Ac mae'n braf dweud mai mentrusrwydd sy'n nodweddu'n nofelwyr diweddar yn hytrach na cheidwadaeth.

Hwyrach mai dim ond teidiau oedd gan y nofelwyr: wedi'r cwbwl dim ond gyda Daniel Owen yn wythdegau'r ganrif ddiwethaf y dechreuwyd sgrifennu nofelau o ddifri yn Gymrag, ond roedd yna draddodiad hŷn o sgrifennu cofiannau y gellid tynnu arno.

Ac fe ddaeth yn ffasiynol ymysg nofelwyr hanes yn ddiweddar - fel pe baent yn euog o'u tuedd i roi pen yn nhywod y gorffennol - i bwysleisio mor gyfoes yw arwyddocad eu gwaith.

'Rydym yn gwerthu llyfrau Cymraeg yn ogystal â llyfrau wedi ei hysgrifennu yn Saesneg gan rhai o nofelwyr a haneswyr gorau Cymru a anrhegion a chreftau Cymreig'. Mae wedi ei anelu at y rhai hynny sydd am archebu cynnyrch mae nhw eisioes yn gwybod amdano.

Rydym yn gwerthu llyfrau Cymraeg yn ogystal â llyfrau wedi ei hysgrifennu yn Saesneg gan rhai o nofelwyr a haneswyr gorau Cymru a anrhegion a chreftau Cymreig. Mae wedi ei anelu at y rhai hynny sydd am archebu cynnyrch mae nhw eisioes yn gwybod amdano.

Un o'r peryglon pennaf a wynebai'r morwynion alltud oedd 'dyfod i gyffyrddiad a llyfrau o duedd lygredig a drygionus, a ffug-chwedlau, o'r rhai hyn, mae llenyddiaeth y Saeson yn llawn, yn fwyaf nodedig y rhan (sic) a fwriedir i'r merched."ø Sôn am nofelwyr Saesneg y mae 'G' yn yr erthygl ddifrifddwys hon.

Ond ar y cyfan nid yw'n nofelwyr hanes yn gweld hanes fel proses, dim ond fel ffynhonnell ar gyfer storiau difyr, gyda'r dieithrwch cyfnod yn ychwanegu rhyw elfen egsotig sy'n ennyn chwilfrydedd.

Dim ond un Alun Jones sydd gennym, ond er mor annhebyg iddo yw nofelwyr eraill diwedd y saithdegau a'r wythdegau, mae'n ymddangos i mi inni gael adfywiad ym maes y nofel yn ystod y deng mlynedd diwethaf.

Ar y cyfan, mae'n nofelwyr hanes yn frid i'w edmygu, gan mor broffesiynol ydynt yn eu hagwedd at eu gwaith.

Y sbardun i'r drafodaeth yng Nghanada oedd fod un o brif nofelwyr y wlad, Saul Bellow, nid yn unig wedi cyhoeddi nofel newydd ond hefyd wedi dod yn dad unwaith eto ac yntaun 83 oed.

Ond does gan y nofelwyr mo'u gild crefft yn mynd yn ol i'r Oesoedd Canol, na'r un Ymennydd Mawr i fod yn apolegydd drostynt.

Yr oedd y dulliau hynny, a moesoldeb a chrefyddolder confensiynol yr oes, yn ddigon i'r mwyafrif mawr o'r nofelwyr Cymraeg eraill .

Nid yw'r nofelwyr hanes fel pe wedi ymateb i'r hinsawdd newydd o gwbl.

Rhyfeddod felly yw fod gennym nofelwyr o fath yn y byd, gan mai'r duedd fu eu hanwybyddu.

Rhyw dyrfa wasgarog o bererinion fu'r nofelwyr erioed.