"Rydw i wrth fy modd yn gwrando ar stori." "Mi wyddost am y rhostir anial sydd yna y tu allan i bentref Plouvineg ac am y meini hirion anferth sydd yno?" meddai'r ych.

Yma, doedd labeli cyfleus fel chwith a de ddim yn gwneud llawer o synnwyr; un o'r meini prawf oedd eich agwedd at y farchnad rydd - pa mor bell fyddech chi'n fodlon mynd.

Yr englyn yn Gymraeg, fel y gŵyr y cyfarwydd, yw: Adeiladwyd gan Dlodi; - nid cerrig Ond cariad yw'r meini; Cydernes yw'r coed arni, Cyd- ddyheu a'i cododd hi.

Mae Meini Gwagedd yn gampwaith, lle mae'r awdur wedi dod o hyd i gyfrwng hollol addas i fynegi gweledigaeth gymhleth o sefyllfa dyn.

Gwirionedd y dychymyg a geir ym Meini Gwagedd.

Yn y fynwent, fe safodd yn stond a thynnu ei gap o flaen un o'r meini coffa.

Bu meini yn bwysig mewn defodau addoli er yn gynnar iawn.

Meini Ogam yw'r tri sydd ger Rhuddlan, yn Llannarth, ac yn agos i Landysul.

Mae trysorau, yn ôl traddodiad, o dn rai o'r meini a diben y cerrig anferth yw gwarchod yr aur a'r gemau gwerthfawr.

Dengys log manwl y capten y gwaith a gyflawnid o ddydd i ddydd ar ei bwrdd, a'r nwyddau a'r offer a roddwyd yn yr howld, yn cynnwys rhaffau, blociau, meini llif a sialc, a gyfnewidid am gynnyrch brodorion gwledydd tramor megis Mao%riaid Seland Newydd.

Ac mae'r wyau toredig a pherfedd ceiliogod yn siarad rhwng y meini ac o dan y cromlechi am genedlaethau diflanedig sydd yno o hyd yn llygaid ac yn llafar y Casiaid.

A nodwedd arall amlwg iawn yn Llydaw yw'r meini hirion.

Mae'r meini prawf gwerthuso a nodir ym mhob adran o'r Fframwaith yn berthnasol i bob disgybl, gan gynnwys y rhai gydag AAA.

'Y mae Meini Gwagedd y ddrama fwyaf arwyddocaol a ysgrifennwyd yn y Gymraeg hyd yn hyn,' meddai D.

Mewn arolwg diweddar a wnaed o'r pwnc cododd Martin a Flemming y cwestiwn 'A yw eu darganfyddiadau yn rhoi hawl gwirioneddol i archaeolegwyr tanfor eu galw eu hunain yn archaeolegwyr?' Er mwyn ateb y sialens hon yn effeithiol rhaid pwyso a mesur y dulliau a ddefnyddir heddiw mewn archaeoleg môr yn ôl y meini prawf a dderbynnir gan archaeolegwyr modern, a hefyd yn

Mae'r safle'n cydymffurfio â meini prawf y pwyllgor gwyddonol.

Erbyn iddo gyfansoddi Meini Gwagedd, ac yntau yn ei weithiau diweddarach wedi pwysleisio gallu'r ewyllys ddynol, roedd wedi dechrau gweld mai hanfod bywyd yw'r ffordd y mae'r elfennau gwahanol wedi'u cyd-wau ynddo.

Eto gellid gorbwysleisio dyled y llenor o Gardi i'r Americanwr, y mae'n debyg, am fod ysbrydion Meini Gwagedd yn codi'n hollol naturiol o darth y Gors fel yr oedd Kitchener yn ei chofio.

Agorir y llenni yn nechrau Meini Gwagedd ar gegin yr hen dyddyn adfeiliedig ar Noson Gŵyl Fihangel, 'yn unrhyw un o flynyddoedd y ganrif hon'.

A dyna'r wlad a anrheithwyd gan ddiboblogi: dywaid yr adroddwr am gartref ei anwylyd: 'afler yw meini ei hannedd hi.'

Yr oedd cyffredinolrwydd profiad iddo yn un o'r meini prawf: Pan gyfyd dyn i ganu mewn cynulleidfa y mae i dywallt ei enaid i drysorfa gatholig o fawl.

Pan oedd ar ei ffordd i'w esgobaeth, daeth o hyd i nifer o bobl y wlad yn dawnsio o amgylch un o'r meini hirion hyn.

Mae he'n gan mlynedd namyn wythnos ers i'r meini fynd lawr at yr afon i dorri eu syched ddiwethaf." "Felly, ymhen yr wythnos, bydd y meini yn codi a phowlio i lawr i'r cwm unwaith eto?" meddai'r asyn.

Serch hynny, unwaith bob can mlynedd, mae'r meini yn powlio allan o'u tyllau ac yn rowlio i lawr i'r pant i yfed o'r pwll yn yr afon.

Ond, wrth gwrs, ar un noson arbennig, mae'r meini yn gadael y trysor ac yn mynd am dro bach...

Ond mae'r meini mor drwm fel na all neb eu symud nhw ac maen nhw'n gwarchod y trysor yn effeithiol dros ben.

Hanes chwerw a adroddir ym Meini Gwagedd - hanes dau deulu sydd wedi colli corff ac enaid yn y frwydr ddiddiwedd yn erbyn eu hamgylchfyd.

Nid oedd cymeriadau Meini Gwagedd wedi bod yn ymwybodol o'r sefyllfa tra oeddent yn fyw.

* Beth yw fy meini prawf ar gyfer llwyddiant?

Enghraifft yw Rowlands o'r modd yr oedd y Derwyddon yn cydio yn nychymyg hynafiaethwyr yr oes, wrth iddo chwilio'n ddyfal yn ei fro am y meini hirion, y cromlechau a'r carneddau y gellid eu cysylltu a hwy.

Am gario'r meini, am godi'r waliau a phrynu'r tir; a'r tu allan i'r waliau, y tu allan i'r ffenestri uchel, pedair ar yr aswy a phedair, yr un ffunud ar y dde, canmolwyd gwaith llaw Thomas Jones yr Hendy a Gomer a gwelwyd bod pob dim yn dda.

Yn wahanol i'r Swyddfa Gymreig, fe gafodd meini prawf clir eu creu - fod angen i gynlluniau gynyddu'r cyfle i bobol siarad a defnyddio'r Gymraeg, fod yna dargedau a mesurau llwyddiant, ei fod yn cydweddu â pholisi%au Bwrdd (beth bynnag yw y rheiny).

Yr elfen bwysicaf ym Meini Gwagedd yw realistiaeth y portread o fywyd cefn gwlad ym mlynyddoedd cynnar y ganrif hon.

Yn ôl hanesion erail, mae rhai o'r meini hyn yn dod yn fyw ar wahanol adegau o'r flwyddyn.

Os bydd BAe yn cydymffurfio âr meini prawf, yna mi gawn nhw'r grant.

Y mae'n debyg bod coed ar y dechrau yn ateb yr un diben, ond bod meini, am eu bod mor barhaol, bob yn dipyn wedi cymryd eu lle.

Ni fydd y meini byth yn gadael y rhostir ond am ychydig funudau yn unig ac yna mi fyddant yn rhuthro yn eu holau yn wyllt er mwyn gorwedd ar y trysor am gan mlynedd arall." "Wel wir, wyddwn i erioed mo hynny o'r blaen," meddai'r asyn.

Yn ychwanegol at hynny, gan ddefnyddio'r meini prawf gwerthuso perthnasol a nodir yn y Fframwaith, dylid barnu rheolaeth pob un o'r pum ffactor a ganlyn ac i ba raddau y mae rheolaeth briodol yn galluogi pob ffactor i gyfrannu at safonau ac ansawdd:

"Mae hi'n drueni na fuaswn i'n medru dweud wrtho fo am y trysor sydd wedi'i gladdu o dan y meini hirion." "Y trysor!

Does neb yn hollol siŵr beth oedd diben gwreiddiol y meini hirion erbyn hyn þ efallai mai dynodi beddau arweinyddion y mae rhai ohonynt; efallai mai nodi man cyfarfod neu efallai mai rhyw fath o allor i'r hen dduwiau ydyn nhw.

Dengys darlun carreg Rhuddlan sydd ar y map yr hiciau a dorrai'r Gwyddelod ar ochrau'r meini, dyma'u dull hwy o ysgrifennu.

Dengys cymeriadau Meini Gwagedd ymwybyddiaeth debyg ac y mae Kitchener yn dilyn Eliot yn y ffordd y mae'n pwysleisio'r berthynas rhwng agweddau gwrthdrawiadol bywyd.

Yn St-Suliac, mae stori mai dant rhyw hen gawr yw un o'r meini hirion yno poerodd y cawr y dant o'i geg gyda'r fath nerth nes iddo blannu i mewn i'r ddaear.

Cyfyd holl ystumiau cymeriadau Meini Gwagedd, eu dicter, eu chwerwder, eu hachwyn di-ben-draw, yn sgil eu hanfodlonrwydd i dderbyn y ffaith mai hwy sydd yn creu eu hamgylchiadau.

Dros y canrifoedd, mae sawl taid yn Llydaw wedi dangos rhai o'r meini hirion hyn i blant ei blant ac wedi gorfod ateb y cwestiwn "o ble y daeth y rhain, Taid?" A thros y blynyddoedd mae llawer o straeon yn esbonio'r hanes y tu ôl i'r meini.

Ac mae'r tirwedd hefyd yn rhan o achos y cynefindra - y dyffrynnoedd gwyrdd rhwng y bryniau yn y glaw llwyd, y meini a'r cromlechi yn fud dan orchudd y niwl, y goeden unig yn y gwynt.

Gan fod y Celtiaid paganaidd yn addoli'r meini ac yn eu cyfrif yn gysegredig, bu'r seintiau'n ddigon call i beidio â dinistrio'r cerrig ond eu troi at bwrpas Cristnogaeth drwy naddu croesau arnynt.