Derbyniodd erfyniadau Jack Bevan, Thomas Jones ac eraill ymateb oeraidd iawn gan y mil a hanner o bobl oedd wedi ymgynnull erbyn hynny.

Hanes a phensaernïaeth mannau addoli yng Nghaerdydd a adeiladwyd yn ystod y mil o flynyddoedd diwethaf.

Am ganrif gyfan bu mil oedd o weithwyr dan yr hen drefn yn trethu eu nerth a cholli llawer o chwys, a daethai'r cyfnod hwnnw i ben.

Y mae'r hen air bod llun yn cyfleu llawer mwy na mil o eiriau yn arbennig o wir ym maes addysg datblygu.

Ond gan iddynt fod yn dyst i wyrth porthi'r pum mil digon anodd yw deall eu syndod, ac anos yw deall eu caledwch a'u dallineb ysbrydol.

Wrth gwrs fy mod in cydymdeimlo ar pedair mil o blant syn dioddef ond mewn oes pan ydym yn ymddiried cymaint o bethau i gyfrifiaduron y mae rhywbeth yn llesol mewn gweld nad yw y rheini mor anffaeledig ag y mae rhai ou gweision yn tybio.

Yn ystod y dyddiau nesaf, gwirfoddolodd naw mil o bobl, a derbyniwyd dwy fil ohonynt i rengoedd y Polîs Arbennig.

Deued pob un â'i aberth; ac os cawn ni Ysbryd Duw gyda ni i wneud y gwaith, a bod yn un gyda'n gilydd, ni gawn rywbeth mwy na'r can mil - yr Ysbryd hwnnw i ddefnyddio y can mil i weithio.

Yn ei anerchiad ar ddydd Gwyl Ddewi, saith mil o filltiroedd o Gymru, dyma oedd neges Ben Gregory, Ysgrifennydd NSC Cymru: 'Byddwn yn gwylio canlyniadau etholiadau Nicaragua yr hydref hwn gyda diddoedeb mawr.

Mae'r gynulleidfa'n ddigon tene ar y gore, a doedd neb yn teimlo fel edrych ar Madog a chil i lyged bob tro y bydde'r ficer yn pregethu; ond roedd tŵr yr adeilad mewn cyflwr truenus, y glaw'n dod miwn drw'r to mewn manne, a wal y fynwent yn dylle i gyd - a deg mil yw deg mil.

Dros dair mil o flynyddoedd yn ôl, trigai pobl ryfelgar iawn yng nghanolbarth Ewrop.

Mil o fyfyrwyr du yn cynnal protest yn Alabama yn erbyn neilltuad.

Mae wedi newid byd yno erbyn hyn, ond bryd hynny, cae pêl droed a ddaliai bymtheng mil oedd y peth gorau y medrem gael gafael arno.

I ddechre, roedd e am roi deg mil o bunnodd i'r eglwys - ar un amod, fod y cerflun yn cal i osod yn y corff, reit yn ymyl y pwlpud, a set Madog.

Oddeutu'r pum cant, fwy neu lai, sydd yn cystadlu yn Adran Llên y Genedlaethol bob blwyddyn, er bod pum mil a mwy ar b'nawn Iau yn ysu am roi 'u llinyn mesur ar 'u tipyn ymdrechion nhw hefyd.

Roedd mil o gynulleidfa yn gallu gweld yr Wyl gydol y dydd.

Canlyniad hyn oll oedd iddynt gynnal parêd ar ôl parêd, er mwyn iddynt ein cyfrif sawl gwaith yn ystod y dydd, a chan fod tros bedair mil ohonom cymerai'r gorchwyl hwn amser maith.

Yr Amphitheatre yn ddigon mawr i ddal ugain mil o bobl.

'Y mae'r ffaith,' meddai, 'na ellir bellach cynnal Prifwyl ar y raddfa arferol ar lawer llai na hanner can mil o bunnau yn awgrymu maint y cyfrifoldeb sy'n mynd i orffwys ar ysgwyddau rhywun.

Yn 1945 yr oedd 124,000 o lowyr yng Nghymru, 33,000 yn 1975 a llai na mil yn y 1990au.

O'm blaen yn awr, Llwybr Afon Vallember tua'r dyffryn cul, mor gul nes bod hogiau'r hafod wedi medru hongian baner ddu hir hanner y ffordd rhwng ei ddau fur, tua mil o droedfeddi uwchben yr afon.

Fe fyddai gweddill y trafod â mi fy hun ac â newyddiadurwyr eraill yn digwydd mewn dinas lle roedd mil o blant yn marw bob wythnos, lle'r oedd plant deg oed yn llusgo gynnau rhydlyd drwy'r llwch am eu bod yn rhy drwm i'w cario.

Bydd y rhain yn cynnwys rhwng mil a hanner a chwe mil o bobl.

Rai misoedd yn ôl, soniais am y nifer mawr (tua phum mil neu well) o droseddau gwahanol y gall y modurwr druan eu cyflawni â'i gar þ sawl un heb iddo ef ei hun fod yn ymwybodol ohono ar y pryd.

`Fe fyddwn ni'n ei dynnu pan fyddwn ni bum mil o droedfeddi o'r ddaear.' Cyn hir galwodd John ar Archie eto.

Fel y gwelir ar y mapiau, plwyf tair anglog cymharol fychan o ryw bedair mil o gyfeiriau yw Llangwyryfon, ac y mae'r stori hon amdano yn cyfeirio yn rhannol hefyd at y pum plwyf sy dros y ffin iddo.

Pwynt arall oedd y ffaith fod traddodiad barddonol Cymru yn parhau yn fyw: yr oedd y Groegiaid wedi peidio ag ysgrifennu epigramau ers mwy na mil o flynyddoedd, ond yr oedd y Cymry yn dal i ysgrifennu englynion o hyd.

John Williams: 'Yr ydym ninnau yn berffaith sicr, fy nghyfeillion, ein bod wedi cychwyn y gwaith yma ar orchymyn y Meistr!' Dywedodd fod yna rai am iddynt gwtogi'r apêl i hanner can mil gan gredu bod siawns iddynt gyrraedd y swm hwnnw, ond dywedodd y Parch.

Mae hurling yn gêm roes ias yng nghalon y Gwyddyl ers mil o flynyddoedd.

Ond ni allai Hugh Evans ddeall brawddeg o araith y gwr tafodlyfn; deuddeng mil o eiriau, ac nid iaith oedd ganddo wedi'r holl lafur a dwndwr gyda'r geiriadur.

Ers pedair mil o flynyddoedd, maen nhw wedi byw yn y mynydd-dir rhwng Môr Caspia yn y dwyrain a'r Môr Canoldir i'r gorllewin.

Er bod pedwar deg wyth wedi marw allan o bron i bymtheg can o garcharorion, morwyr a milwyr a gludwyd mewn un ar ddeg o longau, roedd Capten Arthur Phillip wedi cyflawni un o fordeithiau enwocaf hanes y mor, dros bymtheng mil o filltiroedd heb golli'r un llong.Roedd y marwolaethau'n llawer mwy yn y llyngesau a'i dilynodd oherwydd gorlwytho, prinder bwyd, creulondeb annynol ac afiechydon a oedd yn deillio'n anorfod o'r sefyllfa ar y llongau, a'r ffaith bod y fordaith mor hir.

Benfro, a bygythiad arall ar ddechrau'r pumdegau i feddiannu pum mil o aceri yn Nhrawsfynydd, yn ychwanegol at y gwersyll a oedd yno.

Mae'r map yn darlunio deng mil o flynyddoedd.

Roedd y tair mil o bobl liw a addolai yn eglwys Mr Henrickse yn gorfod gadael eu heglwys a'u cartrefi a mynd i dref newydd - tref i bobl liw yn unig.

O flaen torf o dros dair mil, roedd Llanelli'n colli'r gêm o naw pwynt i chwech, a dim ond ychydig funude o'r gêm yn weddill, pan lwyddodd Andy Hill i groesi am gais a droswyd gan Phil Bennett, eiliade yn unig o'r diwedd.

Yma, cafodd wyth mil o ddynion, gwragedd a phlant eu dienyddio.

Y rhaglen Saesneg yr wyf yn hoff ohoni yw "All Creatures Great and Small", y gyfres sydd wedi ei sylfaenu ar fywyd y mil-feddyg James Herriot.

Mae nifer y blodau a'r planhigion a welwch chi yn amrywio yn fawr iawn yn ôl maint y Cloc ei hun, ond amcangyfrifir fod y nifer hwn yn gallu amrywio rhwng pum mil a phedwar deg mil.

Yr hyn sy'n fwyaf amlwg wrth ddarllen y llyfr ydi bod mil-feddyg heddiw yn deall natur yr afiechydon yn llawer gwell.

Mae hi'n mynd ymlaen nes cyrraedd De Affrica i gwblhau taith o rhyw bum mil o filltiroedd.

Amcangyfrifwyd mai rhyw dri chan mil oedd ohonynt, gyda thuedd naturiol i'r boblogaeth grynhoi ar y tiroedd isel ac yn y dyffrynnoedd: anial a choediog oedd llawer o'r tiroedd uchel, ac anodd oedd teithio ar hyd y ffyrdd lleidiog a garw.

Mi alla i gydymdeimlo âr dyn yna yr aeth ei hamster ar goll yn ei Fercedes gwerth pedair mil ar hugain o bunnau.

'Mae'r prif-swyddog mil-feddygol wedi dweud y galle'r gêm, yn eu barn nhw, gael eu chwarae.

Yn y llall, mae'r dyffryndir araul, heulog fel petai filoedd o droedfeddi yn is na'i chwe mil uwch lefel y mor: 'chwe mil o droedfeddi y tu hwnt i Ddyn ac Amser', chwedl Nietzsche; 'Brodir uwch brad yr oes', i fenthyg geiriau JM Edwards am ddarn o Geredigion.

Yn y drydedd adran rhaid rhestru cenhedloedd llai, a chanddynt rhwng pedwar can mil a miliwn a hanner o siaradwyr - y Cymry, y Llydawiaid a'r Basgiaid yn y Gorllewin; y Slofeniaid, y cenhedloedd Baltig a'r Albaniaid yn y Dwyrain.

Ni all afon Conwy gystadlu â hyn ond er hynny y mae'n cludo sawl mil o dunelli o waddod bob blwyddyn i Fôr Iwerddon.

Erys ei phrydferthwch yn ddigyfnewid a dilwgr ers pedair mil o flynyddoedd.

I mi, 'roedd rhaglen Huw Geraint, "Mil o Alwadau% yn rhagori gan ei bod wedi dangos llawer mwy o waith beunyddiol mil-feddyg.

Gan hwn mynnwn gyngor, gan hwn acw wybodaeth, gan un arall nwyddau, hwylustod, cysylltiad: cant a mil o bethau, a'r pethau hynny yw'r unig gyfathrach rhyngom ag ef.

Roedd chwe deg mil o bobl wedi ymgynnull yn y stadiwm yn Rotterdam yn Holland i weld gêm bêl-droed bwysig.

Roedd torf sylweddol o bymtheng mil wedi troi i fewn i wylio'r gêm, ac unwaith eto, roedd yr arbenigwyr yn ddigon parod i farnu mai blaenwyr Castell Nedd fydde'r meistri.

'Maen nhw'n dwlu ar blant - gan gynnwys plant o wledydd eraill.' Yn Havana y mae'r Ciudad de los Pioneros, gwersyll haf sydd â llety i ddeng mil o blant.

Mewn stadiwm fechan wedi'i hadeiladu'n bwrpasol yr oeddem yn reslo - roedd yno dair mil yn gwylio bob nos am ddeng noson.

Mewn un rhan, sy'n cynnwys chwe mil o bobl, mae Oxfam yn cynnal arbrawf i geisio gwella bywydau'r trigolion.

Roedd cymaint yn dibynnu ar allu ac arweinyddiaeth Horton, ac roedd hi'n wir fod yna gant a mil o ofidiau yn pwyso arno.

Bu Bro Gþyr yn gartref i ddynion ers cyn hanes ac mae'r sgerbwd a ddarganfuwyd yn Ogof Pafiland yn profi fod dyn wedi trigo yma am o leiaf ddeunaw mil o flynyddoedd, sef ers Oes yr Ia!

Wedi'r cyfan, dyma ddinas sy'n cael ei chyfrif gan UNESCO fel un o'r deuddeg canolfan bwysicaf o'r fath yn y byd, a thros chwe mil o'i hadeiladau wedi'u clustnodi fel rhai o bwysigrwydd eithriadol.

bu'n llwyddiant mawr a derbyniwyd dros ddeng mil o faneri unigol wedi'u gwneud â llaw i'w huno yn y rhuban hir.

Wali, Rhys a minnau'n cerdded mil o ddefaid hesb i'r mynydd.

Faint a fynnir o ddeunydd am Loegr ac Ewrop þ Harri Tudur yn glanio yn Aberdaugleddau a'r Cymry druan yn llawenhau o feddwl fod Tywysog o Gymro yn mynd i'w lordio hi tua Llundain yna ac yn mynd i ddod â'r mil blynyddoedd i ben.

Erbyn i ni fod yno, roedd mil o bobl wedi'u lladd, y rhan fwya'n Balestiniaid, wrth i fechgyn ifanc a llanciau daflu cerrig a bomiau petrol at filwyr Israel a chael eu saethu am eu gwaith.

Yn ôl d amcangyfrif ef ei hun, bu'r Methodistiaid yn gyfrifol am ddosbarthu' tros gan' mil' o gopi%au o lyfrau a llyfrynnau.

Roedd yr awyren ddeng mil o droedfeddi lan a chyn hir roedd y ddau ddyn yn plymio tua'r ddaear ar gyflymdra o gan milltir yr awr.

Unir aelodau'r gymundod hon gan eu hanes - sef y profiad o gydfyw am ddwy neu dair mil o flynyddoedd ar y penrhyn a alwn yn Gymru; a hefyd gan ffactorau eraill sy'n cynnwys eu traddodiadau, a'r iaith Gymraeg yn bwysicaf yn eu plith; gan batrwm diwylliannol unigryw; gan sefydliadau crefyddol, diwylliannol, cymdeithasol (yn arbennig eu tîm rygbi), ac, yn awr eto, gan rai gwleidyddol; a chan yr ymwybyddiaeth o'u Cymreictod.

Casglwyd hanner can mil mewn dim o dro.

Mae'r ffaith bod pum mil o filiynau o adar yn mudo o Affrica i Ewrob bob Gwanwyn yn syfrdanol ac yn rhoi gwedd newydd ar y pwnc.

Cant yn cael eu lladd a mil yn cael eu hanafu yn nherfysg Soweto, De Affrica.

Tua chwe mil o flynyddoedd yn ol, darganfu rhai offeiriadon sut i gynhyrchu aur trwy doddi mwyn aur.Arferent hefyd wneud moddion o berlysiau a gwreiddiau planhigion y byddent yn eu casglu yn y coedwigoedd.

Rhwng hanes Gostegu'r Storm a hanes Yr Iesu yn Cerdded ar y Môr yn yr Efengyl yn ôl Marc ceir hanes Porthi'r Pum Mil.

Yn fyr, roedd e'n gadel pob dime (ar ol y deg mil) i'w wraig yn ddiamod.

Byddai'r hen bobol yn deud y gallasai Owain orchfygu mil o wþr wrth iddynt geisio dod i'r ogof.

Tref farchnad yng Ngogledd Cymru ydy Rhuthun gyda phoblogaeth o tua phum mil.

Delir can mil tunnell o bysgod yn llyn enwog Tonle Sap bob blwyddyn ac y mae pysgod yn rhan helaeth o fwyd bob dydd pobl Cambodia.

Nid oes uwch cydnabyddiaeth o barhad na bod yn wrthrych mil a mwy (yn llythrennol felly) o draethodau poenus ganol Haf.

Dringodd i deuddeng mil o droedfeddi ac unwaith eto neidiodd y ddau allan a syrthio saith mil o droedfeddi cyn agor eu parasiwtiau.

Wedi mynd trwy'r glyn cul, yr oeddwn yn cerdded trwy goedwig am y tro cyntaf, ond y mae muriau Val Susauna bedair mil o droedfeddi uwch eich pen erbyn ichwi gyrraedd Alp Pignaint, a chreigiau gwylltach eto yn gwarchod mwynder y porfeydd.

Wedi gadael y Brifysgol cafodd swydd mil feddyg ym Mryn Adda, Bangor, a bu galw beunyddiol am ei gyngor a'i wasanaeth gan ffermwyr y Gogledd.

Hanner can mil yn gwylio tîm oedd yn gwbl ddibynnol ar ei gôlgeidwad yn ystod yr hanner cyntaf ar torfeydd mor drwchus ar strydoedd Caerdydd yr oedd yn rhaid gwthio drwyr bobl.

Meddyliwch am y llogau gewch chi ar ddau gan mil, digon i'ch cadw chi'n ŵr bonheddig weddill eich oes, digon i roi sicrwydd i'ch mam.

pum deg mil o besetas, " meddai fe'n dawel.