Cafodd y beirdd hyn gyfle hefyd i gymdeithasu â phrydyddion eraill yng nghymoedd de-ddwyrain Cymru, a hwy oedd y cyntaf i feistroli'r cynganeddion a mesurau cerdd dafod.

Ymateb Nigel Aubrey, Rheolwr Adnoddau - "Ein hamddiffynfa gynta' yw nad yw llawer o bobol yn gwybod am y mesurau sydd ganddon ni."

Y canlynol yw'r achosion fynychaf: afiechyd (fel dolur y galon, is thyroidedd, ac anallu i symud); methiant y corff i adnabod gostyngiad gwres yn ddigon cyflym, fel na all y person grynu a chymryd mesurau i ymdwymo; cyffuriau (fel Largactil a'r ddiod feddwol i ormodedd); a'r achos pwysicaf oll, sef cwymp y tymheredd i radd rhy isel i'r corff fedru ymdaro ag ef.

Ond bydd y Bwrdd yn parhau i ystyried cyfeiriad y strategaeth a'r mesurau a nodir ynddi wrth baratoi ac adolygu ei gynlluniau corfforaethol o flwyddyn i flwyddyn yng ngoleuni'r cynnydd mewn cyflawni'r amcanion, ac yng ngoleuni canlyniadau Cyfrifiad 2001.

Golyga y gall grwpiau Cymorth i Fenywod gynnwys yn y dyluniad nodweddion nad ydynt ar gael mewn tai i anghenion cyffredin, megis ystafell chwarae, mwy o ofod ystorio, mesurau diogelwch ychwanegol ac ystafelloedd gwely mwy ar gyfer teuluoedd gwely mwy ar gyfer teuluoedd cyfan.

o eitem lO: Cytunwyd nad oedd y mesurau diogelwch ychwanegol yn yr adeilad ym Mlaenau Ffestiniog yn wir berthnasol i'r Ganolfan Gynghori.

Trwy gyhoeddi'r mesurau yma fe gyfaddefodd y llywodraeth fod mwy o achosion o'r clafr ers dileu'r orfodarth i drochi defaid.

Bod 'daliad' a 'llithren' yn gwbl afreolaidd, am eu bod yn hollol anghyson ag Egwyddor a Rheol Fydryddol "Mesurau Cerdd Dant" a "Mesurau Cerdd Dafod" yn eu cyfanrwydd.

Y Llywodraeth yn gorfod cyflwyno mesurau llym.

Ni fyddai'r mesurau yn gwneud y sefyllfa'n waeth, meddai llefarydd.

Fe ddaliai un ben y tâp ar fan arbennig ar yr olwyn rhag symud tra yr âi'r gof oddi amgylch a thrwy wneud hynny 'roedd yn fwy ffyddiog fod y mesur yn iawn, er ei fod wedi cael y mesurau gan y saer coed.

Dyna rybudd chwech o grwpiau cadwraeth Prydain sy'n galw ar y Llywodraeth i lunio mesurau i amddiffyn holl rywogaethau Prydain.

Ar ôl penderfynu ar y mesurau i'w mabwysiadu y mae oediad pellach cyn y gellir eu gweithredu - sef oediad gweithredu.

Gofynnwyd am awdl 'mewn cynghanedd gyflawn' yn hytrach nag ar y mesurau traddodiadol arferol.

Mewn llythyr at Mrs shepard, dywedodd Mr Bob Parry, Llywydd UAC, bod yr Undeb yn bendant o'r farn y dylid ail-gyflwyno mesurau gorfodol i reoli'r clafr oherwydd cynnydd y clefyd.

Yn yr orsedd hon eglurodd Iolo Morganwg beth oedd pwrpas Beirdd Ynys Prydain, sef adfer cerdd dafod, y cyfrwng, meddai, a ddiogelodd y Gymraeg rhag llygru, a hyrwyddo'r mesurau rhydd i hyfforddi'r werin.

Roedd angen mesurau arbennig hefyd i ymdrin a diadelloedd sy'n pori ar dir comin.

Credaf fod saer coed wedi ei eni i'r grefft; bydd ynddo duedd ymarferol at ffigurau a mesurau, ac mae'n awyddus i ddysgu o hyd.

Yn wahanol i'r Swyddfa Gymreig, fe gafodd meini prawf clir eu creu - fod angen i gynlluniau gynyddu'r cyfle i bobol siarad a defnyddio'r Gymraeg, fod yna dargedau a mesurau llwyddiant, ei fod yn cydweddu â pholisi%au Bwrdd (beth bynnag yw y rheiny).

Ni fu SL erioed yn fardd poblogaidd a da fuasai clywed rhagor o feirniadaeth o'r math a geir weithiau yn ysgrif Gwenallt, sy'n dweud, er enghraifft, 'Nid yw Mr Lewis yn cerdded mor sicr yn y mesurau traddodiadol at yn y vers libre.' Teimlais innau droeon mai gwely Procrwstes y mesurau caeth a orfodai SL i gynnwys geiriau hen, prin ac anghyfiaith a chystrawennau hynafol a chymhleth, fel petai tywyllu ystyr yn ddibwys neu hyd yn oed yn rhinwedd.OES AUR Y WASG GYMREIG

Mae mesurau yn cael eu cymryd mewn gwledydd eraill, a dydi'r Gymdeithas ddim yn gofyn am ddim mwy na rheolaeth gymunedol dros dir a thai.

A chymryd yr holl oediadau hyn gyda'i gilydd, gall deunaw mis neu hyd yn oed ddwy flynedd fynd heibio o'r amser y mae cwrs yr economi yn dechrau mynd ar gyfeiliorn hyd nes y bydd mesurau cyweiriol y llywodraeth yn dechrau brathu.