ym mhob man.

CODI CAERAU Mi fuon nhw'n helpu'r Romans i godi caerau ym mhob man hyd y wlad niwlog yma.

Yn y man a'r lle daeth y stori'n fyw, a rhois innau floedd Halelwia dros y fangre er mawr syndod i'r gwartheg a'r defaid.

Mae'r lle mor wahanol i bob man arall - 'does dim posib dirnad pa mor wahanol hyd nes yr ewch chi yna.'

Y tu ôl i hwnnw roedd pentagon, a safai bron yr un mor afreolaidd ei siâp â'r rhan gyntaf, ac a oedd ar ci gulaf yn y man lle ymunai'r ddwy ran.

Gofynnodd y Tywysog Bach iddo: 'Wyddoch chi sut i helpu fy rhosyn truan i, sy'n colli ei liw ac yn gwywo?' Dangosodd y Man Friday ei ddannedd mewn gwên fawr ac ateb: 'Mae'n rhaid i ti ei fwyta e'.

Yn y man, gwelwn o'm blaen arwyddion yn pwyntio at drefi nad oeddwn yn bwriadu mynd ar eu cyfyl Betws y coed, Bethesda, Conwy.

Os yw yn ddamwain ddifrifol mae'n rhaid ffonio'r Arolygaeth Iechyd a Diogelwch a rhaid peidio ag amharu ar unrhyw beth yn y man lle ddigwyddodd y ddamwain nes ei fod wedi'i archwilio gan yr Arolygydd.

Nid athro wrth-ei-swydd ger desg gaeth a darllenfa gyfyng ydoedd, ond cennad dysgedig a oedd yn barod bob amser i ddarlithio i gynulleidfaoedd bach a mawr ym mhob man.

Bwydwr potel lemone/ d Bwydwr wal Cerdyn Agen/hollt i chi allu gwylio'r adar Man bwydo adar ger y ffenest BWYDO ADAR

Serch hynny, roedd hi'n ddiwrnod eitha diddorol gyda dau o fatwyr yr ymwelwyr yn sgorio dros hanner cant a bowlwyr Morgannwg yn dodir bêl yn y man iawn.

Roedd plant yn gallu ei ddeall, ei fwynhau a'i werthfawrogi pan dueddai ambell adolygydd, efallai, i amau hynny nawr ac yn y man.

Golygodd hynny waith codi'r gwrthglawdd i gronni'r llyn, gosod yr holl offer angenrheidiol i wneud dŵr llyn yn ddŵr yfed, ac yna rhychu'r Penrhyn ar ei hyd ac ar ei hytraws fel agor pennog i osod y pibellau mawr a'r pibellau man ohonynt i ddod a dwr i gyrraedd pawb.

Tad yn y Mab, Mab yn y Tad, Ac yr un wedd mae'r Ysbryd rhad; Y man bo un y lleill y sy; O ryfedd Fod!

Dyna paham mai creadigaeth pechod a man geni heresi ydi pob tre.' Ni allai Ieuan Ddu lai na dyfalu be oedd gan hwn i'w wneud â llosgi eglwys Dolbenmaen, ond roedd ei lygaid yn goch gan flinder a'i goesau'n gwanio oddi tano.

I'r pwrpas hwn byddir yn crynhoi elfennau o'r ymchwil gwreiddiol, ei berthnasu i'r sefyllfa ddosbarth trwy gyfrwng y tasgau a awgrymir, a'i gyflwyno'n dameidiau man haws eu treulio, gydag awgrymiadau am drafodaethau a thasgau ymchwiliol yn y dosbarth yn dod rhyngddynt.

Awgrymodd Mr Puw mai'r man cychwyn fyddai cael gafael ar dystysgrifau marwolaeth, priodas, ac efallai geni, y ddau a hefyd gallent archwilio cofrestri plwyf a chyfrifiad yn yr archifdy.

Yn y man, gwelir cyfaredd y ddogma Gomiwnyddol yn cilio fel y ciliodd swyn Gwylan, a'r arwr yn barod am newid arall.

Penderfynodd alw gyda'r gweinidogion yn y plas yn gyntaf man.