Mae rhaid cofio fod yma ddathliad arall sy'n llawer mwy priodol i'r Gwladfawyr - Gwyl y Glaniad, ar Orffennaf 28 i ddathlu glaniad y Cymry cyntaf ar y traeth ym Mhorth Madryn.

Priododd yr Iarll aeres Walter Vaughan a thrwy hynny dod yn berchen llawer o dir ym Mhorth Tywyn.

Fel yn yr ysgol rad yn ôl Ieuan Glan Geirionydd, y tebyg yw mai 'Cerddi Homer a Virgil geinber' a bynciai Morgan ym mhorth plasty Gwedir dan ofal y caplan, neu o leiaf gerddi Virgil, gan ei bod yn bur sicr mai ar ramadeg a llenyddiaeth Ladin y byddai prif bwyslais yr addysg a geid yno - er ei bod yn debygol fod Saesneg ac egwyddorion y grefydd newydd Anglicanaidd yn cael eu dysgu hefyd.

Mwy na thebyg i'r mab ddysgu llawer iawn am beirianwaith oddi wrth y tad ac iddo ddefnyddio'r wybodaeth hon wrth iddo sefydlu ym Mhorth Tywyn.

Mae afon Cafnan yn tarddu yn Llyn Llygeirian ym mhlwyf Llanfechell ac yn llifo tua'r gogledd i'r môr ym Mhorth y Pistyll, cilfach fechan ar ochr orllewinol Trwyn y Wylfa.

Ian Paisley yn agor un o eglwysi ei enwad ym Mhorth Tywyn.

Amelia Earhart yn glanio awyren fôr, 'Friendship', ym Mhorth Tywyn.

Mae Afon Cadnant yn rhedeg i Afon Menai ym Mhorth Cadnant rhwng Ynys Gaint ac Ynys Castell.