Ychydig yn ol fe ailddarllenais lyfr a gyhoeddwyd flwyddyn fy ngeni, sef Old Memories Syr Henry Jones.

Ond roedd y byd hwn yn chwalu cyn i mi gael fy ngeni, ac yn chwilfriwio'n gynyddol gyflym trwy gydol y tridegau, y pedwardegau a'r pumdegau.

Ces i ngeni a nhraed bron yn y dŵr yn Craig y Don ar y Parrog; ofiad y Bae dair gwaith pan yn ifanc.

Mi fuo jest i mi gael fy ngeni yn l.RA, ond trwy ryw drugaredd mi ddaeth fy mam i Benmaenmawr i roi genedigaeth imi.

Adeg fy ngeni yr oedd yr Eidal a Thwrci eisoes yn rhyfela yn erbyn ei gilydd.

Bob blwyddyn, mi fydda i'n mynd ar ryw fath o bererindod yn ôl i weld y tŷ lle cefais fy ngeni.

Cefais fy ngeni yn ysbyty Bangor ym mis Tachwedd 1954 a bûm yn byw yn Llanrug am ychydig o flynyddoedd ac wedyn yn Nghaernarfon cyn dychwelyd i Lanrug.

Ymhell cyn fy ngeni i deuai bob blwyddyn â hosan Nadolig i bob plentyn yn yr ysgol, o'r lleiaf i'r mwyaf, ynghyd â ffrwythau a melysion.

Doedd y ffaith ei bod hi wedi fy anwybyddu er dydd fy ngeni ddim yn cyfiawnhau i mi ei gwrthod hi a hithau ar ei gwely angau.

Yn nes ymlaen defnyddid y seleri gan y ddau deulu i storio glo, ond adeg fy ngeni yr oedd deuddyn newydd briodi yn byw yn y ddwy seler.

Yn y llofft flaen y cefais i fy ngeni.

Cefais fy ngeni'n frawd i ddwy chwaer.