(Ie, yn y cyfnod cynnar, peth rannol Seisnig, peth a gyfryngwyd drwy Loegr, 'mediated through England', chwedl RT, yw hyd yn oed ein cenedlaetholdeb diwylliadol!

A son am Babyddiaeth, mae llawer o drafod y dwthwn hwn ar ein perthynas waed ag Iwerddon; ond y gwir amdani, ebe RT, yw hyn: 'There are but two ingredients in modern Welsh mental life - what is native, and what is English or what has been mediated through England.'