Yn aml cedwid mes yn y tŷ i gadw'r adeilad yn ddiogel oddi wrth fellt.

Sgrechiodd Meic Jervis mewn ofn wrth i'r belen ar ben y mes ruo i lawr tuag ato.

Felly hefyd y mes wedi eu rhostio a'u cadw mewn dysgl o bren derw.

Roedd y mes ffug yn gwneud yr un peth a'r rhai go iawn ac yn amddiffyn y tŷ rhag mellt.

Daw adar a gwiwerod i nythu yn ei changhennau; trychfilod fel cacwn, gwyfynnod, chwilod a gwiddonau i fwyta'r dail; eiddew, uchelwydd, cen, mwsogl, algae a ffyngau i ymosod ar y canghennau a'r rhisgl; adar, pryfed a mamolion i fwyta'r mes, a daw rhagor o bryfed i ymosod ar gwreiddiau sy'n ymestyn ymhell dan y ddaear.

Gwelir mes pren ar y cortyn sy'n cau hen lenni sy'n dod i lawr dros y ffenest.

Roedd cwrw mes yn donig da hefyd.

'Does neb sy'n herio Serosadam, Tywysog Arian y Tair Planed, yn dianc â'i fywyd.' Dechreuodd chwyrlio'r mes yn ei law.

Gellid gwneud bara gyda'r mes neu'r rhisgl, drwy eu cymysgu â blawd i wneud bara oedd yn cynnal a chryfhau dyn ar ôl oerni a gwlybaniaeth y gaeaf.