Gwaetha'r modd nid oedd eu mapiau yn dangos y bobl oedd yn rhan o'r tir na'u teimlad o berthyn i'w bro enedigol, na'u hatgofion yn ymestyn yn ôl dros y cenedlaethau at eu hen, hen hanes.

erwau ac erwau o gynefin arbennig ac yng nghanol yr unigeddau - i'w weld o bobman y 'tū ysbryd' i'r anghyfarwydd, neu Wylfa Hiraethog i'r astudiwr mapiau neu Plas Pren i'r lleol...

Fel y gwelir ar y mapiau, plwyf tair anglog cymharol fychan o ryw bedair mil o gyfeiriau yw Llangwyryfon, ac y mae'r stori hon amdano yn cyfeirio yn rhannol hefyd at y pum plwyf sy dros y ffin iddo.

Ef, neu hi, sy'n gyfrifol am y bwletin newyddion a fydd yn asgwrn cefn i'r rhaglen, am ysgrifennu peth ohono ac am ddewis lluniau, mapiau a diagramau ar ei gyfer.

Y bennod nesaf, 'Lledu Gorwelion Ysgolheictod ...' , a'r bennod ar ei hôl yw'r ddwy feithaf yn y llyfr, yn ymestyn dros ddau draean ei hyd ac yn llawn o ddeiagramau a mapiau a lluniau pwrpasol.

Yn ogystal â mapiau wedi'u peintio a rhai wedi'u cerflunio, gwnaeth eraill o ysbwriel a ludwyd ar estyll, ac o gortynnau clymog.

Llyfr i gyd-fynd â chyfres deledu o'r un enw, gyda thros 150 o luniau a mapiau.

Wrth edrych ar y terfynau igam-ogam ar y mapiau, mae'n amlwg mai mympwy yn hytrach na bwriad a osododd i lawr lun a maint y plwyfi.

Dywedodd Paul am y mapiau:

Wel, yn ôl yn y tŷ lle yr arhoswn gwelais yn ôl y mapiau fy mod mewn gwlad 'Indianaidd' os goddefir y term.