Cafwyd anerchiadau ar destunau penodol, a chynhaliwyd pedwar gweithdy i daclo meysydd penodol megis ysgolion a cholegau, mudiadau ieuenctid, mudiadau a dosbarthiadau Cymraeg a chwaraeon, adloniant a hamdden.

Un feirniadaeth oedd bod yr adroddiadau am fwyd yn cael ei ddwyn yn annog pobl i beidio â chyfrannu'u harian ac felly'n llesteirio gwaith y mudiadau dyngarol.

Bu rhieni ac ardalwyr Bryncroes yn ymladd brwydr yr ysgol am ddwy flynedd gyda chefnogaeth cymdeithasau a mudiadau trwy Gymru gyfan, ond wydden nhwythau ddim, mwy nag y gwyddai beicwyr Byclins, fod tynged yr ysgol wedi ei benderfynu ymhell cyn gwneud unrhyw gyhoeddiad swyddogol ynglŷn a'r bwriad.

Ac y mae dylanwad mudiadau protest a chymdeithasau amddiffyn o'r tu mewn a'r tu allan yn ysgogi ymwybyddiaeth amgenach na'r gwerthoedd yr oedd 'cyfoeth ffermwyr Llŷn' yn ei gynrychioli.

Bydd y rhaglenni hefyd yn rhoi sylw i rai o'r ymdrechion codi arian gwirion a gwahanol sy'n digwydd ar hyd a lled Cymru ac yn rhoi hanes yr unigolion a'r mudiadau a dderbyniodd arian gan Blant Mewn Angen y llynedd.

Y mae tueddiad i ni anghofio mai grŵp bychan o blith trwch y gymdeithas yw aelodau'r mudiadau hyn a bod y rhelyw o'r Cymry Cymraeg o gyffelyb oedran yn cymdeithasu mewn cylchoedd gwahanol iawn nad ydynt o'r braidd yn dod i gysylltiad â'r diwylliant Cymraeg o gwbl yn eu cylchoedd hamdden.

Onid y mudiadau hyn bellach ddylai fod yn gefndir eisteddfod leol.

Yn wyneb y sefyllfa hon penderfynodd Awdurdod Addysg Dyfed ymateb i'r gwasgu a fu arnynt of du undebau a mudiadau tebyg i UCAC a Chymdeithas yr iaith.

Mae ystod eang o fudiadau yn cynnig cymorth iddynt – mudiadau diwylliannol, ecolegol, heddychwyr ac ati.

Daeth mudiadau fel Green Peace a Chyfeillion y Ddaear yn enwog, yn dderbyniol ac yn effeithiol.

Roedd mudiadau dyngarol wedi bod yn rhybuddio ers misoedd fod y sefyllfa yn y wlad fechan yn dirwyio'n gyflym ac y byddai'r boblogaeth o saith miliwn yn wynebu newyn difa%ol os na fyddai'r gymuned ryngwladol yn estyn cymorth yn fuan.

Mae'r Grwp am ddod â newyddion am frwydrau pobloedd, mudiadau a ieithoedd eraill i dudalennau'r Tafod. Os oes gennwch chi newyddion i'w cyfrannu at y tudalennau – gorau'n byd.

Yn y flwyddyn sy'n dod byddwn yn ceisio adeiladu gwrthwynebiad unedig i gynlluniau'r llywodraeth ym maes darlledu digidol trwy ymgyrchu a chynghreirio gyda mudiadau eraill ym maes darlledu yng Nghymru.

Yn gyntaf, trwy gynnull mudiadau gwirfoddol ar raddfa rhanbarth.

Er nad ein cyfrifoldeb ni oedd hyn,bu inni anfon rhestr o'r mudiadau gwirfoddol hynny ddylai gael pleidleisio yn yr etholiad yma i sylw'r Swyddfa Gymreig.

Enghreifftiau eraill o gefnogaeth cyfoedion yw'r grwpiau Hunan-Eiriolaeth (Self-Advocacy), Cynghreiriau Pensiynwyr a mudiadau cyn-gleifion o'r gwasanaethau seiciatryddol, megis y grwpiau Survivors.

Yn ail, trwy gynnull mudiadau sy'n gweithio mewn meysydd tebyg.

Yn ystod y blynddoedd diwethaf, fodd bynnag, mae anifeiliaid wedi cael eu lladd am resymau sydd yn hollol annerbyniol ym marn mudiadau fel Greenpeace.

Holwyd mudiadau gwirfoddol eraill i sefydlu pa rai o'u plith oedd yn rhoi benthyg cadeiriau olwyn.

Felly beth am i'r mudiadau uchod ddod at ei gilydd gydag unrhyw un o garedigion yr eisteddfod i drefnu eisteddfod leol i ardal Llangadfan a'r Foel yn y ganolfan newydd y flwyddyn nesaf, ac efallai bod rhai yn ardal Llanerfyl yn awyddus i gynorthwyo i gario'r traddodiad yn ei flaen.

Er mwyn hybu democratiaeth gynrychioladol rhaid i'r Cynulliad sicrhau ffyrdd o gynnal deialog real a pharhaus gyda mudiadau pwyso sydd am lobio aelodau'r Cynulliad a gyda'r sector gwirfoddol.

Wedyn mae yna beth wmbredd o hanes digwyddiadau pwysig, yn rhyfeloedd a digwygiadau a mudiadau o bob math trwy holl orllewin Ewrop a llawer o'r hyn a elwir yn fyd gwareiddiedig lle mae'r bobl sydd wedi dysgu lladd ei gilydd yn byw o'u cymharu a'r darnau lle mae'r bobol sy'n bwyta'i gilydd yn byw.

Newydd-hen, fd y mudiad ei hun, oedd y llenyddiaeth, newydd ei phwys a'i phwyslais a'i Dais, ond Ryda llawer o'i chynnwys yn deillio o'r Beibl, o w~ith clasurwyr yr Eglwys, o waith Milton a Bunyan a Phiwritaniaid eraill, ac awduron y mudiadau efengylaidd cyfoes yn Lloegr, yr Alban, a Lloegr Newydd.

Rhaid sicrhau ein bod yn dosbarthu'r ddeiseb mor eang â phosib ymysg y choedd a mudiadau a chymdeithasau a chyrff eraill.

Yn yr un modd ag y mae ysgolion Cymraeg penodedig a mudiadau fel yr Urdd a Merched y Wawr yn gweithredu'n gyfan gwbl ddi-amod drwy'r Gymraeg, yr her yw sefydlu peuoedd Cymraeg sydd yn gyfochrog â'r rhai hynny sydd yn bodoli yn y Saesneg ar hyn o bryd.

Dylai'r corff hwnnw gynnwys mudiadau sydd yn hybu'r Gymraeg ynghyd â mentrau iaith cymunedol.

Yn sgîl cyhoeddi canlyniadau pôl piniwn ar agweddau tuag at y Gymraeg dewisodd yr Arglwydd Dafydd Ellis Thomas fynd ati unwaith eto i ymosod ar Gymdeithas yr Iaith a cheisio ei orau glas (hynny yw, Tôri blw) i danseilio ymdrechion mudiadau protest yng Nghymru yn gyffredinol.

Mae'r adroddiad yn cydnabod gwerth a nerth cyfraniad y mudiadau gwirfoddol ac asiantaethau eraill i'r maes ac mae ynddo gynigion cadarn ar gyfer datblygu a gwella'r ddarpariaeth drwyddi.

roedd gan unol daleithiau america ei hapostol heddwch hefyd, sef elihu burritt, ac roedd gan y wlad honno ei mudiadau heddwch gweithgar.

Mewn dinas heb system ffôn doedd hi ddim yn hawdd i'r llu mudiadau dyngarol gyfathrebu â'i gilydd.

Aethpwyd ati i wahodd yr awdurdodau lleol, y cymdeithasau a'r cyrff crefyddol a'r eglwysi, y pleidiau gwleidyddol a mudiadau, i anfon cynrychiolwyr yno.

Graffiti masnachol yw llawer o'r posteri sy'n addurno waliau yr ieuenctid yn bennaf ac mae rhai o bosteri mudiadau gwleidyddol Cymru yn enghreifftiau o graffiti gwleidyddol ar raddfa torfol.

Ras oedd hi erbyn hyn i gyrraedd y pentrefi mwyaf ynysig cyn y mudiadau dyngarol neu, yn well fyth, gyda'r llwyth cynta' o sachau bwyd.

Pwrpas hyn yw i'r mudiadau ddysgu oddiwrth ei gilydd, cyfnewid gwybodaeth a gweld a oes cyfle iddynt weithio ar y cyd.

Yn y cyswllt hwn o edrych ar hanes plwyf, gellir olrhain y mudiadau ac adwaith y bobl tuag atynt gan ystyried eu lles i godi safonau byw.

Mae'n mudiadau chwyldroadol ni yn ymwneud â'r holl fyd, a'r ddynoliaeth gyfan.'

Cynhaliwyd cyfarfodydd i edrych ar ddyfodol y sector wirfoddol yn dilyn ad-drefnu llywodraeth leol, ac yn arbennig felly, y mudiadau hynny a gyllidir trwy strategaeth sirol.

Heblaw unigolion a theuluoedd fe ddaeth newydd-ddyfodiaid eraill i'n mysg yn ail chwarter y ganrif hon, sef y mudiadau newydd fel Sefydliad y Merched a Chlybiau'r Ffermwyr Ifainc, Cymdeithas y Capel, Dosbarth Allanol y Coleg a llawer o weithgareddau eraill a alluogodd y plwyf i ennill y lle blaenaf mewn cystadleuaeth sirol ar weithgarwch ardal wledig.

Gyda'r post bob bore, daw tomennydd o hysbysiadau o adrannau cyhoeddusrwydd gwahanol gwmni%au a mudiadau.

Yn ôl Dylan Phillips, 'Go brin fod gan yr aelodau cyffredin y diddordeb lleiaf yn yr athronyddu a'r gwleidydda: profiadau uniongyrchol y brotest a'r weithred a oedd yn eu diddori hwy' (t.181). I fudiad ymgyrchu dyma un o'i gryfderau: tra bod rhai mudiadau eraill yn trafod beth i'w wneud, mi roedd aelodau'r Gymdeithas yn gweithredu ac yn tynnu sylw at ddiffyg statws yr iaith.

Am fod mesur y llywodraeth yn dymuno ehangu'r diffiniad o 'derfysgwr' i gynnwys mudiadau ac unigolion sy'n bygwth difrod difrifol yn erbyn eiddo er mwyn gwireddu amcanion gwleidyddol, crefyddol neu ideolegol.

Byddwn hefyd yn gweithio mewn partneriaeth gyda mudiadau gwirfoddol eraill e.e.

Ers blynyddoedd, felly, bu mudiadau fel Cymorth Cristnogol yn ymgyrchu am gymorth ariannol ar gyfer cynlluniau datblygu, yn hytrach na phentyrru bwyd.

ng) Cynrychioli CYD ar bwyllgorau cyrff a mudiadau eraill yr ardal gan gynnwys Pwyllgor y Dysgwyr a'r Di-Gymraeg, Menter Cwm Gwendraeth, Pwyllgor Dysgwyr Eisteddfod yr Urdd a'r Eisteddfod Genedlaethol, yn ogystal â mynychu cyfarfod o bwyllgor Sgowtiaid Cymru er mwyn rhannu gwybodaeth am CYD.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn awr yn lobïo holl aelodau'r Cynulliad, trefnu cyfarfodydd cyhoeddus a galw am gefnogaeth mudiadau eraill er mwyn egluro'r dadleuon yn llawn a chasglu enwau ar y ddeiseb.

Mae'r camau diweddaraf hyn wedi uno cenedlaetholwyr o bob math gyda chynrychiolwyr o bob plaid wleidyddol, ynghyd â mudiadau eraill, yn cynnal protest enfawr yn Donostia yn erbyn y penderfyniad i gau'r papur newydd.

Y mae ein dyled ni'r Cymry'n ddwfn i'r bobl a'r mudiadau a frwydrodd yn ddiymarbed dros y blynyddoedd i sicrhau na châi'r cyfrwng cyfathrebu pwerus a dylanwadol hwn foddi ein hiaith a'n diwylliant a'n traddodiadau cenedlaethol.

Mae'n mudiadau chwyldroadol ni yn ymwneud â'r holl fyd a'r ddynoliaeth gyfan.'