Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

organeb

organeb

Hynny yw, y larfae sy'n barasitig tra bod yr oedolion yn medru byw heb ddibynnu ar organeb arall.

Er enghraifft, os yw'r organeb yn metaboleiddio siwgr, rhaid iddi ddewis y math cemegol o siwgr sydd arni ei eisiau oddi wrth organebau eraill.

Mae silia mor gyffredin trwy fyd yr anifeiliaid a'r planhigion nes bod astudio unrhyw organeb sy'n byw yn y mor, yn hwyr neu'n hwyrach, yn sicr o gynnwys rhyw fath ar ddealltwriaeth o'r organebau hyn.

Fel y gwyr y rhan fwyaf, pethau tebyg i flew yw silia a fflagela, yn nodweddiadol yn symudol gan weithredu i yrru'r organeb drwy'r dwr neu i yrru'r dwr heibio i'r organeb, ac maent ers amser maith wedi denu sylw biolegwyr.

Medr y trychfilyn fyw heb ddibynnu ar organeb arall.

Os edrychir yn haniaethol ar 'bethau byw', gwelir bod eu cymeriadaeth yn dibynnu ar faint o ryddid sydd gan unrhyw organeb i ddewis a dethol rhwng posibiliadau gwahanol.

Yn y mwyafrif o enghreifftiau trychfilyn arall yw'r organeb gwesteiol ac, yn wahanol i'r trychfilod parasitig y soniwyd amdanynt uchod, bydd larfae y trychfilod yma yn lladd y gwesteiwr.