'Do, fe welais Jonathan,' ochneidiodd Mathew, 'ond mae gen i newydd enbyd.' 'Mae wedi marw,' casglodd Non yn dawel.

Addawai freintiau i'r deuddeg, breintiau'r Ysbryd, gan eu bod yn cyfranogi o'i waith yn y palingenesia (Mathew xix.

'Rwyt ti'n fy 'nabod, felly.' Gwenodd Mathew.

gofynnodd Mathew.

Roedd hi wedi edrych i mewn i'r ystafell, meddyliodd Mathew, ond heb sylwi arno!

Mae'r darnau hynny o'r Fwlgat a adawyd allan gan Feibl Mathew am nas ceid yn yr Hebraeg a'r Groeg wedi eu hadfer, ond mewn teip mân a'r tu fewn i gromfachau.

dechreuodd Mathew.

Bu Mathew Fontaine Maury, swyddog yn llynges America, yn casglu gwybodaeth am flynyddoedd gan gapteiniaid llongau am eu profiad o wyntoedd a moroedd mewn gwahanol rannau o'r byd, er mwyn paratoi siartiau i ddangos y llwybrau lle gellid disgwyl y tywydd mwyaf ffafriol i gyflawni mordeithiau cyflym.

Symudodd Mathew gam yn nes er mwyn clywed y neges.

Baglai Mathew dros frigau'r creigiau a brwydrodd drwy'r tyfiant yn ddiymwared er bod ei gymalau'n crynu gan ofn.

Beth sydd wedi digwydd i'n Prifysgol?' gofynnodd Mathew.

Gwyddent taw Jonathan oedd yr unig ddolen gyswllt rhyngddyn nhw a'r byd ar ei newydd wedd a gwyddent hefyd fod y cyfarfod rhyngddo ef a Mathew yn mynd i fod yn un allweddol i gael gafael ar ben-llinyn yr holl ddryswch.

Ciliodd Mathew at y grisiau a'u hesgyn fel nad oedd yn bosibl i neb ei weld.

Arhosodd Mathew yn ymyl y gwely am ryw hyd gan obeithio y byddai'r hen ŵr yn deffro unwaith eto iddo allu ei holi ynglŷn â'r bachgen.

'Disgrifia'r guddfan imi, Jonathan,' meddai Mathew yn daer.

Doedd dim moment i'w cholli, meddyliodd Mathew.

Dangos Mathew Tomos yn marw'n serennaidd fodlon a wneir beth bynnag, fel pe i gymeradwyo'i fodolaeth ddibrotest.

Ni feiddiai Mathew symud modfedd rhag ofn na fyddai'r hen ŵr yn gorffen ei stori.

'Ond yng ngoleuni'r holl dystiolaeth yr wyf wedi'i derbyn, rwyf wedi trefnu gwasanaeth i fwrw ysbrydion drwg ymaith.' Fferrodd Mathew.

Edrychodd Mathew o gwmpas yr ystafell.

Fersiwn diwygiedig ydyw o Feibl Mathew, ei Hen Destament wedi ei ddiwygio yn ôl fersiwn Mu%nster, a'i Destament Newydd yn ôl fersiwn Erasmus.

'A'r camgymeriad a wnaethon ni oedd meddwl ein bod ni wedi dianc trwy dwnnel yn y gofod yn ôl i'r ddaear,' meddai Mathew.

Ond cyn i waith arloesol John Thomas Towson yn Lerpwl a'r Americanwr, Mathew Maury, gael ei dderbyn gan forwyr yn y pumdegau, llwybr y Morlys oedd patrwm y mordeithiau i Awstralia.

Roedd y ddau arall yn disgwyl am ddychweliad Mathew i'r llong ofod.

Cwbl nodweddiadol o fyrbwylltra Pedr yw ei gais, yn yr Efengyl yn ôl Mathew: Arglwydd, os tydi yw, gorchymyn i mi ddod atat ar y tonnau, ac iddo, wedi cael caniatâd, ddechrau cerdded ar y tonnau nes iddo edrych ar rym y gwynt yn lle ar ras y Gwaredwr ac o ddechrau suddo, gweiddi: A Arglwydd, achub fi.

Trychinebau.' 'Trychinebau o law dyn a natur fel ei gilydd.' 'Ond sut gallsai pethau ddirywio mewn amser mor fyr ag oes dyn?' 'Sut gallsai pethau gynyddu o fewn yr un terfynau amser yn ystod y ganrif flaenorol?' Synnodd Mathew at rym ei ddadl.

Agorodd Jonathan ei lygaid ac edrych yn syth i wyneb Mathew.

Ni fynnent gredu hyn, ac eto, roeddynt yn adnabod y caswir wrth i Mathew ei gyflwyno iddynt fel hyn.

Gwahanol iawn yw adwaith y disgyblion i'r wyrth hefyd yn ôl Marc ac yn ôl Mathew.

Mae'n gwneud iddynt deimlo'n ddiogel hefyd.' Llethwyd Mathew gan dristwch.

Er bod Mathew Tomos y Plant a'i deulu yn wynebu cyni a dioddefaint, pobl sy'n plygu dan yr iau'n ddirwgnach ydynt hwy, gan addoli teulu Pen y Bryn yn ddigwestiwn.

Roedd Mathew ar fin mentro i lawr a sleifio allan pan ddaeth cnoc ar y drws.

Ond os oedd 'gwedd ei ymddangosiad yn brawychu'r gwan eu ffydd', yn ôl Nantlais eto, 'roedd 'ei lais fel diliau cariad a'i wên oedd fel bore ddydd.' Siaradodd yr Iesu wrthynt ar unwaith, ac o gymryd y geiriau gan Marc, Mathew ac Ioan gyda'i gilydd, yr oedd balm i'w harswyd ynddynt: 'Codwch eich calon Myfi yw; peidiwch ag ofni.' Fel y gŵyr y cyfarwydd, yr oedd rhinwedd rhyfeddol yn y geiriau Myfi yw ar enau Iesu Grist, yn enwedig yn yr Efengyl yn ôl Ioan: 'Myfi yw [y Meseial] sef yr un sy'n siarad â thi 'Pan fyddwch wedi dyrchafu Mab y Dyn byddwch yn gwybod mai myfi yw'; 'Yn wir, yn wir, 'rwy'n dweud wrthych, cyn geni Abraham,yr wyf fi'; 'Pwy yr ydych yn ei geisio?' 'Iesu o Nasareth,' meddent hwythau.

Ddwy flynedd yn ddiweddarach, fe ymddangosodd Beibl Saesneg arall sy'n honni ar ei wynebddalen ei fod wedi ei gyfieithu gan 'Thomas Mathew'.

Safai Mathew yn ei ymyl ar y mat croen dafad a orchuddiai'r llawr caled wrth y gwely.

'Roedd Testament Newydd Tyndale yn dal yn waharddedig yn Lloegr, ond mae wynebddalen Beibl Coverdale a Beibl Mathew yn datgan eu bod wedi eu trwyddedu gan y brenin (Harri Vlll).

Y tebyg yw mai ffugenw oedd y 'Thomas Mathew' hwn, ac mai ei amcan oedd celu'r ffaith mai eiddo Tyndale oedd Testament Newydd y Beibl hwn a'r rhannau o'r Hen nad oeddent wedi eu cymryd o Feibl Coverdale.