Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

meirw

meirw

Oddiwrth y meirw cododd ef, Ac esgyn wnaeth i nef y nef, Er achub rhai mor wael â ni, A'n codi i'r uchelder fry.

Yn ei gerdd 'Arras' mae John Gruffydd Jones yn mynd â ni yn ôl i ffosydd y Rhyfel Mawr, a gwelwn eto nad yw'r meirw wedi marw.

Y Gwyddelod a fu'n byw yn yr ardal tuag amser Cunedda a'u cododd uwchben eu meirw.

Galwai laweroedd i'r fenter; a gwyddom i rywrai ymesgusodi rhag ei ddilyn ac i rywrai ymgynnig ac wedyn tynnu'n ôl - y sefyllfa sydd yn gefndir i rai o ddywediadau 'celyd' Iesu megis 'Gad i'r meirw gladdu eu meirw' (Luc ix.

O drefnu taith yn ofalus ac amseru pethau'n berffaith, fe fyddai modd cael `gorau deufyd' - lluniau rhesi di-ddiwedd o feddau, o dorwyr beddau wrthi'n claddu'r meirw, o blant a'u rhieni'n gorweddian rhwng byw a marw, a'r lluniau cynta' o wynebau gwynion yn cyrraedd gyda'r lori%au i adfer gobaith.

Mae llosgi'r meirw yn arfer bydeang.

Ond yma mae'r meirw yn eu 'parlyrau perl', a'r marwol arbennig hwn, yn holl addewid ei ddisgleirdeb, ynghladd mewn erw anghyffredin iawn na ddichon i'r byw byth ymweld â hi.

Trigent mewn cutiau ar y bryniau, uwchlaw coed y dyffryn y claddent eu meirw dan gromlechi.

Llosgi cyrff y meirw y byddai pobl yr oes hon, a chladdu eu lludw mewn llestri pridd, fel hwnnw a gafwyd ym Mhen-llwyn ac a ddangosir yn y darlun.

"A mi a ganmolais y meirw y rhai sydd yn barod wedi marw, yn fwy na'r byw y rhai sydd eto yn fyw.

Rhan o ddefod angau'r Roma yw llosgi eiddo'r meirw, yn ddillad ac yn wely.

Nid condemnio Heledd yn gyffredinol 'rydw i - er nad ydw i'n credu yn y confensiwn o ganmol y meirw pan fo hynny ar draul y rhai byw.