Hyd yn ddiweddar iawn yn y ganrif bresennol, dysgid plant i beidio byth â siarad Cymraeg ym mhresenoldeb y di-Gymraeg.

Nid oedd i ymddangos ar unrhyw arwydd cyhoeddus nac, yn wir, i gael ei chlywed o gwbl ym mhresenoldeb Saeson.

Yr oeddwn yn meddwl fod dillad duon allan o le i goffau am Anti, oedd siwr i chi yn y gwynfyd ym mhresenoldeb Iesu Grist.

Ac yn sicr, roedd gan Gwilym R. Jones o'r cychwyn cyntaf ryw ofnadwyaeth greadigol ym mhresenoldeb y 'Gelyn olaf'.

Nid yw'n anghwrtais i siarad Cymraeg ym mhresenoldeb y diGymraeg.

Yn ystod y pedair blynedd y bu+m yn cyfrannu erthyglau garddio i'r cylchgrawn soniais droeon am fethiant rhai planhigion i lwyddo ym mhresenoldeb gwynt hallt o'r môr.

Dathlodd Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC ei phen-blwydd yn 70 gyda dau gyngerdd arbennig: un yn Neuadd Dewi Sant, Caerdydd, ym mhresenoldeb Ei Uchelder Brenhinol Tywysog Cymru, Noddwr Brenhinol y gerddorfa, a'r llall yn Neuadd y Brangwyn, Abertawe.

Erbyn y cwpled olaf mae'r "minteioedd mawr" wedi troi'n unigolion claf ym mhresenoldeb y Meddyg, a ninnau yn eu plith.

Jones o'r cychwyn cyntaf ryw ofnadwyaeth greadigol ym mhresenoldeb y 'Gelyn olaf'.

Ond yr oedd hyn yn gaffaeliad iddo pan alwai yn nhai'r aelodau, yn arbennig y rheini a deimlai hytrach yn swil ym mhresenoldeb gweinidog.

Oherwydd ei ffurf cysylltid ambare/ l a pharasôl â'r haul, a daethpwyd i gredu ei bod yn anlwcus i'w hagor yn unman ond ym mhresenoldeb yr haul, hynny yw, y tu allan i'r ty ac nid y tu mewn.