Safle anodd iawn oedd safle'r gwledydd bychain ar y gorau, hyd yn oed os oedd ynt yn annibynnol, pan fyddai'r gwledydd mawr o'u cwmpas yn gwrthdaro, - meddylier am sefyllfa Iwerddon, Norwy, Sweden, Denmarc, Yr Yswistir, Belg, Holand, Ffinland.
Meddylier am Pliny yn credu mai wrth iddynt grafu eu cyrff yn erbyn creigiau y byddai'r genhedlaeth nesaf yn codi o'r cen!
Mor gras yw'r cywair yn y cwpled cyntaf, gyda'r canoli sylw ar y gair 'ymryson' (meddylier am gynodiadau tyrfus y gair) ac ar y tri ansoddair grymus 'ynfyd', 'chwerw' a 'blin'.
Meddylier er enghraifft am y cofnod hwn pan sefydlwyd Clwb Talsarnau.
Meddylier am y cynhaeaf.
meddylier am yr holl dyndra rhwng gwahanol grefyddau yn ystod rhyfel y gwlff, a chofier am thatcher yn mynd i'r eglwys i wasanaeth i ddiolch am y fuddugoliaeth !
Meddylier am olygyddion papurau dyddiol yn clodfori rhyddid mynegiant a rhyddid y wasg er mwyn argraffu'r hyn a fynnont yn enw rhyddid.
Gwelir rhyw gymaint o ddylanwad Lladin a Groeg yng ngwaith rhai o awduron rhyddiaith y Dadeni Dysg: meddylier, er enghraifft, am ragymadrodd Gruffudd Robert i'w Ramadeg Cymraeg, lle y mae'r awdur yn amlwg yn efelychu dulliau Plato a Cicero o ysgrifennu deialog.
Gellid bod yn ymwybodol o bwysigrwydd Trystan fel arwr heb fod â llawer o wybodaeth fanwl amdano - meddylier cyn lleied o wybodaeth sydd gan Gymry heddiw am hanes Dewis Sant.