Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

mynegi

mynegi

Mae uchel swyddogion y llywodraeth wedi rhybuddio fod y wlad yn dychwelwyd i'r cyflwr roedd ynddi yn ystod y ganrif ddiwethaf, ac mae hyd yn oed Fidel, yn ôl nifer o ffynonellau, wedi mynegi ei bryder am y dyfodol.

Mewn telyneg megis 'Cysgodion yr Hwyr' y mae yntau, yng nghanol erchyllterau rhyfel, yn mynegi ei hiraeth dwfn am heddwch a thangnefedd, a gwynfyd natur ardal ei faboed.

Prin yw'r manylion, gyda'r paent wedi ei roi'n gyflym a rhwydd, peth sy'n rhan o awgrymu darfodedigrwydd yr olygfa a'r brys i'w mynegi tra mae'n para.

A yw'r bobl sy'n mynegi barn ar y cytundeb wedi ei ddarllen?

Yng ngwaith Llwyd y mae'r mynegi ei hun yn rhyfedd: yr ymbilio hyf, y tawtolegu hir, y trosiadu a'r cyffelybu a'r personoli, yr aml ddefnydd o similiter cadens, repetitio, contrarium, expolitio, lamentatio, sermocinatio, - y mae'r oll mor syn, mor dynn, mor daer.

Trwy'r Ysbryd y caiff yr egwyddor hon ei mynegi a thrwy'r Ysbryd hefyd y caiff y credadun gyfrannu yng ngwaith gwaredigol Duw ar ei ran.

Yn yr ail gyfnod hwn yr oedd rhaid mynegi'r egwyddorion haniaethol hyn yn bolisi economaidd y Blaid.

Drwy ddefnyddio llaw-fer, gellir mynegi unrhyw daith mewn chwe llythyren.

Mae mwy nag un aelod o'r ddirprwyaeth, sydd ar staff Prifysgol Cymru, wedi mynegi awydd i ddychwelyd i Bluefields i dreulio cyfnod fel darlithwyr yn y Brifysgol.

Ond fel bardd, roedd gan y gwybodau hyn rym a chyfaredd tu hwnt i'r hafaliadau, a cheisio mynegi hynny yr oedd.

Llygadog neu beidio, nid yw mynegi'r gweld yn foel yn ddim ond disgrifiad: ac nid yw disgrifiad yn farddoniaeth.

Cyfansoddodd Thomas Jones gerdd goffa i'r 'Telynor Ieuanc o Langwm.' Y mae mwy nag un o'i gerddi yn mynegi yn ogystal, yn dyner a diffuant iawn, ei hiraeth am Arthur.

Ond i ddechrau, dylid dweud fod y datganiad diwinyddol sy'n dechrau'r ewyllys yn mynegi ei safiad Protestannaidd.

Er mwyn mynegi'n uniongyrchol mae llawer o artistiaid yn osgoi ffurfiau addurniadol.

Bellach daeth yn bosibl, diolch i ymchwiliadau'r diweddar Emyr Gwynne Jones, Dr Geraint Bowen a Dr Geraint Gruffydd i wneud amgenach cyfiawnder ag ymdrechion yr ychydig Gatholigion a sylweddolai bwysigrwydd mynegi eu hargyhoeddiadau trwy gyfrwng y Gymraeg.

Mae yma gofnod trawiadol o'r modd yr oedd gafael y wasg radicalaidd yn niwedd y ganrif ddiwethaf yn cael ei gweld fel bygythiad difrifol gan y dosbarth llywodraethol Prydeinig a hynny nid yn lleiaf am mai yn yr iaith Gymraeg yr oedd y wasg honno yn ei mynegi ei hun.

Caiff dyletswyddau y Cyngor Darlledu eu rhestru yn Siartr y BBC. Yn fyr, maent yn cynnwys: sefydlu a monitror farn gyhoeddus am raglenni a gwasanaethau drwy ymchwil cynulleidfa; cynghorir BBC ar sut mae'r amcanion yn adlewyrchu buddiannau Cymru; cynorthwyor Gorfforaeth i lunio amcanion, eu monitro a helpur gwaith o ddosrannu cyllid ar gyfer rhaglenni a gwasanaethau o fewn cyllideb gyffredinol Cymru; cyflwyno barn i'r BBC os oes newid arwyddocaol yn sail adnoddur Gorfforaeth; gwneud yn siwr fod unrhyw sylwadau, cynigion a chwynion a wneir gan gynulleidfaoedd yng Nghymru yn cael eu trin yn addas; adolygu a mynegi barn am raglenni â gynhyrchir gan BBC Cymru fel rhan o'r Adolygiad Perfformiad Blynyddol; gwneud yn siwr fod anghenion talwyr y ffi drwydded yn cael eu diwallu yn gyffredinol; gwneud sylwadau ar y cyd-destun cystadleuol a gwleidyddol yng Nghymru i'r graddau y maen effeithio ar raglenni a gwasanaethau BBC Cymru.

Yr Almaen hefyd oedd canolfan brysuraf a bywiocaf argraffu Beiblau yn y famiaith a llyfrau erill yn mynegi dysgeidiaethau'r Diwygwyr.

Penderfynwyd y dylai'r ysgrifennydd anfon at y Trefnydd Cenedlaethol yn mynegi teimlad y rhanbarth.

Mae'n rhaid i'r adroddiad a ysgrifennir gan arolygwyr arbenigol ar bynciau unigol roi ystyriaeth i'r canllawiau a gynigir yn y tudalennau a ganlyn, ac mae'n rhaid mynegi barn yn glir ynghylch safonau cyrhaeddiad, ansawdd y dysgu ac ansawdd yr addysgu.

Fodd bynnag, gall strwythur yr adroddiad pwnc fod ar sawl ffurf wahanol; er enghraifft, gall fod wedi'i strwythuro yn ôl Targedau Cyrhaeddiad, neu Gyfnodau Allweddol, neu yn ôl pwysigrwydd y farn sydd i'w mynegi a'r materion sydd i'w codi.

Bu cwynion diweddar am feddygon o dramor yn methu â mynegi eu hunain yn glir am nad yw Saesneg ddigon da, yn fodd i roi gwedd o barchusrwydd i'r hiliaeth honno syn hepian o fewn llawer o bobl.

Yna, dan bwysau bygythiad yr Ail Ryfel Byd i fodolaeth cenedl y Cymry, mae'n mynegi ei safbwynt yn ddigamsyniol.

Mae geiriau Gruffydd Robert, wrth gwrs, yn enwog iawn: 'E fydd weithiau'n dostur fynghalon wrth weled llawer a anwyd ag a fagwyd im doedyd, yn ddiystr genthynt amdanaf, tan geissio ymwrthod a mi, ag ymgystlwng ag estroniaith cyn adnabod ddim honi.' A dyma Sion Dafydd Rhys yntau yn mynegi'r un pryder: 'Eithr ninheu y Cymry (mal gweision gwychion) rhai o honon' ym myned morr ddiflas, ac mor fursennaidd, ac (yn amgenach nog vn bobl arall o'r byd) mor benhoeden; ac y daw brith gywilydd arnam gynnyg adrodd a dywedud eyn hiaith eynhunain' - ac ymlaen ag ef i ddiarhebu'r cyfryw bobl mewn iaith braidd yn rhy liwgar i'w dyfynnu yn gysurus yn Hebron Clydach!

Ar ôl datgan mai rhyddid a hunanlywodraeth i Gymru oedd nod y Blaid, rhaid oedd mynegi pa fath neu pa ffurf ar hunanlywodraeth a fynnem a'i ddiffinio'n fanylach.

Mae soned ganddo â'r teitl 'Madrondod' sydd yn mynegi ei deimladau wrth ddarllen, fel y dywed yntau mewn nodyn ar y dechrau, 'yn llanc, lyfr o delynegion Cymraeg newydd'.

roedd llinyn mynegi safbwynt a barn wedi'i hepgor o'r llyfryn cofnod gan nad oedd yn cael ei asesu eleni.

Pwy bynnag yw'r awdur, mae'r llinell yn mynegi gwirionedd anwadadwy ac amlweddog.

Ffydd sy'n mynegi teyrngarwch gwaelodol i rywun neu ryw egwyddor, ein hymgysegriad i Dduw neu ryw eilun hen neu fodern.

Ac yr oedd cerdd hir arall yn yr un Eisteddfod yn mynegi'r un dolur.

GO Williams yntau, mewn anerchiad rhagorol iawn, mai fel unigolyn yr oedd yno, yn mynegi ei argyhoeddiad personol ef ei hun.

Ymhellach ymlaen heno ar Y Byd ar Bedwar bydd rhaglen arbennig i drafod yr economi gyda siaradwyr o fyd diwydiant a masnach yn mynegi eu barn.

ehangu terfynau ein diwylliant Cymraeg, ystwytho a chymhathu ein Cymreigrwydd i gynnwys a mynegi'r gwareiddiad dinesig diwydiannol yr ydym yn byw ynddo heddiw.

Rhoddwyd cyfle iddynt i gyd-drafod a mynegi eu barn ar y ddogfen ymgynghorol yn gyffredinol, ac yn benodol ar y rhannau ohoni a berthynai i'w priod feysydd.

Ond fy mwriad yw nid codi crachod ond mynegi gwerthfawrogiad am gasgliad o ysgrifau sydd wedi ein gosod unwaith eto mewn dyled i'r Athro Glanmor Williams.

Y mae'r anobaith a'r dicter a ddaw yn sgil y dirywiad cymdeithasol hwn yn mynegi ei hun yn aml trwy gyfrwng fandaliaeth, alcoholiaeth, cyffuriau a thrais etc.

O ganlyniad, caiff y plant fwy o gyfle i'w mynegi ei hunan ar lafar ac ar bapur mewn amrywiaeth o foddau, gan gynnig deunydd crai i'w ddadansoddi a'i gywiro ......

A dyna'r ffordd gywir i'w deall a'u mynegi, ac efallai fod THP-W, iddo'i hun yn eu deall felly.

O safbwynt arall gellir dweud fod mwyafrif gweinidogion yr Eglwysi Rhyddion yn heddychwyr a'u bod yn mynegi eu safbwynt o bryd i'w gilydd mewn pregeth, anerchiad neu erthygl.

Un o'i gynfyfyrwyr, Peter Telfer, a ddywedodd amdano, 'Paul a wnaeth i mi sylweddoli fod paent yn medru mynegi teimladau.

Mae'r Athro Mac Cana wedi sên am bwysigrwydd Manawydan, gan awgrymu bod y cymeriad hwn yn mynegi barnau yr awdur ei hun.

Mae'r gerdd yn trafod argyfwng ysbrydol Cymru mewn cyfnod o anwareidd-dra ac yn mynegi pryder am ddyfodol y wlad o ganol y Rhyfel.

Fel y mae'r llygaid yn treiddio y tu hwnt i arwyneb profiad yr unigolyn daw'r llenor i amgyffred cysylltiadau a syniadau na ellir eu mynegi o gwbl trwy gyfrwng technegau realistig.

Nid oes angen mynegi'r cymod yn ffurfiol.

Fe gefais yr argraff fod pawb, gan gynnwys Fidel Castro ei hun, yn diodde'r ddefod yn hytrach na mynegi cariad at yr Undeb Sofietaidd.

Ac y mae agweddau arni yn cael eu mynegi o hyd, bedair canrif ar ddeg yn ddiweddarach, yn epig faith enbyd Bobi Jones.

Efallai y byddai wedi bod yn well pe na bai mor barod i bregethu'n erbyn rhyfel a lladd, ond pwy a all warafun i rywun ifanc mor llawn o sêl rhag mynegi'i gredo bersonol ei hun, yn enwedig o bulpud yr Un a lefarodd y geiriau 'Câr dy elynion', i fyd a oedd yr un mor gibddall â'r un yr oedd y gweinidog yn byw ynddo.

Y mae'r Pwyllgor yn mynegi dau bryder cyffredinol yngln ag effaith y Papur Gwyn, a chynigion y Gweinidogion, ar ddatblygu addysg Gymraeg.

Hynny yw, mae'r meddwl fel petai'n cael ei godi i ryw angerdd creadigol anarferol, a gall hyn gael ei adlewyrchu yn yr hyn y mae'r meddwl yn ymwybod ag ef neu yn y graddau y mae'n ymwybod ag ef yn goystal ag yn y ffordd y mae'n mynegi'r ymwybod hwnnw.

Ond mawredd Pantycelyn, meddai, yw iddo allu ffrwyno'i ramantiaeth ac felly osgoi mynd i ormod rhysedd trwy alltudio'r rheswm o'i waith yn gyfan gwbl: 'Dechrau'n fardd rhamantus a wnaeth Pantycelyn, datblygu ei ramantiaeth a'i mynegi'n llawn, yna ei meistroli a thyfu i weledigaeth fwy.

Y naill oedd bod y golomen yn mynegi'n ddiriaethol ddyhead dwfn a fuasai yn fy enaid am amser maith i helpu gwaith y Weinidogaeth Iacha/ u yng Nghymru.

Cen Williams Mae'r Coleg yn cynnig cyfres o ddiplomau i athrawon uwchradd a chynradd mewn amrywiol feysydd astudiaeth gan fod yr athrawon hynny wedi mynegi awydd am gyrsiau a fyddai'n datblygu eu harbenigedd ac yn cynnig cymhwyster a gydnabyddir yn genedlaethol.

Ni fedrai ond llenor gymysgu mor gyfrwys holl ddysg Ysgol Hanes Rhydychen ad addysg yr Ysgol Sur a blodau ac adar ac arwyr a'r un bersonoliaeth ryfedd yn eu cynnwys oll ac yn ei mynegi ei hun trwyddynt.

Arferai ganu marwnadau i uchelwyr, yn mynegi galar cymuned gyfan, a chael ei dalu gan deulu'r ymadawedig.

Ond a ydynt gymaint allan o gyffyrddiad â bywyd pobl gyffredin fel nad ydynt yn sylweddoli cyn lleied ohonom sy'n gallu mynegi barn oleuedig ar ei gynnwys a'i oblygiadau?

Yn gyntaf y mae'n diweddaru'r drafodaeth ar Morgan Llwyd gan gasglu at ei gilydd yr amrywiol farnau sydd wedi eu mynegi hyd yma am natur ac arwyddocâd ei waith.

Mae Cymdeithas Tai Eryri wedi mynegi diddordeb mewn troi'r adeilad yn ganolfan ieuenctid ac yn lloches ar gyfer pobl ifanc.

Penderfynwyd anfon llythyr o'r Rhanbarth hefyd yn mynegi ein hanfodlonrwydd a'u hagwedd.

Ac fe aeth ymlaen i ddarllen 'Adnabod' - a gwyddwn cyn iddo orffen mai honno oedd ei gân oedd yn mynegi'r hyn yr oedd ef yn dyheu amdano - sef gweld cariad ac ewyllys da yn bodoli rhwng pobl o wahanol genhedloedd.dyma Waldo'n gofyn iddo a oedd ganddo lamp beic i'w gwerthu.

Er iddo fod yn ddigon grasol i osgoi mynegi barn am raglenni teledu heddiw dichon fod elfen o feirniadaeth wrth iddo drafod y datblygiad a fu o ran technegau dros y pum mlynedd ar hugain er pan wnaeth ef y ddwy raglen a ddangoswyd.

Hoffwn annog pawb i ysgrifennu at D^wr Cymru yn mynegi eu gwrthwynebiad.

Ymhlith y cyfarchion yr oedd llythyr gan J. R. Jones yn mynegi dymuniadau da myfyrwyr Cymraeg Rhydychen.

Yn yr ystyr hon y mae atheistiaeth yn ffydd sy'n mynegi ymlyniad creiddiol ein personoliaeth.

Cynigiwyd ein bod yn anfon at y Caernarfon and Denbigh yn mynegi ein pryder am y penderfyniad, ac yn gofyn am gael cynnwys ein hadroddiadau yn Gymraeg.

Er yn Roegwr o'r Groegwyr ei hunan, y mae'n mynegi yn ei gerddi ddyhead dwfn am weld heddwch rhwng gwlad a gwlad a brawdgarwch rhwng dyn a dyn.