Yn ei ymosodiad ar gyfrol Ellis Annwyl Owen yn y Seren Ogleddol, cyfyngodd ei feirniadaeth i offeiriadaeth yr Eglwys Wladol, gan honni bod trefn yr eglwysi anghydffurfiol yn sicrhau duwioldeb eu gweinidogion hwy.

Nid oedd newid sylfaenol yng nghyfeiriad meddwl Hugh Hughes yn ei ysgrifau maith yn y Seren Ogleddol, felly, ond yn sicr yr oedd ei bwyslais yn dechrau symud o'r ymosodiad cyffredinol ar berthynas yr Eglwys a'r wladwriaeth, tuag at un agwedd arbennig ohono.

Ychydig o ddatblygiad syniadol oedd yn y llythyron gyhoeddodd Hugh Hughes yn ei erbyn yn y Seren Ogleddol o'u cymharu â'i ysgrifau yn Seren Gomer bum mlynedd yn gynharach, ond cafodd le yn ei bapur ei hun i'w hegluro'n llawn ac yn fanwl.

Dywedir yn aml mai papur Caledfryn oedd Y Seren Ogleddol ond, er mor sylweddol ei gyfraniad iddo, nid yw hyn yn gywir.

Yng Nghymru, er enrhaifft, fe all yr aelod Llafur Ewropeaidd, Joe Wilson ganolbwyntio'i ymgyrch ar y sedd ogleddol y bu'n ei chynrychioli ers degawd, ond fydd yna neb yn pleidleisio drosto ef yn bersonol y mis nesaf.

Ysgogwyd y tri i sefydlu'r Seren Ogleddol gan newid a ganfuwyd ganddynt ym mholisi golygyddol Seren Gomer, llais y Radicaliaid yn ystod y pymtheg mlynedd flaenorol.

PENTREF bychan ar ochr ogleddol Llyn yw Llanaelhaearn ac ef sy'n gwarchod yr agoriad t'r penrhyn.

Yng nghornel ogleddol y sioe, sut bynnag, yr oedd yna garafan wedi'i pharcio.

Ond nid un ardal yn unig effeithiwyd arni - cafodd yr ochr ogleddol hefyd, ger Llanfair ym Muallt a Llangamarch, ei di-boblogi.'

Prif arf ymosodiad y Seren Ogleddol ar yr Eglwys Sefydledig oedd cyfres o erthyglau a ysgrifennwyd gan Hugh Hughes ar ffurf llythyron at y Parchedig Ellis Annwyl Owen.

Y mae tystiolaeth naws, tymer ac arddull y Seren Ogleddol, yr un mor bwysig.

Bu i'r dŵr gasglu a chrynhoi hyd y gwastadeddau yn rhan ogleddol y blaned a ffurfio yr hyn a adwaenir yn iaith y seryddwyr fel Cefnfor Borealis.

Yn rhifyn mis Ebrill o'r Seren Ogleddol cyhoeddwyd nodyn yn cyfeirio at anghydfod yn nhref Caernarfon a fyddai'n arwain at ymadawiad disymwth allanwr arall, Josiah Thomas Jones, o'r dref.

Wrth fynd i orffwyso i'r wâl cymerant sylw manwl o gyfeiriad y gwynt; os chwyth y gwynt o'r gogledd, fe â'r ysgyfarnog heibio i'r wâl am ryw ugain llath gan gadw ar yr ochr ogleddol iddi a rhyw dair llath oddi wrthi.