Onid gwell, yn lle'r ysgol honno o fil o blant, fyddai cael tair ysgol lai gyda rhyw drichan disgybl yr un?

Onid tosturi a deall pobl fach unigol oedd cyfrinach yr Iesu?

Bid a fo am hynny, mae'r gair Cymraeg 'awen' yn nes o ran ei ystyr i ysbrydoliaeth nag ydyw dychymyg, ac onid wyf yn camgymryd, 'roedd Waldo'n ffyddlon i ryw gynneddf yn ei natur wrth ddewis y gair hwn, ac wrth wneud, 'roedd yn gallu cadw'r hyn a oedd yn werthfawr yn ystyr y gair 'Imagination' i Blake heb gael ei lluddias gan rai o ragdybiaethau'r meddwl diweddar am y dychymyg.

Mae cwestiwn dylanwad yn rhwym o wynebu unrhyw hanesydd llên sy'n ymwneud â'r 'rhieingerddi' ac nid yw'n syn ei gael yn dangos yr un math, onid yr union un gochelgarwch â T Gwynn Jones wrth ei ateb.

Ac os yw ysgrifennu a siarad Saesneg cywir yn bwysig yn Lloegr, onid yw ysgrifennu a siarad Cymraeg cywir yn bwysig yng Nghymru?

Ond o gysidro, onid pethau diweddar iawn yw'r hwylustodau hyn?

Faint well oeddynt o godi helynt a dyfod allan ar streic, onid oedd nerth Undeb tu cefn iddynt?

Onid y mudiadau hyn bellach ddylai fod yn gefndir eisteddfod leol.

Ar ôl mynych newid ysgwyddau tan yr arch hyd onid oeddynt yn friw gan y pellter, cyrhaeddwyd Capel Seion.

Ond onid oedd byd newydd yn gwawrio?

A dyna ni wedi sôn am Colin Stephens: onid llawenydd pur yw i ddyn weld maswr yn rhedeg fel y gwnâi hwn brynhawn Sadwrn?

Ac eto onid i Lety'r Bugail yr ai hi weithiau gyda'r hwyr ar ol gorffen gorchwylion, i freuddwydio?

Er eu trwyddedu, fodd bynnag, 'roedd cryn wrthwynebiad i'r Beiblau Saesneg hyn, gan eu bod yn cefnu'n aml ar destun cyfarwydd y Fwlgat, a chan fod eu Saesneg cartrefol yn taro'n chwithig onid yn gableddus ar glustiau a ymhyfrydai yn sŵn mawreddog, litwrgi%aidd y Fwlgat Lladin.

Onid oedd pawb wedi colli rhywun annwyl erbyn cyrraedd ei oedran ef?

Onid yw'n anhygoel fel yr ysguba'r dyddiau heibio?

Onid gwyrth fyddai'r hwfar a'r peiriant golchi llestri i neiniau'r gorffennol?

Ydyw, mae'r dyn yn gwybod 'tydi - onid ydyw efe wedi gweithio i Mr Rothchilds ei hun, ac wedi preifateiddio pob chwarter moliciwl o fewn ei gyrraedd o'r gias i'r glaw.

Dichon, fodd bynnag, fod Gwilym Meudwy ymhlith yr olaf, onid yn wir yr olaf o brydyddion y bedwaredd ganrif ar bymtheg a fu'n crwydro o fan i fan, yn null yr hen faledwyr, yn gwerthu cynnyrch ei awen.

Onid oedd llawer o Babyddion dirgel, na wyddai neb yn iawn beth oedd eu nifer, yn barod i groesawu cyfle i adfer yr hen Ffydd?

ac, fel mater o ffaith, os cyfaddefir bod rhyfel amddiffynnol yn gyfreithlon yna fe ganiateir popeth, oblegid onid yw'n ofnadwy o beth fod pedwar ar bymtheg allan o ugain o'r rhyfeloedd mwyaf erchyll sydd wedi gorlifo'r ddaear â gwaed wedi cael eu hymladd i'r pwrpas hwnnw, neu o leiaf fel esgus am hynny ?

Ac onid oedd Ffantasia wedi dy rybuddio i beidio bwyta bwyd oddi ar y cloddie?

Onid oedd gwladoli'r diwydiant yn uchel ar restr bwriadau'r llywodraeth newydd?

Onid oes 'na olwg brudd glwyfus wedi mynd arnon ni gwedwch?

Onid oedd hi'n gwneud synnwyr, felly, i symud pobl o un man i'r llall?

Yn ystod y dyddia' hynny 'roedd hi'n beryg' bywyd, onid oeddech wedi cael swydd yn rhywle, i chi gael eich galw i wasanaethu'ch 'gwlad a'ch cyntri', ys dywedai Jac Llainsibols ac erbyn i mi gyrraedd adre' yr oedd llythyr oddi wrth y Frenhines yn fy aros yn estyn croeso cynnes i mi ymddangos o'u blaena' nhw yn Wrecsam 'na!

Onid oedd perygl felly y gallai farw yn ystod un o'r ysbeidiau hyn, ac na ddylai'r mudiad gymryd ei atgofion yn ganiataol?

Onid ydym yn ymwybodol iawn o gwmni Saunders Lewis ei hun wrth iddo'n tywys trwy hanes ein llenyddiaeth?

Onid oes 'no ddyn o'r enw Jones yn cadw siop yn Shillong?

Y mae'r mwyafrif o economwyr bellach yn derbyn bod yr oediadau sydd ynghlwm wrth ymyriant llywodraethol, ynghyd â'r anghywirdeb sy'n nodweddu rhagolygiaeth economaidd, yn gwneud rheolaeth fanwl o'r economi yn hynod o anodd- onid, yn wir, yn amhosibl.

Cyfyd cwestiwn arall yn sgil hyn: onid moethusrwydd braidd, felly, yw cynnwys dwy ysgrif yr un ar 'Mair Fadlen' ac ar 'Marwnad Syr John Edward Lloyd'?

onid yw'n deimlad anghysurus i gymro cymraeg goleddu'r fath agwedd wrthnysig at yr hyn y byddai bobi jones ac eraill yn ei ystyried yn asgwrn cefn ein traddodiad llenyddol?

Ac eto, onid oedd Emyr, fel Carol, wedi gweld yn ddiweddar fel y gallai'r person mwyaf cariadus a ffyddlon droi ei gefn ar briodas hapus yn sydyn ac anesboniadwy?

Onid yw hwn yn bwynt cyfarwydd ac un a ail-adroddwyd gennym yn fynych.

Wedi'r cyfan, y mae ffyrdd haws o ennill eich tamaid, onid oes?

A chyda threiglad y blynyddoedd, onid oes posiblrwydd gwirioneddol inni ein cael ein hunain mewn cymdeithas a fydd yn gweld hyn fel ffordd i gael gwared â hen bobl sâl?

Yn dilyn, fe ddigwydd anghysur i filoedd, onid i filiynau o bobl.

Yr oedd Morgan Llwyd yn iawn; onid yw pobl yng Nghrist, ni ellir disgwyl iddynt fod yn y wir eglwys.

'Onid ydio'n wir fod Vatilan wedi eich llofruddio?'

Onid oedd gan wraig ei lety yn Nefyn feddwl mawr ohono.

onid oes parsel arall wedi ei adael wrth ddrws cefn y flwyddyn?

Onid gwell fyddai derbyn yr arian yn ddiolchgar - ond, yn hytrach nai bocedu, ei ddefnyddio i hyrwyddo rhyw weithgarwch yn eu hetholaeth.

Onid yw amrywiaeth profiadau y dynion hyn yn tanlinellu pwysigrwydd y profiad unigol?

Onid oedd modd creu llenyddiaeth a hyd yn oed greu prydferthwch o 'ddirni'r sefyllfa gyfoes, o'r bywyd yr ydym yn ei fyw'r awron'?

Eto, ar y llaw arall, onid hwn yw'r erfyn cryfaf a ferdd y gweithwyr i dynnu sylw'r cyflogwyr (a'r cyhoedd hefyd) at ei achos?

Ac mi wyddai pawb fod drych myglyd yn adlewyrchu llun yn llawer mwy ffafriol; onid dyna oedd cyfrinach rhai o'r ffotograffyddion a'r sêr mwyaf enwog?

Yn naturiol, gofalai teuluoedd y Rhos fod eu merched yn cael copi o'r Rhos Herald; yn nhrefi mawr Lloegr yr oedd merched y Rhos yn golofnau yn yr eglwysi Cymraeg, ac yr oedd cynnwys yr Herald yn gymaint, onid mwy, o destun eu hymgom a'r bregeth.

Wedi'r cwbwl, onid RS Thomas yw'r llenor mwyaf yng Nghymru heddiw, a Saesneg, er mawr ofid iddo, yw ei gyfrwng ef.

Onid y cwmniau a oedd yn gobeithio gwneud ceiniog mor sydyn o'r fenter a ddylai ysgwyddor gost a a sefyll eu colled.

Gyrrwr da, ond diolch bod y brakes gystal onid gwell nag ef.

Ac onid oedd y ffaith mair gair Paedo a beintiwyd ar furiau ty yng Nghasnewydd yn ârwyddocaol? Go brin y gallair un o'r rhai a gyflawnodd y weithred sillafur gair cyfan.

Felly rwy'n dal i gredu y medr y cadeirydd Cymraeg - onid e, ni fedrai gyflawni ei swydd mor foddhaol ag y gwna.

Onid oedd y Times ei hun ar ôl ymweliad â'r Albert Hall wedi bendithio llên a chân y Cymry am ei bod yn amlwg fod y Gymraeg yn ildio'n flynyddol ' ...' .

Onid y troseddwr y dylid ei gofnodi ar gofrestr yr heddlu, nid yr un a ddiddefodd?

Wedi'r cyfan, onid oedd wedi llwyddo i ddeall un o swyddogion yr orsaf yn egluro wrth barti ansicr ar eu gwyliau ble a phryd yr oedd y tren yn ymadael i Ddofer?

Onid ynglŷn â'r Gymraeg yr oedd hynny, dwedwch?

Onid dyna bwrpas drama, cyfathrebu ag unigolion yn y gynulleidfa - procio eu dychymyg a'u meddyliau?

Wedi'r cwbl, onid mewn gwres mawr y cynhyrchid y blaten dun?

Onid oedd y digwyddiad yna mor wahanol, mor eithriadol i'r patrwm cyson ac unffurf o ladd fesul un, nes i Wil Dafis fynd i dybied bron fod Ap wedi neilltuo rhyw sylw anffafriol iddo ef yn benodol?

Ac onid dyma'r bara a'r gwin rywfodd?

Onid tasg gyntaf Wigley a'i gydAelodau Seneddol felly ydi mynnu bod y cyfryngau a'r papurau dyddiol ac wythnosol yng Nghymru yn rhoi lle priodol i'r frwydr etholiadol yma yng Nghymru fel bod cyfle felly i'r Blaid gael ei phig i mewn i'n haelwydydd?

Ni pharhaodd y mudiad clasureiddio hwn am fwy nag un genhedlaeth, serch hynny, ac ni welir fawr o ddylanwad clasurol ar farddoniaeth y bedwaredd ganrif ar bymtheg, onid yn anuniongyrchol efallai trwy ddylanwad Goronwy Owen a'i gyfoeswyr.

Am iddo grwydro cymaint i bregethu, a phregethu weithiau bedair-a phum gwaith y dydd, y rhwygwyd y wedd ar Harris onid oedd yn welw a rhychlyd ei wyneb yn ddeg ar hugain oed.

Beth bynnag, yn ôl a gofiaf, pan fu rhaid iddo ddangos y 'cerdyn' hollbwysig yn y diwedd, fe ddywedwyd yn garedig wrtho fod Pantycabal wedi bod yn gyfan gwbl yn yr iawn, er ychydig yn ddihiwmor o bosib, a'i fod ef, Waldo, wedi troseddu wrth beidio â dangos y cerdyn, ond y câi ef ei esgusodi'n llwyr pe bai ef yn sgrifennu ychydig o'r hanes ar gân i'r Pembrokeshire Police Gazette; ac yno, onid wyf yn camgymryd, yr ymddangosodd y gerdd am y tro cyntaf.

Os mewn troedigaeth grefyddol yr oedd ei ddiddordeb ef, onid achlysur cyfleus - ond sylfaenol amherthnasol - oedd y cyd-destun hanesyddol a ddewiswyd?

Daw'r adran i ben yn hollol ffurfiol â brawddeg glo draddodiadol, a blwyddyn a dwy a thair y bu ef yn hynny onid oedd ei glod wedi ehedeg dros wyneb y deyrnas, ac y mae'r awdur wedi llwyddo i adrodd anturiaethau sy'n dechrau heb gyswllt â'i gilydd ond sy'n cad eu tynnu o wahanol gyfeiriadau yn un hanes cyflawn a gorffenedig.

Onid yr ateb amlwg yw i'r holl bobl yma ddychwelyd i'w cartrefi yn Somalia?

Ond onid ydyw yn meddwl y dylid cael gwybod sut y mae arfau yn mynd i afael y bobol hyn?

Onid oedd perygl i gynulleidfa droi'n dorf ddi-reol?

O feddwl, onid yw'r gwaed yn oeri?

ac onid yw'r cymry cymraeg bellach yn cymryd agwedd lawer mwy goleuedig erbyn hyn nag yn yn atgof prosser rhys?

'Onid ydyw y Meistr wedi dweud wrthyf am fynd?'

O ganlyniad, y mae'r gyfrol hon yn gronicl o ymweliadau'r sawl sydd â'u henwau ynddo: buont oll o leiaf yn cael pryd o fwyd, onid yn aros nos, yn ein tŷ ni.

Ac onid dyna bwrpas aberth ein tadau dros addysg sicrhau mai'r unig lyfnu a wna'r plant fydd llyfnu penolau eu trowsusau mewn parchusrwydd?

Hwyrach mai difeddwl oedd hi ond onid arwydd oedd hynny o'i phersonoliaeth myfi%ol?

Os oedd y method gwyddonol yr unig ffordd ddilys i sicrhau gwybodaeth am bob gwedd ar y bydysawd, onid oedd yn dilyn fod y bersonoliaeth hithau i'w hesbonio wrth yr un method?

'Cyfaill gorau dyn,' meddir, 'yw'r ci.' Onid 'gwas gorau dyn' oedd y ceffyl?

Oherwydd yr oedi anochel mewn casglu a chrynhoi ystadegau, gall wythnosau onid misoedd fynd heibio cyn i'r llywodraeth sylweddoli bod pethau'n dechrau mynd o chwith, a bod angen iddi ymyrryd â chwrs yr economi.

Y gwir ironig amdani yw mai eu pregethau print--a'r mwyafrif ohonynt, onid pob un, yn bregethau' a bregethwyd' mewn rhyw ddull neu'i gilydd'--yw eu cynnyrch cyhoeddedig mwyafanwreiddiol.

Onid rhag ofn cael fy siomi ar ôl edrych ymlaen at rhywbeth pleserus?

roedd ei henw hi ar yr amlen, onid oedd?

Ac o glywed am achosion yn cael eu dirwyn i ben yn barhaus, onid aeth gwerthiant tai Capel ac addoldai yn gryn fusnes erbyn hyn?

Onid yn ei fferm ef yr oedd y ci wedi cyflawni cyflafan hollol afreolaidd un noson a lladd hanner dwsin o ddefaid gyda'i gilydd?

Onid oedd yn dderbyniol ganddyn nhw, ni byddai'n rhaid iddo boeni mwy, ond os gwelai fod y Casino'n cael cefnogaeth gadarn, wel dyna'r amser iddo ef roi ei big i mewn.

ond roedd ffred yn yr ysgol ac wedi llwyddo i ennill sylw, onid ffafr, gethin.

Onid oedd yn ysgytwad i'w hunanfodlonrwydd ef, yn rhoi golwg go iawn iddo ar rywbeth na ddaethai ar ei draws o'r blaen, hwyrach ffeithiau bywyd busnes bychan heb ddim tebyg i adnoddau cwmni%au enfawr?

Er ei methiant cymharol (ac onid trafod llwyddiant a methiant cymharol yr ydym mewn celfyddyd fel mewn bywyd?), fe berthyn iddi liaws o rinweddau, ac efallai fod hyd yn oed ei gwendidau yn dadlennu pethau diddorol am natur ein diwylliant llenyddol yn gyffredinol.

Wedir cyfan, onid dyna yw hanfod busnes a menter - eich bod yn bywn fras ar eich llwyddiant a llyfu clwyfau unrhyw fethiant.

Onid oedd arwyddion dymunol o'n blaenau, un ac oll?

Onid oedd Senedd Westminster yn gadarn wrth ei gefn?

Y mae'r ysbryd grasol a milwriaethus hwn tuag at anghredinwyr a'r argyhoeddiad fod yr Efengyl yn rhodd amhrisiadwy i'w rhannu â phawb sydd o fewn cyrraedd yn anhepgor onid yw'r Eglwys Gristionogol i ddirywio'n glwb caee%dig.

A chan mai yma yr oedd cysegrle pennaf y Derwyddon, onid arwyddocad yr ymadrodd Mon Mam Cymru oedd mai hi oedd mam eglwys Cymru oll?

Ond gyda'r mewnlifiad priodasau cymysg, trai ar grefydd ac ymyrraeth sefydliadol yn bygwth chwalu'r peuoedd cynhaliol hyn y mae perygl i'r Gymraeg, onid ail sefydlir y peuoedd hyn a'u hymestyn i feysydd newydd, gael ei gadael yn noeth yn nannedd y ddrycin.

Onid ydi'r hogan benchwiban 'na sy'n darllen y Newyddion bob nos yn nith i chwaer yng nghyfraith c'nither Margiad Parry Ty Mwg a 'dydi pedigri hen ddynas Ty Mwg yn ddim i orfoleddu yn 'i gylch.

Dywedodd Iesu, "Pob un felly sy'n gwrando ar y geiriau hyn o'r eiddof ac yn eu gwneud, fe'i cyffelybir i ddyn call a adeiladodd ei dŷ ar y graig.' Onid ei eiriau ef yw'r graig gadarnaf y medrwn ni seilio'n bywyd arni?

Yn bennaf agwedd geidwadol athrawon y colegau diwinyddol, fel y cefais i nhw, onid e?