Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ogledd

ogledd

Mae'r Gymdeithas wedi gofyn iddyn nhw yn benodol i gefnogi tri o welliannau fydd yn cael eu cyflwyno gan Christine Humphreys AC, aelod y Democratiaid Rhyddfrydol dros Ogledd Cymru.

O edrych ar rai o luniau David Gepp o Ogledd Iwerddon fe ellid maddau i'r anwybodus am feddwl fod bywyd yno'n un carnifal hwyliog.

Er mor glir yw'r gwrthgyferbyniad rhwng y ddau fath o lun, nid yn hwnnw y mae prif ddiddordeb y ffotograffydd, ond yn hytrach yng nghymlethdod y profiad o fynd yn ôl i Ogledd Iwerddon.

Tom Kindon, y golygydd, yn cynllunio rhaglen ddogfen ar Ogledd Iwerddon ac wedi gweld tebygrwydd rhwng tirlun yr ardal hon a rhannau gwledig o Iwerddon.

Yr oedd i Ogledd Cymru ran bwysig yn y gweithgaredd hwn gan mai yma yr oedd gwreiddiau llawer o'r perchnogion llongau.

Argyfwng Vietnam yn dwysáu wedi ymosodiad gan Ogledd Vietnam ar un o longau'r Unol Daleithiau.

Cymru yn fwy dibynnol ar gwmnïau tramor i greu gwaith, 130 o Ogledd America, 50 o'r Almaen a 40 o Siapan.

O gymhwyso'r syniadau hyn at Ogledd Iwerddon, byddai Ulster, yn eu cynllun hwy'n cynnwys naw sir yn hytrach na chwech.

Fel y dwedodd y dyn, does yna ddim parti tebyg i barti gan ein cyfnitherod yn yr Hen Ogledd.

Mae Norwy yn yr un grwp rhagbrofol a Chymru yng Nghystadleuaeth Cwpan y Byd ac yr oedd yn siwr fod Mark Hughes ddiddordeb mawr ym mherfformiad y tîm o Ogledd Ewrop.

Yn fuan wedyn gwerthwyd y pwll a'r modd i weithio gwythi%en y Gwscwm i gwmni da iawn o Ogledd Lloegr a rhain, sef y Stanleys, fu'n gyflogwyr mwyaf llwyddiannus y rhanbarth am gryn amser ac o hyn allan Pwll Stanley oedd yr enw arno i'r brodorion.

Gadawodd ef Ogledd Cymru i fod yn Brif Weinidog Prydain Fawr ac yn un o ddynion mwyaf pwerus y byd.

Yr uchafbwynt i mi, mae'n debyg, oedd y cyfnod rai wythnosau ar ôl y rhyfel pan gefais groesi Twrci i Ogledd Irac i ddilyn tynged y Cwrdiaid.

TELEDU: Fel y gwelwch oddi wrth y llun lloeren, mae'r gwasgedd isel enfawr hwn yn dal i eistedd dros y rhan helaethaf o Ogledd Ewrob.

Ac felly hawdd oedd iddo gredu mai gwaith da oedd distrywio'r diwylliannau bach - fel y gwnaeth Sbaen yn Ne America ac fel y gwnaeth yr ymfudwyr i ogledd America â diwylliannau'r Indiaid brodorol.

O Iwerddon y daeth mudiad Ffrud a Charon, efallai, ac o ogledd Cymru, Deiniol a Thysilio, seintiau y cysegrwyd eglwysi iddynt yn Llanddeiniol a Llandysiliogogogoch.

David Trimble a John Hume yn ennill y Wobr Heddwch Nobel am eu hymdrechion i ddod â heddwch i Ogledd Iwerddon.

Bydd cyfle nid yn unig i lobïo Aelodau'r Cynulliad o Ogledd Cymru ond hefyd Rhodri Morgan, y Prif Weinidog, sydd yn dod i'r cyfarfod i ateb cwestiynau.

Un dydd, hanner ffordd trwy'r ymweliad, sefyll am ychydig funudau ar y briffordd lydan sydd, yn y pen draw, yn sgubo trwy ogledd y cyfandir o Berlin i Helsinki.

Os ydych chi eisiau gwylio S4C yn Lloegr, yr Alban neu Ogledd Iwerddon, ac rydych eisoes yn berchen ar focs a desgl SkyDigital, ffoniwch Wifren Gwylwyr S4C ar 0870 600 4141.

Er fod yna nifer o gamgymeriadau blêr fyddain gwylltio puryddion (ers pryd mar Gorkys yn dod o Ogledd Cymru?!), ar y cyfan maen gofnod difyr, manwl a hawdd ei ddarllen nid yn unig o ddatblygiad anhygoel cwlt Cerys, ond hefyd o'r chwyldro cerddorol gymerodd blynyddoedd i'w lunio.

Yn wir, daliai ef fod Arthur o bosibl yn hen arwr cenhedlig i'r pobloedd Brythonig cyn iddynt fudo i Brydain, ac mai dyna paham y ceir ef wedi ei leoli ym mhob man lle y sefydlwyd cymdeithasau Brythonig yn ddiweddarach, - yn yr hen Ogledd, yng Nghymru, yng Nghernyw ac yn Llydaw.

Wrth i'r wawr dorri roedd milwyr, a cherbydau arfog Israel yn croesi'r ffin yn ôl i ogledd eu gwlad.

Cant o luniau o ogledd Cymru, gyda rhagair a phenawdau llawn.

Yn amlwg roedd yn rhaid i chwaraewyr Cymru drafod yr un testun a daethom at ein gilydd cyn y gêm yn erbyn yr Alban i drafod a oeddem am fynd i Ogledd Iwerddon.

Roedd gan ei pherchenogion hi, teulu Davies Porthaethwy, o leiaf deg llong, llongau mawr yn y cyfnod hwn, ar yr un fordaith, i gyd yn cludo cannoedd o deithwyr a nwyddau, ac ar draws y Fenai yng Nghaernarfon, roedd cartref John Owen, Ty Coch un o feibion teulu Rhuddgaer, Mon yntau'n berchennog ar longau a hwyliai i Ogledd America ac Awstralia.Ceir rhywfaint o'u hanes hwy yn y bennod nesaf.

O faes awyr Belem yng nghar y Weinerts, yna i Ogledd y dref ar hyd ffyrdd di-darmac, drwy resi dirifedi o gabanau unllawr, drwy heidiau o blant mewn trwsusau llac a festiau, a rhywle yn y fan honno, rhwng cþn a chymdogion hanner noeth, tywyll eu croen, y dyn yn y siaced law, DR.

Croesodd y môr a glaniodd ar draethau gogledd y wlad, a thrwy iddo ladd cynifer o Wyddelod, cafodd rhan helaeth o ogledd-orllewin Cymru wared ar y gelyn.

I'r tadau Methodistiaid Calfinaidd ym Mon, ac yn wir ym mhob ardal yng Nghymru bron, roedd Gwyddelod a Phabyddion i'w hosgoi ar bob cyfrif, ac felly roedd llongau Cymreig yn perthyn i Fethodistiaid Calfinaidd Cymraeg, gyda chapteiniaid a swyddogion a oedd yn aelodau o'r un enwad, yn llawer mwy deniadol na llongau porthladdoedd Lloegr a oedd yn llawn o Wyddelod tlawd, afiach.Dyma pam y daeth llongau Davies Porthaethwy mor boblogaidd a chawsant lwyddiant ysgubol yn y fasnach i Ogledd America, gyda'u llongau'n cludo llechi ac ymfudwyr i Quebec, Efrog Newydd a New Orleans, ac yn dychwelyd gyda llwythi gwerthfawr o goed Gogledd America i adeiladu tai a llongau yn yr hen wlad.

Mae rhan helaeth o'r adar fydd yn y wlad yma yn anelu am arfordir gorllewinol Ffrainc, ac yna yn teithio i lawr trwy Sbaen ac i ogledd Affrica cyn wynebu'r daith ofnadwy ar draws diffeithwch y Sahara.

Fe'u cyfrifant eu hunain yn Gymry i'r carn, er na fyddai ffermwr o Ogledd Cymru sy'n ddisgynnydd uniongyrchol i genedlaethau di-dor o Gymry yn cytuno.

Yr un pryd cyrhaeddodd y Sacsoniaid prydgolau o ogledd Ewrop ein glannau, gan ddwyn a lladd a llosgi ar eu ffordd.

Rhoddir cefnogaeth weinyddol i gyfarfod o weithwyr sydd ynglyn a gwirfoddolwyr o bob rhan o ogledd Cymru.

Ynghyd â'r tri newyddiadurwr arall a gyrhaeddodd y bore hwnnw, fe ges fy ngorfodi i newid cerbyd ddwywaith cyn croesi o ogledd y ddinas i'r de.

Rhythais ar grib ogledd-ddwyreiniol ddu, hirfain, ddidrugaredd Piz averstancla a chofio llinellau olaf y gerdd a ganodd Armon Planta o Sent, uwchlaw Scuol, ar ol ei dringo gydai fab: I lawr yn y cwm a chytgord yn anodd oni fyddwn ni'n troi at hyn mewn atgof (in algordanzas) Bardd, dringwr, hanesydd, radical, athro ac ymladdwr dros ei iaith oedd Armon Planta.

Maes o law dododd ef yr eitemau hyn ar werth eto a gwerthodd Bwll Gaunt i gwmni stanley o Ogledd Lloegr a rhain yn allforio'r glo o'r doc newydd.

trwy ddod i gytundeb â'r cwmni, yr oedd david hughes wedi rhoddi caniatâd iddynt ddefnyddio ei ddyfais drwy'r holl o ogledd america, ond cadwodd yr hawliau eraill iddo ef ei hun.

Sylweddolodd ei fod gannoedd o filltiroedd o Ogledd Cymru ac yn nwylo pobl ddrwg.

Yno, dim ond rhyw set ffilm o fynydd a wahanai ogledd a de, ac eisoes ynghanol y bore ysgubai afalansau cyson gannoedd o drodfeddi i lawr y pared gogleddol at lasier Porchabella.

Hefyd bydd blaen-asgellwr Abertawe, Paul Moriaty, yn teithio i Ogledd Lloegr, ond fydd e ddim yn cael ei gynnwys yn nhîm Cymru os na fydd yswiriant wedi ei drefnu ar ei gyfer.

Ond mae Mr Barak wedi rhybuddio y bydd ei fyddin yn taro yn ôl os bydd unrhyw ymosodiadau ar Ogledd Israel.