Dowch, helpwch eich hun.' Mwynhâi Dan y bara' menyn a'r jam a'r bara brith yn fawr iawn, a theimlai'n newynog ar ôl ei ginio cynnar a brysiog.

Gwyddai'r bugail yn dda am y boen o weld praidd newynog yn chwilio am borthiant a heb ei gael; gwyddai hefyd na chaent eu porthi oni ellid darparu ar eu cyfer yr Ysgrythur yn eu hiaith eu hun.

Gwyddai yn iawn beth oedd gorfod mynd heb ambell bryd o fwyd a beth oedd bod yn oer yn ogystal â newynog.

Fe wahaniaethir rhwng y teip yma - y damweiniol - a'r teip patholegol a achosir gan nifer o ddoluriau, fel coma oherwydd is thyroidedd, trawiad enbyd o'r galon, gostyngiad yn lefel y siwgr ar ôl i berson newynog yfed gormod o alcohol, sioc, a gostyngiad ym mhwysedd y gwaed o ganlyniad i ddamwain neu ddolur heintus fel Newmonia, ac yn bennaf mewn person sy'n wael iawn oherwydd gwenwyniad gwaed.

Me Christian, too." Pan sylweddolais ei fod yn medru peth Saesneg achubais y cyfle i ddweud wrtho mor newynog oeddem, ac addawodd ddod â chyflenwad o flagur bambw imi ond imi drefnu i gwrdd ag ef y tu allan i'r caban.

Mewn byd lle 'rydym yn dod i ddibynnu fwy-fwy ar ein gilydd y mae astudio problemau'r newynog, sy'n cynnwys hanner poblogaeth y byd, yn dod yn bwnc pwysicach o hyd.

Difyr oedd sylwi ar ffermwyr lleol yn cario llwythi anferth o datws mân i'r warchodfa i fwydo'r gwyddau, ond synnwyr cyffredin yw'r haelioni, ac ystryw i gadw'r adar newynog ar y warchodfa.

Roeddwn mor newynog fel yr oedd rhaid eu bwyta.

Bendithia ymdrechion Cymorth Cristionogol a'r eglwysi a miliynau o Gristionogion i gynorthwyo'r anghenus a bwydo'r newynog.

Dim ond un peth oedd ar feddwl pob un o drigolion y dref - roedd byddin bob amser yn newynog - boed hi'n gyfeillgar neu'n elyniaethus - ac roedd disgwyl i fyddin fyw ar y wlad roedd hi'n teithio drwyddi.