Aeth y sibrwd yn ei flaen, '...brân Gernyw, brân lwyd, brith yr oged, boda dinwen...' Gair od i ddisgrifio aderyn!

Tynnwyd ei gyfeillion a'i gyd-ddisgyblion oddi wrth yr aradr a'r oged, a'u gyrru, fel wyn mudion, o'r meysydd i'r Rhyfel Mawr; gwyr ifainc heb gasineb yn eu calon at yr Almaenwyr.