Bu+m yn bur wael a chollais y plentyn yn wythnos oed.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi cyflogi un o dditectifs enwocaf Prydain Fawr (a'i gynorthwydd) i ddod o hyd i Rosemary Butler yr aelod o Gabinet y Cynulliad Cenedlaethol sydd a chyfrifoldeb dros addysg dan 16 oed.

A dyna'r siaced law ddibwrpas, ddiystyr honno, y math a wisgai pobl o'i oed e, mae'n siŵr, er mwyn peidio teimlo'n noeth allan ar y stryd.

Am gymal neu ddau dangosodd fymryn o nerfusrwydd yna aeth rhagddo i ganu'n hyfryd, gydag aeddfedrwydd tu hwnt i'w oed.

Ar ôl cyfnod o ddala, aeth Phil i weithio ffwrnais pan oedd tuag un ar bymtheg mlwydd oed, a dyna'r gwaith caletaf yn y felin bryd hynny.

Mae uchel swyddogion y llywodraeth wedi rhybuddio fod y wlad yn dychwelwyd i'r cyflwr roedd ynddi yn ystod y ganrif ddiwethaf, ac mae hyd yn oed Fidel, yn ôl nifer o ffynonellau, wedi mynegi ei bryder am y dyfodol.

Daeth y newydd trist y bore yma am farwolaeth un o gewri criced Lloegr, Colin Cowdrey, Roedd yn 67 oed.

Ces sioc o weld heidiau o fechgyn bychain croenddu, rhai mor ifanc â saith mlwydd oed, yn byw ar y strydoedd, yn cardota, a deifio ar y sgraps diangen oedd yn cael eu taflu allan gan y gwerthwyr ffrwythau.

Hyd yn oed wrth droi'n ddiweddar at destunau'n nes adref yng Ngwent am ysbrydoliaeth, mae gweddillion chwareli mewn llefydd fel Clydach, heb fod ymhell o'r Fenni, wedi galluogi Bert Isaac i barhau â'r thema.

Hyd yn oed adeg lluwchio fe ai ef allan i chwilio ac i dyrchu am olion pawennau.

Ar gyrion y nofel Gymraeg y bu gwleidyddiaeth - hyd yn oed yng ngwaith Kate Roberts a T.

Mae'r cynlluniau ar gyfer y misoedd nesaf - gan gynnwys rhyddhau casetiau gan Datblygu, Diffiniad, Aros Mae a Steve Eaves, yn ogystal â chasgliad amlgyfrannog i ddathlu'r pump oed - yn awgrymu y bydd y cwmni hwn yn parhau â'u gwaith da yn creu stabal gynhwysfawr o artistiaid mwyaf blaengar y byd roc Cymraeg.

Cyfeirir at bobl ddwy ar hugain oed fel personau ifanc nad ydynt eto'n llwyr gyfrifol am eu gweithredoedd.

Doedd llawer ohonyn nhw ddim hyd yn oed yn Gristnogion a doedden nhw byth yn tywyllu drws yr eglwys, ond roedd pawb yn benderfynol y buasen nhw'n adeiladu'r eglwys orau y medren nhw.

Cyfrifoldebau: Ariannu Addysg bellach dros 16 oed; ariannu Cymraeg i oedolion.

Does yna ddim hyd yn oed air Cymraeg am hynny ychwaith yng Ngeiriadur yr Academi ar wahan i camweithredol sydd ddim yn cyfleu'r un peth o gwbwl.

Ddwy flynedd yn ddiweddarach tystiodd eto i'w dryblith yn ei gerdd 'Ewch, a chloddiwch Fedd i Mi', ac oni bai am ymgeledd ei ail wraig, Rachel, ni fuasai wedi byw i ddathlu ei ben-blwydd yn ddeg ar hugain oed.

Gallai oedolyn mewn dosbarth nos achlysurol fod ag angen cyfnod hwy na hynny hyd yn oed i gyflawni'r gwaith.

Gwyddwn rywfodd, cyn i Mam ddweud hynny wrthyf, mai hwn oedd y wyrcws yr oeddwn wedi clywed cymaint o sôn amdano, ac wedi dysgu ei gasa/ u a'i ofni cyn ei weld hyd yn oed.

Mae'r rhelyw o seicotherapwyr a seicdreiddwyr yn tueddu i droi at chwedloniaeth Groeg, ac at chwedlau Grimm, Aesop a hyd yn oed La Fontaine, er mwyn cael cyffelybiaethau i'w galluogi i geisio trafod a chyflwyno'r ffyrdd dyrys sydd gan bobl o ymwneud â hwy eu hunain ac â'i gilydd.

Hyd yn oed pan sgoriodd James O'Connor naw munud o'r diwedd mi gadwodd pawb eu pennau.

Gall hyd yn oed yr offeiriad deimlo'r caddug yn cau amdano wrth iddo weinyddu'r offeren.

Gorsaf y rheilffordd yn anhygoel, hyd yn oed ar ol gweld ffilm 'Ghandi' - yn orlawn mewn modd na ellir ei ddychmygu heb ei weld, yn swnllyd, yn fyglyd, nid yn unig gan stem ond gan fwg y gwahanol stondinau sy'n coginio ar y platfform.

Clywed y môr yn ei herio ar y gwynt o'r bar a mynd yn bwt o gogydd deuddeg oed ar long hwyliau ei dad.

Fy oed i ydi o mae'n debyg.

A phan ddirywiodd ei iechyd, roedd bron yn gymaint o boen, hyd yn oed i'r 'nhw', â brad y siopwr o Brifweinidog a werthodd ryddid Tsecoslofacia am ddarn o bapur diwerth.

Hyd yn oed â chadernid statws iaith swyddogol y tu cefn iddi, a dros ddeugain y cant o'r aelodau yn siaradwyr Basgeg, nid yw'r canran hwn yn cael ei hadlewyrchu yn y defnydd o'r iaith Fasgeg yn y siambr a'r pwyllgorau.

Ar gyfer y diwrnod arddangoswyd lluniau, posteri, lamp glowr a hyd cyn oed gwrwgl.

A dydyn nhw ddim yn gwybod ble mae'r llyn hyd yn oed!

Darganfuwyd gwaddodion helaeth o olew, nwy a glo dan y môr; gellir cloddio mwynau gwerthfawr megis gro, tun, manganis, copr a hyd yn oed ddiamwntau o'r môr.

(ii) Ieithyddiaeth Ddisgrifiadol, yn canolbwyntio ar ddadansoddi a disgrifio'n syncronig, hynny yw, mewn cyfnod arbennig neu, nodweddion ieithoedd unigol, gan gynnwys iaith ardal (tafodiaith) neu ddosbarth arbennig neu hyd yn oed iaith unigolyn (idiolect); (iii) Ieithyddiaeth Gymharol, yn cynnwys cymharu dau gyfnod yn hanes un iaith neu'r berthynas rhwn nifer o ieithoedd; astudiaeth hanesyddol, ddeiacronig y gelwir y math hwn o waith ieithyddol; (iv) Ieithyddiaeth Gymwysedig.

Mae'n amheus faint hyd yn oed o'r graddedigion diwinyddol a welsai gopi cyflawn o'r Beibl erioed namyn cael cip ar ddarnau ohono, neu lyfr unigol fel y Sallwyr, ynghyd â phob math o ddeunydd eglurhaol ac esboniadol o gwmpas y testun ei hun.

Erbyn amser cinio, daeth yn amser ffarwelio â'r lle, ac roedd hyd yn oed Dafydd Morgan Lewis yn gyndyn i adael.

Dechreuodd y gyfres hon gyda chyfweliad gyda'r actor Owen Teale, a siaradodd am ei rôl yn y gyfres ddrama danbaid Belonging ar deledu BBC Wales lle bu'n chwarae rhan myfyriwr aeddfed yn syrthio dros ei ben a'i glustiau mewn cariad â mamgu 60 oed.

Gwenent wrth ei gyfarfod a dysgodd hyd yn oed eu plant mai da yn wir, oedd Duw, i anfon dyn tebyg i'w mysg.

Mae'r llyfryn yn rhagweld pethau'n mynd o chwith hefyd, achos gall ambell i briodas chwalu cyn iddi ddod at ei gilydd hyd yn oed.

Hyd yn oed heddiw, gyda'r diwydiant glo Cymreig wedi ei ladd, dywed Hywel Teifi nad yw hyd yn oed yn awr yn rhy hwyr i wneud iawn am y diffyg hwn yng ngorffennol ein llenyddiaeth.

Dylai unrhyw fenter newydd gynnwys astudiaeth o: sut i ddatblygu ysgolion gwledig fel canolfannau addysg a chyfathrebu i'r pentrefi ac hyd yn oed fel Canolfannau Busnes i ddatblygu mentrau newydd; a sut y gallai grwpiau o ysgolion bach cyfagos gydweithio er mwyn cynnig profiadau addysgol eang a chyffrous i'r disgybl.

Llwyddodd Danish Kaneria, y troellwr coes deunaw oed, i gipio'i wiced gyntaf mewn gêm brawf pan dwyllodd Marcus Trescothick am 30 rhediad.

Hyd yn oed wedyn os edrychwch yn syth at yr alaeth mae'n annhebyg y gwelwch chi hi.

Gyda golwg ar y tair stori a leolir ym Morgannwg, straeon am gyfnod y Streic Fawr yng nghanol y dauddegau ydynt; ac yn un ohonynt, sef yn 'Gorymdaith,' teflir cip yn ôl ar y cyfnod yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg pan ddaethai hen dadcu a hen famgu Bronwen i'r cymoedd am y tro cyntaf, 'wedi teithio mewn cert o Sir Gaerfyrddin.' Un o ferched Arfon oedd Kate Roberts wrth gwrs - ni chaiff neb anghofio mai yno y'i maged: Arfon (fel y gwelsom) oedd y magned a'i tynnai hyd yn oed ar ei gwely angau - a chan mor gysa/ ct a thriw y portreada hi fywyd y werin-bobl a drigai yno, ei llenyddiaeth hi yw'r nesaf peth at hanes cymdeithasol bro'r chwareli a luniwyd erioed.

Fe gollodd'i dad ddeng mlynedd yn ol, pan oedd o'n saith oed.

Er i'w dad gael ei ladd pan oedd Douglas Wardrop yn ddim ond pump oed, cofiai'r morwr yn glir sut yr oedd wedi dweud wrtho lawer gwaith pan oedd pethau'n mynd o chwith: "Dal ati, Doug, dal ati.

GWERTHUSO: Tuedda buddiannau adennill tir i or-bwyso'n erbyn y costau, yn amodol ar gorffori materion yr amgylchedd yn ystod y cyfnod o ddylunio a chynllunio, yn hytrach na meddwl amdanynt fel elfen atodol i'w chyplysu ar y diwedd, ac yn amodol hefyd ar werthuso effaith yr holl waith arfaethedig ar yr amgylchedd, a phwyso honno'n erbyn y defnydd terfynol arfaethedig cyn cychwyn, neu hyd yn oed gynllunio, unrhyw waith.

Mae awduron yn y ddwy iaith yn poeni am yr un gofalon, boed y rheini'n gymdeithasol (fel diweithdra), yn fyd-eang (fel pryder niwclear), neu'n bersonol (fel plant yn tyfu i oed).

Anwylai fy mam yr ybaid cynnar hapus a gawsai yn yr ardal honno cyn cael ei symud yn wyth oed i gymoedd diwydiannol Morgannwg; a diau fod swyn iddi yn yr enw 'Merlin'.

Beth bynnag eu henillion, p'un a oedd y rhieni'n gymharol gyfforddus neu'n dlawd, dodid y plant allan i weithio pan fyddent yn saith neu wyth mlwydd oed, yn ferched a bechgyn fel ei gilydd.

Câi merched eu rhoi i'w priodi yn ifanc iawn, weithiau yn ddim ond chwech neu saith oed.

Dim ond yn ystod y flwyddyn ddiwethaf y daeth yn arferiad cyffredin i roi olwyn sbar gyda charafanau newydd, a dyw hynny ddim yn digwydd gyda phob un hyd yn oed yn awr.

Gallwn weld, hyd yn oed mor fuan wedi ei chyfarfod, fod meddwl wastad yn mynd i beri trafferth iddi.

Gall y problemau hyn arwain at anhwylustod, ond yn aml y maent yn creu difrod mawr neu hyd yn oed yn arwain at golli bywyd.

Bryd hynny, 'chaech chi ddim hyd yn oed gwisgo sbectol haul yn Omam Gan fod ei syniadau mor od, carcharwyd y mab gan ei dad a bu yn ei gell am dair mlynedd.

Fel hyn y dywed yr Arglwydd DDUW: Am i chwi fod yn fwy terfysglyd na'r cenhedloedd o'ch amgylch, a pheidio â dilyn fy neddfau nac ufuddhau i'm barnau, na hyd yn oed farnau'r cenhedloedd o'ch amgylch, felly, fel hyn y dywed yr Arglwydd DDUW: Edrych, yr wyf fi fy hun yn dy erbyn.

Hyd yn oed ar ddiwedd ei oes, ac yntau erbyn hynny yn byw ym Mhenarth, ac yn briod a'i drydedd wraig, Mary Davies, merch un o'i aelodau yn King's Cross, Saesneg oedd iaith y defosiwn teuluol a doi'r darlleniadau fel arfer o gyfieithiad Moffatt.

Eisiau siarad â dyn yr oedd hi, dyn cymharol ifanc ddeng mlynedd yn ôl, a dywedai wrthyf, 'Mae hi'n unig yma, ac yr ydw i'n fed-up - yn union fel petai hi'n ferch ifanc heb oed, heb boints ar nos Sadwrn, yn defnyddio iaith a oedd yn gymhwysach i'r Chweched Dosbarth nag i Frenhines Llên y Cymry.

2 filiwn rhwng 19 a 27 oed yn cael eu galw i'r Lluoedd Arfog.

Ei olynydd oedd ei fab, Edward VI, llanc naw mlwydd oed.

fesul llyfr neu bennod neu hyd yn oed ar nifer y geiriau yn y testun/au dan sylw) a'r amser a gymerir i'w gyflawni.

I gymharu â siroedd Penfro ac Aberteifi, ym Morgannwg roedd llawer o'r plant yn llai na phum mlwydd oed, a'r plant dros ddeg yn llawer prinnach, am fod cyfle ganddynt i fynd i weithio yn y gweithfeydd, a dyna a wnaeth i Lingen gefnogi nid yn unig ddeddfwriaeth yn erbyn gadael i blant bach weithio, ond hefyd i roi pwys ar ganolbwyntio ymdrechion i gael ysgolion babanod yn yr ardaloedd diwydiannol.

Gemau i blant 3-6 oed sydd am ddysgu Cymraeg.

Gan fod amryw ohonom wedi gadael yr ysgol yn bedair ar ddeg neu bymtheg oed roedd y Clwb bron fel Coleg i ni.

Casglodd ysgub frigog wedi ei chynnull yn dwt, cwbl nodweddiadol o'r awdur." DATHLU PENBLWYDD MEWN YSBYTY: Ie, yn naw deg oed, a'i fwynhau.

Mae colli darn cyfarwydd o ddodrefn yn gwneud i bawb deimlo ychydig yn chwithig, hyd yn oed i'r rhai oedd wedi bygwth rhoi bwyell trwyddo ers blynyddoedd.

Hyd yn oed os yw dŵr wedi treiddio i'r tir, y mae ganddo wahanol ffyrdd o gyrraedd yr afon.

Adroddiad Wolfenden yn argymell caniatáu gwrywgydiaeth preifat rhwng dynion dros 21 oed.

Cyn mynd ati i chwilio am atebion i'r ddau gwestiwn, efallai y byddai'n well i ni edrych ar y cyswllt, y cyd-destun, y cefndir, y math o lefydd lle mae plant o dair i bump oed yn derbyn eu haddysg feithrin.

"Fe gês i bob anogaeth a chefnogaeth gerddorol gyda mam pan oeddwn i'n blentyn," meddai Cale, sy'n awr yn 55 oed.

Drama i'r canol oed ydi hi, drama am ddechrau'r daith, hacrwch y presennol a'r ofn mawr o'r dyfodol.

Mae 40 yn dipyn o oed i gyfres deledu.

Ac y mae'n fwy gwahanol fyth erbyn heddiw ynghanol yr anghenfilod o beiriannau diweddau yma sy'n medru symud yn eu nerth eu hunain a hyd yn oed heb olwynion o danynt, dim ond stribedi dur yn ymgreinio fel lindys trwy greigiau a mwd a mawn a chors.

Cawsom enghreifftiau'n ddiweddar o rieni'n mynd i drafferth a chost i sicrhau na fyddai eu plant hyd yn oed yn clywed Cymraeg ac yn eu symud o ysgolion lle'r oedd "gormod o Gymraeg".

Ac y mae miloedd ar filoedd o weithwyr dur a glo a neilon a'r crefftau newydd o bob math na wyddan' nhw ddim bellach hyd yn oed fod yr iaith.

Gallai arogli ei phersawr eto, hyd yn oed ar ôl yr holl flynyddoedd.

Doedd dim hyd yn oed gi neu anifail yn crwydro'n ddiamcan rhwng y tai.

Enillodd 48 o gapiau rhyngwladol a bu'n chwarae'n broffesiynol nes yn 50 oed gan sgorio dros 500 o weithiau.

Dilynodd The Man Who Jumped to Earth yr anturiaethwr 61 mlwydd oed Eric Jones o Dremadog i Venezuela wrth iddo wireddu breuddwyd oes i neidio o Raeadrau Angel sy'n 3,212tr o uchder.

Hyd yn oed yn nhermau ei oes ei hun, dilynwr i'r Dr Lewis Edwards oedd Elfed, nid i Emrys ap Iwan neu RJ Derfel.

Gall crefydd fod yn Foslemiaeth, neu'n Fwdi%aeth, neu'n Gristionoigaeth, ond gall hefyd fod yn Sosialaeth neu Genedlaetholdeb neu hyd yn oed ni ein hunain.

Mae Abad Llantarnam yn barod i ymladd mewn brwydr drosto hyd yn oed.

Ar Fawrth 14eg eleni bu cyfarfod rhwng dirprwyaeth o Gymdeithas yr Iaith Gymraeg a Rosemary Butler, Ysgrifenydd y Cynulliad Cenedlaethol ar Addysg dan 16 oed.

Ac mae'r un peth yn wir hyd yn oed am rai o'r Rwsiaid mwyaf diwylliedig.

Cynnig gan y Grwp Addysg yn condemio Rod Richards am wrthod hyd yn oed i dderbyn y ddeiseb yn galw am Ryddid i Gymru mewn Addysg.

Dydy ond tair oed a dydy o ddim yn deall.

Am ba hyd, hyd yn oed yn rhannol?

I'r plant, yr oedd hyd yn oed meddwl am wyliau yn y bwthyn wedi ei ddifetha wrth sôn am Iona.

Blackburn Rovers oedd y ffefrynnau i'w arwyddo, ar ôl i'r ddau glwb gytuno ar bris o £2,750,000 am y chwaraewr ugain oed o Lanelli.

Gwendid arall oedd diffyg gweledigaeth ynglŷn â chyfrwng dysgu yn adran y plant bach, sef plant rhwng pedair a saith oed.

Faint oedd oed hwn tybed?

Dim ond chwe mis oed yw plentyn arall, sy'n derbyn triniaeth am pneumonia am y drydedd waith.

Ai Thomas Jones o Ddinbych hyd yn oed yn bellach yn ei Ferthyr-draith wrth geisio portreadu'r traddodiad Methodistaidd ac Efengylaidd fel estyniad o'r olyniaeth wir Gatholig sy'n ymestyn tros y canrifoedd.

Mae'n siŵr mai'r gwaethaf iddi hi - gwaeth hyd yn oed na cholli ei harian - oedd y gwaradwydd fod pawb yn gwybod iddi gael ei gwneud.

Mae cynyddu nifer y plant sy'n rhugl yn y Gymraeg erbyn eu bod yn 11 oed yn nod amlwg hefyd.

Dylid gwneud hyn hyd yn oed os na chafwyd unrhyw niwed amlwg.

Hyd yn oed mwy bygythiol ar y pryd oedd nerfusrwydd yr awdurdodau gwladol ynglyn â gweithgareddau'r gwahanol fudiadau anghydffurfiol.

Cymaint yr adwaith ar hyd a lled Awstralia y mae'r cwmni yn awr yn prysur dynnur posteri i lawr rhag tramgwyddo hyd yn oed fwy o ferched.

Hyd yn oed ymysg Keyneswyr, y mae'r ffydd yng ngallu'r llywodraeth i fan-diwnio'r economi wedi gwanhau cryn dipyn yn ystod y saithdegau.

Ar ddydd o brysur bwyso, pe na bai'r gohebydd cyson wrth law, ni fyddai dihangfa hyd yn oed i'r mwyaf diymhongar rhag ymddangos ar y sgrîn.

Cafodd Nicola Smith, merch ysgol un ar ddeg mlwydd oed o Hornchurch yn Essex, ei gwobr am resymau gwahanol iawn.

Dechreuodd ef ei yrfa ar y môr, fel llawer o hogiau ifainc Llyn, mewn llong fechan o'r enw Fishguard Lass ac yntau'n bedair ar ddeg oed a chyda'r Capten a'r Mêt yn gwneud nifer y criw yn dri.

Hyd yn oed os yw'r syniad poblogaidd fod pedwar o bob pump o'r Cymry yn Anghydffurfwyr erbyn ail hanner y ganrif ddiwethaf yn gorsymleiddio'r sefyllfa, does dim amheuaeth nad oedd yna deimlad cryf ymysg y mwyafrif fod grym Eglwys Loegr yn rhywbeth y dylid ei wrthwynebu.