Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ne

ne

Trueni na chafon nhw gyfle, achos oedd y gynulleidfa yn dwlu arnon ni, yn enwedig yn Ne Cymru." Bu'r grŵp yn llwyddiannus iawn, ond bu gwrthdaro gan nad oedd Bobby yn fodlon i'r merched briodi...

Bedair blynedd yn ôl roedd e ar ei ore yn Ne Affrica.

Nid oedd y sefyllfa lawer yn well yn Sbaen, yn ne'r Eidal, yn Iwerddon nac yn hen Wlad Pwyl.

'Ers i ni ddod yma, mi rydw i'n sylwi mwyfwy ar bethau fel cân rhyw aderyn ne'i gilydd, er na fydd gen i syniad be ydy o.

LIWSI: 'Sai moyn rywbeth fel'ne, er mwyn popeth.

Rhan o'r deffroad hwn oedd y Cymdeithasau Taleithiol; ond rhan arall, fwy arwyddocaol o bosibl, oedd y cymdeithasau Cymreigyddol a gododd fel grawn unnos trwy'r wlad yn ystod yr ugeiniau a'r tridegau, ac yn enwedig yn y cymunedau diwydiannol newydd yn ne-ddwyrain Cymru, a oedd yr adeg honno bron yn uniaith Gymraeg.

Ffurfio Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi i Saunders Lewis draddodi'r ddarlith 'Tynged yr Iaith'. Agor gwaith dur Llanwern.17 yn marw o'r frech wen yn Ne Cymru.

Ne...ne mi eith y gwarthaig i'r mart 'i hunan." Er ei bod hi'n bnawn myglyd 'roedd drws Nefoedd y Niwl yn agored led y pen a chorff byrgrwn, wynebgoch Laura Elin o'r Felin yn hanner llenwi'r drws hwnnw.

Byddai'n rhaid i ni hedfan i Istanbul, wedyn i Diyarbakir yn ne-ddwyrain y wlad, cyn teithio i'r ffin mewn ceir.

Pan alwodd Arthur Scargill am streic, dim ond 10 o'r 28 o lofeydd yn Ne Cymru a bleidleisiodd o blaid streicio, ond i ddilyn y mwyafrif yn wlad penderfynwyd cau'r holl weithiau.

Yr oedd y pedwar esgob Cymreig - a'u seddau yn Nhyddewi, Llandaf, Bangor a Llanelwy - bellach yn cydnabod uchafiaeth Archesgob Caergaint; ac yn ben ar y cwbl, wrth gwrs, yr oedd y Pab yn Rhufain (neu'n hytrach yn Avignon yn Ne Ffrainc am ran helaethaf y bedwaredd ganrif ar ddeg).

Gellir cymharu'r ffyniant yn y diwydiant llongau yng Ngogledd Cymru yn ystod y ddeunawfed a'r bedwaredd ganrif ar bymtheg â'r twf yn y diwydiannau glo, haearn a dur yn Ne Cymru.

Maen nhw'n ymfalchi%o yn y ffaith nad o'r Sanscrit y daeth eu hiaith nhw; mae tafod y Casiaid yn perthyn yn agos iawn i eiddo'r Khmer yn ne-ddwyrain Asia.

Deuddeg gwaith glo yn cau yn Ne Cymru.

Yn anffodus, mae tegeirian y gwenyn yn fwy cartrefol yn Ne Ewrop a ger Môr y Canoldir nag yng Nghymru; ceir yno ddigon o'r gwenyn sy'n addas i'w beillio.

Ganed Grant Llewellyn ym 1960 yn Ninbych-y-pysgod, yn Ne Cymru.

tipyn o boen yn fy stumog y dyddia dwytha' 'ma.' 'Stumog ne' beidio .

Fe fydde cynnal Cwpan y Byd yn Ne Affrica yn bwysig i'r wlad - yn bwysicach hyd yn oed na chynnal Cwpan Rygbir Byd.

Yn ne Cymru un person mae mynych alw arni i ddarostwng ysbrydion yw Tina Laurent, Y Cymer, ger Port Talbot.

Y drwg ydi wrth gwrs bod cyn lleied o swyddi yn y maes yng Nghymru; yn ne ddwyrain Lloegr y mae'r rheini.

Mi fydd y fyddin yn ymosod ar arweinwyr y Palesteiniaid sy'n gyrru plismyn i ymosod arnon ni," meddai'r Uwchfrigadydd Yom-Tov Samia, pennaeth y fyddin yn ne'r wlad.

A mynegodd Mr Evans fod cocos arbennig i'w cael yn Ne Cymru.

Bellach dim ond yn ne a gorllewin Cymru y gwelir twyni þ yn Kenfig, Bae Oxwich, Burry, Towyn, Talacharn a Harlech, ac mae rhai o'r rhain dan fygythiad oddi wrth glaw asid.

Ac felly hawdd oedd iddo gredu mai gwaith da oedd distrywio'r diwylliannau bach - fel y gwnaeth Sbaen yn Ne America ac fel y gwnaeth yr ymfudwyr i ogledd America â diwylliannau'r Indiaid brodorol.

Alun yn sbeitlyd ac yn awgrymu y byddai'i chwaer yn sicr o ffendio rhamant newydd yn Ne'r Iwerydd.

Mi o'n i wedi meddwl cael mynd am dro i weld y dre, ond mae hi wedi deud na cha i ddim mynd os na fydd hi ne' rhywun arall hefo fi, rhag on i mi fynd ar goll.

O'r tri siaradwr a wahoddwyd yno, ni fedrai Saunders Lewis fod yn bresennol, ni dderbyniodd Ben Bowen Thomas y gwahoddiad tan ar ôl y cyfarfod, ac felly dyna lle'r oedd DJ Williams, Abergwaun - yr unig siaradwr, ac er mor ddiymhongar ydoedd fe hoffai fedru brolio'n ddistaw mai ef fu'r siaradwr cyhoeddus cyntaf dros Blaid Cymru yn Ne a Gogledd Cymru.

Ond nid yng Nghymru yn unig y mae'n cael ei gofio ­ y mae eglwysi wedi eu cysegru iddo yn Llydaw ac yn ne-orllewin Lloegr hefyd.

A 'dw i'n credu fod y bobol sy'n newid fel bo'r gwynt yn ffit i gael pleidlais ne' maen nhw'n ffit i gael teledu.

'Glywist ti?' 'Be?' 'Mae o wedi boddi.' 'Pwy?' 'Ne' wedi marw.' 'Ond pwy, Leusa?' 'Y Captan 'te...Captan Timothy.' ''Rioed?.' 'Cyn wiried â'r efengyl i ti.' 'Pwy oedd yn deud?.' 'Sydna, y forwyn fawr, hi ddeudodd, gynna, pan o'n i yn mynd â'r lludw allan.' 'Raid i mi bicio i'r stabla rwan, i ddeud wrth Robert 'y mrawd.

Eisioes mae dwsinau o swyddi cydrannau ceir wedi cael eu colli yn ne a gorllewin Cymru a chwmnioedd wedi beio cryfder y bunt.

Bydd Robinson yn cael ei ryddhau o'i ddyletswyddau gyda Chaerfaddon ac yn ymuno â charfan Lloegr yn Ne Affrica.

Os haul yw pob rhyw seren sy'n gwibio yn y ne' Os cylch y rhain mae bydoedd, a lloerau'n cadw eu lle, Od oes trigolion ynddynt, neu ynte nid oes un, Y cwbl oll a grewyd gan fysedd Mab y Dyn.

Paid â gwrthod, was i ne cinio digalon fydd o i mi." Diolchais yn gynnes i'm cyfaill, yn fwy felly gan nad oedd gennyf olwg am fawr o ddim amheuthun fy hun.

Amheuaf ai Miles oedd yr enw arall, ond gwn fod cerdyn coffa am hen gyfaill iddi yn hongian ar y mur ar bwys y lle tan yn yr ystafell flaen ac mai enw ei chyfaill ymadawedig oedd Mary Miles Minter a gwn fod y cyfenwau Miles a Minter i'w cael yn weddol aml yn Ne Penfro.

Rydw i wedi bod yn cael cais yn aml o'r blaen i wneud y math hwn o waith ond dim yn Ne Affrig, felly roeddwn i'n falch i fi wneud trefniadau i rywun ofalu am fy musnes yn Aberogwr yn fy absenoldeb.

Iesu ydyw fy Nghreawdwr -Creawdwr uffern, dae'r a ne' Y cwbl hefyd oll a wnaethpwyd Er gogoniant iddo Fe; Ynddo'r cyfan sydd yn sefyll, Ei fysedd yn eu cynal sy; Fy enaid, dyma'r Un a hoeliwyd Draw ar fynydd Calfari.

Cau pyllau glo yn Ne Cymru.

Tref a saif ger y fan lle llifa'r afon Honddu i'r afon Wysg yn ne Powys yw Aberhonddu.

'Mae'n siŵr fod na adegau pan nad oeddwn i isio dysgu rhyw adnod ne'i gilydd, fel pob plentyn, ond ar y cyfan doedd 'na ddim cicio a strancio ar fy rhan i,' meddai.

'Unwaith bob pedair ne' bum mlynedd.

''Dyn nhw wedi symud Pwllheli ne' rwbath?' ''Da ni wedi talu am gal mynd i weld - The First of the Few.' 'Do'n tad.' 'Nid i fynd â hwch Beudy'r Gors at bae.' 'Ifan Paraffîn dreifar sybmarîn.' 'Petha' ifanc 'ma wedi mynd yn gegog, Ifan Ifans,' sylwodd William Huws a ddioddefasai'r un o math enllib yn flaenorol.

Gellir bwcio Penwythnos Sêr S4C trwy ddau drefnydd teithiau o bwys yng Nghymru; Silver Star Holidays yng ngogledd Cymru a Diamond Holidays yn ne Cymru.

Rhaid son am un cyfarfod; cyfarfod cyhoeddus cyntaf Plaid Cymru yn Ne Cymru.

'Roedd y rhyfel am diriogaeth yn Ne Affrica rhwng y Boeriaid a'r Prydeinwyr yn ei anterth, a'r Ymerodraeth Brydeinig yn ei grym.

Yn ne ddwyrain Cymru y cafodd y ffydd newydd fwyaf o afael ar y dechrau, ac oddi yno y daeth rhai o'r cenhadon (y seintiau) cyntaf.

Terfysgoedd yn Ne Affrica wedi i gricedwyr o Loegr fynd yno ar daith answyddogol.

Harold Macmillan yn cynhyrfu'r dyfroedd yn Ne Affrica gyda'i araith 'wind of change'.

O ddechrau cymharol ddi-nod, datblygodd y tîm i fod y gorau yn Ne Cymru ac, fel Dinas Caerdydd, fe lwyddwyd i gipio Cwpan yr FA o ddwylo clybiau Lloegr am y tro cyntaf drwy guro Arsenal yn Wembley ym 1927.

Duw, dere â'th saint o dan y ne' O eitha'r dwyrain bell i'r de, I fod yn dlawd, i fod yn un, Yn ddedwydd ynot Ti dy Hun.

Cofir hefyd am ei fod yn un o'r rhai a sefydlodd y Blaid Genedlaethol yn Ne Cymru, gyda Saunders Lewis a Griffith John Williams.

Rhannu gwybodaeth am CYD mewn cyrsiau i ddysgwyr yn Ne Cymru.

Weithiau, dau neu dri gyda'i gilydd, ond mewn un man arbennig Karnag, yn ne Llydaw þ mae rhesi ar resi ohonyn nhw, cannoedd ar gannoedd o bob maint a llun.

HEULWEN: (Yn amheus) 'Ti ddim wedi cael y ffrind 'ne'n ôl, wyt ti?

Charlie, athro yn Ne Hunan yn ffonio i ddweud helo a gofyn inni fynd am dro lawr i Yangshuo dros y penwythnos.

Rwyn credu bod pawb yn Ne Affrica yn dal eu hanadl tan hanner dydd, meddai Tony Davies, syn Ymgynghorydd Busnes yno.

Gwerthwch o ne'i droi o'n fflatia fath â'r Marine Hotel.'

Y Maiaid, yr Astecs a'r Taltecs yn Ne America ydi'r rhai cynta y gwyddom ni amdanyn nhw i ddarganfod rhinwedda siocled.

Ne' beidio â lluchio cerrig o gwbl.' 'Wedi dwad â'r hwch at y bae 'rydw i, Miss Willias.' 'Be, ganol nos?' 'Roedd hi 'di mynd yn llwydnos pan sylweddolis i 'i bod hi'n dechra' anesmwytho.' ''Wela' i.

'Rhag ofn bod gynnoch chi drygs ne rwbath.'

WALI: B'le mae'r hogyn Gari 'ne?

'Yn America heno, mae'r bobol dduon yn griddfan dan y deddfau gwahanu; ac yn Ne Affrica heno; ac yn Kenya heno; ac yn Nigeria heno.

Yna, aethpwyd ati i fagu'r anifeiliaid ar rai ffermydd yn ddiweddar yn ne a chanol- barth Sweden.

Dyna paham y mae brwydrau Arthur, a restrir yn yr Historia Brittonum, i bob golwg mor bell oddi wrth ei gilydd, yng Nghoed Celyddon, yng Nghaerllion, ym Maddon yn ne Lloegr, neu yn Llynnwys (sef Lindsey) yn y dwyrain.

17 yn marw o'r frech wen yn Ne Cymru.

Yr oedd un ferfâd o dail yn gwneud tocyn cyfan, a'r cwbwl fyddai eisiau ei wneud ar ôl cyrraedd y cae efo'r llwyth fyddai cerdded pedwar ne bum cam a gofalu cadw'r rhes yn union, wedyn lympio'r ferfa a gadael un tocyn arall at y cyfanswm, ag ôl sgwar gwaelod y ferfa ar ei ben.

Fuasai neb yn meddwl, wrth eu gweld yn eu mwynhau eu hunain, fod haint o ddioddef a marw yn Ne'r Iwerydd.

Roedd Andrew Parker, o Herne Hill yn Ne Llundain, yn dychwelyd adref gyda'i wraig, ei ferch a'i ffrindiau ar ôl bod yng Ngwlad Belg am y dydd.

Aeth y llancie 'ne ar eu beics reit drwy'i gardd gefn hi.

Un cysur, o leiaf, oedd nad oedd o fewn Cymru yr un sefyllfa gynddrwg â'r 'baganiaeth' a gafwyd gan Henry Moseley yn ne swydd Stafford, na chwaith y '...'