Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

materion

materion

Rwy'n hollol sicr fod y meddwl dynol dan straen fawr pan fo'n ymgodymu â materion nefol uwch clogwyni Deall.

Bu cryn sôn yn ddiweddar am ddatganiad Joschka Fischer, gweinidog materion allanol yr Almaen, ynglyn â ffederaleiddio Ewrop.

Mae nifer o'r rhaglenni hyn yn adlewyrchu cryfder BBC Cymru o ran newyddiaduraeth materion cyfoes, ac roedd hyn yn amlwg trwy gydol y flwyddyn gyda chyfraniadau i ddarllediadau ar radio a theledu o ddigwyddiadau megis yr Uwch-gynhadledd Ewropeaidd yng Nghaerdydd, a phrif raglenni dogfen ar y teledu megis Place of Safety, am yr ymchwiliad i gam-drin plant yng Ngogledd Cymru, ac In The Red Corner, a ddilynodd gystadleuaeth arweinyddiaeth y Blaid Lafur yng Nghymru.

Sae'r Gymdeithas o'r farn bod ystyried materion sy'n ymwneud ag atal damweiniau Sn rheolaidd a systematig yn hanfodol i gynnal gweithgareddau'r Gymdeithas mewn modd effeithiol.

Nid oes unrhyw dystiolaeth bod William Jones wedi cadw fawr o gysylltiad a Mon nac a Chymru, ond yr oedd ganddo gryn ddiddordeb mewn materion Cymreig.

Mae Drama, Comedi, Chwaraeon, Newyddion a Materion Cyfoes, Gêmau a Chwisiau, Cerddoriaeth o bob math a Rhaglenni Plant a Phobl Ifanc yn rhan reolaidd o amserlen S4C.

Materion yn codi:

Dyma un o'r materion y rhoes y Trefnydd, J. E. Jones, fwyaf o sylw iddo a chryn orchest ar ei ran oedd ei lwyddiant i gyhoeddi a gwasgaru cymaint o ddefnydd.

GWERTHUSO: Tuedda buddiannau adennill tir i or-bwyso'n erbyn y costau, yn amodol ar gorffori materion yr amgylchedd yn ystod y cyfnod o ddylunio a chynllunio, yn hytrach na meddwl amdanynt fel elfen atodol i'w chyplysu ar y diwedd, ac yn amodol hefyd ar werthuso effaith yr holl waith arfaethedig ar yr amgylchedd, a phwyso honno'n erbyn y defnydd terfynol arfaethedig cyn cychwyn, neu hyd yn oed gynllunio, unrhyw waith.

Dyma oedd y geiriau y gofynnid i gefnogwyr eu harwyddo: "Yr wyf yn addo gwneud fy ngorau i sicrhau senedd i Sgotland, gyda hawliau mewn materion cartrefol".

Gyda'r Cynulliad Cenedlaethol ar ei draed, sefydlodd BBC Radio Wales ddau slot newydd i gwmpasu'r materion.

Ni all deddfau Addysg Seisnig ddelio gyda'r materion hyn.

Argymhelliad Cymdeithas yr Iaith i'r ysgolion hyn yw i gyflawni'r lleiafswm o ofynion statudol fel Byrddau Llywodraethol unigol (e.e cynnal cyfarfod statudol rhieni/llywodraethwyr, cyhoeddi adroddiad blynyddol etc) ac hefyd i drin materion yn ymwneud â disgyblion unigol ar lefel ystod.

Materion yn codi o gofnodion y cyfarfod diwethaf

Dysgai ei ddawn i drin ei lys ei hyn iddo sut y gallai drin ei gymdogaeth a materion y wladwriaeth sofran.

Cynnal arolwg o holl gynyrchiadau BBC Cymru er mwyn sicrhau eu bod yn adlewyrchiad digonol o amrywiaeth diwylliannol ac ethnig Cymru ac y caiff materion portreadu eu monitro'n systematig.

(b) Ymgynghoriadau gan Gyrff Cyhoeddus neu'r Cyngor Sir fel Awdurdod Ffyrdd ar faterion cynllunio cyffredinol lle nad oes hawl statudol gan y Cyngor i ddeddfu ynglŷn â'r materion e.e.

Y pwysicaf o'r pwyllgorau sefydlog oedd y Pwyllgor Gweinyddol - pwyllgor brys yr Undeb - a gyfarfyddai'n amlach na'r un arall i drafod materion yr oedd yn rhaid cael barn sydyn arnynt.

TECHNOLEG WYBODAETH: Mae dyfeisiau newydd mewn Technoleg Wybodaeth wedi cael effaith enfawr ar yr amgylchedd, yn enwedig o ran materion cysylltiedig â thrafnidiaeth a defnydd ynni ac adnoddau.

Bu Alison Quinn hefyd yn ymweld â Mexico a Montserrat i recordio rhaglenni oedd yn edrych ar y gwaith elusennol a wneir gan Gymry ym mhob cwr o'r byd yn For Love Not Money, tra y teithiodd y gohebydd materion cymdeithasol, Gail Foley, i Chernobyl gyda grwp o blant o'r ardal yn dychwelyd adref ar ôl gwyliau yng Nghymru, i weld sut y mae trychineb 1986 yn parhau i effeithio ar eu bywydau bob dydd.

Yng Nghymru mae'r cwricwlwm i blant dan bump yn adlewyrchu materion Cymreig drwy gyfrwng yr iaith a thrwy brofiadau sy'n arwain plant ifanc at ymwybyddiaeth o Gymreigrwydd eu cymuned arbennig nhw, eu milltir sgwar.

(ii) Gofyn i'r Rheilffyrdd Prydeinig sicrhau i'r dyfodol bod materion cyffelyb yn cael eu trafod gan y Pwyllgor Cyswllt.

Fodd bynnag, gall strwythur yr adroddiad pwnc fod ar sawl ffurf wahanol; er enghraifft, gall fod wedi'i strwythuro yn ôl Targedau Cyrhaeddiad, neu Gyfnodau Allweddol, neu yn ôl pwysigrwydd y farn sydd i'w mynegi a'r materion sydd i'w codi.

Materion Sirol: Nid oedd materion i'w trafod.

Mae ymchwilio manwl hefyd yn un o gryfderau'r gyfres awdurdodol, uchel ei pharch, Taro Naw, sef y rhaglen materion cyfoes fwyaf poblogaidd ar S4C.

Ond roedd y ddadl honno ar ei mwyaf emosiynol pan ddeuai materion crefydd a Chymreictod i gyffyrddiad â'i gilydd ym mhwnc mawr yr oes - Addysg.

Mae'r Grwp yn ymwybodol o'r materion hyn, gan ystyried defnydd ynni fel ffactor perthnasol wrth Reoli Datblygu.

Mae angen dybryd i wella ansawdd y gwaith o ddadansoddi ystod eang o bynciau ar gynyrchiadau newyddion a materion cyfoes BBC Cymru.

Cadw golwg ar gynyrchiadau Newyddion a Materion Cyfoes y BBC fel y maent yn effeithio ar gynulleidfaoedd yng Nghymru.

Materion du a gwyn - o gyfeiliornad neu wirionedd - ydoedd y rhain i Hugh Hughes, a materion cwbl ddiriaethol hefyd.

Ymunodd Vaughan Roderick, Golygydd Materion Cymreig BBC Cymru a Mark Hutchings â'r cyfranwyr rheolaidd Peter Johnson, Siân Pari Huws a Mark Tulip ar Good Morning Wales, a symudodd Gail Foley o slot ben bore i'r sioe Good Evening Wales fin nos, gan ymuno â Patrick Hannan.

Penodi Syr David Maxwell Fife i'r swydd newydd, Gweinidog Materion Cymreig.

Cymerai ddiddordeb ymarferol mewn materion cyhoeddus.

Byrdwn yr anerchiadau oedd hawl Cymru i fwy o reolaeth ar ei bywyd ei hun, i Senedd, a hynny am fod Cymru'n genedl ac am fod y pwysau gwaith yn Westminster yn golygu nad oedd materion Cymreig yn cael dim byd tebyg i chwarae teg gan y Llywodraeth.

Cydnabuwyd bod cynnydd sylweddol wedi ei wneud eisoes ym maes datblygu cynlluniau rhaglenni newyddion a materion cyfoes yn y Rhanbarthau Cenedlaethol, ond mae angen mwy o fanylion am y ffordd y mae rhwydweithiau cenedlaethol y BBC yn paratoi i ystyried y newidiadau mawr sydd ar fin effeithio ar Gymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon.

Bydd hyn o fudd nid yn unig i wylwyr a gwrandawyr gwasanaethau BBC Cymru ond hefyd i S4C, gan y byddwn yn ychwanegu at ein cyflenwad presennol o raglenni newyddion a materion cyfoes.

* Hyrwyddo ymhonnaeth a rheolaeth wrth drefnu materion personol.

Er mwyn sicrhau fod modd i'r cynlluniau iaith ddylanwadu ar y broses addysgol, y mae angen yn ymarferol wahaniaethu rhwng cynllun iaith ar gyfer cyrff sirol neu genedlaethol, sydd yn ymdrin â materion gweinyddol a pholisi cyffredinol yn unig, a chynllun iaith ar gyfer sefydliadau addysgol, sydd - yn ychwanegol at faterion gweinyddol a pholisi cyffredinol - yn ymdrin â phrofiadau dysgu disgyblion a myfyrwyr unigol.

Testun ei awen bryd hynny oedd 'Wrth afonydd Babel' Roedd y Ford Gron yn llawn gwybodaeth am arlunwyr, ffasiynau, glweidyddiaeth, llyfrau a materion beunyddiol, y cyfnod.

Yn hytrach na thrafod un testun fel ag y gwnaf o dro i dro teimlaf mai mwy priodol imi y tro hwn eto yw rhoddi sylwadau ar rai materion sy'n ymwneud â garddio a ddaeth i'm sylw trwy sgwrsio, cael fy nghwestiynu a darllen yn y wasg ddyddiol fel y digwyddodd yn ddiweddar.

Craffer ar y rhannau hynny o'r rheolau sy'n ymwneud â materion moesol.

Materion Sirol

Beth bynnag am y gwrthdaro cyhoeddus rhwng aelodau'r gwrthbleidiau a gweinidiogion, mae'n rhan hanfodol o'r berthynas hefyd eu bod yn gallu trafod materion etholaeth yn effeithiol ac yn gallu cydweithredu ar bynciau fel datblygu economaidd.

A gwaeth na hynny yng ngolwg y llywodraeth oedd fod swyddogion y dref yn cymryd rhan yn y trafodaethau ac yr oedd y Frenhines yn bendant iawn na ddylid annog lleygwyr i fusnesu mewn materion eglwysig.

Mae ymchwilio manwl hefyd yn un o gryfderaur gyfres awdurdodol, uchel ei pharch, Taro Naw, sef y rhaglen materion cyfoes fwyaf poblogaidd ar S4C. Un o'r pynciau trafod oedd athrawon yn cael eu camgyhuddo o gamymddwyn proffesiynol.

Mae'r uchelwyr Cymraeg yn dal i deimlo diddordeb ym materion eu hardal enedigol ond y maent ar yr un pryd yn dod yn aelodau cyflawnach o'r sefydliad canghennog a grewyd gan y Tuduriaid i asio Cymru wrth Loegr.

Gofidia'r golygydd nad yw materion celfyddyd o ddiddordeb i'r rhan fwyaf o Gymry

Cafwyd trafodaeth ar y materion canlynol - (i) Maes parcio gorsaf Porthmadog Datganodd swyddog o'r Rheilffyrdd Rhanbarthol bod maes parcio yr orsaf yn rhy fawr ar gyfer y defnydd a wneid ohono fel maes parcio ar gyfer pobl a ddefnyddiai'r tren.

Materion yn Codi

Dyma'r project darlledu allanol mwyaf uchelgeisiol i'w drefnu erioed, gyda phob rhaglen newyddion a materion cyfoes BBC Radio Wales yn cynhyrchu darllediadau arbennig o ddwy stiwdio symudol yng Nghanolfan Ddinesig Caerdydd.

Mantais arall iddo fel golygydd oedd bod ganddo ddiddordeb byw ym materion a phroblemau'r dydd, ac ni phetrusai cyn cynnig ei sylwadau cytbwys arnynt, naill ai'n feirniadol neu'n adeiladol.

Roedd y lluniau'n ymwneud â phroblemau Iwerddon, pobl dduon yn Lloegr, a materion pwysig eraill...

Roeddwn yn arbennig o falch o'r ffordd y chwaraeodd Cyngor Darlledu Cymru ei ran yn y trafodaethau ar y cyfleoedd newydd sydd yn awr ar gael i'r rhwydwaith ac i wasanaethau radio a theledu Cymru yn y ddwy iaith, a bydd yr aelodau'n monitro'r ffordd y portreadir perthnasedd materion newyddion amrywiol i gynulleidfaoedd mewn gwahanol rannau o'r Deyrnas Gyfunol yn agos iawn.

Aeth rhaglenni materion cyfoes BBC Cymru o nerth i nerth eleni, gyda newyddiaduraeth awdurdodol a thriniaeth llawn dychymyg o storïau mewn cyfresi fel Taro Naw, Maniffesto, Ewropa a Ffeil, y rhaglen gylchgrawn i blant sy'n denu canmoliaeth uchel ac a ddarlledir dair gwaith yr wythnos.

Ymddengys y gellid dehongli symudiadau llyswennod a drigai yn nþr y ffynnon er mwyn proffwydo ynglŷn â materion serch.

Ystyr hyn i gyd oedd ei fod yn brotestant pur radical ac yn gogwyddo, y mae'n amlwg, at farn diwygwyr y Swistir, Zwingli a Chalfin, mewn materion ynglyn â gwisgoedd eglwysig a defodau.

Materion Cenedlaethol:

Materion Rhanbarthol

Fel y mae'n digwydd, dim ond ychydig yn llai nodedig fu 1998/99: ymweliad Cyngor Gweinidogion Ewrop â Chaerdydd, ymddiswyddiad Ron Davies AS o'r cabinet, y gystadleuaeth am arweinyddiaeth ei blaid, penderfyniad y BBC i wneud buddsoddiad enfawr ym maes newyddion a materion cyfoes yng Nghymru mewn ymateb i'r Cynulliad Cenedlaethol newydd, BBC Cymru yn lansio ei wasanaeth digidol cyntaf - BBC CHOICE Wales - y gwasanaeth cyntaf gan BBC Cymru i fod ar gael drwy'r DG.

Materion yn Codi a.

Roedd - - yn awyddus i weld y cyfrifoldeb o gynhyrchu yn nwylo'r cynhyrchydd a'r materion golygyddol yn gyfrifoldeb ar y cyd rhwng y cynhyrchydd a'r comisiynydd.

Materion Cadwraeth

Gyda'r Cynulliad Cenedlaethol ar ei draed, sefydlodd BBC Radio Wales ddau slot newydd i gwmpasur materion.

Wrth gwrs, buasai mathemategwyr a ffisegwyr wrth eu swydd yr un mor gyfarwydd, ac yn fwy manwl gyfarwydd nag ef, yn y materion hyn ond sumbolau a hafaliadau mathemategol yw ffurf eu barddoniaeth hwy.

Materion Cenedlaethol

Materion Sirol: Bydd y Pwyllgor Sir yn cyfarfod ar y Sadwrn cyntaf ym mis Hydref ym Mhenrhosgarnedd.

Ond materion bach oedd y rhain, roedd yr egwyddor wedi'i sefydlu a mater o drefniadaeth fyddai'r gweddill.

Mae'r Swyddog hefyd yn cydweithio gyda'r Grwp Dysgwyr, yn delio a materion sy'n ymwneud ag Eisteddfodau, Cyfarfod Cyffredinol ac ef sy'n llefaru ar ran Senedd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg.

rhoddodd y gweithgor sylw manwl i'r targedau cyrhaeddiad unigol, a'r materion a godwyd can caay.

Mae'r Gweinidog Materion Cymreig yn gwneud a fedro gyda chymorth adrannau o'r gwasanaeth sifil i hybu'r polisi hwn; nid yn ofer chwaith.

Gwelodd eleni rai newidiadau positif mewn materion yn ymwneud â thai sydd yn effeithio ar grŵpiau Cymorth i Fenywod.

Mae adran Newyddion a Materion Cyfoes BBC Cymru yn parhau i ddarparu rhaglenni a dadansoddiad cynhwysfawr o'r Cynulliad Cenedlaethol ac o weithgareddau yn San Steffan.

I'n cenhedlaeth ni yng Nghymru, sy'n rhoi bri ar ryddid pobl i wneud fel y mynnont mewn materion moesol, y mae bron y tu hwnt i ddirnadaeth sut y gallai corff o bobol fabwysiadu'n wirfoddol gyfundrefn sy'n ymddangos i ni'n orthrymus.

Ategodd Mair Roberts, y Llywydd Rhanbarth newydd, y diolch i'r swyddogion ac aethpwyd ymlaen at weddill y materion i'w trafod.

Fel rhan o'r arolwg, lluniwyd holiadur cwbl ragfarnllyd gan wahodd ymatebwyr i nodi ai cau'r mwyafrif o ysgolion bach y sir neu dim ond rhai ohonynt oedd y llwybr gorau i ddatrys materion fel codi safonau academaidd, hwyluso gwaith staff etc.

Amcanem at geisio rhoi cyfle i Gaerdydd brofi ei hawl i fod mewn gwirionedd yn brifddinas Cymru ac ennill lle iddi ei hun fel amddiffynnydd ac arweinydd diwylliant y wlad y mae eisoes yn ganolfan iddi mewn materion masnach ac economeg, a chyda hynny o hunan lywodraeth sydd gennym.

Nid y gweddau ymarferol 'cymwysedig' i'r materion hyn ond yr un ddamcaniaethol 'bur', a'r hyn a gofiaf hyd heddiw yw maint ei wybodaeth a'i ddiddordeb dwfn iawn yn hyn i gyd.

MATERION SY'N GYFFREDIN I'R HOLL UNEDAU - ceir nifer o faterion sy'n gyffredin i'r holl unedau.

Na, nid oedd ganddynt unrhyw wybodaeth am y materion hyn oherwydd nid oeddent wedi gweld y cytundeb.

Yn ystod yr wythnosau cyn y cyfarfod blynyddol roedd y siarad ar y stryd, ac yn enwedig ymysg y rheini sy'n trafod materion fel hyn, nid yn trafod pwv oedd yn mynd i gvmrYd trosodd gan John Major na phwy oedd i olynu John Smith, ond pwy oedd yn mynd i fod yn Is Gadeirydd y Cyngor eleni ac i lynd i'r Gadair y flwyddyn nesaf.

Materion Gweinyddol

Bid hynny fel y bo - ond maen ymddangos i mi mai y ffordd gall a chyfiawn o drin materion fel hyn fyddai; gwahardd y chwaraewr euog am o leiaf yr un faint o amser ag y bydd y chwaraewr arall yn methu â chwarae oherwydd yr anaf a gafodd.

Gwasanaethodd ar y pwyllgorau canlynol, Ffyrdd, Iechyd, Lles, Adeiladau, Cyllid ac Addysg Amaethyddol, ac yn enwedig y Pwyllgor Addysg a oedd yn delio â materion lle'r oedd Edwin yn neilltuol gymwys i roi arweiniad.

Mae hyn yn peri peth syndod, oherwydd gallasai Parry-Williams fod wedi dod o hyd i lawer o syniadau yng ngwaith yr hen feirdd a oedd yn gyson â'i syniadau ef ei hunan - yr amheuaeth ynglŷn â materion crefyddol neu athronyddol, y weledigaeth lem o flinder y cyflwr dynol, a'r cariad tawer at ddyn a natur heb wneud delfryd rhamantus o'r naill na'r llall.

Roedd y newidiadau eleni yn cynnwys cyflwynwyr newydd i'r Post Cyntaf - sef Rhaglen Materion Cyfoes y flwyddyn yng Ngwobrau BT i'r Wasg Gymreig - mwy o fwletinau ac eitemau newyddion cyn 7am, wedi eu cyflwyno gan un o bersonoliaethau poblogaidd Radio Cymru, Dei Tomos, yn ogystal â dau gyflwynydd ifanc newydd - Alun Thomas a Rhian Jones.

mae'r Cyngor yn ymwybodol o ymroddiad BBC Cymru i amrywiaeth diwylliannol ac ethnig o fewn ei gynyrchiadau, a mabwysiadwyd y dull systematig tuag at y materion hyn dros y ddwy flynedd ddiwethaf.

Ymunodd Steve Evans â BBC Radio Wales hefyd, gan gyfuno ei rôl o gyflwyno'r rhaglen materion cyfoes Sunday Edition gyda'i brîff diwydiannol ar gyfer Newyddion y BBC yn Llundain.

Tynnwyd ein sylw at y darlun ehangach gyda'r rhaglen materion cyfoes Ewropa, a roddodd adroddiad arbennig i'r gwylwyr ar droseddau rhyfel yn dilyn erchyllderau Kosovo.

Heblaw'r materion delfrydyddol, yr oedd Anti yn hoff iawn o flodau a hefyd yn gwc dda.

Mae'r tudalennau a ganlyn yn cynnig canllawiau ynghylch llunio barn ar y materion hynny; nid ydynt yn dynodi'r strwythur y mae'n rhaid ei ddilyn wrth ysgrifennu'r adroddiad ar y pwnc.

Materion Eraill

Mae hyn yn crisialu ymrwymiad y BBC i ddatganoli gan sicrhau y caiff materion y dydd y sylw dyledus.

Mae'r Gymdeithas yn awr yn gobeithio cwrdd â Meryl Gravell ar 21 Chwefror er mwyn cael trafodaeth bellach ar y materion hyn.

Rhaid troi at rai materion cyffredinol.

Eglurodd swyddog o'r Rheilffyrdd Rhanbarthol nad ef oedd yn ymdrin â materion fel hyn ac iddo gael anawsterau i gysylltu â'r swyddog perthnasol.

Sioe Ffasiynau: gweler Materion Rhanbarthol.

Mae Ffeil yn un o'r rhaglenni sy'n cael eu paratoi gan Adran Newyddion a Materion Cyfoes BBC Cymru.

Dylid mabwysiadu adroddiad adrannol, yn amlinellu'r materion hyn sydd dan sylw, a chan lunio côd ymarfer.

Mae ein tîm o newyddiadurwyr yng Nghaerdydd a Bangor yn tynnu ar yr holl ddeunydd sy'n cael ei ddarlledu ar deledu a radio gan Adran Newyddion a Materion Cyfoes BBC Cymru.

Gwasanaeth gwybodaeth sy'n delio a materion yn ymwneud ag amrywiaeth ieithyddol yn Ewrop.