Pwysleisiai Rhys Thomas y saer pan yn rhoi y bechgyn ifainc i ddechrau gwneud olwyn fod y gwaith yn un "exact iawn'.

"Dydi adeiladau gwaith yn aml ddim yn addas o gwbwl ar gyfer yr anabl, yn arbennig os ydach chi mewn cadair olwyn," meddai.

Pan ddaeth yn ddiwrnod mynd â'r ferfa allan am y tro cyntaf, a chychwyn o dop y cae tu ôl i'r tū efo hanner ei llond o gerrig, dim ond tua chwarter y ffordd i lawr y daeth na chraciodd yr olwyn wrth yr echel a throi ar ei hochor yn ddau ddarn a'r ferfa ar ei thrwyn yn y ddaear.

Yna elai'r gof ati i dorri hyd yr haearn i ateb yr olwyn.

Yma, mewn man gwag yn cynnwys fflagiau siâp hecsagon, taenwyd hen ryg Twrcaidd coch ar lawr ac ar y ryg roedd cadair olwyn, ac yn y gadair olwyn roedd gŵr oedrannus, yn amlwg yn darfod, yn ein gwylio ni'n dod gyda llygaid du y diffoddwyd yr holl dân ynddynt ers amser maith, ond a gynhwysai o hyd uniongyrchedd glo-ddu y llygaid yn y darlun a grogai uwchben y silff ben tân yn y cyntedd.

Er enghraifft, byddai rhai pobl yn dewis cadair olwyn beiriant gan ei bod yn cynnig mwy o hyblygrwydd a rhyddid i symud na chael eich gwthio mewn cadair efo llaw.

trwy anfon ergyd o gerrynt ar yr adeg cywir, gellid argraffu unrhyw lythyren ddewisiedig heb orfod atal symudiad cyson yr olwyn.

Gwneud yr olwyn oedd y gamp fawr ac wrth weithio o chwith ar honno y bu'r camgymeriad.

Ar ôl yr holl weithio ar olwyn, mor falch fyddai y saer coed o weld popeth wedi eu ffitio i mewn yn hwylus yn y diwedd.

Gwneir defnydd cynyddol o'n offer benthycadwy, ac yn arbennig felly gadeiriau olwyn a'r offer cyfieithu.

Dim ond yn ystod y flwyddyn ddiwethaf y daeth yn arferiad cyffredin i roi olwyn sbar gyda charafanau newydd, a dyw hynny ddim yn digwydd gyda phob un hyd yn oed yn awr.

Mewn buggy neu gadair olwyn fechan (push-chair) y caria mamau eu plant heddiw, neu mewn cwd ar y cefn neu wrth y fron.

Pe byddai'r Bod Mawr wedi bwriadu inni dreulio cymaint o amser ar bedair olwyn byddai wedi rhoi castars dan ein gwadnau.

Yfory, bydd Tanni Grey-Thompson yn cystadlu am ei phedwaredd medal aur yn y rasys cadair olwyn.

Wnaeth yr un ohonon nhw erioed awgrymu y dylwn ddefnyddio cadair olwyn.

Yn wir ni chlywais erioed fod bwl olwyn wedi torri.

Wel rwan yntê, dyma'r malwr yn mynd i ben draw'r bonc ac yn nôl wagen, peth rhywbeth yn debyg i focs sgwâr heb gaead arno ac un pen wedi ei dorri i ffwrdd, a'r bocs hwn wedi ei osod ar bedwar olwyn, ac yn dal rhywbeth o ddwy dunnell i ddwy dunnell a hanner o bwysau.

Y morwr wrth yr olwyn lywio oedd un o'r lleill, a llongwr yn gwylio'r môr o gwmpas y llong oedd y llall.

cynnal (hynny yw, offer technolegol megis cadair olwyn, neu ofal personol megis helpwr) fe allwch ennill annibyniaeth.

Weithiau gwnâi rhywun rhyw sylw ffraeth, megis, "Mae'n siŵr dy fod wedi nyddu digon o edafedd i wau siaced am y byd erbyn hyn, Morfudd!" A'i hateb yn ddieithriad fyddai, "Rhyw ddydd, Mr Jones, pan ga'i weill!" A chwyrli%ai'r olwyn bren yn fwy penderfynol fyth.

Yn lle rhoi cylch am olwyn bren yn yr efail fel y byddai saer coed yn gwneud, fe roddwyd yr olwyn honno y tu mewn i gylchyn pwced.

Mae'r olwyn yn troi, meddai'r hen air.

Magwyd ef yn y cyfnod braf gynt, cyn y Rhyfel Byd Cyntaf, pan feddylid fod popeth yn gwella wrth ei bwysau, a'r unig beth y disgwylid i bawb o'i gyfnod ei wneuthur oedd cadw'u dwylo ar yr olwyn.

yr oedd yr ergyd o drydan a ddeilliai o'r weithred yma yn achosi i'r ruban papur yn y peiriant derbyn, yn y pen arall, gael ei wasgu am ennyd yn erbyn yr olwyn lythrennau, a thrwy hynny yn achosi argraffu'r lythyren arbennig honno.

holodd mewn dychryn, wrth weld olwyn fawr o'u blaenau yn fôr o liwiau, ac yn troelli'n braf.

Dywed fel y byddai'n cysgu wrth yr olwyn pan oedd y Mêt neu'r Capten yn llywio, er mwyn iddo fod wrth law i alw ar y llall os oedd angen.

Talwyd am yr olwyn ar ôl i'r llong gael ei dadlwytho.

Byddai'r saer coed a'r gof yn rhannol gyfrifol am wneud olwyn, bydded olwyn gert neu olwyn i ferfa.

felly, defnyddiodd nodwydd ddur, yn dirgrynu megis fforch diwnio, i reoli cyflymdra'r olwyn lythrennau.

Pleser oedd canfod fod yma ddarpariaeth ar gyfer athletwyr cadair olwyn.

Holwyd mudiadau gwirfoddol eraill i sefydlu pa rai o'u plith oedd yn rhoi benthyg cadeiriau olwyn.

Enillodd hi'r râs gan metr cadair olwyn ddoe.

Roedd yn cael amser bendigedig yn mynd o gwmpas ar yr olwyn fawr - er bod pawb arall yn edrych yn hurt ar ei gastiau.

Ac roedd yna lun o olwyn - hanner ohoni y tu mewn i leiandy, a'r hanner arall y tu allan.

Fe ddaliai un ben y tâp ar fan arbennig ar yr olwyn rhag symud tra yr âi'r gof oddi amgylch a thrwy wneud hynny 'roedd yn fwy ffyddiog fod y mesur yn iawn, er ei fod wedi cael y mesurau gan y saer coed.

ar yr olwyn drosglwyddo yr oedd nifer o binnau, un ar gyfer pob llythyren.

Gŵr Mrs Dixon yn ein cludo'n ôl, dyn clên ond mae wedi twchu gormod - ei fol bron yn cyffwrdd â'r olwyn ddreifio.

Ymestynnai Gaenor dros yr olwyn lywio i agor drws y car iddi.

Aeth â morwyr gydag ef i symud ychydig o'r llwyth nes dod o hyd i olwyn a ffitiai yn iawn.

ond i gael dau beiriant i gysylltu a'u gilydd ar hyd pellter o wifrau telegraff, yr oedd yn rhaid i olwynion y peiriant derbyn fod mewn cytgord union ag olwyn y peiriant y pen arall.

A gobeithio y byddaf innau wedi medru cael gwared ag o leiaf olwyn yrru un o'r bwsiau deulawr 'na erbyn hynny!

Rhoddodd Elis Robaitsh eitha slaes iddo hefo'r cap stabal a llithrodd Pero dros ben yr olwyn i'r ffos.

* pa mor gyfforddus ydi o i bobl efo'ch math chi o amhariad; * a ellid ei ddefnyddio'n hawdd ar gyfer gweithgareddau megis, er enghraifft, chwaraeon neu ddawnsio cadair olwyn; * faint yw ei bwysau a pha mor hawdd y gellir ei godi i mewn a'i storio yn eich car; * pa mor hawdd y gellir ei symud ar wahanol wynebau; * pa ddewis mewn lliwiau a defnydd sydd ar gael.

Yn ddefnyddiwr cadair olwyn, bu'r cyn-athro o Ddwyran, Ynys Môn, yn ddiwaith am gyfnod hir cyn cael swydd - gan weithio o'i gartref - yn trefnu cludiant i bobol anabl eraill sydd heb ddefnydd car.

Mae angen gwahanol fathau o wybodaeth arnoch i'ch helpu i benderfynu pa un o'r amrywiaeth o gadeiriau olwyn sydd ar gael ar hyn o bryd i'w phrynu.

Mae wrth ei fodd yn ei blannu ei hun 'wrth olwyn fawr felyn' car newydd Lleifior a'i yrru hyd 'heol fawr Henberth, â llygaid ambell un tlotach na phlant Lleifior yn syllu'n eiddigus ar ei ôl'.

Mae'n debyg fod mamau na allai fforddio bwydo'u plant yn eu rhoi yn yr olwyn.

Un olwyn a dau droed oedd ganddi.

Ond gallwn innau, hyd yn oed, fforddio soffa ac, fel y Myrc yn y stori, yr oedd gan honno hefyd bedair olwyn pe byddai hynny o ots i neb.

Ar flaen y wifren roedd olwyn fechan yn troi yn y dŵr.

Olwyn spar.

Clywais lawer o sôn am of Abermagwr, iddo ddyfeisio teclyn i fesur amgylchedd olwyn.

Edrychai fel mynydd mawr, ei wallt fel brigau coed a'r un llygad yng nghanol ei dalcen fel olwyn cart; yn ei law daliai ordd anferth ac iddi flaen haearn, trwm.

Cewch blesio'ch hun a ydych am gario'r olwyn y tu fewn i'r garafan neu brynu ffram bwrpasol i'w chludo oddi tani.

'Roedd i olwyn bedair rhan - y bwl, y camogau, neu, fel y'u gelwid yn bur aml, spôcs, y cwrbin ac yn ddiwethaf y cylchyn haearn.

Ond fyddai Bilo a'i fêts ddim yn clywed sŵn y moto beic, diolch am hynny; fe'i gadawyd wrth y moniwment mewn llecyn parcio o flaen y siopau, ac ar ôl cloi'r gadwen am yr olwyn flaen, cerddodd efo Cen i gyfeiriad stad o dai lle'r oedd cartref a garej Bilo.

Am ei fod mor gyndyn o ddefnyddio cadair olwyn roedd yn cael ei ynysu fwyfwy yn gymdeithasol ac roedd llai o gyfle ganddo i gael mynediad i'r gymuned.

Dyma'r rhan bwysicaf o ddigon a berthynai i'r olwyn.

Yr oedd nifer y criw gyda'r Capten yn chwech, dau ar y wats, a phan oedd eisiau symud yr hwyl studding (hwyliau tywydd braf) yr oedd yn rhaid i'r llongwr nad oedd wrth yr olwyn symud yr hwyl ei hun.

Gwneud Olwyn Tua phedwar ugain mlynedd yn ôl, pan oedd digon o waith i'r saer coed yn yr ardaloedd gwledig, nid oedd sôn am drydan yma, a byddai raid i'r crefftwr lifio a thyllu'r coed â'i law a'i nerth ei hun.

Ar ôl gorffen fe roddai'r saer coed fesur amgylchedd yr olwyn i'r gof.

Croesawyd y rhodd o bedair cadair olwyn gan y Ganolfan Gofal Iechyd yn Llanelwy; mae'r pedair cadair bellach yn cael eu benthyg yn helaeth o bob un o'n pedair swyddfa.

Chwyrli%ai'r olwyn bren am filltiroedd, a throtiai blaen esgid fach dwt Morfudd bererindodau ar hyd y byd, a thu hwnt, o fore gwyn tan nos.

Does neb sy'n edrych arno'i hun fel bod yn gorfforol annibynnol isio dibynnu ar bethau fel cadeiriau olwyn, calipr, fframiau Zimmer, baglau neu ffyn cerdded, felly fe allen nhw benderfynu eu defnyddio gyn lleied a phosibl neu eu gwrthod yn llwyr.

Mi gyfrannwyd yn helaeth ganddi yn ei chymdogaeth gyda Dilwyn, mi sefydlwyd y 'Clwb Strôc' ym Maesteg, roedd hi'n weithgar gyda Ffrindiau'r Ysbyty, yn aelod o'r Olwyn Fewnol, ac yn un o'r rheini oedd yn gofalu am yr anghenus a thlawd bob Nadolig o dan nawdd y Cyngor Eglwysi.

Y bore yma enillodd y râs 400 metr cadair olwyn i ychwanegu at ei medalau aur yn y rasys 100, 200 a'r 800 metr.

Gwaethygodd y storm, ysgubodd moryn mawr drosti a golchi'r ddau gwch achub i'r môr a malu'r olwyn llywio.

Ond ni allai hi wneud dim gan ei bod mewn cadair olwyn.

'Roedd gan y gof ddarn o gast wedi ei lunio ar lun yr olwyn ac yn ei ganol wacter lle yr âi hanner bwlyn yr olwyn i lawr iddo, yna 'roedd yr olwyn yn aros yn gadarn arno wrth osod y cant haearn am yr olwyn.

wrth bwyso ar un o'r allweddau, yr oedd y pwynt cyferbynnol yn cael ei godi yn ddigon agos at yr olwyn fel bod ei bin yn ei gyffwrdd ar y cylchdro nesaf o'r olwyn, a thrwy hynny yn caniatau i drydan lifo drwy'r cysylltiad.

Tâp a ddefnyddiai'r gofaint eraill fel rheol i fesur amgylchedd olwyn.

Dychmygwch eich bod am brynu eitem mor bwysig a drud a chadair olwyn.

Ond os ydych yn prynu carafan ychydig yn hyn, mae'n bosib iawn y bydd angen olwyn sbar.

Heddiw enillodd y râs 200 metr cadair olwyn.

* cadeiriau olwyn peiriant i oresgyn llawer o rwystrau mynediad a thrafnidiaeth * cynorthwyon cyfathrebu sy'n gwella cyfathrebu i bobl sydd a nam ar eu clyw neu ar eu lleferydd * cyfrifiaduron sy'n hwyluso'r dasg o gael gafael ar wybodaeth a chysylltiadau * gosod systemau rheoli amgylchedd sy'n galluogi llawer o

Yno, roedd olwyn fawr a fu unwaith yn olwyn ffair.