Ymrithiai Sir Gaerfyrddin gerbron llygaid Myrddin Tomos fel gwlad yn llifeirio o laeth ac uwd.

Mae rhywun tebyg yn dod i'r golwg byth a hefyd yn ein hanes a'n chwedloniaeth, Myrddin, Gwydion, Dr John Dee, Y Dyn Hysbys, David Lloyd George.

Mae'r beirdd a llenorion sy'n gwrthwynebu cysylltiad brenhinol yn cynnwys Myrddin ap Dafydd, Iwan LLwyd, Angharad Tomos, Meirion MacIntyre Huws, MIhangel Morgan a Robin Llywelyn.

Hoffai pawb hefyd ddiolch i Myrddin Jones, "Dinas", William Williams, "Lon Isa% ac Eric harper, Tŷ Newydd am eu caniatad parod iawn i gael mynd ar eu tir.

Cysylltwyd y dderwen ag enw'r dewin Myrddin ac yn ôl un o'i broffwydoliaethau byddai'r dref yn cael e dinistrio pe syrthiai'r goeden.

Daeth Myrddin at y barrau haearn yr oedd Geraint erbyn hyn yn ceisio'u tynnu'n rhydd â'i holl egni.

Fei sefydlwyd yn Llanrwst yn Nyffryn Conwy yn 1980 gan Myrddin ap Dafydd ac mae'r prif waith yno mewn ffatri yn Iard yr Orsaf o hyd.

'Myrddin?' ailadroddodd y dyn.

'Fawr o obaith am hynny!' 'Ond mae o'n ôl,' meddai Myrddin yn llawn cynnwrf.

Felly sefydlodd un ohonynt yn Llanddewi Brefi yng Ngheredigion ac un arall yn Llangadog ym Mro Myrddin.

Roedd Myrddin yn dechrau gwylltio rwan.

Llyfr clawr caled, swmpus fydd e, meddai Myrddin ap Dafydd, perchennog Gwasg Carreg Gwalch.

Dymuniad y pâr oedd i rywun gymryd gofal o'r ty tan y bydden nhw'n ymddeol, ac awgrymodd Myrddin y bydde Aurona a finne'n barod i 'neud--neidio am y cyfle fydde'n agosach at y gwir.

Brechdanau Banana a Gwynt ar ôl Ffa gan Myrddin ap Dafydd.

Ond mae'n amheus iawn gen i os mai ni yw'r unig garcharorion,' meddai Myrddin yn feddylgar.

'Www!' gwaeddodd Myrddin.

Daeth haul ar fryn gan i Myrddin Morgan o gwmni MLM glywed am y broblem, a/ c yn yr wythnose hynny, roedd y cwmni yn cwbwlhau adeiladu stad fach o dai unllawr yng Nglan-y-fferi.

Craffai Myrddin ar y dyn, ac yntau ar Myrddin...

Credaf fod gwraig gūr ar y Dôl angen doethineb Solomon a chyfriniaeth Myrddin.

Ond doedd dim ofn ar Myrddin.

Ymhlith y cyfranwyr mae beirdd fel Nesta Wyn Jones, Carys Jones, Tudur Dylan Jones, Margiad Roberts a'r golygydd ei hun, Myrddin ap Dafydd.

Yr oedd cael cwyro'r edafedd a phwytho'r cynfas yn dasg o lawenydd ar ôl segurdod cysglydd y gell gosb Pan oedd Myrddin Tomos ar gysgu un noson deffrowyd ef gan sūn gweiddi ac ysgrechian yn y gell uwch ei ben.

Diolch iddynt hwy ac i Myrddin am gael cyhoeddi'r gerdd.

Ymhlith y cyfranwyr oedd Mr Albert Rees, Mr Gwynfor Davies, y Parchg Myrddin Mainwaring a Mr Penri Richards.

Cafwyd ysgrifenwyr medrus i gyfrannu erthyglau, rhai fel Brynmor L. Davies, D. Myrddin Davies, T. Eurig Davies, R. Elfyn Hughes, A. O. H. Jarman, J. Gwyn Jones, Enid Parry, Jennie Thomas a J. O. Williams.

Cofiai Myrddin Tomos am ddefaid yn pryfedu; am eu dwyn i fuarth y fferm, eu dal, torri'r gwlân o amgylch y cynrhon a oedd wedi ymgladddu yn y cnawd, eu pigo allan â'r gwellau a rhwbio pridd melyn yn y man pryfedig.

Gwthiodd Geraint Myrddin o'r ffordd a gweiddi, 'Oes 'na rywun yna?' mewn llais isel, fel roedd o wedi'u gweld nhw'n gwneud droeon mewn ffilmiau ysbryd.

Effeithiod gwallgofrwydd Bili Mainwaring ar nerfau Myrddin Tomos.

Nofel hunangofiannol yw, a Myrddin Tomos, y prif (a'r unig) gymeriad, yw Gwenallt ei hun.

Diddorol iawn oedd darllen erthygl Myrddin ap Dafydd yn y rhifyn diwethaf.

Tabledi Gwneud-chi-wenu. Detholiad o gerddi wedi eu golygu gan Myrddin ap Dafydd.

Ond rywbryd cefnodd ar Gymru, a gwyddwn - drwyr codwr pwysau Myrddin John - ei fod mewn swydd dda rywle yn nwyrain Lloegr.

Soniodd Myrddin am daith fodio go ryfedd.

Craffodd Myrddin drwodd i'r ystafell nesaf, oedd hefyd yn dywyll a moel, ond doedd dim golwg o neb ynddi.

Gwelai Myrddin Tomos orffennol ei fywyd yn loyw o flaen ei lygaid, cwrs ei flynyddoedd yn eglur, fel caeau sofl tan loer y cynhaeaf.

Fe'i sefydlwyd yn Llanrwst yn Nyffryn Conwy yn 1980 gan Myrddin ap Dafydd ac mae'r prif waith yno mewn ffatri yn Iard yr Orsaf o hyd.

Gwelai Myrddin Tomos yn y gell gosb y meysydd moethus, maethlawn ar lannau Tywi, y cnydau cyfoethog, y bencydd beichiog,,a'r gweunydd sa oedd mor esmwyth-lyfn â lawntiau.

Ddaeth hyd yn oed Myrddin ddim ohoni'n fyw.'

Buasai Myrddin Tomos, cyn ei ddwyn i'r carchar, yn y tribiwnaliaid milwrol yn dadlau dros ei bentrefwyr, ac yno y gwelodd gam-drin ei bobl uniaith gan swyddogion Seisnig y Llywodraeth.

Rwy'n cofio'n dda bod Myrddin ar ei wylie ar y pryd, a phan ddaeth e 'nôl, cofio dweud y newydd drwg wrtho.

Costiodd ailwneud y gegin dros dri chan punt o'n harian prin, ac i mi, y peth gwaetha oedd y teimlad 'mod i wedi gadael Myrddin i lawr, drwy fod mor esgeulus.

Llusgwyd Myrddin a Geraint fel dwy sach o datws i fyny ac i fyny grisiau cerrig serth nes roedden nhw'n brifo i gyd erbyn cyrraedd y brig.

Roedd y gymysgedd afiach o waed a baw yn ei gwneud yn amhosib gweld ei wyneb yn iawn, ond am ryw reswm, gwyddai Myrddin yn union pwy oedd o.

fi sy 'ma, Myrddin y Dewin.

Yr oedd Pont Myrddin ('Merlin's Bridge') yn agos i'r lle y cawsai fy mam ei geni yng nghyffiniau Hwlffordd yn neau Sir Benfro.

Faswn i'n ôl yn lle dw i fod - a lle dw i'n trio mynd iddo fo ers dyddia!' Gostyngodd Myrddin ei lais.

Y mae ei gamgymeriadau, meddai, 'yn difwyno llyfr hanes sydd, mewn cyfeiriadau eraill, yn gampus.' Y mae David Powel yntau yn cydnabod bod peth sail i'r amheuon ynghylch bodolaeth Arthur, un o gonglfeini'r hanes Brytanaidd, yn ogymaint a'i fod wedi'i gymysgu a 'ffug-chwedlau' a 'phroffwydoliaethau ynfyd Myrddin', ond eto i gyd, deil yn gadarn ei gred yng ngwirionedd sylfaenol yr hanes: 'y mae'n glir nid yn unig wrth y llu hen gofebau sydd wedi cael eu henw oddi wrth Arthur, ond hefyd wrth yr hanesion Sgotaidd a Sacsonaidd ac ysgrifeniadau'r mwyaf dysgedig ymhlith amddiffynwyr yr hanes hwn, fod yr Arthur hwnnw wedi bod yn frenin ar Brydain, yn ddyn amlwg ei glod mewn rhyfel, ac iddo'n fynych fod yn fuddugoliaethus ar ei elynion trwy ei gampau tra rhagorol'.

Yr eiliad honno, yn nhywyllwch y gell, daeth rhyw newid rhyfedd dros wyneb Myrddin.

Ni châi Myrddin Tomos weled yr un ferch mwy am yn agos i ddwy flynedd.

Ai Myrddin oedd o?